Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • brw070301 p. 13-17
  • Enjel Ro-Ewi Wãwen Rej Jelet Armij

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Enjel Ro-Ewi Wãwen Rej Jelet Armij
  • Brochure Eo Kin Katak Ko 3—2007
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • Ewi Wãwen Enjel Ro Rar Waloktok?
  • Ta Jerbal eo An Enjel Ro?
  • Jibañ Jen Enjel Ro ilo Ien eo an Christ
  • Jibañ Jen Enjel Ro ilo Ran Kein Ad
  • Mõttan Jidik Renaj Kõmman juõn Jerbal Elap
  • Enjel ro Rej “Jitõb im ri Jerbal” Ro
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jeova—2009
  • Wãween An Enjel̦ Ro Maroñ Jipañ Eok
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova (Ñan Kwal̦o̦k Naan)—2017
  • Anõke Enjel̦ ro Retiljek
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova (Kein Katak)—2025
Brochure Eo Kin Katak Ko 3—2007
brw070301 p. 13-17

Enjel Ro​-Ewi Wãwen Rej Jelet Armij

“Elikin men kein, I ar lo bar juõn enjel ej wõnlõltak jen lõñ, im maroñ elap iben . . . Im e ar lamij ilo ainiken ekajur, Ebuñ, ebuñ, Babilõn elap.”​—REVELES̃ÕN 18:​1, 2.

1, 2. Ta eo ej kwalok bwe Jehovah ej kajerbal enjel ro ñan kõmanman ankil an?

KE EAR bed ilo kamakoko ilo enen Patmos, ri jilek John eo ear ritto ear bõk jerammõn eo ñan an lo vision ko kin men ko renaj walok ilju im jeklaj. Anij ej kakõrmol e bwe en bed ilo “ran eo an Iroij” im lo men ko rekabwilõñlõñ im aibujuij. Ran in iroij eo ej jinoe ke Jesus Christ ear jijet ion throne eo ilo 1914 im wõnmanlok mae jemlokinlok ien iroij eo an iumin juõn thousand yiõ ko.​—Reveles̃õn 1:​10.

2 Jehovah Anij ear jab kennan ibben John ilo kajju. Ear kajerbal bar juõn ial ak wãwen. Reveles̃õn 1:1 ej ba: “Reveles̃õn jen Jisõs Kraist, eo Anij e ar lelok ñõn E bwe En kwalok e ñõn ro korijeran, aet men ko re naj mõkõjtok, im e ar jilkinlok im bakajen e kin enjel eo An ñõn Jon korijeran.” Ikijen Jesus, Jehovah ear kajerbal juõn enjel ñan kwalok ñan John men ko rekabwilõñlõñ kin “ran eo an Iroij.” Juõn ien, John ear bareinwõt “lo bar juõn enjel ej wõnlõltak jen lõñ, im maroñ elap iben.” Kar ta jerbal eo an enjel in? “Im e ar lamij ilo ainiken ekajur, Ebuñ, ebuñ, Babilõn elap.” (Reveles̃õn 18:​1, 2) Enjel in ekajur ear bõk jerammõn eo ñan kwalok kejelã eo kin buñ eo an Babylon eo Elap, ak aolep kabuñ ko rewan ibelakin lal. Inem, ejelok bere bwe Jehovah ej kajerbal enjel ro ilo juõn wãwen eaorõk ñan kõmanman ankil an. Mokta jen ad etale ilo tibdikin ta jerbal ko enjel ro rej kõmmane ilo karõk eo an Anij im ewi wãwen rej jelet kij, jen lale ia eo jitõb rein rar itok jen e.

Ewi Wãwen Enjel Ro Rar Waloktok?

3. Ta lemnak eo ebwid kin enjel ro ej bed ibben elõñ armij?

3 Elõñ million armij ro rainin rej tõmak bwe enjel ro rej bed. Ak elõñ iair ebwid lemnak ko air kin enjel ro im ia eo rar itok jen e. Ñan wanjoñok, jet ri kabuñ ro rej lemnak bwe ñe juõn eo ejitenburu ibbed emij, Anij ej kir ir bwe en bed ibben im erom juõn enjel. Eindein ke an Nan in Anij katakin kij kin kõmanman, im bed eo an enjel ro, im unin air bed?

4. Ta eo Jeje ko ilo Bible rej jiroñ kij kin ia eo enjel ro rar itok jen e?

4 Enjel eo ekajurtata im moktata ilo maroñ​—enjel eo elap​​—ej Michael arkenjel eo. (Jud 9) Ej Jesus Christ. (1 Dri Tessalonika 4:​16) Ilo ien ko etto ke Jehovah ear karõk bwe en jerbal einwõt Ri Kõmanman eo, men in kõmanman eo moktata ear kõmmane kar Nejin. (Reveles̃õn 3:​14) Tokelik, ikijen Manjen, Jehovah ear kõmanman jitõb ro jet. (Dri Kolosse 1:​15-​17) Ke ear konono kin enjel rein einwõt lõmaro nejin, Jehovah ear kajitõk ibben ri patriarch eo Job: “Kwar ber ia ke I ar likit loñtõk ko loñtõn lõl? Kwon kwalok, elañe eor jelalokjen ibõm. . . . Wõn eo e ar likit dreka in boũl, ke iju ko in ran rar jimor al, im ro nejin Anij otemjej rar lamij kin lõñliñ?” (Job 38:​4, 6, 7) Alikar, enjel rein rej men in kõmanman ko an Anij, im rar waloktok elõñ buki yiõ ko mokta jen an armij ro bed.

5. Ewi wãwen kar kõlajrak enjel ro?

5 “Bwe Anij e jab Anij in airwaro, a in ainemõn,” 1 Dri Korint 14:33 ej ba. Kin menin, Jehovah ear kõlajrak jitõb ro nejin ilo jilu mõttan ko: (1) seraph ro, ro rej jerbal einwõt ri karejar ro iturin throne eo an Anij, rej kwalok kin kwojarjar eo an, im kejbãrok armij ro an bwe ren erreo ilo jitõb; (2) cherub ro, me rej rejetak iroij bõtata eo an Jehovah; im (3) enjel ro jet me rej kajejjet kitien ankil an. (Sam 103:20; Aiseia 6:​1-3; Ezekiel 10:​3-5; Daniel 7:​10) Ta jet wãwen ko me jitõb rein rej jelet armij ro?​​—Reveles̃õn 5:​11.

Ta Jerbal eo An Enjel Ro?

6. Ewi wãwen an kar Jehovah kajerbal cherub ro ilo jikin kallip in Eden?

6 Ien eo moktata kar konono kin jitõb ro ej bed ilo Jenesis 3:​24, ijo jej read: “Ein drein [Jehovah] ar kadrioijlok leo; im E ar likit i rear in jikin kallip in Iden, Kerub ko, im jãji urur, eo ej ukukot ijo ko otemjej, bwe en bare ial an wijki in mour.” Cherub rein rar bare jikin kallip eo Adam im Eve rar jokwe ie moktata bwe ren jab bar deloñlok ie. Kar ilo jinoin bwebwenato an armij. Ta jerbal eo an enjel ro jen ien eo?

7. Melele eo kin nan ko ilo kajin eo jinoin kin “enjel” ej kwalok ta kin juõn ian jerbal ko enjel ro rej kõmmani?

7 Kar kwalok kin enjel ro enañin 400 alen ilo Bible eo. Nan ko ilo kajin Hebrew im Greek jimor kin “enjel” emaroñ ukõte einwõt “ri keañ.” Enjel ro rar jerbal einwõt juõn ialin konono ikõtan Anij im armij. Einwõt kar kamelele kake ilo paragraph ko ruo jinoin ilo katak in, Jehovah ear kajerbal juõn enjel ñan bõklok ennan eo an ñan ri jilek John.

8, 9. (a) Lolok ko an enjel eo ear jelet Manoah im lio belen ilo wãwen et? (b) Ta eo ro jemen im jinen remaroñ katak jen an kar Manoah iion enjel eo an Anij?

8 Kar kajerbal enjel ro bareinwõt ñan lelok jibañ im rejañ ñan ri karejar ro an Anij ion lal. Ñan wanjoñok, ilo ien ko an Ri Ekajet ro ilo Israel, Manoah im lio belen ewar rar lukkun kõnan juõn nejiiro ajiri. Jehovah ear jilkinlok enjel eo an ñan kejelãik lio belen Manoah bwe enaj wõr juõn nejin ladik. Bwebwenato eo ej jiroñ kij: “Lo, kwo naj etta, im keutak nejõm man; im ejelok ken eãl en itok ion bõran; bwe ladrik eo e naj dri Nazirait ñõn Anij jen lojiõm: im e naj jino in lomoren Israel jen pein ro dri Pilistia.”​​—Dri Ekajet Ro 13:​1-5.

9 Ejjabto lio belen Manoah ear keotak juõn ladik, etan Samson, eo me ear buñbuñ ilo bwebwenato in Bible. (Dri Ekajet Ro 13:24) Mokta jen an kar ajiri eo lotak, Manoah ear kajitõk bwe enjel eo en bar roltok ñan katakin ir kin ta eo ren kõmman ilo air kakajiririk ladik eo. Manoah ear kajitõk: “E naj kijkan lale niñniñ eo, im ta eo kim naj kõmõn ñõn e?” Enjel eo ear bar eliji nan ko ear liloki ñan lio belen Manoah. (Dri Ekajet Ro 13:​6-​14) Elap an kar Manoah kõketak! Enjel ro rejjab lolok armij ro kajjojo ilo ejja wãwen in wõt ilo ran kein, bõtab einwõt Manoah, ro jemen im jinen remaroñ bukõt nan in kakabilek ko an Jehovah ñe rej katakin ajiri ro nejiir.​​—Dri Epesõs 6:⁠4.

10, 11. (a) Ewi wãwen an kar jar in tarinae eo an Syria jelet Elisha im ri karejar eo an? (b) Ewi wãwen ad maroñ bõk tokjen jen ad kalmenlokjen kin bwebwenato in?

10 Kar wõr juõn joñok ekabwilõñlõñ kin jibañ eo an enjel ro ilo ran ko an ri kanan eo Elisha. Elisha ear bed ilo Dothan, juõn jikin kwelok ilo Israel. Juõn ran ke leo karejaran Elisha ear jerkak ke ej jibboñ wõt im reinabõjlok, ear lo juõn jar in tarinae im horse ko im chariot ko rej kabole jikin kwelok eo. King in Syria eo ear jilkinlok juõn jar in tarinae ekajur bwe ren jibwe Elisha. Ewi wãwen an kar leo karejaran Elisha emmakit? Ear mijak, bõlen ilo an lukkun lelñoñ, ear lamõj im ba: “Yok, aõ karo! je naj it?” Ñan e, ejelok kejatdikdik. Ak Elisha ear uak: “Kwon jab mijõk; bwe ro rej rie kij relõñ jen ro rej rie ir.” Ta melelen an kar ba menin?​​—2 Kiñ Ro 6:​11-​16.

11 Elisha ear jelã bwe juõn jar in enjel ro rar bed ñan jurak ak jibañ e. Bõtab, leo karejaran ear jab lo jabdewõt. Kin menin “Ilaisha e ar jar, im ba: ‘Jeova, ij akwelap, Kwon kabellok mejen lein, bwe en lolokjen.’ Im Jeova e ar kabellok mejen likao eo; im e ar lokojen: im lo, tol eo eobrõk kin ors ko im jariot kijeek ko rej kabol Ilaisha.” (2 Kiñ Ro 6:​17) Inem leo karejaran ear maroñ kiõ lo jar in enjel ro. Kin lolokjen ko jen Jeje ko ilo Bible, jemaroñ bareinwõt kile kin bed eo an enjel ro, me rej aolep bed iumin tel eo an Jehovah im Christ, im rej lelok jibañ im kejbãrok ñan armij ro an Jehovah.

Jibañ Jen Enjel Ro ilo Ien eo an Christ

12. Ta jibañ eo Mary ear bõk jen enjel Gabriel?

12 Lemnak kin jibañ eo kar lelok ñan virgin Ri Jew eo Mary ke ej roñ ennan in: “Kwo naj bõroro, im kemour nejõm man, im kwo naj likit etan Jisõs.” Moktalok wõt jen an kar lelok ennan in ekabwilõñlõñ, enjel Gabriel, me Anij ear jilkintok, ear ba ñan e: “Meri, kwon jab mijõk: bwe kw’ar lo joij jen Anij.” (Luk 1:​26, 27, 30, 31) Ejelok bere bwe Mary ear lukkun bõk kõketak im kajur kin nan kein me rej kamol ñane bwe enaj bõk joij jen Anij!

13. Ewi wãwen enjel ro rar jibañ Jesus?

13 Bar juõn wanjoñok kin jibañ eo an enjel ro ear walok elikin ien eo Jesus ear jumae kabo ko jilu me Satan ear kajeoñ in kabo E kaki ilo ene jemaden. Bwebwenato in ej jiroñ kij bwe ilo jemlokin kabo kein, “devil ej ilok jen E, im lo, enjel ro rej item jibõñ E.” (Matu 4:​1-​11) Juõn men einlok wõt in ear walok ilo boñin eo mokta jen an kar Jesus mij. Ilo buromõj, Jesus ear bukwelõlõ im jino an jar, im ba: “ ‘Jema elañe Kwo kõnan, Kwon bõklok kõp in jen Iõ: a en jab ankil Aõ a Am wõt.’ Im juõn enjel ej weaktok ñõn E jen lõñ, im kakajur E.” (Luk 22:​42, 43) Ak kain jibañ rot jen enjel ro ewõr ibbed rainin?

Jibañ Jen Enjel Ro ilo Ran Kein Ad

14. Ta matõrtõr ko Ri Kennan ro an Jehovah rar aikwij kijenmij kaki ilo ran kein ad, im kar ta jemlok eo?

14 Ñe jej lemnak kin bwebwenato ko ilo ran kein kin jerbal in kwalok nan eo an Ri Kennan ro an Jehovah, jej lo menin kamol ko kin jibañ eo an enjel ro. Ñan wanjoñok, armij ro an Jehovah rar maroñ kijenmij iumin matõrtõr jen Ri Nazi ro ilo Germany im Europe mokta im ilo ien Bata eo an Lal in Kein Karuo (1939-​45). Iumin kien ko relej an Catholic Fascist ilo Italy, Spain, im Portugal, rar aikwij jutak nae matõrtõr iumin juõn ien eaetok jen kar mokta. Im iumin elõñ yiõ, rar kijenmij iumin matõrtõr ilo Soviet Union eo mokta im ailiñ ko jet mõttan. Bar juõn wanjoñok ej kin matõrtõr eo me Ri Kennan ro rar kijenmij iumin ilo jet ailiñ ko ilo Africa.a Jet ien ko rej kab motlok, ri karejar ro an Jehovah rar bõk eñtan kin matõrtõr ko relej ilo ailiñ in Georgia. Satan ear kamaat an maroñ kõmman men otemjej ñan kajemlok jerbal eo an Ri Kennan ro an Jehovah. Bõtab, einwõt juõn dolul, rar maroñ ellã jen jumae im lõñlok wõt. Menin ej eindein, kin wõt kejbãrok eo me enjel ro rej letok.​​—Sam 34:7; Daniel 3:​28; 6:​22.

15, 16. Ta jibañ eo Ri Kennan ro an Jehovah rej bõk jen enjel ro ilo jerbal in kwalok nan eo air ibelakin lal?

15 Ri Kennan ro an Jehovah rej lukkun kaorõk jerbal eo air ñan kwalok kin news eo emõn kin Ailiñ eo an Anij ibelakin lal im ñan kõmman ri kalor ro ikijen air katakin ro emol burueir ijoko otemjej kin mol eo ilo Bible. (Matu 28:​19, 20) Bõtab, rejelã bwe rejjab maroñ kajejjet kitien jerbal in elañe ejelok jibañ jen enjel ro. Kin menin, men eo ej ba ilo Reveles̃õn 14:​6, 7 ekkã an juõn menin rejañ ñan ir. Ijin jej read: “Im I [ri jilek John] ar lo bar juõn enjel ej kãki i mejatoto, im iben gospel ej in drio, bwe en kwalok e ñõn ro rej jokwe ion lõl, im ñõn ailiñ im bwij im konono im driloabjen otemjelok; Im ej ba ilo ainiken elap, Komin mijõk Anij im lelok aibujuij ñõn E, bwe auõ in ekajet eo An emottok; im komin kabuñ ñõn Eo e ar kõmõnmõn lõñ, im ene, im lometo, im un ko unin dren.”

16 Nan kein rej lukkun kalikar bwe jerbal in evanjel eo elap an Ri Kennan ro an Jehovah ej kõmman ibelakin lal ej bõk jibañ im tel jen enjel ro. Jehovah ej kajerbal enjel ro an ñan tel armij ro emol burueir ñan Ri Kennan ro an. Enjel ro rar bareinwõt tel Ri Kennan ro ñan ro emõn burueir. Menin enaj kamelele etke ilo elõñ ien ko​​—emakijkij ñan ad ba bwe ej baj juõn jirullok⁠​—juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah ej iion juõn armij ilo juõn ien ejejjet me leo ak lio ej iion juõn abañ im ej aikwij jibañ ilo jitõb.

Mõttan Jidik Renaj Kõmman juõn Jerbal Elap

17. Ta eo ear walok ñan Ri Assyria ro ke juõn wõt enjel ear tarinaik ir?

17 Kobalok ibben air jerbal einwõt ri keañ ro im ri kainemõn ro ñan ri kabuñ ro an Jehovah, enjel ro rej kõmmane bar juõn jerbal. Ilo ien ko remotlok, rar kõmman jerbal in ekajet ko rekwojarjar. Ñan wanjoñok, ilo 732 B.C.E., Jerusalem ear bed ilo kauwatata kin jar in tarinae eo elap an Assyria. Ewi wãwen an kar Jehovah emmakit? Ear ba: “I naj tõrinae kin jikin kwelok in, im lomoren, kin Ña, im kin dri korijera Devid.” Bwebwenato eo ilo Bible ej jiroñ kij kin ta eo ear walok: “Im ilo boñ eo enjel õn Jeova e ar drioijlok, im mõn ilo kamp an dri Assiria, jibuki drualitõkñoul lailim tausan: im ke armij ro rar jerkak ke ejiboñ wõt, lo, rein otemjej ubõn armij dri mij.” (2 Kiñ Ro 19:​34, 35) Elap an mõjno jar in tarinae ko an armij ñe keidi ibben kajur eo an juõn wõt enjel!

18, 19. Ta jerbal eo elap enjel ro renaj kõmmane ilo ran ko renaj itok, im ewi wãwen enaj jelet armij ro?

18 Enjel ro renaj jerbal einwõt ri tarinae ro an Anij ilo ran ko renaj itok. Ejjab to jen kiõ, Jesus enaj itok “ibben enjel ro an rekajur, kin urur in kijeek.” Mejenkajjik eo air enaj ñan “kajeik ro rejaje Anij kab ro rejjab bokake Nan eo Emmõn kin ad Iroij Jesus.” (2 Thessalonica 1:​7, 8) Menin enaj lukkun jelet armij ro! Ro me rejjab kõnan roñjake news eo emõn kin Ailiñ eo an Anij kiõ me emwij kwalok kake ibelakin lal renaj jorrãn. Ro wõt me rej bukõt Jehovah, wãnik, im ettã buru renaj “joor jen kaje eo ilo ran eo Iroij enaj kwalok illu eo an” im rejamin jorrãn.​​—Zephaniah 2:⁠3.

19 Jemaroñ kamolol bwe Jehovah ej kajerbal enjel ro an rekajur ñan jibañ im kakajur ri kabuñ ro an ion lal. Melele eo ad kin jerbal eo me enjel ro rej kõmmane ilo karõk eo an Anij emol ej menin kainemõn, kinke ewõr enjel ro rar jumae Jehovah im emwij air bed iumin tel eo an Satan. Katak in tok juõn enaj etale ta buñten nee ko Ri Christian ro remol remaroñ bõki ñan kejbãrok ir make jen kilan eo ekajur an Satan Devil eo im demon ro an.

[Kamelele eo itulal]

a Kin kamelele in bwebwenato ko kin matõrtõr kein relap, lale Yearbook of Jehovah’s Witnesses (Yearbook eo an Ri Kennan ro an Jehovah) ilo kajin English ilo 1983 (Angola), 1972 (Czechoslovakia), 2000 (Czech Republic), 1992 (Ethiopia), 1974 im 1999 (Germany), 1982 (Italy), 1999 (Malawi), 2004 (Moldova), 1996 (Mozambique), 1994 (Poland), 1983 (Portugal), 1978 (Spain), 2002 (Ukraine), im 2006 (Zambia).

Ta eo Kwar Katak?

• Ewi wãwen an kar enjel ro walok?

• Ewi wãwen kar kajerbal enjel ro ilo ien ko an Bible?

• Ta eo Reveles̃õn 14:​6, 7 ej kwalok kin jerbal eo an enjel ro rainin?

• Ta jerbal eo elap enjel ro renaj kõmmane ilo ran ko renaj itok?

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share