Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w06 1/1 p. 29-p. 31 pãr. 10
  • Katak ko Relap Jen book in Ezra

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Katak ko Relap Jen book in Ezra
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2006
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • REJ BAR KALEK TEMPLE EO
  • (Ezra 1:1–6:22)
  • EZRA EJ ITOK ÑAN JERUSALEM
  • (Ezra 7:1-10:44)
  • Jehovah ej Kajejjet Kallimur ko An
  • Kwõmaroñ Lõke bwe Jeova Enaaj Jipañ Eok ilo Iien ko Reppen
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova (Kein Katak)—2023
  • Ezra Ej Katakin Armej Ro kõn Kien ko An Anij
    Katak jãn Bwebwenato ko ilo Baibõl̦
  • Jeova Ebuñbũruon kõn Rũkarejar ro An me Rem̦õn̦õn̦õ in Jipañ
    Jerbal eo Ad im Wãween Ad Mour—Kein Katak (2016)
  • Liki Jibañ Eo Jen Anij
    Aõ Buk in Bwebwenato Ko Jen Baibel
Ebar Wõr
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2006
w06 1/1 p. 29-p. 31 pãr. 10

Nan eo an Jehovah Ej Mour Wõt

Katak ko Relap Jen book in Ezra

BOOK in Ezra ej jino bwebwenato eo an jen ijo Ruo Kronikel ear jemlok ie. Ri jeje eo, Ezra priest eo, ej jino bwebwenato eo kin nan in kakien eo jen King Cyrus jen ailiñ in Persia eo ear kamelim bwen Ri Jew ro rar jibokwe ilo Babylon ñan air jeblak ñan kabijukneir. Bwebwenato eo ej jemlok ilo ien eo ke Ezra ej bõk buñten ne ko ñan an karreoik ro rar katton ir make ibben armij ro ilo enen Babylon. Men kein aolep, ilo book in ej kitibuj 70 yiõ ko—jen 537 B.C.E. ñan 468 B.C.E.

Ear wõr juõn an Ezra jibadbad ealikar ke ear jeje book in: ñan kwalok kin ewi wãwen Jehovah ear kajejjet kallimur eo An ñan an kanemkwoj armij ro An jen air kamakoko ilo Babylon im bar kajeblak kabuñ eo an emol ilo Jerusalem. Kin menin, Ezra ej kwalok wõt kin men ko rar walok im rej ekkejellok ibben jibadbad in. Book in Ezra ej konono kin wãwen air kar bar kalek temple eo im wãwen kabuñ eo an Jehovah ear bar jutak meñe ear lap jumae im jab wãppen eo an armij ro an Anij. Jej itoklimo kin bwebwenato in kinke kij bareinwõt jej mour ilo juõn ien bar kajeblak. Elõñ ro rej ibweptok ñan “tol an Jeova,” im aolepen lal mõttan jidik enaj lab an “jelã kin aibuijuij eo an Iroij.”—Aiseia 2:2, 3; Habakkuk 2:14.

REJ BAR KALEK TEMPLE EO

(Ezra 1:1–6:22)

Ilo air emmakit ñan kakien eo an Cyrus ñan air anemkwoj, enañin 50,000 Ri Jew ro rar jibokwe rar jeblak ñan Jerusalem iumin tel eo an Governor Zerubbabel, ak Sheshbazzar. Ilo mõkaj rein rar jeblak rar kajutak juõn lokatok ilo Jerusalem im jino air lelok menin katok ñan Jehovah.

Ilo yiõ eo tokelik Ri Israel ro rar likit loñtak ko loñtõn mweo imõn Jehovah. Ri kijirãt ro rar wõnmanlok wõt im kajeoñ kabõjrak jerbal in ekkal eo im ejjab to rar lo tõbrak ilo air bõk juõn nan jen iroij eo ñan kabõjrak jerbal eo. Ri kanan ro Haggai im Zechariah rej rejañ im kamakit armij ro bwe ren bar jino jerbal in kalek temple eo meñe emwij kabõjrake. Ri kijirãt ro rar jab kanuij kebak ir kinke rar mijak in jumae nan in kakien eo ebin an Ri Persia eo jeje in Cyrus. Kar kõmmane juõn etale im rar lo kien eo an Cyrus “kin mweo imõn Anij i Jerusalem.” (Ezra 6:3) Jerbal eo ear emõn an wõnmanlok im ear dedelok.

Emwij Uaki Kajitõk ko Rej Bedbed ion Bible:

1:3-6—Tõmak eo an Ri Israel ro me rar jab jeblak ñan eneo eneir ear mõjno ke? Jet rar jab jeblak ñan Jerusalem kinke rar arõk mweiuk ak rar jab kaorõk kabuñ eo emol, ak ear jab eindein ibben aolep. Moktata, ial eo lok ñan Jerusalem ej 1,000-mile aetokin im ear bõk emen ak lalem aliñ ko. Elaptata, ñan jokwe ilo juõn ene eo im ear ejelok armij ie iumin 70 yiõ ko im kõmman jerbal in bar ekkal enaj kar aikwiji juõn eo ekajur. Kin menin, wãwen ko rejjab emõn, einwõt nañinmij ko, rittolok, eddo ko an family, ejelok bere men kein rar kõmman bwe jet ren jab jeblak.

2:43—Kar wõn Ri Netinim ro? Rein rej armij ro im rejjab Ri Israel me rar jerbal ilo temple eo einwõt ri kamakoko ak ri karejar. Ibwiljin rein kar ro nejin ri Gibeon ro ilo ran ko an Joshua im ro jet “ro Devid im iroij ro rar lelok ñõn dri Livai dri korijerair.”—Ezra 8:20.

2:55—Kar wõn ro nejin ro ri karejaran Solomon? Rein kar armij ro rejjab Ri Israel im kar lelok ñan ir eddo ko ejej uair ilo jerbal eo an Jehovah. Remaroñ kar jerbal einwõt ri jeje ro ilo temple eo ak jerbal in lolorjake ko jet.

2:61-63—Urim eo im Thummin eo, ko rar kajerbali ñe rar aikwij juõn uak jen Jehovah, rar bed ke ilo ien eo ri jibokwe ro rar jeblak? Ro rej ba bwe rej mõttan priest ro ak rar jab maroñ kamol menmenbwij eo air rar maroñ kamole menin ilo air kajerbal Urim im Tummin. Ezra ear kwalok kin menin einwõt juõn men emaroñ kar walok. Jeje ko ilo Bible rejjab ba bwe rar kajerbal Urim im Thummim eo ilo ien eo ak ien ko jet tokelik. Ekkar ñan manit an Ri Jew Urim im Thummim eo rar jako ilo ien eo ear jeebeplok temple eo ilo 607 B.C.E.

3:12—Etke “ridtorõn ro re kar lo mweo mokta” imõn Jehovah rar jañ? Lõmarein rej kememej kin joñan an kar aibujuij temple eo Solomon ear kaleke. Loñtak ko loñtõn temple eo ekãl me ej jutak imair ñe keidi “ejelok tokjen ilo mejeir.” (Haggai 2:2, 3) Kate eo air enaj bõktok ke aibujuij eo an kar temple eo mokta? Remaroñ kar ebwer, inem rar jañ.

4:8–6:18 Etke kar jeje eon kein ilo kajin Aramic?—Mõttan in elap wõt an kwalok kin letter ko an ri utiej ro ñan king ro im uak ko an king ro air. Ezra ear bar jei nan kein jen report ko an jikin eo, ko rar jeje ilo kajin Aramaic, kajin eo me business, im kien ko rar kajerbale ilo ran ko. Mõttan ko jet ilo Bible me rar jei ilo kajin in rej Ezra 7:12-26, Jeremiah 10:11, im Daniel 2:4b-7:28.

Tokjen Katak ko ñan Kij:

1:2. Men eo Isaiah ear kanan kake 200 yiõ ko moktalok ear jejjet kitien. (Aiseia 44:28) Kanan ko ilo Nan eo an Jehovah rejamin likjap.

1:3-6. Einwõt Ri Israel ro jet me rar bedwõt ilo Babylon, Ri Kennan ro an Jehovah me rejjab maroñ bõk jerbal in full-time ak jerbal ilo jikin ko elap aikwij ie rej maroñ wõt jibañ im rejañ ro remaroñ bõk kunair ilo jerbal kein im bareinwõt lelok jabawõt ko ñan kowõnmanlok jerbal in kwalok nan kin Ailiñ eo im jerbal in kõmman-ri kalor.

4:1-3. Bwen ro retiljek rar kajekdon kajitõk eo, eo enaj kar melelen kajutak juõn jimjera ibben ri kabuñ ro rewan. (Exodus 20:5; 34:12) Eindein rainin ri kabuñ ro an Jehovah rejjab bõk kunair ilo jabrewõt makitkit an kabuñ ko.

5:1-7; 6:1-12. Jehovah emaroñ karõk im ukõt wãwen ko bwe armij ro an ren lo tõbrak.

6:14, 22. Kijejeto ilo jerbal eo an Jehovah ej bõktok buñburu im kajerammõn eo an.

6:21. Ri Samaria ro rar jokwe ilo eneo enen Ri Jew ro im ro rar jeblak me rar bo ilo kilan ko an ri pagan ro rar emmakit im kõmman oktak ko ilo mour ko air ke rar lo an wõnmanlok jerbal eo an Jehovah. Kin menin jemaroñ ke bõk kunad kin juõn lañliñ elap ilo jerbal eo e letok in-Anij, ekoba jerbal in kwalok nan kin Ailiñ eo?

EZRA EJ ITOK ÑAN JERUSALEM

(Ezra 7:1-10:44)

Lemñoul yiõ ko remotlok jen ien eo ke rar aje mweo imõn Jehovah. Yiõ eo ej 468 B.C.E. Ke Ezra ear etal jen Babylon ñan Jerusalem ear bõk ibben lok bwen armij ro an Anij im jabawõt ko. Ta eo ear lo ijo?

Iroij ro rej kennanik Ezra: “Armij ro dri Israel, im pris ro im ro dri Livai rar jab kejenolok ir jen ro dri ailiñ ko, im rej kõmõn ekar ñõn men in jõjõik ko air.” Elaptata, “pein bwirõk ro im iroij ro rar tel ilo bwir in.” (Ezra 9:1,2) Ezra ear bwilõñ. Ej bõk rejañ ñan “beran in kõmõne.” (Ezra 10:4) Ezra ej bõk buñten nee ko rejimwe, im armij ro rar emmakit ilo mõnõnõ.

Emwij Uaki Kajitõk ko Rej Bedbed ion Bible:

7:1, 7, 11—Eon kein aolep rej jitõñlok ke ñan Artaxerxes eo ear kabõjrak jerbal in ekkal eo? Jab. Artaxerxes ej juõn ãt ak title ñan ruo king in Persia. Juõn kar Gaumata ak Bardiya, eo ear kabõjrak jerbal in kalek temple eo ilo 522 B.C.E. Artaxerxes eo ilo ien eo Ezra ear itok ñan Jerusalem ej Artaxerxer Longimanus.

7:28-8:20—Etke elõñ ian ri Jew ro ilo Babylon rar makoko in wanliñlok ibben Ezra ñan Jerusalem? Meñe emwij an motlok 60 yiõ ko jen ien eo ke kumi in Ri Jew ro mokta rar jeblak ñan kabijukned, mour eo ilo Jerusalem ejañin wõr wõnmanlok ko ie. Jeblak ñan Jerusalem ej melelen bar jino juõn mour ekãl iumin wãwen ko rebin im rekauwatata. Wãwen eo ilo Jerusalem ilo ran ko kar jab juõn wãwen mour emõn ñan Ri Jew ro im elap air wõnmanlok ilo mour ilo Babylon. Bareinwõt kin kauwatata eo ilo ial eo air ñe renaj jeblak. Armij ro rar aikwiji juõn tõmak ekajur ilo Jehovah, juõn kijejeto kin kabuñ eo emol, im beran in emmakit ñan Jerusalem. Ezra ear aikwij kakajur e make ikijen jibañ jen Jehovah. Jen nan in rejañ eo an Ezra, 1,500 family ko—joñan in 6,000 armij rar emmakit. Elikin an Ezra bar kõmman jet karõk ko, 38 Ri Levi im 220 Ri Nethinim ro rar emmakit im jeblak.

9:1, 2—Ewi joñan kauwatata eo ej walok ilo air belele ibben armij ro ilo eneo? Ailiñ eo emwij an jeblak e eo ej ri kejbãrok kabuñ eo an Jehovah mae ien ej itok Messiah eo. Belele ibben ri ailiñ ko jet kar juõn men ekauwatata ñan kabuñ eo emol. Kinke jet rar kõmman kwon ñan belele ibben armij ro rej kabuñ ñan ekjap, ejjab to aolepen ailiñ eo enaj kar kobalok ibben ailiñ ko an pagan. Kabuñ eo erreo emaroñ kar jako jen mejen lal. Inem, ñan wõn, Messiah eo enaj kar itok ñan e? Eñin unin Ezra ear lukkun bwilõñ ke ear lo ta eo ear walok!

10:3, 44—Etke rar jilkinlok ajiri ro bareinwõt ibben jineir? Elañe ajiri ro rar bed wõt, ilo mol elõñ ian kõrã rein rar jilkinlok ir renaj kar bar jeblaktok kin wõt ajiri ro im renaj kar lõñlok. Bareinwõt, ajiri ro redik rej aikwiji jineir.

Tokjen Katak ko ñan Kij:

7:10. Einwõt juõn ri katak eniknik im ri katakin ekabel kin Nan in Anij, Ezra ear likit juõn joñok ñan kij. Ilo jar ear keboj buruen ñan an etale Kien Jehovah. Elikin an etale, Ezra ear lukkun bokake im roñjake ta eo Jehovah ej ba. Ezra ear jerbale ta eo ear katak im kate e ilo an katakin ro jet.

7:13. Jehovah ekõnan ri karejar ro rej mõnõnõ in lelok ir make.

7:27, 28; 8:21-23. Ezra ear lelok kamolol ñan Jehovah, ear jar im kajitõk kin juõn buru emol mokta jen an etal ilo ial eo eaetok im kauwatata ñan Jerusalem, im ear mõnõnõ in likit mour eo an ilo kauwatata kin aibujuij eo an Anij. Inem ear likit juõn joñok emõn ñan kij.

9:2. Jej aikwij lukkun bõk ñan buruõd nan in kakkõl eo ñan mare “ilo Iroij wõt.”​—1 Dri Korint 7:39.

9:14, 15. Kamao ko renana remaroñ tellok ñan an Jehovah jab buñ buruen ibbed.

10:2-12, 44. Armij ro im rar belele ibben kõrã rua ro rar ukwelok im ilo ettã buru rar kajimwe ial ko air rebwid. Lemnak im jerbal ko air rej jet joñok ko remõn.

Jehovah ej Kajejjet Kallimur ko An

Book in Ezra elap an aorõk ñan kij! Ilo ien eo ejejjet, Jehovah ear kajejjet kallimur eo an ñan kanemkwoj armij ro an jen air ri kamakoko ilo Babylon im bar kajutak kabuñ eo emol ilo Jerusalem. Menin ejjab kakajur ke tõmak eo ad ilo kallimur ko an Jehovah?

Lemnak kin joñok ko book in Ezra ej letok. Ezra im bwen ri kabit ro rar kwalok joñok eo kin tiljek ñan Anij ke rar jeblak ñan air bõk kunair bar kajutak kabuñ eo erreo ilo Jerusalem. Book in ej kwalok kin tõmak eo an ro ruwamaejet me rar mijak Anij im lemnak eo etta an ro rar ukwelok jen kõmman ko air rebwid. Aet, nan ko an Ezra rej letok kein kamol eo ealikar bwe “nan in Anij ej mour im jerbal wõt.”​—Hibru 4:12.

[Pija eo ilo peij 29]

Cyrus

[Pija eo ilo peij 29]

Nien Jeje ko an Cyrus: Ej kwalok kin kien eo ñan an ri jibokwe ro bar jeblak ñan kabijukneir

[Credit Line]

Nien Jeje: Pija in kar jen British Museum

[Pija eo ilo peij 30]

Kwo jelã ke ta eo ear kõmman bwe Ezra en juõn ri katakin eo ekabel?

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share