Случајно или создадено?
Градежните вештини на осата-хартијарка
● За осите-хартијарки се вели дека се врвни архитекти. Зошто овој опис одговара?
Размисли: Како што покажува и нејзиното име, осата-хартијарка го гради и го одржува своето повеќеќелијно гнездо со помош на еден посебен вид хартија што самата го произведува.a Осата собира влакна од растенијата и од најразлични парчиња дрво — трупци, летвички од ограда, бандери и градежни материјали. Потоа го џвака дрвото богато со целулоза, додавајќи леплива плунка која содржи многу протеини. Откако ќе ја нанесе, смесата се суши во тенка, но издржлива хартија. Освен тоа, плунката има посебни својства што овозможуваат хартијата да акумулира и да пренесува топлина, а со тоа во ладните денови да ја одржува температурата во гнездото во кое се положени јајцата.
Осата го гради своето гнездо „залче по залче“. Конечниот производ е водоотпорен комплекс од шестоаголни ќелии што личи на превртен чадор. Шестоаголниот облик му дава цврстина на гнездото и овозможува рационално да се искористи просторот. Осите што живеат во предели со повлажна клима едноставно додаваат повеќе плунка, која е водоотпорна. Сепак, ги градат гнездата на места што им служат како стреа. Гнездото, чиј влез е на долната страна, е прикачено за стреата со дршка. Освен тоа, за разлика од фабриките за производство на хартија кои ги загадуваат воздухот, водата и почвата, осите-хартијарки не ѝ наштетуваат на околината!
Разбирливо е што архитектите и истражувачите го изучуваат градежниот материјал на оваа оса за да направат издржливи градежни материјали што се лесни, цврсти, поеластични и биоразградливи.
Што мислиш? Дали еден инсект со мозок колку две зрнца песок би можел сам да смисли како да прави хартија и да гради гнезда? Или, пак, неговите познавања од хемијата, машинството и архитектурата се доказ дека е дело на мудар Творец?
[Фуснота]
a Повеќе видови оси градат хартиени гнезда. Во нив ги полагаат јајцата кои подоцна се развиваат во ларви.