“Wõn Iami E Meletlet Im Jelalokjen?”
“Wõn iami e meletlet im jelalokjen? En kwalok, kin an kõmõn emõn, jerbal ko an ilo inimõn in meletlet.”—JEM. 3:13.
1, 2. Ta eo jemaroñ ba kin armij ro me rej watõk ir einwõt remeletlet?
ILO am lemnak, wõn eo emeletlet tata? Bõlen ro jemõm im jinõm, juõn lõllab, ak juõn ri kaki in college? Lemnak eo am kin wõn eo emeletlet emaroñ wawa ion wãwen ko ilo mour eo am im iminene ko am. Bõtab, ri karejar ro an Anij rej itoklimo kin lemnak eo an.
2 Jab aolep ri meletlet ro ilo lal in Anij ej watõk ir einwõt remeletlet. Ñan wanjoñok, Job ear konono ibben emaan ro me rar watõk ir make einwõt ro rar konono nan ko remeletlet, ak ear ba ilo jemlokin: “I jamin lo juõn armij dri meletlet ibemi.” (Job 17:10) Ñan ro me rar karmijeteik jelãlokjen eo an Anij, ri jilek Paul ear je: “Kin air mõke ba re meletlet, r’ar bwebwelok.” (Rom. 1:22) Im ikijen ri kanan Isaiah, Jehovah ear kakkõl ir im ba: “Wo ñõn ro re meletlet ilo mejeir wõt, im dri jelalokjen ilo air lemnok!”—Ais. 5:21.
3, 4. Ñan kõmman bwe juõn en lukkun meletlet, ta eo ej aikwij kõmmane?
3 Alikar, jej aikwij lale ta eo ej kõmman bwe juõn en lukkun meletlet im bõk buñburu eo an Anij. Jabõn Kennan Ko 9:10 ej kwalok lemnak in: “Mijõk Jeova, jinoin meletlet; im jela kin Eo e kwojarjar, jelalokjen.” Ri meletlet ro rej aikwij mijak Anij ilo jimwe im kautiej kien ko an. Bõtab, elõñlok men ko rej aikwiji jen air baj tõmak wõt kin bed eo an Anij im bwe ewõr kien ko an. Ri kalor eo James ear kworuje lemnak eo ad kin men in. (Read Jemes 3:13.) Lale mõk kin nan kein: “En kwalok, kin an kõmõn emõn, jerbal ko an.” Meletlet eo emol en alikar ilo mwilid im nan ko ad ran otemjej.
4 Meletlet eo emol ej kitibuj ad kwalok lemnak ko rekeie im jerbale jelãlokjen im meletlet ilo juõn wãwen ewõr tõbrak ie. Ta kõmman ko ad renaj kamol bwe jej meletlet? James ej kõlajrak elõñ men ko me renaj alikar ilo kõmman ko an armij ro rej meletlet.a Ta eo ear ba bwe emaroñ jibañ kij bõk juõn kõtan emõn ibben ri tõmak ro mõttad, im armij ro ilikin congregation eo?
Jerbal ko Rej Kalikar Ri Meletlet Ro Remol
5. Juõn armij emeletlet enaj emmakit ilo wãwen et ?
5 Joñan an lap tokjen kamelele eo an Jemes kin wãwen an meletlet eo ekkejellok ñan mwil eo emõn bwe ej tellokin ad bar elij kake. Kinke mijak Jehovah ej jinoin meletlet, juõn ri meletlet ej kate wõt e ñan etetal ekkar ñan wãwen im kien ko an Anij. Jejjab bõdañe meletlet eo jen lañ ilo ien eo jej kab lotaktok. Meñe eindein, jemaroñ bõke ñe jej ekkeini ad katak Bible ibbed make im kalmenlokjen kake. Men kein renaj jibañ kij ñan kõmmane men eo Dri Epesõs 5:1 ej ba: “Inem komin dri kajeoñwe Anij, einwõt ajiri re jitenburu.” Ñe elaplok ad emmakit ekkar ñan wãwen Jehovah, enaj laplok ad kwalok meletlet ilo kõmman ko ad. Wãwen ko an Jehovah reutiejlok jen wãwen ko an armij ro. (Ais. 55:8, 9) Ñe jej kajeoñe Jehovah ilo wãwen kõmman ko an, armij ro ilikin dolul in renaj lo bwe ewõr juõn men eoktak ibbed.
6. Etke inemõn ej juõn kein kamol bwe juõn armij ej kajeoñe Anij, im kadkad in ej kitibuj ta?
6 James ej kwalok bwe juõn wãwen jemaroñ kajeoñe Jehovah ej ikijen ad bõk “inimõn in meletlet.” Meñe inemõn ej kitibuj joij, ej bareinwõt koba jutak bin ilo tõmak. Im kadkad kein remaroñ jibañ juõn Ri Christian ñan emmakit ilo juõn wãwen ejokkin wõt juõn. Meñe ekajur bõtata, Anij e inemõn bareinwõt, im jejjab mijak in kebak e. Kin an Nejin Anij kwalok inemõn in joñan wõt Jemen, ear maroñ ba: “Komin itok ñõn iba, kom otemjej rej jerbal im ban, im I naj kakijeik kom. Komin bõk Aõ ine im likite i aerami, im katak iba; bwe Ij inemõn im etã buruõ: im kom naj lo an ami kakije.”—Mat. 11:28, 29; Pil. 2:5-8.
7. Etke jemaroñ reilok ñan Moses einwõt juõn joñok emõn kin inemõn?
7 Bible eo ej jiroñ kij kin armij ro jet me rar lukkun emõn ilo air kwalok inemõn, ak ettã buru. Moses kar juõn iair. Jerbal eo an ear lukkun lap, ak Bible eo ej kwalok kin e einwõt ear “kanuij inemõn, jen armij otemjej rej ber ion mejen lõl.” (Bwin. 11:29; 12:3) Kememej wõt kin kajur im beran eo elap Jehovah ear lelok ñan Moses ñan an kõmanman ankil An. Jehovah ear mõnõnõ in kajerbal armij ro rej inemõn ñan kajejjet kitien karõk eo an.
8. Ewi wãwen an armij ro me rejjab wãppen maroñ kwalok “inimõn in meletlet”?
8 Alikar, armij ro rejjab wãppen remaroñ kwalok “inimõn in meletlet.” Ta kin kij? Ewi wãwen jemaroñ kakõmõnmõnlok ad kwalok kadkad in? Inemõn ej mõttan leen jitõb kwojarjar eo an Jehovah. (Gal. 5:22, 23) Jemaroñ jar kin jitõb eo an im kate kij ñan kwalok leen jitõb, im liki bwe Anij enaj jibañ kij kakõmõnmõnlok ad kwalok inemõn. Ewõr bedbed eo ñan kõmman men in ilo kallimur eo an ri jeje sam: “Dri etã burueir [Anij] E naj katakin ir ilo ial eo An.”—Sam 25:9.
9, 10. Ta eo jej aikwij kõmmane ñan kwalok inemõn jen Anij, im etke?
9 Mekarta, jemaroñ aikwij lukkun kate kij ñan kakõmõnmõnlok kadkad in ilo buruõd. Kin ad iminene in mour ilo juõn wãwen einjuõn jen don, jet iad jemaroñ makoko in kwalok inemõn. Bareinwõt, armij ro ibelakid remaroñ rejañ kij ñan ad jab kwalok inemõn, ilo air ba bwe juõn armij ej aikwij “ukõt nana kin nana.” Bõtab, emenin meletlet ke? Elañe juõn kijeek edik ear jo ilo mweo imõm, kwonaj kar jauni kin oil ke ak den? Elañe kwar jauni kin oil enaj kar kalaplok an kijeek eo urur, ak den molo enaj kar kune kijeek eo. Eindein, Bible eo ej kakabilek kij: “Nan in uak e joij, ej kajeorlok illu; a nan e bin, ej biuktõki illu aitok.” (Ken. 15:1, 18) Inem tokelik, ñe airwaro ko renaj bar walok, iloan ak ilikin congregation eo, jemaroñ ke bukõt wãwen eo jemaroñ kwalok meletlet eo emol ilo ad uak ak emmakit ilo inemõn?—2 Tim. 2:24.
10 Einwõt kar kamelele lok iman, ro me jitõbõn lal in ear jelet ir rejjab joij, ainemõn, im jokane ñan jidik. Ak, jej lo armij ro relej im utiej burueir. James ear kile men in, im ear letok nan in kakkõl ko bwe armij ro kajjojo ilo congregation eo remaroñ kejbãrok ir jen air bo ilo kain manit rot in. Bar ta eo jemaroñ katak jen nan in kakabilek eo ear letoke?
Kadkadin Armij Ro Rejjab Meletlet
11. Ta kadkad ko rej idaptõk ibben meletlet eo jen lañ?
11 James ear jeje ilo alikar kin kadkad ko me rej idaptõk ibben meletlet eo an Anij. (Read Jemes 3:14.) Junmad im iakwel rej kadkad ko an lal, im rejjab jen lañ. Lale mõk kin ta eo ej walok ñe kadkad kein rej walok. Jiljino kumi ko me rej baj ba bwe rej “Christian” ak rejjab mol, ewõr air kajur ion Imõn Kabuñ eo an Holy Sepulcher (Imõn Kabuñ eo an Lũp eo Ekwojarjar) ilo Jerusalem, ijo me armij ro rej ba bwe kar mõn im kalbwini Jesus na ie. Kumi kein etto air aitwerõke don. Ilo 2006, magazine in Time ear kwalok kin juõn ien ke priest ro ijo rar “ire iumin elõñ awa ko, . . . im mõn don kin nien candle ko raetok.” Joñan an lap air jab liki don, rar lelok ñan juõn ri Muslim eddo eo ñan kabellok kejam in imõn kabuñ eo.
12. Ñe ejelok meletlet, ta eo emaroñ walok?
12 En jab walok kadkad rot kein einwõt iakwelel ilo congregation eo emol an Christian. Mekarta, kin air jab wãppen, jet armij rar jab kõnan ukõt lemnak ko air jet ien. Men in emaroñ tellok ñan iakwel im airwaro. Ri jilek Paul ear lo men in ilo congregation eo ilo Korint, inem ear je: “Bwe ñe eor junmar im akwail ibemi, kom jab jen kõniek ke, im etetal einwõt armij?” (1 Kor. 3:3) Wãwen in ekaburomõjmõj ear walok iumin jidik wõt ien ilo congregation in ilo ebeben eo kein kajuõn. Inem, jej aikwij kejbãrok bwe wãwen rot in en jab walok ilo ran kein ibben juõn congregation.
13, 14. Kwalok jet wanjoñok ko kin ewi wãwen jemaroñ kwalok jitõbõn lal in.
13 Ewi wãwen lemnak rot in emaroñ jelet juõn congregation jidik kin jidik? Emaroñ jino walok ilo wãwen ko redik. Ñan wanjoñok, ñe rej kalek juõn Kingdom Hall, lemnak ko remaroñ einjuõn jen don ikijen ewi wãwen rej aikwij kõmmani men ko. Juõn jeid im jatid maan emaroñ aol elañe ro jet rar jab jurake lemnak eo an, im bõlen kwalok ilo beran abõnõnõ eo an ilo an kõrraate bebe ko air. Emaroñ bõjrak jen an jerbal ibbeir ilo jerbal in ekkal! Eo ej kõmman eindein ej meloklok bwe ñan kõtõbrak jerbal eo an congregation eo, ekkã an wawa ion juõn jitõb eainemõn an congregation eo jen juõn kõl emõn. Jehovah enaj kajerammõn juõn jitõb in inemõn, im jab iakwelel.—1 Tim. 6:4, 5.
14 Bar juõn wanjoñok emaroñ walok elañe elder ro ilo congregation eo rej lo bwe juõn elder, meñe etto an kar bed ilo mol eo, ak kiõ ej alikar bwe ejjab kajejjet kien ko ilo Bible rej tellokin juõn elder. Elikin an brother in jelã kinke elder ro rar jiroñ e kin ta likjap ko an im ta eo ej aikwij kõmmane ñan kakõmõnmõnlok jerbal eo an ak ear jab kõmmane, circuit overseer eo me ej lolok congregation eo, emaroñ jurake bebe eo an elder ro ñan kabõjrak brother in jen an jerbal einwõt juõn elder. Naj ewi lemnak eo an kin bebe in? Enaj ke ilo ettã buru im inemõn errã ibben bebe eo an elder ro im nan in kakabilek eo ilo Bible im kate wõt e bwe en tõbar menin aikwij ko ilo Bible me rej tellokin elder ro bwe en maroñ bar bõk jerbal in tokelik? Ak enaj ke debij juõn jitõb in ellotan im junmad kinke ejako an juõn elder einwõt mokta? Etke juõn brother ej aikwij debij kain eñjake rot in im watõk e einwõt juõn elder, ak ilo mol elikjap kin menin aikwij ko an juõn elder? Elap an meletlet bwe en kwalok ettã buru ilo an bõk bebe eo an elder ro im jerbale nan in kakabilek eo air!
15. Etke kwoj lemnak bwe nan in kakabilek eo ilo Jemes 3:15, 16 elap an aorõk?
15 Emol, bwe ewõr wãwen ko jet me remaroñ telloke juõn armij ñan an bõk juõn lemnak einlok wõt in. Ak jekdon ta wãwen eo emaroñ walok, jej aikwij kate kij ñan bõpraik lemnak rot in. (Read Jemes 3:15, 16.) Ri kalor eo James ear ba bwe kain lemnak rot kein rej “jen lõl” kinke rej itok jen mõm ko an armij, im rejjab bedbed ion meletlet jen lañ. Rej einwõt wãwen menin mour kinke rej emmakit einwõt menin mour ko rejajelokjen. Lemnak rot kein rej jen “dimõn rõn,” kinke rej kwalok kadkad ko kadkadin ri kijirãt ro an Anij ak demon ro. Elukkun jõkkar ñan Ri Christian ro bwe ren kwalok kadkad rot kein!
16. Ta oktak ko jemaroñ aikwij in kõmmani, im ewi wãwen jemaroñ lo tõbrak ñan ad kõmmane?
16 Kajjojo uan congregation eo ej aikwij etale buruen make im kate wõt e ñan jolok kadkad rot kein. Einwõt ro rej katakin armij ro ilo congregation eo, overseer ro rej aikwij kile aikwij eo ñan karreoik ir jen lemnak ko an kanniek im demon ro. Ejjab bidodo ñan kõmmane men in kinke jejjab wãppen im elap kilan lal in. Emaroñ einwõt ñe jej kajeoñ in tallõñe juõn tol ebedkat. Elañe ejelok juõn men jemaroñ jibwe ñan jibañ kij tallõñ, jemaroñ jir im wõtlok laltak jen tol eo. Bõtab, elañe jej eddeb wõt ñan nan in kakabilek eo ilo Bible, im bõk jibañ jen congregation eo an Anij eo ej bed ibelakin lal, jenaj maroñ wõnmanlok wõt.—Sam. 73:23, 24.
Kadkad ko Ri Meletlet Ro Rej Kate ñan Kwaloki
17. Ewi wãwen ro remeletlet rej emmakit ñe rej jelmae nana?
17 Read Jemes 3:17. Jemaroñ bõk tokjen ilo ad lemnak kin jet kadkad ko rej itok jen “meletlet jen lõñ.” Mour ilo erreo ej kitibuj erreo wõt ilo makitkit ko ad im unin ad kõmman men ko. Karmijeteik men ko renana ilo mõkaj ej aikwij juõn manit jej iminene in kõmmane. Bõlen addin pein juõn armij ear iten uñuri mejõm. Ilo mõkaj kwonaj oktaklok ak kabõjrak pein. Wãwen am emmakit enaj baj walok wõt; kwojjab aikwij kate im lemnak kake. Ej aikwij eindein ñe jej bõk kabo ñan kõmmani men ko renana. Ad mour ilo erreo im juõn bõklikit me emwij an Bible eo katakini ren kamakit kij ñan karmijeteik men eo enana. (Rom. 12:9) Bible eo ej kwalok elõñ wanjoñok ko kin ro rar emmakit ilo wãwen in, einwõt Joseph im Jesus.—Jen. 39:7-9; Mat. 4:8-10.
18. Ta melelen (a) ñan kwalok ainemõn? (b) ñan kõmman ainemõn?
18 Meletlet jen lañ ej aikwij bwe jen bareinwõt kwalok ainemõn. Ej kitibuj ad bõpraik kij jen ad kwalok lej, utiej buru, ak wãwen ko jet me rej kokkure ainemõn. James ej kalikar men in ke ej ba: “Ak leen wãnik emwij jeor ilo ainemõn ñõn ro rej kõmõn ainemõn.” (Jem. 3:18) Lale mõk kin nan eo “kõmõn ainemõn.” Ilo congregation eo, jej bõk ke juõn ãt ebuñbuñ einwõt ro rej kõmman ainemõn ak ro rej kokkure ainemõn? Ekkã ke ad akwel ibben ro jet, im lõkatip kin ta eo armij ro jet rej ba ak kõmmane ak kalõkatip ir? Jej iun armij ro ke bwe ren bõk kij ekoba aolep mwil ko rejjab emõn mwilid, ak ilo ettã buru jej kate kij ñan jolok mwil ko mwilid me armij ro rej lõkatip kaki? Armij ro rej watõk kij ke einwõt juõn eo ej kamaat an maroñ ñan kõmman ainemõn ibben ro jet, eo ej mõkaj in jeorlok bwid ko an armij ro im melokloki? Ñe emol ad etale kij make, men in emaroñ jibañ kij ñan lo elañe jej aikwij kakõmõnmõnlok wãwen ad kwalok meletlet eo jen Anij kin men in.
19. Ewi wãwen juõn armij emaroñ bõk juõn ãt emõn einwõt juõn eo ekõmmanwa?
19 James ear kobaiki ad kwalok kõmmanwa ke ear kamelele kin ta eo ej kalikar meletlet eo jen Anij. Ekkã ad kõttãik kij ke im lor bebe ko an ro jet ñe bebe ko air rejjab jumae Bible eo, im jab iun ir ñan lor lemnak ko ad make? Rej watõk kij ke einwõt ro rej joij im ebidodo in kebake ñan bwebwenato ibbeir? Wãwen rot kein rej kalikar bwe jej jerbale kõmmanwa ilo mour eo ad.
20. Ta eo enaj walok ñe jej kwalok kadkad ko kadkadin Anij me ej kab mwij ad bwebwenato kake?
20 Juõn jitõb ekamõnõnõ enaj bed ilo juõn congregation ñe ro jeid im jatid rej kate wõt ir ñan kalaplok air kwalok kadkad ko jen Anij me James ear jeje kaki! (Sam. 133:1-3) Ñe jej kwalok inemõn, ainemõn, im jerbal ilo kõmmanwa ibben don, kadkad kein renaj kakõmõnmõnlok bed eo ad ibben don im kalikar bwe “meletlet jen lõñ” ej bed ibbed. Ilo katak eo tok juõn jenaj katak kin ewi wãwen ad lemnak kin armij ro jet einwõt an Jehovah lemnak kake ir, emaroñ jibañ kij ñan kwalok kadkadin Anij.
[Kamelele eo itulal]
a Eon ko ibelakin eon in ilo book in Jemes rej kalikar bwe ear lemnak kin elder ro, ak “dri katakin” ro, an congregation eo. (Jem. 3:1) Emaan rein rej aikwij juõn joñok emõn ilo air kwalok meletlet eo jen lañ, ak kij aolep jemaroñ katak jen nan in kakabilek eo an.
Kwomaroñ Ke Kamelele?
• Ta eo ej kõmman bwe juõn Ri Christian en lukkun meletlet?
• Ewi wãwen am maroñ kakõmõnmõnlok am kwalok meletlet eo jen Anij?
• Ta kadkad ko ralikar jemaroñ loi ibben ro me rejjab kwalok “meletlet jen lõñ”?
• Ta kadkad ko kwolukkun kõnan kaddeklok ilo mour eo am?
[Pija eo ilo peij 23]
Ewi wãwen airwaro emaroñ walok rainin?
[Pija eo ilo peij 24]
Kwoj iminene in ke karmijeteik nana ilo mõkaj?