Key Ko ñan Kamõnõnõik Juõn Family
Wãwen Kamadmõd Abañ Ko
Leo ej ba: “Ledik ro nejid rej bed ia?”
Lio ej ba: “Remotlok im wiaik nuknuk ko rekãl jen imõn wia kan.”
Leo ej ba: [Ilo juõn ainikien elaj im abõnõnõ] “Ta melelen am ba ‘wia nuknuk ko rekãl’? Emwij air wiaik nuknuk ko rekãl alliñ eo lok!”
Lio ej ba: [Ilo an jojomare e make, im kin an buromõj bwe leo ej naruõn] “Ak ewõr juõn sale emõn. Eokwe, rar kajitõk ibba mokta, im iar kõtlok ir ñan etal wõt im lale.”
Leo ej ba: [Ilo buru kadu ear illu im lamõj] “Kwoj jelã bwe ejjab emõn ibba ñe ledik ro nejid rej jolok money im rejjab kajitõk ibba mokta! Ta unin kwar jab kajitõk ibba mokta ak kwar baj kõtlok ir wõt?”
KAIN abañ rot kwoj lemnak kake ri belele rein itu-lõñ rej aikwij in kamadmõde? Ealikar bwe ewõr abañ ibben leo kin an illulu. Bõtab, ijellokin men in, ri belele rein rejjab errã kin ewi joñan air kõtlok bwe ro nejiir ren kõmman bebe ko air make. Im einwõt ewõr juõn abañ ikõtairro kin air jab lukkun konono ibben don.
Ejañin walok juõn mour in mare ewãppen. Aolep ri belele ro renaj iion wõt abañ ko kin jabdewõt men. Jekdon elañe rej abañ ko relap ak redik, eaorõk bwe ri belele ro ren katak kilen kamadmõde. Etke?
Elañe abañ ko rej wõnmanlok wõt im rejjab likit ien ñan kamadmõdi, abañ kein remaroñ bõprae air konono ibben don. King Solomon eo emeletlet ear kile, “Akwail [ko], rej einwõt alal ko in juõn me e kajur.” (Jabõn Kennan Ko 18:19) Ewi wãwen kwomaroñ kalaplok am konono ibben don ilo wãwen eo ekeie ñe abañ ko rej walok?
Einwõt an bõtõktõk aorõk ñan mour, eindein bareinwõt konono ibben don ñan mour in mare eo. Bareinwõt ñan an wõr tokjen konono ibben don ñan mour in mare ej aikwij wõr yokwe im kautiej. (Dri Epesõs 5:33) Ñe jej aikwij kamadmõdi abañ ko, yokwe enaj kamakit ri belele ro bwe ren jolok bwid ko an don me rar walok ien ko mokta—im rar kanuij kaburomõj ir—im lemnak wõt kin abañ ko rej jelmaiki kiõ. (1 Dri Korint 13:4, 5; 1 Piter 4:8) Ñe ri belele ro rej kwalok kautiej ñan don enaj kõmman bwe erro en mõnõnõ in kwalok ta eo ej bed ilo tumulalin burueir im rej bareinwõt kate ir ñan melele ennan ko rej ba ñan don.
Emen Buñten Nee ko ñan Kamadmõdi Abañ ko
Lemnak mõk kin emen buñten nee ko itu-lal, im lale ewi wãwen nan in kaiñi ko jen Bible eo enaj jibañ yuk ñan kamadmõdi abañ ko ilo juõn wãwen eyokwe im kautiej.
1. Karõk juõn ien ñan bwebwenato kin abañ eo. “Eor ien ñõn jabrewõt men, . . . juõn ien ikõñ, im juõn ien konono.” (Ekklisiastis 3:1, 7) Einwõt iakwelel eo me ear walok ilo tu-jinoin katak in, jet abañ ko remaroñ kaillu armij. Elañe men in ej walok, kwon kwalok jatõr im bõjrak jidik—ñan “ikõñ”—mokta jen amiro eo beleõm lukkun illu. Kwomaroñ kejbãrok kõtan eo amiro jen jorrãn elañe kwonaj lor nan in kakabilek eo jen Bible eo: “Jinoin juõn akwel ej einwõt an dren jino dreloñ ilo juõn wa eo ettal, innem kwon kabwijrake akwel eo mokta jen an laplok.”—Jabõnkennan 17:14.
Bõtab, ewõr “juõn ien konono.” Abañ ko, rej einwõt kãliklik ko, rej lõñlok ñe jejjab totaki ilo mõkaj. Inem kwon jab kajekdon abañ eo, im kejatdikdik wõt bwe enaj make jako. Elañe kwonaj kabõjrak akwel eo, kwon kwalok kautiej ñan eo mõttam ikijen am karõk juõn ien ilo mõkaj ñan bwebwenato ibben don kin abañ eo. Kallimur rot in enaj jibañ komro ñan kajerbal nan in kakabilek eo jen Bible eo: “Al en jab tulok ion ami illu.” (Dri Epesõs 4:26) Ilo mol, kwonaj aikwij im kajejjet kallimur eo am.
KAJEOÑ MEN IN: Kãlet juõn ien kajjojo week ñan bwebwenato kin abañ ko ilo family eo. Elañe kwoj kile bwe ewõr juõn awa ilo ran eo me ekkã am kõnan akwel—ñan wanjoñok, ñe kwoj kab roltok jen jikin jerbal ak mokta jen am mõñã—kwon beek ñan bwebwenato ibben don bar juõn ien kin abañ ko. Jen men in, kwon kãlet bar juõn awa emõn ñe kwomaroñ bwebwenato kin abañ ko im jab illu.
2. Kwalok am lemnak ilo mol im ilo kautiej. “Komin konono mol, kom otemjej, ñõn dri turumi.” (Dri Epesõs 4:25) Elañe emwij am mare, eo ri turõm ebaktata ej ri belele eo mõttam. Inem kwon konono mol im kwalok eñjake ko am ilo tibdikin ñe kwoj konono ibben eo rejetam. Margareta,a eo me emwij an mare iumin 26 yiõ ko, ej ba: “Ilo ien eo ij kab mare, iar kõtmene bwe leo ibba enaj jelã kadede kin eñjake ko aõ ñe juõn abañ ear waloktok. Iar kile bwe kain lemnak rot in ear jab jimwe. Kiõ ij kajeoñ im kwalok lemnak im eñjake ko aõ ilo alikar.”
Kememej, mejenkajjik eo am, ñe kwoj bwebwenato kin juõn abañ ko, ejjab ñan bõk anjo ak kokkure juõn ri kijirãt, ak ñan baj kwalok wõt lemnak eo am ñan eo beleõm. Ñan kõmmane men in ilo juõn wãwen ekeie, kwon kwalok lemnak eo am kin ta abañ eo, inem kwon ba ñããt eo abañ eo ej walok, im kamelele ewi wãwen ej jelet kwe. Ñan wanjoñok, elañe rejetam ej kainebataik yuk kin an kabwok mweo, kwomaroñ ba ilo kautiej, ‘Ñe kwoj roltok jen jikin jerbal eo im kwoj jolok nuknuk ko am ion lal [kwalok ñããt eo im ta abañ eo], eñjake eo aõ ej einwõt ñe armij ro jet rejjab kamolol kin jerbal eo aõ ñan karreo mweo [kamelele ilo tibdikin ewi wãwen am eñjake].’ Inem ilo juõn wãwen ejoij kwon kwalok lemnak eo am kin wãwen eo ñan kamadmõd abañ eo.
KAJEOÑ MEN IN: Ñan jibañ yuk ñan kwalok ilo alikar lemnak eo am ñan eo beleõm, jeje men ko eo ej kainebataik yuk im ewi wãwen kwomaroñ kamadmõde.
3. Kwon roñjake im kile eñjake eo an rejetam. Ri jilek Jemes ear je bwe Ri Christian ro rej aikwij ‘mõkaj air roñjake, en rumij air konono, en rumij air illu.’ (Jemes 1:19) Eiet men ko ilo mour in mare eo am elaplok an kaburomõj yuk jen am lemnak bwe eo rejetam ejjab melele kin ta eñjake eo am kin juõn abañ. Inem kwon kate yuk ñan jab bõk kain lemnak rõt in kin eo rejetam!—Matu 7:12.
Wolfgang, eo emwij an mare iumin 35 yiõ ko, ej ba, “Ñe kimij bwebwenato ibben don kin abañ ko, ij ikkũmkũm jidik, elaptata ñe ij bõk lemnak eo bwe lio ibba ejjab melele kin lemnak eo aõ.” Dianna, eo emwij an mare iumin 20 yiõ ko, ej ba, “Ekkã aõ abõnõnõlok ñan leo ibba bwe ejjab lukkun roñjake iõ ñe kimij kwalok abañ ko amro ñan don.” Ewi wãwen kwomaroñ kamadmõd abañ in?
Kwon jab baj lemnak wõt bwe kwoj jelã ta lemnak ak eñjake eo an eo. “Utiej buru ej kõmmõn akwel. Ro ri jelãlokjen rej bukõt nan in kabilõk jen ro jet,” Nan in Anij ej ba. (Jabõnkennan 13:10) Kwon kautiej rejetam ilo am kõtlok e bwe en kwalok lemnak eo an im jab kabõjrake. Tokelik, ñan kalikar am melele, kwon kamelele men ko kwar eoroñ kake im eliji ñan eo rejetam, im jab kõmmane ilo juõn wãwen kwoj notaiki ak kõrraate. Kwon kõtlok eo beleõm ñan kajimwe kwe elañe kwar jab lukkun melele kin juõn men. Kwon jab bõk aolepen ien eo im konono wõt. Emõn komro jimor bõk ien ñan roñjake im kamelele mae ien komro melele kake lemnak im eñjake eo an don kin juõn men.
Emol, ñan lukkun roñjake im melele kin lemnak ko an beleõm, kwoj aikwij kwalok ettã buru im meanwõd. Ak elañe kwoj kautiej eo beleõm mokta, enaj bidodolok ñan an kautiej kwe.—Matu 7:2; Dri Rom 12:10.
KAJEOÑ MEN IN: Ilo ien kwoj elij ennan ko an beleõm, kwon jab bar eliji wõt nan kin nan wõt. Ilo juõn wãwen ejoij im tiriamo, kajeoñ in kamelele ta lemnak im eñjake ko an eo beleõm.—1 Piter 3:8.
4. Errã ibben don kin juõn mejelan. “Ruo remõnlok jen juõn; bwe ibeir emõn wõnan jerbal eo air. Bwe elañe re buñ, juõn e naj kejerkak eo juõn.” (Ekklisiastis 4:9, 10) Elañe ri belele ro rejjab jerbal ibben don im rejetak don, enaj eiet abañ ko rej kamadmõdi.
Emol, Jehovah ear kãlet leo einwõt bõran family eo. (1 Dri Korint 11:3; Dri Epesõs 5:23) Ak Jerbal einwõt bõr eo bõran family ejjab melelen bwe juõn ej tel ilo lej im ewõr an maroñ ion jabdewõt men. Leo ri belele emeletlet enaj bõk lemnak eo an lio belen mokta jen an kõmman bebe ko. Ri belele eo emeletlet eban make beek kin juõn men. David, eo emwij an mare 20 yiõ ko, ej ba, “Ij kate wõt ñan bukõt kilen ñan errã ibben lio ibba im kõmman juõn bebe kimro jimor naj jurake.” Tanya, emwij an mare jiljilimjuõn yiõ ko, ej ba: “Men eo eaorõk ejjab wõn eo ejimwe ak wõn eo ebwid. Jet ien ewõr ruo wãwen ñan kamadmõd juõn abañ. Iar lo bwe wãwen eo emõn ej ñan kwalok kõmmanwa im joij.”
KAJEOÑ MEN IN: Ejaake juõn jitõb in jerbal ibben don ikijen amiro jeje aolep wãwen ko ñan kamadmõdi abañ eo. Ñe emaat ami lemnak kin aolep wãwen ko ñan kamadmõde abañ eo, komiro etali aolep wãwen ko im kãlet juõn iair. Inem, kwon kãlet juõn ien emõn ilo ran ko rej bedotok ñe kwomaroñ lale elañe komiro ar jerbale im lale elañe ewõr tõbrakin.
Jen Jerbal Ibben Don, im Jab Makelok Iad
Jesus ear jitõñlok ñan mour in mare ilo an ba, “Men eo Anij e ar kobaik, armij en jab kijbili.” (Matu 19:6) Ennan eo “kobaik” ej itok jen nan eo ilo kajin Greek me ej jitõñlok ñan juõn alal me rej lukwõje ibben ruo menin mour bwe ren maroñ kõmmane juõn wõt jerbal. Elañe menin mour kein rar jab jerbal ibben don, rar jab maroñ lo tõbrak im alal eo naj kar kabõnõnõ kenwair.
Eindein, ri belele ro me rej makoko ñan jerbal ibben don renaj iion abañ ilo mour in mare eo air. Ijo turãjet, elañe rej katak ñan jerbal ibben don, remaroñ kamadmõd enañin aolep kain abañ rej iione im lo tõbrak. Juõn emaan etan Kalala ear kamelele kin men in ilo an ba, “Iumin 25 yiõ ko, kimro lio ibba kimij kamadmõd abañ ko am ikijen amro konono mol ñan don, lemnak kin aikwij ko an don, jar bwe Jehovah en jibañ kimro, im ikijen amro kajerbale nan in kaiñi ko an Bible.” Kwomaroñ kõmman eindein ke?
KAJITÕK IBBAM MAKE . . .
▪ Abañ et eo elaptata ikõnan bwebwenato ibben eo beleiõ?
▪ Ewi wãwen imaroñ lukkun jelã bwe ij melele eñjake ko an eo beleiõ kin men in?
▪ Elañe aolep ien ij kõmmane men ko wõt ikõnan, kain abañ rot remaroñ waloktok?
[Kamelele Eo Itulal]
a Kar ukõt jet ãt ko etan armij ro.