Негативни емоции — можеш ли да ги совладаш?

„СЕКАКО ДЕКА НЕ! Негативните емоции се премногу силни. Немам друг избор освен да ги поднесувам сѐ додека не поминат.“

Ете, така реагираат многумина на предлогот да ги совладаат емоциите како што се грижата, стравот, гневот, разочарувањето, вината, самосожалувањето и потиштеноста. Но таквите емоции можат да се совладаат. Наместо да им се препуштиш секојпат кога ќе се појават, можеш да научиш да го намалиш нивниот интензитет, можеби дури да ги отстраниш.

Секако, постои значителна разлика меѓу нормалните негативни емоции што ги доживува секој човек, и тешката депресија. За вторава може да биде потребно професионално лечење, а за претходните не и со тие емоции можеме да научиме да се бориме.

Всушност, сите негативни емоции не се штетни. На пример, кога ќе направиш сериозна грешка, може да покажеш грижа на совеста сразмерно на грешката. Ако ова те поттикне да ја поправиш и да избегнуваш да ја повторуваш во иднина, тогаш емоцијата има позитивен, долгорочен учинок. Или, нормалната загриженост што се појавува заради некој проблем, може да те натера енергично да се зафатиш со него и да бараш разумно решение. Ова исто така е здрава реакција.

Меѓутоа, што ако, откако си го сторил она што разумно си можел да го сториш за да ја поправиш грешката, не можеш да се ослободиш од твоите чувства на вина или безвредност и остануваат, можеби, уште долго време потоа? Или, што ако, откако си решил проблем во мера што била можна, твоите чувства на загриженост остануваат, па дури и се засилуваат? Во тој случај твоите емотивни реакции може да те унесреќат. Тогаш, како можеш да ги надминеш тие емотивни реакции? Клучот можеби лежи во тоа да го контролираме нашето размислување.

Можеме да го контролираме нашето размислување

Многумина кои работат на полето на психијатријата тврдат дека нашите чувства се предизвикани од нашите мисли. На пример, д-р Вејн В. Дајер укажува: „Не можете да имате некакво чувство (емоција) доколку не сте помислиле на тоа“. Д-р Дејвид Д. Бернс понатаму додава: „Секое лошо чувство што го имате е резултат на вашето извртено негативно размислување“.

Интересно е дека Библијата, исто така, поголемиот дел од она што го чувствуваме го припишува на нашиот избор на мисли и затоа ја истакнува потребата да го контролираме своето размислување. Забележи ги следните стихови:

„Сите денови на неволникот се зли; а кој е со весело срце, постојано е на гозба“ (Приче Соломунове 15:15, ДК).

„Не управувајте се според овој век, туку преобразете се преку вашиот обновен ум, за да можете да познавате, која е добрата, угодна и совршена волја Божја“ (Римјаните 12:2).

„Поробуваме секој разум [мисла, Бакотиќ], за да Му биде покорен на Христа“ (2. Коринтјаните 10:5).

„Да го отфрлите од себе стариот човек според вашето поранешно живеење, . . . да се обновите со духот на својот ум и да се облечете во новиот човек, создаден според Бога во правда и светост во вистината“ (Ефесјаните 4:22-24).

„На она што е вистинско, што е чесно, што е праведно, што е чисто, што е љубезно, што е достојно за слава, на она што е добродетел, што е за пофалба, само на тоа мислете!“ (Филипјаните 4:8).

„Мислете за небесното, а не за земното“ (Колосјаните 3:2).

Со оглед на тоа дека нашите чувства воглавно се производ на нашето размислување, клучот за совладување на негативните емоции е да ги контролираме мислите кои ги поддржуваат. Откако ќе вложиш доволно напори и време, ќе научиш да ги ставаш своите мисли под поголема контрола. А од тоа ќе произлезе дека истото можеш да го правиш и со чувствата.

Вистина, лесно е да се каже дека можеме да ги совладаме нашите негативни емоции. Но сосема друго е вистински да го сториме тоа. Тогаш, како треба да постапиме за да излеземе на крај со овие чувства кои можат да ни создадат толку многу потешкотии?

[Истакната мисла на страница 4]

Сите негативни емоции не се штетни