Младите прашуваат . . .

Треба ли да се зачленам во некој спортски тим?

„ШТО има толку добро во тоа да бидеш во некој тим?“ гласела една статија во списанието Seventeen. Како одговор, статијата навела: „Работиш заедно спрема заедничка цел, и така вистински се зближуваш. Исто така, учиш меѓучовечки вештини, како на пример како да се решаваат проблеми во група, како да се биде флексибилен и обѕирен и како да се прават компромиси“.

Според тоа, да се игра организиран спорт изгледа дека има користи од кои не помалку корисни се забавата и вежбањето.a Некои дури тврдат дека играњето тимски спортови помага да се изгради карактерот. Затоа, една младинска кошаркарска лига го има мотото: „Карактер, храброст, лојалност“.

Проблемот е во тоа што организираните спортови не секогаш се држат за таквите благородни идеали. Книгата Kidsports (Детски спортови) наведува: „Во некои случаи податливи младинци се учат да пцујат, да лажат, да се тепаат, да ги застрашуваат и да ги повредуваат другите“.

Да се победи по секоја цена?

Една статија во Seventeen признала: „Постои темна страна на спортот, каде што луѓето му придаваат огромна важност на победувањето“. Тоа е во директна спротивност на зборовите од Библијата: „Да не бараме лажна слава, еден друг да не предизвикуваме, еден на друг да не завидуваме“ (Галатјаните 5:26). Додека благата доза на пријателско натпреварување може да придаде интерес и уживање во играта, дух кој е претерано натпреварувачки може да создаде антагонизам — и да ја одземе забавата од играњето.

Џон, еден поранешен средношколски фудбалер се присеќава: „Имавме еден тренер кој беше вистински манијак; секогаш ни викаше и ни се дереше . . . Смрт ми беше да одам на тренинг . . . Се чувствував како да бев во концентрационен логор“. Иако сите тренери не се навредливи, многумина ставаат преголем нагласок на победувањето. Еден писател заклучил: „Многу спортисти . . . достигнуваат момент кога радоста во натпреварувањето е совладана од неподносливиот товар да се успее“. Што може да произлезе од тоа?

Science News известил за една анкета која открила дека од фудбалерите и кошаркарите на колеџ, „12 проценти известиле за проблеми барем во две од пет подрачја: психолошки страдања, физички страдања, потешкотија во избегнувањето дрога или алкохол, умствена и физичка злоупотреба и слаби академски достигнувања“. Во согласност со тоа, книгата On the Mark (На место) известува: „Скоро секој кој е поврзан со организиран спорт се согласува дека постои главен проблем — злоупотреба на дрога во спортот на сите степени“.

Морални компромиси

Притисокот да се победи, исто така, може да предизвика еден млад играч да компромитира разумни мерила на непристрасност и чесност. Книгата Your Child in Sports (Вашето дете во спортот) забележува: „Во современиот свет на спортот, победувањето не е само добро; тоа е единствено. Губењето не само што е лошо туку и неопростливо“.

Друга сурова реалност: Тренерите честопати ги ставаат играчите под огромниот притисок да ги повредуваат своите противници. Една статија во Psychology Today навела: „За да бидеш добар во спортот мораш да бидеш злобен. Барем во тоа веруваат многу спортисти, тренери и љубители на спортот“. Еден професионален фудбалер се опишува себеси во секојдневието како „милозвучен, обѕирен и пријателски настроен“. Но на игралиштето тој поминува низ трансформација на личноста. Опишувајќи ја својата личност на игралиштето, тој вели: „Тогаш сум злобен и одвратен . . . Многу сум лош. Имам тотално непочитување спрема момчето што ќе го удрам“. Тренерите честопати охрабруваат на таква настроеност.

Библијата ги охрабрува христијаните: „Облечете се во милосрдност, доброта, смиреност, кротост и долготрпеливост“ (Колосјаните 3:12). Дали би можел да развиваш такви особини кога секој ден би имал подбудувачки говори кои би те наговарале да го повредуваш, згмечуваш и осакатуваш твојот противник? Шестнаесетгодишниот Роберт признава: „Сум играл во организирани спортови. Не ти е гајле кого ќе повредиш само за да победиш“. Сега кога веќе е крстен христијанин, неговите погледи се промениле. Тој вели: „Никогаш не би се вратил на тоа“.

Телесно тренирање или телесно повредување?

Не треба да се испуштат од вид и физичките ризици. Точно, спортот носи со себе ризици дури и тогаш кога се игра со пријателите само заради забава. Но опасностите значително се зголемени кога младите се тренираат да се трудат да играат скоро на професионално ниво.

Книгата Вашето дете во спортот забележува: „Професионалните играчи можат да бидат повредени. Но тие се многу вешти, во форма, зрели возрасни луѓе кои спремно ризикуваат повреда и добро се платени за тоа. Освен тоа, тие обично го добиваат најдобриот, најстручен вид тренинг, најдобрата опрема и многу внимателна, врвна медицинска нега . . . Школските деца немаат такви предности“. На христијаните им е речено да ‚ги подадат телата свои во жртва жива, света и благоугодна на Бога‘ (Римјаните 12:1). Зарем не е потребно двапати да размислиш дали треба твоето тело да го подложуваш на непотребни или неразумни ризици?

Други фактори кои треба да се земат предвид

Дури и кога здравствените ризици изгледаат минимални, организираните спортови сепак бараат многу време. Часовите за тренинг не само што можат да го намалат твојот друштвен живот туку можат исто така да одземат голем дел од времето кое треба да се одвои за учење и за домашна работа. Science News известило дека кај спортистите на колеџ постоела склоност да имаат „малку пониски оценки“ отколку другите студенти кои биле вклучени во воншколски активности. Што е уште поважно, можеби ќе увидиш дека играњето во тим ти отежнува да се стремиш за она што Библијата го нарекува „поважните работи“ — духовните интереси (Филипјаните 1:10, НС). Запрашај се себеси: ‚Дали зачленувањето во тимот ќе изискува да пропуштам христијански состаноци, или, дали ќе го ограничи моето учество во делото на проповедање?‘

Исто така, внимателно одмери ги и можните последици од поминувањето долги часови со младинци и со возрасни луѓе кои не ги делат твоите гледишта за моралот, чистиот говор или натпреварувањето. Сепак, Библијата вели дека „лошите друштва ги расипуваат корисните навики“ (1. Коринтјаните 15:33, НС). На пример, разгледај една статија на страницата со специјални атракции од The New York Times: „Пресоблекувалната . . . е место каде што мажите дискутираат за женските тела со сликовити сексуални изрази, каде што се фалат за ‚лов на жени‘ и се шегуваат околу тепање жени“. Како би си поминал во духовен поглед кога би избрал да бидеш во таква средина? (Спореди Јаков 3:18.)

Да се донесе мудра одлука

Дали си размислувал да се зачлениш во некој спортски тим? Тогаш можеби споменатово ќе ти помогне да ги пресметаш трошоците кои се вклучени во тоа. Земи ја предвид совеста на другите кога ја донесуваш твојата одлука (1. Коринтјаните 10:24, 29, 32). Се разбира, не може да се постави строго правило, затоа што околностите ширум светот се разликуваат. Во некои подрачја можеби од учениците дури и се бара да учествуваат во спорт. Но ако не си сигурен, разговарај за тоа со твоите родители или со некој зрел христијанин.

Многу христијански младинци ја донеле тешката одлука да не играат за спортски тимови. Тоа не е лесно ако си спортски тип и навистина уживаш во спортот! Притисокот од наставниците, тренерите и родителите може да ти предизвика фрустрација. Младиот Џими признава: „Увидувам дека во мене постои борба да не играм. Татко ми, кој не е верник, беше голем спортист во неговите средношколски денови. Понекогаш ми станува тешко да не се зачленам во некој тим“. И покрај тоа, поддршката од родителите кои се верници и од зрелите христијани во собранието може многу да ти помогне да не отстапиш од твојата одлука. Џими вели: „Благодарен сум ѝ на мајка ми. Понекогаш паѓам во депресија поради тоа што имам притисок да спортувам. Но таа секогаш е тука за да ме потсети на моите вистински цели во животот“.

Тимските спортови можеби ги учат играчите на соработка и на решавање проблеми. Но постојат полно прилики да се научат таквите работи ако се соработува со христијанското собрание. (Спореди Ефесјаните 4:16.) Тимските спортови можеби се и забавни, но не мораш да бидеш во некој тим за да уживаш во нив. Во некои спортови може да се ужива со христијанските пријатели во дворот или во локалниот парк. Семејните излети можат да дадат натамошни прилики за здрава игра. „Многу е подобро да играш со другите од твоето собрание“, вели 16-годишниот Грег. „Тоа е само поради забава, а се наоѓаш и меѓу твоите пријатели!“

Се разбира, играњето во дворот веројатно нема да ти ја даде истата возбудливост како да бидеш во некој победнички тим. Но, никогаш не заборавај дека, во најмала рака, „телесното обучување е [само] малку корисно, а побожноста [божествената оддаденост, НС] е полезна за сѐ“ (1. Тимотеј 4:8). Развивај божествена оддаденост и ќе бидеш вистински победник во Божји очи!

[Фуснота]

[Истакната мисла на страница 23]

„Имавме еден тренер кој беше вистински манијак; секогаш ни викаше и ни се дереше . . . Смрт ми беше да одам на тренинг.“

[Слика на страница 24]

Многу често тренерите го нагласуваат победувањето — дури и ако тоа значи да се повредуваат другите