മാററം വരുത്താൻ ഞാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ക​യി​ല്ലാത്ത ഒരു ജീവിതം

തങ്ങൾ ജീവിതം നയിച്ചി​ട്ടുള്ള വിധം സംബന്ധി​ച്ചു പലരും ഖേദി​ക്കു​ന്നു. ‘വീണ്ടു​മൊ​ന്നു​കൂ​ടി ജീവി​ത​ത്തി​നു തുടക്ക​മി​ടാൻ കഴിഞ്ഞാൽ, എത്രയ​ധി​കം കാര്യങ്ങൾ ഞാൻ വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു!’ എന്നാൽ, എന്റെ ജീവി​ത​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു ചിന്തി​ക്കു​മ്പോൾ അത്‌ അത്ര എളുപ്പ​മുള്ള ഒന്നല്ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും ഞാൻ ഒരിക്ക​ലും മാററം വരുത്താൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ക​യി​ല്ലാത്ത ഒരു ജീവി​ത​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു അത്‌.

യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളി​ലൊ​രാ​ളാ​യി എന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ എന്നെ വളർത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു​വന്നു. ശൈശവം മുതലേ ദൈവ​നി​യ​മങ്ങൾ അവർ എന്റെ ഹൃദയ​ത്തിൽ പതിപ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. (2 തിമൊ​ഥെ​യൊസ്‌ 3:15) യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ യോഗ​ങ്ങൾക്കോ കൺ​വെൻ​ഷ​നു​കൾക്കോ ഞാൻ പോകാ​തി​രുന്ന ഒരു സമയം ഓർക്കാൻ കഴിയു​ന്നില്ല. ഒരു കൊച്ചു പെൺകു​ട്ടി​യാ​യി​രി​ക്കെ, ദൈവ​രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണ​ത്തിൻ കീഴിലെ ഒരു പറുദീ​സാ ഭൂമി​യി​ലെ അനന്തജീ​വ​നെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ബൈബി​ളി​ന്റെ പ്രത്യാശ സംബന്ധി​ച്ചു പഠിക്കാൻ ആളുകളെ സഹായി​ക്കാ​നാ​യി അവരുടെ അടു​ത്തേക്കു മുതിർന്ന സാക്ഷി​ക​ളോ​ടൊ​പ്പം ഞാനും പോയി​രു​ന്നു. (മത്തായി 24:14) അഞ്ചു വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ, രാജ്യം, ലോക​ത്തി​ന്റെ പ്രത്യാശ [ഇംഗ്ലീഷ്‌] എന്ന പേരുള്ള ചെറു​പു​സ്‌തകം മററു​ള്ള​വർക്കു സമർപ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ എനിക്ക്‌ ഇപ്പോ​ഴും ഓർക്കാൻ കഴിയു​ന്നുണ്ട്‌.

1917-ലാണ്‌ ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള സത്യം മാതാ​പി​താ​ക്കൾ ആദ്യമാ​യി ശ്രവി​ച്ചത്‌. അവർ പള്ളിയിൽ പോകു​ന്ന​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കിലും, വാച്ച്‌ടവർ സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ ഒരു സഞ്ചാര​പ്ര​തി​നി​ധി യു.എസ്‌.എ.യിലുള്ള ന്യൂ​ജേ​ഴ്‌സി​യി​ലെ ബ്രിഡ്‌ജ്‌ട​ണിൽവച്ച്‌ നടത്തിയ ഒരു പ്രസം​ഗ​ത്തിൽ എന്തോ സത്യം ഉണ്ടായി​രു​ന്ന​താ​യി അവർ തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. എന്റെ വല്യച്ഛ​നും അതേ പ്രസംഗം കേട്ടു, താൻ കേട്ടതു സത്യമാ​ണെന്ന്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​നും ബോധ്യ​മാ​യി. പിന്നീട്‌, എനിക്ക്‌ 14 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ മിഷി​ഗ​ണി​ലെ ഡി​ട്രോ​യി​റ​റിൽവച്ച്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഒരു കൺ​വെൻ​ഷൻ നടന്നു. അവി​ടെ​വച്ചു ഞാൻ സ്‌നാ​പ​ന​മേ​ററു, എന്റെ ജീവി​തത്തെ യഹോ​വക്കു സമർപ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു എന്നു പ്രതീ​ക​പ്പെ​ടു​ത്താൻ.

ആ വർഷങ്ങ​ളിൽ ബൈബിൾ പഠനത്തി​നു വേണ്ടി വാരം​തോ​റു​മുള്ള യോഗങ്ങൾ നടത്തി​യി​രു​ന്നത്‌ ഞങ്ങളുടെ സ്വീക​ര​ണ​മു​റി​യി​ലാണ്‌. പിന്നീട്‌, ഒരു വിൽപ്പ​ന​ശാല വിലയ്‌ക്കു വാങ്ങി അതൊരു രാജ്യ​ഹാ​ളാ​ക്കി മാററി. അക്കാല​ങ്ങ​ളിൽ രാജ്യ​ഹാ​ളു​കൾ വളരെ കുറവാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ ഇന്ന്‌, അത്തരം ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു രാജ്യ​ഹാ​ളു​കൾ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ 70,000-ത്തിലധി​കം വരുന്ന സഭകളു​ടെ ആവശ്യ​ത്തി​നു​ത​കു​ന്നു.

മുഴു​സമയ ശുശ്രൂഷ ആരംഭി​ക്കു​ന്നു

1939-ൽ എന്റെ അമ്മ ഒരു മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷക എന്ന നിലയിൽ തന്റെ ജീവി​ത​വൃ​ത്തി​ക്കു തുടക്ക​മി​ട്ടു. 85-ാമത്തെ വയസ്സിൽ മരിക്കും​വരെ അമ്മ അതിൽ തുടരു​ക​യും ചെയ്‌തു. ഞാനും എന്റെ സഹോ​ദരൻ ഡിക്കും 1941 ഏപ്രിൽ 1-ന്‌ ഞങ്ങളുടെ മുഴു​സമയ സേവനം ആരംഭി​ച്ചു. ആ കാലത്തു യൂറോ​പ്പിൽ രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധം കൊടും​പി​രി കൊണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. രാഷ്‌ട്രീയ കാര്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ നമ്മുടെ നിഷ്‌പക്ഷ നിലപാ​ടു നിമിത്തം യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളോ​ടുള്ള ശത്രു​ത​യും അന്നു പരക്കെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

നിഷ്‌പക്ഷ നിലപാ​ടു നിമിത്തം ഞങ്ങളുടെ സഭയിലെ യുവസാ​ക്ഷി​ക​ളിൽ മൂന്നു​പേർ അഞ്ചു വർഷത്തെ തടവു​ശി​ക്ഷ​യ്‌ക്കു വിധി​ക്ക​പ്പെട്ടു. അവരിൽ രണ്ടുപേർ ആ സഭയിൽ ഇപ്പോ​ഴും മൂപ്പൻമാ​രാ​യി സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ക്കു​ന്നത്‌ കാണു​ന്നത്‌ എത്ര പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ജ​ന​ക​മാണ്‌! പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ എന്റെ സഹോ​ദരൻ, യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ലോകാ​സ്ഥാ​ന​മായ ന്യൂ​യോർക്കി​ലുള്ള ബ്രുക്ക്‌ളിൻ ബെഥേ​ലിൽ സേവി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ഇപ്പോൾ അദ്ദേഹം ന്യൂ​ജേ​ഴ്‌സി​യി​ലുള്ള ഞങ്ങളുടെ സ്വന്തപ​ട്ട​ണ​മായ മിൽവി​ലിൽ ഒരു മൂപ്പനാ​യി സേവി​ക്കു​ന്നു.

യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്ക്‌ ആ യുദ്ധകാല വർഷങ്ങൾ, മററുള്ള എവി​ടെ​യും പോ​ലെ​തന്നെ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലും വളരെ ക്ലേശക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ആളുകൾ കൂട്ടം ചേർന്നു ശല്യം ചെയ്യു​ന്നത്‌ സാധാ​ര​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. കുട്ടികൾ സ്‌കൂ​ളിൽനി​ന്നു പുറത്താ​ക്ക​പ്പെട്ടു. (ലിൽയൻ ഗോ​ബൈ​റ​റസ്‌ ക്ലോ​സെ​യു​ടെ ജീവി​ത​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ 1993 ജൂലൈ 22-ലെ [ഇംഗീഷ്‌] ഉണരുക!യിൽ വന്ന ലേഖനം കാണുക.) ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ആത്മീയ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ തടവി​ലാ​ക്ക​പ്പെട്ടു. അതു​കൊ​ണ്ടു വ്യത്യസ്‌ത സഭാചു​മ​ത​ലകൾ സ്‌ത്രീ​ക​ളായ ഞങ്ങൾ നിർവ​ഹി​ക്കേ​ണ്ടി​വന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണു വളരെ ചെറു​പ്പ​മാ​യി​രി​ക്കെ സാഹി​ത്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചുമതല എനിക്കു ലഭിച്ചത്‌. യഹോ​വ​യു​ടെ സഹായ​ത്താൽ ദുഷ്‌ക​ര​മായ യുദ്ധകാല വർഷങ്ങളെ ഞങ്ങൾ അതിജീ​വി​ച്ചു. സഹോ​ദ​രങ്ങൾ തടവിൽനി​ന്നു മടങ്ങി​വ​ന്ന​പ്പോൾ കാര്യങ്ങൾ മുന്നോ​ട്ടു നീങ്ങി.

ഈ സമയത്താണ്‌ ബെഥേ​ലിൽനി​ന്നു ലൈമൻ സ്വിംഗൾ ഞങ്ങളുടെ സഭ സന്ദർശി​ച്ചത്‌. രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തെ​ത്തു​ടർന്ന്‌ യൂറോ​പ്പി​ലെ നമ്മുടെ സഹസാ​ക്ഷി​കൾക്കു വേണ്ടി നടത്തുന്ന ദുരി​താ​ശ്വാ​സ പ്രവർത്ത​ന​ങ്ങ​ളിൽ സഹായി​ക്കു​ന്ന​തി​നു ബ്രുക്ക്‌ളി​നി​ലേക്കു വരാൻ അദ്ദേഹം എന്നെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. അതു​കൊ​ണ്ടാണ്‌ 1948 മാർച്ചിൽ ഞാൻ ബ്രുക്ക്‌ളി​നി​ലേക്കു പോയത്‌.

ഒരു പുതിയ സഭയിലെ സന്തുഷ്ട​മായ വർഷങ്ങൾ

എന്റെ പുതിയ സഭയായ ബ്രുക്ക്‌ളിൻ സെൻറ​റി​ലേക്കു ഞാൻ നിയമി​ക്ക​പ്പെട്ടു. ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധ​ത്തി​നു മുമ്പ്‌ ന്യൂ​യോർക്ക്‌ നഗരത്തി​ലും അതിന്റെ സമീപ പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലു​മാ​യി ഏററവു​മാ​ദ്യം രൂപം​കൊണ്ട സഭയാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. എന്നാൽ അന്ന്‌ അതിന്റെ പേരു വേറൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. അക്കാലത്ത്‌ അതിന്റെ സ്ഥാനം ബ്രുക്ക്‌ളിൻ ഹൈറ​റ്‌സ്‌ പ്രദേ​ശ​ത്താ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ 1948-ൽ ഞാൻ ബ്രുക്ക്‌ളിൻ സെൻറ​റി​ലേക്കു വന്നപ്പോൾ അതിന്റെ സ്ഥാനം ബ്രുക്ക്‌ളി​നി​ലെ ഫിഫ്‌ത്ത്‌ അവന്യു​വും എയ്‌റ​റ്‌ത്‌ സ്‌ട്രീ​റ​റും സംഗമി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്താ​യി​രു​ന്നു. വാടക​ക്കെ​ടുത്ത ആ സ്ഥലം 30 വർഷ​ത്തോ​ളം ഞങ്ങളുടെ യോഗ​സ്ഥ​ല​മാ​യി ഉതകി. അതിനു​ശേഷം കുറച്ച​ക​ലെ​യാ​യി പുതി​യൊ​രു ഹാൾ വാങ്ങിച്ചു.

ബ്രുക്ക്‌ളി​നി​ലെ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തി​ലെ എന്റെ ആദ്യ ദിവസം ഞാൻ ഒരിക്ക​ലും മറക്കു​ക​യില്ല. അതു ഹെൻട്രി സ്‌ട്രീ​റ​റി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു കൊച്ചു പട്ടണത്തിൽ പ്രസം​ഗി​ക്കു​ന്ന​തിൽനി​ന്നും വളരെ വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. എന്നാൽ ഉടൻതന്നെ ഞാൻ ഒരു യുവതി​യെ കണ്ടുമു​ട്ടി. അവൾ ബൈബിൾ സാഹി​ത്യം സ്വീക​രി​ക്കു​ക​യും ഭവന ബൈബി​ള​ധ്യ​യ​ന​ത്തി​നു സമ്മതി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. കാല​ക്ര​മ​ത്തിൽ അവളും അവളുടെ മക്കളിൽ രണ്ടു​പേ​രും യഹോ​വ​യു​ടെ സമർപ്പിത ദാസരാ​യി​ത്തീർന്നു. അവളുടെ മകനായ ആർതർ അയനോ​നെ​യും ഭാര്യ ലിൻഡ​യും ഇപ്പോൾ തങ്ങളുടെ മകനോ​ടും മരുമ​ക​ളോ​ടു​മൊ​പ്പം ബ്രുക്ക്‌ളിൻ ബെഥേ​ലിൽ സേവി​ക്കു​ക​യാണ്‌.

ഞങ്ങൾ പ്രസം​ഗിച്ച സഭാ​പ്ര​ദേശം വിശാ​ല​വും ഫലോ​ത്‌പാ​ദ​ക​വു​മാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യു​ടെ സഹായ​ത്താൽ എന്റെ ബൈബിൾ വിദ്യാർഥി​ക​ളിൽ പലരും സത്യം പഠിച്ച്‌ സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ന്നതു കാണാൻ എനിക്കു കഴിഞ്ഞു. ചിലർ ഈ രാജ്യത്ത്‌ ഇന്നോളം മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷ​ക​രാ​യി സേവി​ക്കു​ന്നു. മററു​ള്ളവർ വിദൂ​ര​നാ​ടു​ക​ളിൽ മിഷന​റി​മാ​രാണ്‌. ചിലർ സഭകളിൽ മൂപ്പൻമാ​രാ​യി​ത്തീർന്നു. ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ സുവാർത്ത​യു​ടെ വിശ്വസ്‌ത പ്രഘോ​ഷ​ക​രെന്ന നിലയിൽ പലരും മററു നിലക​ളിൽ സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.

വളർച്ച അത്ഭുതാ​വ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു. ന്യൂ​യോർക്ക്‌ നഗരത്തി​ലും പരിസ​ര​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​മാ​യി ആദ്യം ഒരു സഭ മാത്രം ഉണ്ടായി​രു​ന്നി​ടത്ത്‌ ന്യൂ​യോർക്ക്‌ സിററി​യിൽ മാത്ര​മാ​യി ഇപ്പോൾ ഏതാണ്ട്‌ 400 സഭകളുണ്ട്‌. ഈ വികസ​ന​ത്തിൽ ചിലതിൽ പങ്കുപ​റ​റി​യ​തി​ന്റെ എത്ര സുന്ദര​മായ ഓർമ​ക​ളാണ്‌ എനിക്കു​ള്ളത്‌!

ഫ്രഞ്ചു​കാ​രു​ടെ താത്‌പ​ര്യം വർധി​ക്കു​ന്നു

1960-കളിൽ സഭാ​പ്ര​ദേ​ശത്ത്‌ ഹെയ്‌തി​യിൽനി​ന്നു മാറി​പ്പാർത്ത ഫ്രഞ്ചു സംസാ​രി​ക്കുന്ന ധാരാളം ആളുകളെ ഞങ്ങൾ കണ്ടെത്തി. മിക്കവ​രും പരിമി​ത​മായ ഇംഗ്ലീഷ്‌ മാത്ര​മാണ്‌ സംസാ​രി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌, ചിലരാ​കട്ടെ അൽപ്പം​പോ​ലും സംസാ​രി​ച്ചി​രു​ന്നില്ല. അതൊരു വെല്ലു​വി​ളി​യാ​യി​രു​ന്നു. ബൈബി​ളി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു കൂടുതൽ പഠിക്കാൻ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അവരെ എങ്ങനെ സഹായി​ക്കാ​നാ​കും? ഞാൻ ഫ്രഞ്ച്‌ സംസാ​രി​ച്ചി​രു​ന്നില്ല. എന്നാൽ, ഒരു അടിസ്ഥാന ബൈബിൾ പാഠപു​സ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ഇംഗ്ലീഷ്‌ കോപ്പി ഒരു കൈയി​ലും അതിന്റെ ഒരു ഫ്രഞ്ചു പരിഭാഷ മറു​കൈ​യി​ലും പിടി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ബൈബി​ള​ധ്യ​യ​നങ്ങൾ നടത്താൻ എനിക്കു കഴിഞ്ഞു.

എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ആത്മീയ​മാ​യി വളരാൻ ഈ വ്യക്തി​കളെ സഹായി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ഫ്രഞ്ചു​ഭാ​ഷ​യിൽ യോഗങ്ങൾ ഇല്ലായി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ ഫ്രഞ്ച്‌ സംസാ​രി​ക്കുന്ന സാക്ഷി​ക​ളിൽ ഏതെങ്കി​ലും ഒരു മിഷനറി ബ്രുക്ക്‌ളിൻ സന്ദർശി​ക്കാ​നെ​ത്തു​മ്പോൾ സഹായി​ക്കാ​നാ​യി അദ്ദേഹ​ത്തോട്‌ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ആദ്യമാ​യി ഞങ്ങളുടെ സഹായ​ത്തി​നെ​ത്തി​യത്‌ നീക്കോ​ളാ ബ്രീസ്സർ ആയിരു​ന്നു. അദ്ദേഹം ഇപ്പോൾ ഗ്വാഡ​ലൂപ്പ്‌ ബ്രാഞ്ച്‌ കമ്മിറ​റി​യു​ടെ കോ-ഓർഡി​നേ​റ​റ​റാണ്‌. അദ്ദേഹം ബർത്ത ല്യൂഡൺ സഹോ​ദ​രി​യു​ടെ ഭവനത്തിൽവച്ചു ഫ്രഞ്ചു​ഭാ​ഷ​യിൽ നടത്തിയ ഞങ്ങളുടെ ആദ്യത്തെ പരസ്യ​പ്ര​സം​ഗ​ത്തിന്‌ ഇരുപ​ത്തേഴു പേർ ഹാജരാ​യി​രു​ന്നു. ആ സഹോ​ദരി ഇപ്പോ​ഴും യഹോ​വയെ വിശ്വ​സ്‌ത​മാ​യി സേവി​ക്കു​ന്നു.

ആ സമയത്തു​പോ​ലും സ്‌പാ​നീഷ്‌ ഒഴികെ ന്യൂ​യോർക്ക്‌ സിററി​യിൽ യാതൊ​രു വിദേ​ശ​ഭാ​ഷാ സഭകളും ഉണ്ടായി​രു​ന്നില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌ ഫ്രഞ്ച്‌ ഔദ്യോ​ഗിക ഭാഷയാ​യി സംസാ​രി​ക്കുന്ന ഒരു സഭ സ്ഥാപി​ക്കു​ക​യെന്ന ആശയ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു സങ്കൽപ്പി​ക്കു​ക​പോ​ലും പ്രയാ​സ​മാ​യി​രു​ന്നു. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, ഒരു സഞ്ചാര​മേൽവി​ചാ​രകൻ കാര്യങ്ങൾ കൂടുതൽ നിരു​ത്സാ​ഹ​ജ​ന​ക​മാ​ണെന്നു തോന്നാൻ ഇടയാക്കി, കാരണം ഈ രാജ്യത്തു വസിക്കു​ന്നവർ ഇംഗ്ലീഷ്‌ പഠിക്കുക എന്നതാണ്‌ അപ്പോ​ഴത്തെ നയമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം ഞങ്ങളെ അറിയി​ച്ചു.

പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ വാച്ച്‌ ടവർ സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ പ്രസി​ഡ​ണ്ടാ​യി​ത്തീർന്ന ഫ്രെഡ്‌ ഡബ്ലിയു. ഫ്രാൻസ്‌ പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​ത്തി​ന്റെ ഒരു ഉറവി​ട​മാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “മേരീ, യഹോ​വ​യു​ടെ ഇഷ്ടമെ​ങ്കിൽ ഒരു ഫ്രഞ്ച്‌ സഭയു​ണ്ടാ​കും.” ബ്രുക്ക്‌ളിൻ സെൻറർ സഭയിലെ അധ്യക്ഷ​മേൽവി​ചാ​ര​ക​നായ ഹാരി പലോയൻ സഹോ​ദ​ര​നും നല്ല പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. രാജ്യ​ഹാ​ളിൽ വൈകു​ന്നേ​ര​ങ്ങ​ളിൽ യോഗങ്ങൾ ഇല്ലാതി​രി​ക്കു​ക​യും ഫ്രഞ്ച്‌ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ഒരു സന്ദർശകൻ വരുക​യും ചെയ്യു​മ്പോ​ഴെ​ല്ലാം ഞങ്ങൾക്ക്‌ അനൗ​ദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി സഭാപു​സ്‌ത​കാ​ധ്യ​യ​ന​വും പരസ്യ​പ്ര​സം​ഗ​വും നടത്താ​മെന്ന്‌ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

ഈ സമയമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ഹെയ്‌തി​യിൽനിന്ന്‌ ഇങ്ങോട്ട്‌ മാറി​പ്പാർത്ത സ്‌നാ​പ​ന​മേററ ധാരാളം സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ ഫ്രഞ്ചു​ഭാ​ഷ​യിൽ സ്ഥാപന​പ​ര​മായ നേതൃ​ത്വ​മെ​ടു​ക്കാൻ മാത്രം അനുഭ​വ​പ​രി​ച​യ​മുള്ള ആരും അവിടെ ഉണ്ടായി​രു​ന്നില്ല. അങ്ങനെ​യി​രി​ക്കെ, പാരീ​സിൽ സ്‌കൂൾ വിദ്യാ​ഭ്യാ​സം നേടി, ഇപ്പോൾ ബ്രുക്ക്‌ളിൻ ബെഥേൽ കുടും​ബ​ത്തി​ന്റെ ഒരംഗ​വു​മാ​യി​രി​ക്കുന്ന തിമൊ​ത്തി ഗാൾഫസ്‌ ഞങ്ങളുടെ സ്ഥിതി​വി​ശേ​ഷ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു മനസ്സി​ലാ​ക്കി. എല്ലാ ശനിയാ​ഴ്‌ച​യും ബെഥേ​ലി​ലെ ജോലി​ക്കു​ശേഷം അദ്ദേഹം പുറത്തു​വ​രും, എവിടെ കൂടി​വ​ര​ണ​മെന്ന്‌ അറിയാ​തെ ഇവിടെ താമസി​ച്ചി​രുന്ന ഹെയ്‌തി​യൻ സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​രൻമാ​രെ ഞങ്ങൾ പരതു​ക​യും ചെയ്യും.

പെട്ടെ​ന്നു​ത​ന്നെ ഞങ്ങളോ​ടു സഹവസി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ എണ്ണം 40-നോട​ടു​ത്തു. ഫ്രഞ്ചു​ഭാ​ഷ​യിൽ ഒരു ഔദ്യോ​ഗിക സഭാപു​സ്‌ത​കാ​ധ്യ​യ​ന​ത്തി​നു വേണ്ടി​യുള്ള അംഗീ​കാ​ര​ത്തി​നാ​യി സൊ​സൈ​റ​റി​ക്കെ​ഴു​താൻ ഞങ്ങൾ സർക്കിട്ട്‌ മേൽവി​ചാ​ര​ക​നോട്‌ ആവശ്യ​പ്പെട്ടു. അനുമതി ലഭിച്ച​പ്പോൾ ഞങ്ങൾ എത്ര സന്തുഷ്ട​രാ​യി​രു​ന്നു! ക്രമമായ പരസ്യ​പ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ളും വാരം​തോ​റും വീക്ഷാ​ഗോ​പുര അധ്യയ​ന​വും നടത്താ​നുള്ള അനുവാ​ദ​വും പിന്നീട്‌ ഞങ്ങൾക്കു ലഭിച്ചു.

ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച്‌ സഭ

1967 ഡിസംബർ 1-ന്‌ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ ആദ്യത്തെ ഫ്രഞ്ച്‌ സംസാ​രി​ക്കുന്ന സഭ സ്ഥാപി​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള അംഗീ​കാ​രം ലഭിച്ചു. ബ്രുക്ക്‌ളിൻ സെൻറർ സഭയും പ്രോ​സ്‌പെ​ക്‌ററ്‌ സഭയു​മാ​യി അത്‌ രാജ്യ​ഹാൾ പങ്കിട്ടു. ഞങ്ങൾ അതിരററ സന്തോ​ഷ​മു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു! തങ്ങൾക്കു മനസ്സി​ലായ ഭാഷയിൽ എല്ലാവ​രും വലിയ ആത്മീയ പുരോ​ഗതി വരുത്തു​മെന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്ക​റി​യാ​മാ​യി​രു​ന്നു. ബ്രുക്ക്‌ളിൻ സെൻറർ സഭയുടെ സേവന​ക്ക​മ്മി​റ​റി​യിൽ ഉൾപ്പെട്ട ഹാരി പലോയൻ, ജോർജ്‌ ഹാഡഡ്‌, കാർലോസ്‌ ക്വിലസ്‌ തുടങ്ങിയ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ പിന്തുണ വളർച്ച​യു​ടെ വേദനാ​ജ​ന​ക​മായ ആ വർഷങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം വളരെ വിലമ​തി​ക്ക​പ്പെട്ടു.

ഞങ്ങൾ ദ്രുത​ഗ​തി​യിൽ വളർന്നു. ന്യൂ​യോർക്കി​ലെ മാൻഹാ​ട്ടൻ, ക്വീൻസ്‌, ന്യാക്ക്‌ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ പുതിയ ഫ്രഞ്ച്‌ സഭകൾ രൂപം​കൊ​ണ്ടു. ബ്രുക്ക്‌ളിൻ ബെഥേ​ലി​ലെ ജഫ്‌ കെൽറ​റ്‌സും ടോം സെസി​ലും ഈ വികസ​ന​ത്തിൽ സഹായി​ച്ചു. കെൽറ​റ്‌സ്‌ സഹോ​ദരൻ ഞങ്ങളുടെ സർക്കിട്ട്‌ മേൽവി​ചാ​ര​ക​നാ​യി സേവി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. സെസിൽ സഹോ​ദരൻ ഞങ്ങളുടെ ഡിസ്‌ട്രി​ക്‌ററ്‌ കൺ​വെൻ​ഷൻ കമ്മിറ​റി​യി​ലും സേവി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ഫ്രഞ്ചു​ഭാഷ സംസാ​രി​ച്ചി​രുന്ന രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌നങ്ങൾ നിമിത്തം ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലേക്കു മടങ്ങി​വ​രേ​ണ്ടി​വന്ന മിഷന​റി​മാ​രും സഹായി​ച്ചു. അവരുടെ സഹായം എത്ര വില​പ്പെ​ട്ട​താ​യി​രു​ന്നു! ഒരു അധ്യക്ഷ​മേൽവി​ചാ​ര​ക​നും പകരം സർക്കിട്ട്‌ മേൽവി​ചാ​ര​ക​നു​മാ​യി സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ക്കുന്ന സ്‌ററാൻലി ബോഗസ്‌ അവരിൽപ്പെ​ടു​ന്നു.

ഫിഫ്‌ത്‌ അവന്യു-എയ്‌റ​റ്‌ത്‌ സ്‌ട്രീ​റ​റി​ലെ ആ ചെറിയ ഫ്രഞ്ച്‌ കൂട്ടം ഡസൻക​ണ​ക്കി​നു സഭകളും രണ്ടു സർക്കി​ട്ടു​ക​ളു​മാ​യി വളർന്നു​വ​രു​ന്നത്‌ കാണു​ന്നത്‌ എന്തു സന്തോ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു! വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, 1970 ഏപ്രി​ലിൽ ഫ്രഞ്ചു​ഭാ​ഷ​യിൽ ഞങ്ങളുടെ ആദ്യത്തെ സർക്കിട്ട്‌ സമ്മേളനം നടന്നു. അന്നു വാച്ച്‌ ടവർ സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ പ്രസി​ഡ​ണ്ടാ​യി​രുന്ന നേഥൻ എച്ച്‌. നോർ സഹോ​ദരൻ വെള്ളി​യാഴ്‌ച രാത്രി​യിൽ ഞങ്ങളെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ ആശംസകൾ നൽകി. ആ വേനൽക്കാ​ലത്ത്‌ ന്യൂ​ജേ​ഴ്‌സി​യി​ലുള്ള ജേഴ്‌സി സിററി​യി​ലെ റൂസ്‌വെൽററ്‌ സ്‌റേ​റ​ഡി​യ​ത്തി​ന്റെ മേൽക്കൂ​ര​യി​ല്ലാത്ത ഭാഗത്ത്‌ ഞങ്ങളുടെ ആദ്യത്തെ ഡിസ്‌ട്രി​ക്‌ററ്‌ കൺ​വെൻ​ഷൻ നടന്നു. അവിടം ചൂടു​ള്ള​തും പൊടി നിറഞ്ഞ​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ നാടക​മുൾപ്പെടെ മുഴു പരിപാ​ടി​യും ഫ്രഞ്ചു​ഭാ​ഷ​യിൽ കേൾക്കാൻ കഴിഞ്ഞ​തിൽ സദസ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന 200-ലധികം പേർ വളരെ സന്തുഷ്ട​രാ​യി​രു​ന്നു.

1986-ൽ ഞങ്ങളുടെ ഡിസ്‌ട്രി​ക്‌ററ്‌ കൺ​വെൻ​ഷനു യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ജേഴ്‌സി സിററി സമ്മേള​ന​ഹാൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ അനുവ​ദി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തിൽ ഞങ്ങൾ പുളകി​ത​രാ​യി​രു​ന്നു. കഴിഞ്ഞ വർഷം ഒരു ഫ്രഞ്ചു കൺ​വെൻ​ഷ​നിൽ 4,506 പേർ ഹാജരാ​വു​ക​യു​ണ്ടാ​യി, 101 പേർ സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. ആ സമയത്തു ഫ്‌ളോ​റി​ഡ​യിൽ മറെറാ​രു ഫ്രഞ്ചു കൺ​വെൻ​ഷ​നും നടക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി.

കൂടെ താമസി​ച്ചി​രുന്ന വിശ്വ​സ്‌തർ

എന്റെ ജീവി​ത​ത്തി​ലെ സന്തോ​ഷ​ക​ര​മാ​യി​രുന്ന മറെറാ​രു വശം മുഴു​സമയ സേവന​ത്തി​ലാ​യി​രുന്ന മററു സഹോ​ദ​രി​മാ​രു​മാ​യി ഫ്‌ളാ​ററ്‌ പങ്കിടു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. ആദ്യത്തെ രണ്ടുപേർ (റോസ്‌ ലൂയിസ്‌ പലോ​യ​നും മഡ്‌ലൻ മർഡക്‌ വൈൽഡ്‌മാ​നും) ബെഥേ​ലി​ലേക്കു പോയി. പിന്നീ​ടുള്ള രണ്ടു​പേ​രും (ലൈല റോ​ജേ​ഴ്‌സ്‌ മോല​ഹ​നും മാർഗ​ര​ററ്‌ സ്‌റെ​റൽമ​യും) ബെഥേൽ കുടും​ബ​ത്തി​ലെ അംഗങ്ങ​ളാ​യി​ത്തീർന്നു. മററു രണ്ടുപേർ (ബാർബറ റിപ്പസ്‌കി ഫോർബ്‌സും വെർജീ​നിയ ബൂറിസ്‌ ബെൽട്രാ​മ​ലീ​യും) വാച്ച്‌ടവർ ഗിലെ​യാദ്‌ ബൈബിൾ സ്‌കൂ​ളി​ലേക്കു പോയി. അവർ ഇപ്പോ​ഴും യഥാ​ക്രമം ഗ്വാട്ടി​മാ​ലാ, ഉറുഗ്വേ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ സേവി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

ദിവസ​ത്തി​നു തുടക്കം കുറി​ക്കു​ന്ന​തി​നു വേണ്ടി ഒരു തിരു​വെ​ഴു​ത്തു ചർച്ച ചെയ്യാൻ ഞങ്ങൾ സഹോ​ദ​രി​മാർ എല്ലായ്‌പോ​ഴും സമയ​മെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു. അതിനു​ശേഷം ഞങ്ങൾ ഞങ്ങളുടെ ലൗകിക ജോലി​ക്കും ശുശ്രൂ​ഷ​ക്കു​മാ​യി പോയി. രാത്രി​യിൽ തിരികെ വന്നത്‌ വിശന്നു ക്ഷീണി​ച്ച​വ​രാ​യി​ട്ടാ​ണെ​ങ്കി​ലും ഞങ്ങൾ സന്തുഷ്ട​രാ​യി​രു​ന്നു! പങ്കുവ​യ്‌ക്കാൻ പരിപു​ഷ്ടി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തായ അനവധി അനുഭ​വങ്ങൾ ഞങ്ങൾക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു! ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തിന്‌, ഒരു സന്ദർഭ​ത്തിൽ ഞാൻ എലിസാ ബോമാൻ ഫരിനാ എന്നൊരു യുവതി​യോ​ടൊത്ത്‌ ബൈബിൾ പഠിച്ചു. പഠനം രാത്രി 10:00 മണിക്കാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെന്ന്‌ അവൾ നിർബന്ധം പിടിച്ചു. അവൾ പെട്ടെന്നു പുരോ​ഗതി പ്രാപി​ച്ചു. ഞാൻ അവളെ ആദ്യമാ​യി ശുശ്രൂ​ഷക്കു കൊണ്ടു​പോയ സമയത്ത്‌ അവൾ പറഞ്ഞതി​ങ്ങ​നെ​യാണ്‌: “ഞാൻ സദാ ഇതു ചെയ്യാൻ പോകു​ക​യാ​ണെന്നു വിചാ​രി​ക്ക​രുത്‌!” എന്നാൽ ഒരു മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷക ആയിത്തീർന്ന അവൾ പിന്നീട്‌ ഗിലെ​യാദ്‌ സ്‌കൂ​ളിൽ സംബന്ധി​ച്ചു. അവൾ അനേക വർഷങ്ങൾ ഇക്വ​ഡോ​റിൽ സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അവൾ ഇപ്പോൾ ന്യൂ​ജേ​ഴ്‌സി​യി​ലെ ട്രെൻഡ​ണിൽ മുഴു​സ​മയം പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്നു.

എന്റെ മുറി​യിൽ എന്നോ​ടൊ​പ്പം താമസി​ച്ച​വ​രിൽ ചിലർ, യഹോ​വയെ വിലമ​തി​ക്കു​ക​യും അവിടു​ത്തെ സേവി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്ന കുട്ടി​കളെ വളർത്തി​ക്കൊ​ണ്ടു വന്നിട്ടുണ്ട്‌. മുമ്പ്‌ മുറി​യിൽ എന്നോ​ടൊ​പ്പം താമസി​ച്ചി​രുന്ന (വെർജീ​നിയ ഹെൻഡീ റോബർട്ട്‌സൺ) എന്ന ഒരു സഹോ​ദ​രി​യു​ടെ മകളായ റോബർട്ട്‌സൺ സാക്കീമ കഴിഞ്ഞ വർഷം വിവാ​ഹി​ത​യാ​വു​ക​യും ഇപ്പോൾ ഭർത്താ​വു​മൊത്ത്‌ ബ്രുക്ക്‌ളിൻ ബെഥേ​ലിൽ സേവി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

എന്റെ മുറി​യിൽ എന്നോ​ടൊ​പ്പം 20-ലധികം പേർ താമസി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. അവരെ​ല്ലാ​വ​രും യഹോ​വ​യോ​ടു വിശ്വ​സ്‌ത​രാ​യി നില​കൊ​ണ്ടു എന്നു പറയു​ന്ന​തിൽ ഞാൻ സന്തുഷ്ട​യാണ്‌. അവരിൽ നല്ലൊരു കൂട്ടം ഇപ്പോ​ഴും മുഴു​സമയ സേവന​ത്തിൽ നിലനിൽക്കു​ന്നു.

നമ്മുടെ ആഗോള കുടും​ബ​ത്തിൽ സന്തോ​ഷി​ക്കൽ

മററു നാടു​ക​ളിൽനി​ന്നുള്ള പല സാക്ഷി​ക​ളു​മാ​യി പരിച​യ​പ്പെ​ടാ​നി​ട​യാ​യ​തും എന്നെ സംബന്ധി​ച്ച​ട​ത്തോ​ളം സന്തോ​ഷ​ത്തി​ന്റെ ഒരു ഉറവി​ട​മാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടുണ്ട്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഞങ്ങൾ സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ ഹെഡ്‌ക്വാർട്ടേ​ഴ്‌സി​ന​ടുത്ത്‌ താമസി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ഗിലെ​യാദ്‌ മിഷനറി സ്‌കൂ​ളിൽ പങ്കെടു​ക്കാൻ വരുന്ന വിദ്യാർഥി​ക​ളു​മാ​യി സഹവസി​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള പദവി ഞങ്ങൾക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അന്നു സ്‌കൂൾ സ്ഥിതി​ചെ​യ്‌തി​രു​ന്നത്‌ ബ്രുക്ക്‌ളിൻ ബെഥേ​ലി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

ഇപ്പോൾ ഓസ്‌ട്രിയ ബ്രാഞ്ചിൽ സേവി​ക്കുന്ന ഗൂണ്ടർ ബുഷ്‌ബെക്ക്‌, ജർമനി ബ്രാഞ്ചിൽ സേവി​ക്കുന്ന വിലീ കോൺസ്‌റ​റാൻറീ എന്നീ രണ്ടു വിദ്യാർഥി​കൾ ഗിലെ​യാദ്‌ സ്‌കൂ​ളിൽ പങ്കെടു​ക്കവേ ബ്രുക്ക്‌ളിൻ സെൻറർ സഭയി​ലേക്കു നിയമി​ത​രാ​യി. അവർ പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​ത്തി​ന്റെ എന്തൊരു ഉറവാ​യി​രു​ന്നു! മുറി​യിൽ എന്നോ​ടൊ​പ്പം താമസി​ച്ചി​രു​ന്നവർ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ ഗിലെ​യാദ്‌ സേവന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു ചിന്തി​ക്കാൻ തക്കവണ്ണം ആ സഹോ​ദ​രൻമാർ അവരു​ടെ​മേൽ ക്രിയാ​ത്മ​ക​മായ ഒരു സ്വാധീ​നം ചെലുത്തി.

അനവധി തവണ മറുനാ​ടു​ക​ളി​ലേക്കു സഞ്ചരി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ നമ്മുടെ ആഗോള കുടും​ബ​ത്തോ​ടുള്ള സൗഹൃദം വിശാ​ല​മാ​ക്കാ​നുള്ള പദവി എനിക്കു ലഭിച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ഞാൻ സാർവ​ദേ​ശീയ കൺ​വെൻ​ഷ​നു​ക​ളിൽ സംബന്ധി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. നേരത്തെ ഞാൻ പരിച​യ​പ്പെ​ട്ട​തും ഇപ്പോൾ തങ്ങളുടെ നിയമ​ന​ങ്ങ​ളിൽ നിലനിൽക്കു​ന്ന​വ​രു​മായ ഗിലെ​യാദ്‌ ബിരു​ദ​ധാ​രി​കളെ അവി​ടെ​വെച്ച്‌ ഞാൻ കണ്ടിട്ടു​മുണ്ട്‌.

അനുഭ​വ​സ​മ്പ​ന്ന​മായ ഒരു ജീവിതം

എന്റെ ജീവി​ത​ത്തി​ലേക്കു പിന്തി​രി​ഞ്ഞു നോക്കു​മ്പോൾ അത്‌ അത്ഭുതാ​വ​ഹ​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന്‌ എനിക്കു പറയാ​നാ​കും—അനു​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളാൽ നിറഞ്ഞ സന്തുഷ്ട​മായ ഒരു ജീവിതം. ഈ വ്യവസ്ഥി​തി സമ്മാനി​ക്കുന്ന സാധാരണ പ്രശ്‌നങ്ങൾ എനിക്ക്‌ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. എന്നാൽ എന്റെ കഴിഞ്ഞ കാല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചോർത്തു ദുഃഖി​ക്കാ​നോ മുഴു​സമയ സേവന​മെന്ന അമൂല്യ​മായ പദവി വിട്ടു​ക​ള​യാ​നോ യാതൊ​ന്നും ഇടയാ​ക്കി​യി​ട്ടില്ല.

എന്റെ ചെറു​പ്രാ​യ​ത്തിൽത്തന്നെ സങ്കീർത്തനം 126:5, 6-ലെ വാക്കുകൾ അമ്മ എന്നിൽ ഉൾനട്ടു: “കണ്ണുനീ​രോ​ടെ വിതെ​ക്കു​ന്നവർ ആർപ്പോ​ടെ കൊയ്യും. വിത്തു ചുമന്നു കരഞ്ഞും വിതെ​ച്ചും​കൊ​ണ്ടു നടക്കുന്നു; കററ ചുമന്നും ആർത്തും​കൊ​ണ്ടു വരുന്നു.” ആ തിരു​വെ​ഴുത്ത്‌ ഇപ്പോ​ഴും എന്റെ വഴികാ​ട്ടി​യാണ്‌. എന്തെല്ലാം പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽപ്പോ​ലും അവയെ തരണം ചെയ്യാ​നുള്ള ഒരു മാർഗം കണ്ടെത്താ​നും ആ സന്തോഷം നിലനിർത്താ​നും യഹോവ എന്നെ സഹായി​ച്ചു.

തീർച്ച​യാ​യും മാററം വരുത്താൻ ഞാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ക​യി​ല്ലാത്ത ഒരു ജീവി​ത​മാണ്‌ എന്റേത്‌. മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഏതാണ്ട്‌ 53 വർഷങ്ങൾ യഹോ​വക്കു നൽകു​ന്ന​തിൽ എനിക്കു യാതൊ​രു ദുഃഖ​വു​മില്ല. അവിടു​ത്തെ പുതിയ വ്യവസ്ഥി​തി​യി​ലു​ട​നീ​ളം അവിടു​ത്തെ തുടർന്നു സേവി​ക്കാൻ ഞാൻ നോക്കി​പ്പാർത്തി​രി​ക്കു​ന്നു.—മേരി കെൻഡൽ പറഞ്ഞ​പ്ര​കാ​രം.

[16-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

മേരി കെൻഡൽ