ജീപ്‌നി ഫിലി​പ്പീൻസി​ലെ പൊതു​ജ​ന​വാ​ഹനം

ഫിലിപ്പീൻസിലെ ഉണരുക! ലേഖകൻ.

ഫിലി​പ്പീൻസി​ലെ തെരു​വു​ക​ളിൽ കടുപ്പ​മേ​റിയ വർണ്ണങ്ങ​ളോ​ടും പാറി​പ്പ​റ​ക്കുന്ന കാററാ​ടി​ക​ളോ​ടും കണ്ണിനാ​നന്ദം പകരുന്ന ഒട്ടുവ​ളരെ അലങ്കാ​ര​പ്പ​ണി​ക​ളോ​ടും കൂടിയ ജീപ്‌നി ഒരു പരിചി​ത​മായ ദൃശ്യ​മാണ്‌. ലോക​മെ​മ്പാ​ടു​മുള്ള രാഷ്‌ട്രങ്ങൾ മല്ലടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന ഒരു പ്രശ്‌ന​ത്തിന്‌—പൊതു​ജന ഗതാഗ​ത​ത്തിന്‌—ഫിലി​പ്പി​നോ​കൾ കണ്ടുപി​ടിച്ച ഒരു അനന്യ​പ​രി​ഹാ​ര​മാ​ണിത്‌. ഫിലി​പ്പീൻസിൽ ഒരിക്കൽപോ​ലും പോയി​ട്ടി​ല്ലാത്ത ഏതൊ​രാൾക്കും പക്ഷേ “ജീപ്‌നി” എന്ന പദം​പോ​ലും അപരി​ചി​ത​മാ​യി​രു​ന്നേ​ക്കാം. അധികൃ​ത​വൃ​ത്തങ്ങൾ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌ അത്‌ “ജീപ്‌” എന്നും “ജിററ്‌നി” (ചെറിയ ബസ്‌) എന്നുമുള്ള രണ്ടു പദങ്ങളു​ടെ ഒരു സംയു​ക്ത​രൂ​പ​മാ​ണെ​ന്നാണ്‌. ഈ ആകർഷ​ക​മായ വാഹനം നിങ്ങളെ പരിച​യ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ഞങ്ങളെ അനുവ​ദി​ക്കൂ.

അർബൻ മാസ്സ്‌ ട്രാൻസ്‌പോർട്ടേഷൻ എന്ന തന്റെ പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ പൊതു​ജന ഗതാഗത സംവി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒരു പൊതു​പ്ര​ശ്‌ന​ത്തി​ലേക്ക്‌ ജോർജ്ജ്‌ എം. സ്‌മേർക്ക്‌ ശ്രദ്ധ ക്ഷണിക്കു​ന്നു: “പൊതു​ജന ഗതാഗത സംവി​ധാ​നങ്ങൾ വഴക്കമി​ല്ലാ​ത്ത​താണ്‌ എന്ന്‌ മിക്ക​പ്പോ​ഴും കുററ​മാ​രോ​പി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​റുണ്ട്‌. സാധാ​ര​ണ​യാ​യി ഇതിന്റെ അർത്ഥം “കാലങ്ങൾകൊ​ണ്ടു മാറുന്ന പൊതു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ആവശ്യ​ങ്ങൾക്കു​ത​കു​മാറ്‌ ഒരു ഗതാഗ​ത​റൂ​ട്ടിന്‌ ഭേദഗതി വരുത്താ​നൊ​ക്കില്ല” എന്നതാണ്‌. പക്ഷേ ജീപ്‌നി​യെ സംബന്ധിച്ച്‌ ഇതു സത്യമല്ല. ജീപ്‌നി വഴക്കമു​ള്ള​തും ചെലവു കുറഞ്ഞ​തും നടത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു​പോ​കാൻ എളുപ്പ​വു​മാണ്‌. നമുക്കി​തിൽ ഒന്നിൽ കയറി എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണിത്‌ എന്നു കാണാം.

ഒരു ജീപ്‌നി​യി​ലെ സവാരി

ഉഷ്‌ണ​മേ​ഖലാ സൂര്യന്റെ ചൂടിൽ മനിലാ നഗരത്തി​ലെ മുഖ്യ തെരു​വു​ക​ളിൽ ഒന്നിന​രി​കെ നിങ്ങൾ നിൽക്കു​മ്പോൾ വലിയ ശബ്ദം ഉണ്ടാക്കി​ക്കൊണ്ട്‌ ഇരു ദിശക​ളി​ലേ​ക്കും ഒരു നദി​പോ​ലെ ഒഴുകുന്ന ജീപ്‌നി​ക​ളു​ടെ നിര കണ്ട്‌ നിങ്ങൾ മതിമ​റ​ക്കാ​നി​ട​യുണ്ട്‌. ഒരു മിലി​റ​ററി മോഡ​ലി​ലുള്ള ജീപ്‌ കൂടുതൽ യാത്ര​ക്കാ​രെ ഉൾക്കൊ​ള്ളി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​വണ്ണം നീളം കൂട്ടി ചിത്ര​ങ്ങ​ളും ഡി​സൈ​നു​ക​ളും നാലു​വ​ശ​വും മുദ്രാ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ഓരോ​ന്നും മഴവി​ല്ലി​ന്റെ വർണ്ണങ്ങ​ള​ണി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. ചെളി തെറി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ പുറകി​ലും വശങ്ങളി​ലും തൂക്കി​യി​ട്ടി​രി​ക്കുന്ന ഫ്‌ളാ​പ്പു​കൾ “മാസ്‌ററർ മറൈനർ” അല്ലെങ്കിൽ “ജീപ്‌നി​രാ​ജാവ്‌” എന്നീ മുദ്രാ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി പറന്നു​ക​ളി​ക്കു​ന്നു.

മിക്ക ജീപ്‌നി​ക​ളും വെട്ടി​ത്തി​ള​ങ്ങുന്ന മററു ചെറിയ ചെറിയ വസ്‌തു​ക്കൾകൊണ്ട്‌ അലങ്കരി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു—പമ്പരങ്ങൾ, ക്രോം​പ്ലേ​ററ്‌ ചെയ്‌ത കുതി​രകൾ, കാററാ​ടി​കൾ, നീണ്ട തണ്ടോ​ടു​കൂ​ടിയ ആൻറി​നകൾ, (ജീപ്പിൽ റേഡി​യോ ഇല്ലെങ്കിൽപോ​ലും)—എല്ലാം യാത്ര​ക്കാ​രെ ആകർഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി. പന്ത്രണ്ടോ പതിനാ​ലോ അല്ലെങ്കിൽ അതില​ധി​ക​മോ കൊച്ചു ദർപ്പണങ്ങൾ മൂടിക്കു മുകളിൽ സ്ഥാപിച്ച (ഇതും പ്രത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ യാതൊ​രു പ്രാ​യോ​ഗിക ഉദ്ദേശ്യ​ങ്ങ​ളെ​യും പ്രതിയല്ല) ഒരു ജീപ്‌നി നിങ്ങളു​ടെ ദൃഷ്ടി​യിൽ പെട്ടേ​ക്കാം. ഡ്രൈ​വർക്ക്‌ താൻ എങ്ങോ​ട്ടു​പോ​കു​ന്നു​വെന്ന്‌ ഈ അലങ്കാ​ര​പ്പ​ണി​ക​ളു​ടെ നൂലാ​മാ​ല​കൾക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ നോക്കി​ക്കാ​ണാ​നാ​വു​മോ എന്നു സംശയം തോന്നും. പക്ഷേ അയാൾ സമർത്ഥ​മാ​യി കാര്യങ്ങൾ കൈകാ​ര്യം​ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​യി തോന്നു​ന്നു.

ഏതു ജീപ്‌നി​യാണ്‌ നിങ്ങളെ ലക്ഷ്യത്തി​ലെ​ത്തി​ക്കുക എന്ന്‌ നിങ്ങൾ എങ്ങനെ​യ​റി​യും? മുമ്പി​ലും വശങ്ങളി​ലും അവയെ​ല്ലാം അവയുടെ റൂട്ടുകൾ വിളി​ച്ച​റി​യി​ക്കുന്ന സൈൻബോർഡു​കൾ വഹിക്കു​ന്നു. എന്നാൽ ഇരമ്പി​പ്പാ​യുന്ന ഈ ജീപ്‌നി​ക​ളി​ലൊന്ന്‌ ഒന്നു നിർത്തി​ക്കി​ട്ടാൻ നിങ്ങൾ എന്തു ചെയ്യും? അത്‌ ബുദ്ധി​മു​ട്ടുള്ള സംഗതി​യല്ല. ജീപ്‌നി​യിൽ കയറി യാത്ര​ചെ​യ്യാൻ നിങ്ങൾ തീരെ താത്‌പ​ര്യം​കാ​ട്ടി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും വണ്ടിനിർത്തി നിങ്ങളെ കയററി​ക്കൊ​ണ്ടു പോവാൻ ഒരു ശരാശരി ഡ്രൈ​വർക്ക്‌ വളരെ സന്തോ​ഷ​മാ​യി​രി​ക്കും. അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങളു​ടെ ശ്രദ്ധ ആകർഷി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ അയാൾ ഹോൺ മുഴക്കി​യേ​ക്കാം. അത്‌ വെറും ഹോങ്ങ്‌ ഹോങ്ങ്‌ എന്നുള്ള ഹോൺ അല്ല, പിന്നെ​യോ സംഗീ​ത​മ​ധു​ര​മായ നാദം പുറ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന​താണ്‌.

നമുക്കി​നി ജീപ്‌നി​യിൽ കയറാം. പിറകിൽനിന്ന്‌ നിങ്ങൾ കയറു​മ്പോൾ ജീപ്പിന്റെ ഇരുവ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും കുഷ്യ​നിട്ട ഓരോ ഒററപ്പാ​ളി ബഞ്ച്‌ നിങ്ങൾ കാണുന്നു. യാത്ര​ക്കാർ നടുപ്പാ​ത​യു​ടെ ഇരുവ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലു​മാ​യി മുഖാ​മു​ഖം നോക്കി​ക്കൊണ്ട്‌ അടുത്ത​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. അവരുടെ മുട്ടുകൾ തമ്മിൽ മിക്കവാ​റും കൂട്ടി​മു​ട്ടു​ന്നു. നിങ്ങൾ കുനിഞ്ഞ്‌ അകത്തേ​ക്കു​ക​യറി (മേൽക്കൂര വളരെ താഴ്‌ന്ന​താണ്‌) കാലി​യാ​യി​ക്കി​ട​ക്കുന്ന ഒരു സ്ഥലത്ത്‌ ഒരുവി​ധം ചെന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. ചുമടു​ക​ളു​മാ​യി ആളുകൾ കയറു​മ്പോൾ നിങ്ങളു​ടെ മുമ്പി​ലുള്ള ഇടുങ്ങിയ നടുപ്പാത പെട്ടികൾ കോഴി​ക്കു​ഞ്ഞു​ങ്ങൾ, കുട്ടികൾ, പച്ചക്കറി​ച്ചാ​ക്കു​കൾ എന്നിവ കൊണ്ടു നിറയു​ന്നു. ഡ്രൈ​വ​റു​ടെ കണ്ണാടി​ക്കു മീതെ​യുള്ള നീണ്ട ദർപ്പണ​ത്തി​ലൂ​ടെ അയാൾക്ക്‌ തന്റെ പിന്നാലെ വരുന്ന വാഹന​ങ്ങ​ളെ​യും ഇറങ്ങു​ക​യും കയറു​ക​യും ചെയ്യുന്ന ആളുക​ളാ​രൊ​ക്കെ​യെ​ന്നും യാത്ര​പ്പടി കൊടു​ക്കു​ന്ന​വ​രും കൊടു​ക്കാ​ത്ത​വ​രും ആരൊ​ക്കെ​യെ​ന്നും നിരീ​ക്ഷി​ക്കാൻ കഴിയു​ന്നു.

നിങ്ങളു​ടെ യാത്ര​പ്പടി എന്താണ്‌? ഞങ്ങളത്‌ തുച്ഛമാ​ണെ​ന്നാ​ണ​ല്ലോ പറഞ്ഞി​രു​ന്നത്‌. വെറും എഴുപ​ത്തഞ്ച്‌ സെൻറാ​വോ (ഒരു രൂപാ) കൊടു​ത്തു​കൊണ്ട്‌ നിങ്ങൾക്ക്‌ മനില​യിൽ രണ്ടര മൈൽവരെ സഞ്ചരി​ക്കാം. ദൂര സവാരി​കൾക്ക്‌ ക്രമേണ യാത്ര​പ്പടി വർദ്ധി​ക്കും. “പണംത​രാത്ത ജൂഡാ​സി​നെ ദൈവ​ത്തി​ന​റി​യാം” എന്ന ഒരു സൈൻബോർഡ്‌ പ്രമു​ഖ​മായ ഒരിടത്ത്‌ പ്രദർശി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ പല ഡ്രൈ​വർമാ​രും പണം​കൊ​ടു​ക്കാൻ യാത്ര​ക്കാ​രെ പ്രോൽസാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.a ദർപ്പണ​ത്തി​ന്റെ അരികി​ലോ മീതെ​യോ ആയി ഡ്രൈ​വ​റു​ടെ സ്വന്തമായ രൂപക്കൂ​ടോ അല്ലെങ്കിൽ ഒരു സുന്ദരി​പ്പെ​ണ്ണി​ന്റെ ചിത്ര​മോ ഉണ്ടായി​രി​ക്കും.

ഇനിയും നിങ്ങൾക്ക്‌ ചാരി​യി​രുന്ന്‌ നിങ്ങളു​ടെ സവാരി ആസ്വദി​ക്കാം. നിങ്ങൾക്കെ​വി​ടെ ഇറങ്ങണ​മെന്ന്‌ ഡ്രൈ​വ​റോ​ടു പറയത്ത​ക്ക​വണ്ണം എത്തി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​വി​ടെ​യാണ്‌ എന്നതിൽ ഒരു ശ്രദ്ധ വേണം. വെറും ചില ഇഞ്ചുകൾ മാത്രം വ്യത്യാ​സ​ത്തി​ലാണ്‌ മറെറാ​രു ജീപ്‌നി​യെ ഇടിക്കാ​തി​രു​ന്നത്‌ എന്ന സത്യം അറിയു​ക​പോ​ലും ചെയ്യാതെ ഡ്രൈവർ തിരക്കു​പി​ടിച്ച വാഹന​ങ്ങൾക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ വളഞ്ഞു​പു​ളഞ്ഞു പോകു​മ്പോൾ വണ്ടി എത്ര വേഗത്തി​ലാണ്‌ നീങ്ങു​ന്ന​തെന്ന്‌ നിങ്ങൾ അതിശ​യി​ച്ചു​പോ​യേ​ക്കാം.

ജീപ്‌നി എവി​ടെ​നി​ന്നു വന്നു?

ഫിലി​പ്പീൻസി​ലേ​ക്കുള്ള ഒരു സമ്പൂർണ്ണ​വ​ഴി​കാ​ട്ടി എന്ന പുസ്‌ത​ക​ത്തിൽ സോൾ ലോക്ക്‌ ഹാർട്ട്‌ ഇങ്ങനെ മറുപടി പറയുന്നു: “രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തിൽ ഉപേക്ഷി​ക്ക​പ്പെട്ട ആവശ്യ​ത്തി​ല​ധി​കം വന്ന ജീപ്പു​ക​ളോ​ടാണ്‌ ജീപ്‌നി അതിന്റെ ജനനത്തിന്‌ കടപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ആ ജീപ്പുകൾ യാത്ര​ക്കാ​രെ വഹിക്കുന്ന വാഹന​ങ്ങ​ളാ​യി രൂപമാ​ററം വരുത്ത​പ്പെ​ടു​ക​യാണ്‌ ചെയ്‌തത്‌. ആദ്യകാല ജീപ്പുകൾ വളരെ ചെറു​താ​യി​രു​ന്നു. അന്നുമു​തൽ ജീപ്‌നി​ക​ളു​ടെ നീളം വർദ്ധി​പ്പിച്ച്‌ വ്യാപ്‌തി കൂട്ടി—പതി​നേഴ്‌ യാത്ര​ക്കാ​രെ വരെ വഹിക്കു​മാറ്‌.

മോറി​ഷ്യോ ഡി ഗുയിയാ എന്ന ആൾ ജീപ്‌നി​കൾ ഓടി​ക്കാൻ തുടങ്ങി​യത്‌ 1948-ൽ ആണ്‌. 1979-ൽ പകുതി ദിവസം മാത്രം ജോലി​ചെ​യ്യാൻത​ക്ക​വണ്ണം അദ്ദേഹം തന്റെ പട്ടികക്ക്‌ മാററം വരുത്തി. ഈ വിധത്തിൽ അദ്ദേഹം ഏഴു​പേ​ര​ടു​ങ്ങുന്ന തന്റെ കുടും​ബത്തെ പുലർത്തു​ക​യും ഉച്ചകഴിഞ്ഞ വേളക​ളി​ലും ഞായറാ​ഴ്‌ച​ക​ളി​ലും ഒരു മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷകൻ എന്ന നിലയിൽ പ്രവർത്തി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. മററു പല ഡ്രൈ​വർമാ​രും റോക്ക്‌ സംഗീ​ത​ത്തി​ലെ​യോ ചലച്ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​യോ താരങ്ങ​ളു​ടെ ചിത്രങ്ങൾ അവരുടെ ജീപ്‌നി​ക​ളിൽ തൂക്കി​യി​ടു​ന്നു. പക്ഷേ മൊറീ​ഷ്യോ പറയുന്നു: “എന്റെ ജീപ്‌നി​ക്കു​ള്ളിൽ മേൽക്കൂ​ര​യിൽ യാത്ര​ക്കാർക്കു വായി​ക്കാ​നാ​ക​ത്ത​ക്ക​വണ്ണം ബൈബിൾവാ​ക്യ​ങ്ങൾ എഴുതി ഒട്ടിച്ചു.”

യാത്ര​ക്കാർ എങ്ങനെ പ്രതി​ക​രി​ച്ചു? അദ്ദേഹം പറയുന്നു: “ചിലർ എന്റെ മതം ഏതാ​ണെന്നു ചോദി​ച്ചു. അതു​കൊണ്ട്‌ എനിക്ക്‌ ആളുക​ളോ​ടു പ്രസം​ഗി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. അവർ പ്രയോ​ജ​ന​മ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യും​ചെ​യ്‌തു. എന്റെ ജീപ്പിലെ പല യാത്ര​ക്കാ​രും തങ്ങൾ വായിച്ച കാര്യങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച്‌ സന്തുഷ്ട​രാ​യി​രു​ന്നു. അവർ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: ‘നിങ്ങളു​ടെ ജീപ്‌നി വാസ്‌ത​വ​മാ​യി നന്നായി​രി​ക്കു​ന്നു. എല്ലാ ജീപ്‌നി​ക​ളും ഇങ്ങനെ​യാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ കൊള്ളാ​യി​രു​ന്നു. എന്തെങ്കി​ലും കഥയി​ല്ലാത്ത പഴഞ്ചൻ കാര്യ​ങ്ങൾക്കു പകരം തങ്ങൾക്ക്‌ ചിന്തി​ക്കാൻ എന്തെങ്കി​ലും ലഭിക്കു​ന്ന​തിന്‌ തക്കവണ്ണം അവിടെ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വചനങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രി​ക്കണം.’”

ജനങ്ങളെ അങ്ങോ​ട്ടും ഇങ്ങോ​ട്ടും കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​തി​നുള്ള കാര്യ​ക്ഷ​മ​വും പ്രാ​യോ​ഗി​ക​വു​മായ ഒരു സംവി​ധാ​ന​മെന്ന നിലയിൽ വർത്തി​ക്കാൻ ജീപ്‌നി​യെ പ്രാപ്‌ത​മാ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്തെന്ന്‌ നിങ്ങൾക്ക്‌ കാണാൻ കഴിയു​മോ? അനാവ​ശ്യ​മായ തെരക്കും മലിനീ​ക​ര​ണ​വും വരുത്തി​വെ​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ പേരിൽ ജീപ്‌നി​യെ പഴിചാ​രി​ക്കൊണ്ട്‌ ചിലർ പക്ഷേ വിയോ​ജി​ച്ചേ​ക്കും. ചിലർ അതു മാററി പകരം മറേറ​തെ​ങ്കി​ലും രൂപങ്ങ​ളി​ലുള്ള പൊതു​ജന ഗതാഗത സംവി​ധാ​നം സ്ഥാപി​ക്കാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നു. ഇപ്രകാ​രം മനില​യി​ലെ ബുള്ളറ​റിൻ ററു​ഡേ​യിൽ ഒരു ലേഖനം പ്രത്യ​ക്ഷ​പ്പെട്ടു: “ജീപ്‌നി നിരോ​ധനം പഠനത്തിൽ.” പക്ഷേ സമീപ​ഭാ​വി​യിൽ അത്തരം ഒരു കാര്യ​ത്തിന്‌ സാദ്ധ്യത കുറവാണ്‌. ദശലക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​കൾ ജീപ്‌നി​യെ ആശ്രയി​ക്കു​ന്നത്‌ അവരുടെ ഗതാഗത ആവശ്യത്തെ പ്രതി മാത്രമല്ല തങ്ങളുടെ നിത്യ​വൃ​ത്തി​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യും കൂടെ​യാണ്‌. (g89 11⁄22)

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

[28-ാം പേജിലെ ചിത്ര​ത്തിന്‌ കടപ്പാട്‌]

Courtesy of Sarao Motors, Inc.