Да се бориме со корупцијата со мечот на духот

„Да ја облечете новата личност која е создадена по Божја волја во вистинска праведност и лојалност“ (Ефесјаните 4:24, NW).

ВО СВОЈОТ зенит, Римската Империја била најголемата човечка администрација која некогаш постоела во светот. Римското законодавство било толку делотворно што сѐ уште е темел на законскиот кодекс на многу земји. Меѓутоа, и покрај достигнувањата на Рим, неговите легии не можеле да победат еден подмолен непријател: корупцијата. На крај, корупцијата ја забрзала пропаста на Рим.

Апостол Павле бил еден од оние кои страдале од корумпираните римски службеници. Феликс, римскиот управител кој го сослушувал, изгледа признал дека Павле е невин. Но, Феликс, кој бил и еден од најкорумпираните управители на своето време, го одложил судењето на Павле, надевајќи се дека Павле ќе му даде пари за да се ослободи (Дела 24:22—26).

Наместо да го поткупи, Павле отворено му зборувал за „правда, за воздржување“. Феликс не ги променил своите патишта, и Павле останал в затвор наместо да се обидува да го избегне судскиот процес со поткуп. Тој проповедал порака на вистина и чесност, и живеел во склад со неа. ‚Уверени сме дека имаме добра совест‘, им напишал на еврејските христијани, „грижејќи се во сѐ добро [чесно, NW] да постапуваме“ (Евреите 13:18).

Таквиот став бил во остра спротивност со моралот од тоа време. Брат му на Феликс, Палас, бил еден од најбогатите луѓе во древниот свет, и речиси целото свое богатство — кое се пресметува на 45 милиони американски долари — го натрупал со поткуп и изнудување. Меѓутоа, неговото богатство избледнува до безначајност во споредба со милијардите долари кои некои корумпирани владетели од 20 век ги кријат на тајните банковни сметки. Јасно, само наивен човек би поверувал дека денешните влади ја добиле војната против корупцијата.

Со оглед на тоа што корупцијата останала вкоренета толку долго време, дали мора да претпоставиме дека таа едноставно е дел од човечката природа? Или, пак, може да се стори нешто за таа да се заузда?

Како може да се заузда корупцијата?

Очигледно првиот чекор во зауздувањето на корупцијата е да се признае дека таа е деструктивна и погрешна, бидејќи им користи на бескрупулозните луѓе на штета на другите. Несомнено, во тој правец е постигнат извесен напредок. Џејмс Фоли, заменик министер за надворешни работи на САД, рекол: „Сите признаваме дека цената на поткупувањето е висока. Поткупот постепено го ослабнува доброто владеење, нанесува штета на економската ефикасност и развој, ја искривува трговијата и ги става граѓаните ширум светот во незавидна положба“. Многумина би се сложиле со него. На 17 декември 1997, 34 поголеми земји потпишале „конвенција против поткупувањето“ чија цел била да „се постигне голем ефект врз глобалната борба против корупцијата“. Според конвенцијата, „криминал е да му се понуди, вети или даде поткуп на службеник за надворешни работи со цел да се добие или задржи некој меѓународен бизнис“.

Меѓутоа, поткупот за успешно да се добијат деловните договори во други земји е само врвот на корупциската санта мраз. За да се отстрани корупцијата на сите полиња потребен е втор, уште потежок чекор: промена на срцето или, поточно речено, промена на многу срца. Луѓето по целиот свет мораат да научат да ги мразат поткупот и корупцијата. Само тогаш ќе исчезне митото. За таа цел, во списанието Newsweek стоело дека некои мислат оти владите треба „да охрабруваат на општо чувство на граѓанска доблест“. На сличен начин, Transparency International — антикорупциска лобистичка група — препорачува нејзините приврзаници да „вшприцуваат ‚семе на интегритет‘“ на работното место.

Борбата против корупцијата е морална и не може да се добие само со донесување закони или со „мечот“ (NW) на законските казни (Римјаните 13:4, 5). Семето на доблеста и интегритетот мора да се посее во срцата на луѓето. Ова може најдобро да се постигне со користење на она што апостол Павле го опишал како „мечот на духот“, Божјата реч, Библијата (Ефесјаните 6:17, NW).

Библијата ја осудува корупцијата

Зошто Павле одбил да ја одобри корупцијата? Бидејќи сакал да ја врши волјата на Бог „Кој не е пристрасен и не се поткупува“ (5. Мојсеева 10:17, ДХК). Освен тоа, Павле несомнено се сетил на конкретното упатство кое се наоѓа во Мојсеевиот закон: „Не примај поткуп, зашто поткупот ги заслепува очите на мудрите, а ја загрозува работата на праведните“ (5. Мојсеева 16:19, ДХК). На сличен начин, и цар Давид сфатил дека Јехова ја мрази корупцијата, и побарал Бог да не го вброи меѓу грешниците „чија десница е полна со поткупи“ (Псалм 25:10).

Оние кои искрено го обожаваат Бог имаат додатни причини да ја отфрлат корупцијата. „Со правда царот ѝ дава на земјата стабилност“, напишал Соломон, „но оној кој е лаком за поткуп ја растргнува“ (Изреки 29:4, New International Version). Правдата — особено кога се практикува од највисокиот службеник па надолу — донесува стабилност, додека корупцијата ја осиромашува земјата. Интересно е тоа што во Newsweek било истакнато: „Во систем каде што секој сака парче од корупциската погача и знае како да го добие, економиите можат едноставно да пропаднат“.

Дури и кога економиите не колабираат во целост, љубителите на правдата се фрустрирани кога корупцијата неконтролирано напредува (Псалм 72:3, 13). Нашиот Творец, оној кој ни дал да имаме вродена желба за правда, исто така е онеправдан. Во минатото Јехова интервенирал за да ја сотре дрската корупција. На пример, тој директно им кажал на жителите на Ерусалим зошто ќе ги остави на нивните непријатели.

Бог преку својот пророк Михеј рекол: „Чујте го ова, главатари на Јакововата куќа, судии на Израелевиот дом, вие на кои им се гади правдата, та извртувате сѐ што е правилно! Неговите главатари судат според поткупот, неговите свештеници поучуваат заради печалба . . . заради вас и вашата вина Сион ќе биде преорано поле, Ерусалим урнатина“. Корупцијата го разорила израелското општество, исто како што го нагризала и Рим со векови подоцна. Верно на Божјето предупредување, околу еден век откако Михеј ги напишал тие зборови, Ерусалим бил уништен и напуштен (Михеј 3:9, 11, 12, ДХК).

Меѓутоа, ниеден човек или нација не треба да бидат корумпирани. Бог ги охрабрува злобните да го напуштат својот начин на живот и да го променат начинот на размислување (Исаија 55:7). Тој сака секој од нас да ја замени алчноста со несебичност, а корупцијата со праведност. „Кој притеснува сиромав, го навредува неговиот Создател, а кој Го почитува Создателот, му прави добро на оној што е во нужда“, нѐ потсетува Јехова (Изреки 14:31).

Успешна борба против корупцијата со помош на библиската вистина

Што може да натера еден човек да направи таква промена? Истата сила која го натерала Павле да се откаже од живот на фарисеј за да стане цврст следбеник на Исус Христос. „Речта Божја е жива и има моќ“, напишал тој (Евреите 4:12, NW). Денес, библиската вистина сѐ уште унапредува чесност, дури и меѓу оние кои биле длабоко вмешани во корупција. Разгледај еден пример.

Недолго по завршувањето на својата воена служба, Александар, кој е од Источна Европа, ѝ се придружил на една банда која се занимавала со рекетарство, изнудување и поткупување.a „Моја задача беше да изнудувам пари од богатите бизнисмени за заштита“, објаснува тој. „Штом ќе ја стекнев довербата на некој бизнисмен, другите членови на нашиот тим му се закануваа со насилство. Тогаш јас му се понудував да се справам со работата — за крупна награда. Моите ‚клиенти‘ ми беа благодарни што им помагав да се справат со своите проблеми кои, всушност, самиот им ги предизвикував. Колку и да изгледа чудно, тоа беше еден аспект од работата кој ми се допаѓаше.

Исто така, уживав во парите и во возбудувањето кои ми ги нудеше тој животен стил. Возев скапа кола, живеев во убав апартман и имав пари да купам сѐ што ќе посакав. Луѓето се плашеа од мене, и тоа ми даваше чувство на моќ. На некој начин мислев дека никој не може да ме допре и дека сум над законот. Кој и да било проблем со полицијата можеше да се реши или со вешт адвокат, кој ќе најдеше начин како да го изигра судскиот систем, или со поткуп на правиот човек.

Меѓутоа, меѓу оние чиј живот зависи од корупцијата ретко постои лојалност. Еден од нашата банда разви антипатии кон мене, и се најдов во немилост. Одеднаш ја изгубив мојата кола која паѓаше в очи, парите, скапата девојка. Дури и сурово ме претепаа. Овој пресврт ме наведе сериозно да размислам за смислата на животот.

Неколку месеци пред тоа, мајка ми стана Јеховин сведок, и почнав да ја читам нејзината литература. Текстот во Изреки 4:14, 15 навистина ме наведе на размислување: ‚Не оди на пат безбожнички и не оди по патот на лоши луѓе; остави го, не оди по него, отстрани се од него и заобиколи го‘. Ваквите стихови ме уверија дека оние кои сакаат да водат живот на криминалци немаат вистинска иднина. Почнав да му се молам на Јехова и да барам да ме води по исправниот пат. Почнав да ја проучувам Библијата со Јеховините сведоци и конечно, му го предадов животот на Бог. Оттогаш наваму живеам чесно.

Секако, живеењето според чесни мерила значи да се заработуваат многу помалку пари. Но, сега чувствувам дека имам иднина, дека мојот живот има вистинска смисла. Сфаќам дека мојот поранешен животен стил со сите негови скапи додатни приходи беше како кула од карти која секој момент чекаше да се сруши. Порано совеста ми беше неосетлива. Сега, благодарение на моето проучување на Библијата, таа ме гризе секогаш кога ќе се најдам во искушение да бидам нечесен — дури и во мали работи. Се обидувам да живеам во склад со Псалм 36:3 каде вели: ‚Надевај се на Господа и прави добро; живеј на земјата и таа ќе те храни изобилно‘“.

„Кој го мрази поткупот, ќе живее“

Како што открил Александар, библиската вистина може да го поттикне човекот да ја победи корупцијата. Тој направил промени во склад со она што го кажува апостол Павле во своето писмо до ефесјаните: „Да го отфрлите од себе стариот човек според вашето поранешно живеење, кој се распаѓа во измамливите желби, да се обновите со духот на својот ум и да се облечете во новиот човек, создаден според Бога во правда и светост во вистината. Поради тоа, откако ја отфрливте лагата, кажувајте си ја вистината секој на својот ближен, бидејќи сме членови еден на друг. Кој крадел, да не краде веќе; а подобро е да се труди, правејќи добро со рацете свои за да има што да му подаде на оној, кој што има потреба“ (Ефесјаните 4:22—25, 28). Самата иднина на човештвото зависи од таквото преобразување.

Ако не се контролираат, алчноста и корупцијата можат да ја уништат Земјата, како што придонеле и за уништувањето на Римската Империја. Но, за среќа, Творецот на човештвото нема намера да ги препушти тие работи на случајноста. Тој одлучил ‚да ги уништи оние кои ја уништуваат земјата‘ (Откровение 11:18, NW). И Јехова им ветува на оние кои копнеат по свет слободен од корупција дека наскоро ќе дојде „ново небо и нова земја, на кои ќе се настани правда“ (2. Петрово 3:13).

Секако, денес не е лесно да се живее според чесни мерила. Сепак, Јехова нѐ уверува дека на крајот „користољубивиот го разурнува својот дом, а кој го мрази поткупот, ќе живее“b (Изреки 15:27, ДХК). Со тоа што се откажуваме од корупцијата сега, ја покажуваме својата искреност кога му се молиме на Бог: „Да дојде царството Твое; да биде волјата Твоја, како на небото така и на земјата“ (Матеј 6:10).

Додека чекаме да почне да дејствува тоа Царство, секој од нас може ‚да сее правда‘ на тој начин што ќе одбива да ја одобри корупцијата или да ја практикува (Осија 10:12). Ако правиме така, и нашиот живот ќе посведочи за моќта на инспирираната реч Божја. Мечот на духот може да ја победи корупцијата.

[Фусноти]

[Слика на страница 7]

Со помош на Библијата можеме да го негуваме ‚новиот човек‘ и да ја одбегнуваме корупцијата