“ആററം​ബോംബ്‌” എന്റെ പിതാ​വി​നെ “തടവിൽനി​ന്നു പുറത്തു​ചാ​ടി​ച്ചു”

നഗരത്തെ തകർത്തു തരിപ്പ​ണ​മാ​ക്കു​ക​യും ദശസഹ​സ്ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു വരുന്ന അതിലെ ജനങ്ങളെ തുടച്ചു​മാ​റ​റു​ക​യും ചെയ്‌തു​കൊണ്ട്‌ 1945, ആഗസ്‌ററ്‌ 6-ാം തീയതി രാവിലെ 8:15-നു ജപ്പാനി​ലെ ഹിരോ​ഷി​മ​യിൽ ഒരു ആററം​ബോംബ്‌ പൊട്ടി​ത്തെ​റി​ച്ചു. ചക്രവർത്തി​യെ ആരാധി​ക്കാ​നും ജപ്പാന്റെ സൈനി​ക​മേ​ധാ​വി​ത്വ​ത്തെ പിന്തു​ണ​യ്‌ക്കാ​നും വിസമ്മ​തിച്ച എന്റെ പിതാവ്‌ ആ സമയത്ത്‌ ഹിരോ​ഷിമ ജയിലി​ലെ ഒരു അന്തേവാ​സി​യാ​യി​രു​ന്നു.

സ്‌മര​ണാർഹ​മായ ആ പ്രഭാ​ത​ത്തി​ലെ സംഭവം പിതാവ്‌ പലവുരു വിവരി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. “എന്റെ ജയില​റ​യു​ടെ മച്ചിൽ ഒരു പ്രകാശം കണ്ടു. ഉള്ള പർവത​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഒന്നിച്ച്‌ തകർന്നു​വീ​ണാ​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ ഉഗ്രമായ ഉച്ചത്തിൽ ഒരു മുഴക്കം ഞാൻ കേട്ടു. പെട്ടെന്ന്‌ ജയില​റ​യാ​കെ ഇരുൾമൂ​ടി. കറുത്ത നിറത്തിൽ കാണപ്പെട്ട വാതക​ത്തിൽനി​ന്നു രക്ഷനേ​ടാൻ ഞാൻ മെത്തക്ക​ടി​യിൽ എന്റെ തലയൊ​ളി​പ്പി​ച്ചു.

“ഏഴെട്ടു മിനി​റ​റി​നു ശേഷം മെത്തയ്‌ക്ക​ടി​യിൽനിന്ന്‌ ഞാൻ തലപൊ​ക്കി നോക്കി​യ​പ്പോൾ ആ ‘വാതകം’ അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു. വീണ്ടും ഒരിക്കൽക്കൂ​ടി വെളിച്ചം. അലമാ​ര​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന സാധന​ങ്ങ​ളും വളരെ​യ​ധി​കം പൊടി​യും നിലത്തു​വീ​ണി​രു​ന്നു, ആകെ അലങ്കോ​ല​പ്പെട്ട ഒരു അവസ്ഥ. ജയിലി​നെ വളഞ്ഞ്‌ ഒരു ഉയർന്ന മതിലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ തീ അകത്തേക്കു കടന്നു​പി​ടി​ച്ചില്ല.

“പിൻ ജനാല​യി​ലൂ​ടെ നോക്കി​യ​പ്പോൾ ഞാൻ ഞെട്ടി​പ്പോ​യി! ജയിലി​ലെ പണിശാ​ല​ക​ളും തടി​ക്കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളു​മെ​ല്ലാം നിലം​പൊ​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. മുൻവ​ശത്തെ കൊച്ചു ജനാല​യി​ലൂ​ടെ നോക്കി​യ​പ്പോ​ഴാ​കട്ടെ എതിർവ​ശ​ത്തുള്ള കെട്ടി​ട​ത്തി​ന്റെ അറക​ളെ​ല്ലാം തകർന്നു തരിപ്പ​ണ​മാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. അതിജീ​വിച്ച തടവു​കാർ സഹായ​ത്തി​നാ​യി നിലവി​ളി​ച്ചു. ഭയവും പരി​ഭ്രാ​ന്തി​യും മുററി​നി​ന്നു. എങ്ങും സംഭ്ര​മ​ത്തി​ന്റെ​യും കൊടും​ഭീ​തി​യു​ടെ​യും ഒരു ദൃശ്യം.”

“ആററം​ബോംബ്‌ തടവിൽനി​ന്നു പുറത്തു​ചാ​ടിച്ച” കാര്യം പിതാവ്‌ പറയു​ന്നതു കേൾക്കാൻ ഒരു കൊച്ചു​കു​ട്ടി​യാ​യി​രുന്ന എനിക്ക്‌ രസമാ​യി​രു​ന്നു. അന്യാ​യ​മാ​യി തടവി​ലാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊണ്ട്‌ ആ കഥ വിവരി​ച്ച​പ്പോൾ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ഒരു കുററ​ബോ​ധ​വു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. പിതാ​വി​നെ​തി​രെ ആരോ​പി​ക്ക​പ്പെട്ട കുററ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും തടവി​ലാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രുന്ന വർഷങ്ങ​ളിൽ അദ്ദേഹം പരിച​രി​ക്ക​പ്പെട്ട വിധ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും പറയു​ന്ന​തി​നു​മുമ്പ്‌ എന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ റേറാ​ഡൈ​ഷാ​യു​മാ​യി ബന്ധപ്പെ​ടാ​നി​ട​യായ വിധം ഞാൻ വിവരി​ക്കട്ടെ. ജപ്പാനി​ലെ വാച്ച്‌ ടവർ ബൈബിൾ ആൻഡ്‌ ട്രാക്‌ററ്‌ സൊ​സൈ​ററി അന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നത്‌ ആ പേരി​ലാണ്‌.

ഒരു ഉദ്ദേശ്യം തേടി

പിതാവ്‌ ഒരു വലിയ പുസ്‌തക പ്രേമി​യാ​യി​രു​ന്നു. ചെറു​പ്പ​ത്തിൽത്തന്നെ അദ്ദേഹം സ്വയം മെച്ച​പ്പെ​ടാൻ ശ്രമിച്ചു. പ്രാഥ​മിക വിദ്യാ​ല​യ​ത്തിൽ അഞ്ചാം ഗ്രേഡിൽ പഠിക്കു​മ്പോൾതന്നെ അദ്ദേഹം വടക്കു​കി​ഴക്കൻ ജപ്പാനി​ലെ ഈഷീ​നോ​മോ​രി​യി​ലുള്ള തന്റെ വീട്ടിൽനിന്ന്‌ ഒളിച്ചു​ക​ടന്നു. ഒരു ടിക്കറ​റി​നുള്ള പണം മാത്ര​മു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന അദ്ദേഹം ടോക്കി​യോ​യി​ലേക്ക്‌ തീവണ്ടി കയറി. അവിടെ, രണ്ടുതവണ ജപ്പാൻ പ്രധാ​ന​മ​ന്ത്രി പദം അലങ്കരിച്ച ഷീഗെ​നോ​ബു ഓകു​മാ​യു​ടെ ഒരു വേലക്കാ​ര​നാ​യി സേവി​ക്കാൻ അദ്ദേഹം തീരു​മാ​നി​ച്ചി​രു​ന്നു. എന്നാൽ പ്രാകൃ​ത​വേഷം ധരിച്ച ഈ ഗ്രാമീണ പയ്യൻ ശ്രീ. ഓകു​മാ​യു​ടെ വസതി​യിൽ ഹാജരാ​യ​പ്പോൾ ജോലി​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള അവന്റെ അപേക്ഷ നിരസി​ക്ക​പ്പെട്ടു. പിന്നീട്‌ പിതാ​വിന്‌ ഒരു പാൽക്ക​ട​യിൽ താമസി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു ജോലി​ചെ​യ്യാ​നുള്ള അവസരം കിട്ടി.

അപ്പോ​ഴും ഒരു കൗമാ​ര​പ്രാ​യ​ക്കാ​ര​നാ​യി​രുന്ന പിതാവ്‌ രാഷ്‌ട്രീ​യ​ക്കാ​രു​ടെ​യും പണ്ഡിതൻമാ​രു​ടെ​യും പ്രഭാ​ഷ​ണങ്ങൾ കേൾക്കാൻ തുടങ്ങി. ഒരു പ്രഭാ​ഷ​ണ​ത്തിൽ, വളരെ പ്രാധാ​ന്യ​മുള്ള ഒരു പുസ്‌ത​ക​മാ​യി ബൈബിൾ പരാമർശി​ക്ക​പ്പെട്ടു. അങ്ങനെ ഒത്തുവാ​ക്യ​ങ്ങ​ളും ബൈബിൾ ഭൂപട​വും​കൊ​ണ്ടു നിറഞ്ഞ ഒരു ബൈബിൾ പിതാവ്‌ സ്വന്തമാ​ക്കി. താൻ വായിച്ച കാര്യ​ങ്ങ​ളിൽ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ആഴമായ മതിപ്പു​ള​വാ​കു​ക​യും മുഴു മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​നും പ്രയോ​ജ​ന​പ്പെ​ടുന്ന പ്രവർത്ത​ന​ത്തി​ലേർപ്പെ​ടാൻ അദ്ദേഹം പ്രേരി​ത​നാ​കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

ഒടുവിൽ പിതാവ്‌ വീട്ടിൽ തിരി​ച്ചെത്തി. 24 വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന അദ്ദേഹം 1931 ഏപ്രി​ലിൽ, 17 വയസ്സു​കാ​രി ഹാഗീ​നോ​യെ വിവാഹം കഴിച്ചു. വിവാഹം കഴിഞ്ഞ​യു​ടൻതന്നെ ഒരു ബന്ധു അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ റേറാ​ഡൈഷാ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രിച്ച സാഹി​ത്യ​ങ്ങൾ അയച്ചു കൊടു​ത്തു. വായിച്ച കാര്യ​ങ്ങ​ളിൽ മതിപ്പു​ള​വായ അദ്ദേഹം ടോക്കി​യോ​യി​ലുള്ള റേറാ​ഡൈ​ഷാക്ക്‌ എഴുതി. 1931 ജൂണിൽ സെൻഡെയ്‌ എന്ന സ്ഥലത്തു​നിന്ന്‌ മാററ്‌സ്യൂ ഈഷി എന്നു പേരുള്ള ഒരു മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷക ഈഷീ​നോ​മോ​രി​യിൽ അദ്ദേഹത്തെ സന്ദർശി​ച്ചു.a പിതാവ്‌ അവരിൽനിന്ന്‌ ഒരു സെററ്‌ പുസ്‌ത​കങ്ങൾ വാങ്ങി. അതിൽ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ കിന്നരം, സൃഷ്ടി (ഇംഗ്ലീഷ്‌), ഗവൺമെൻറ്‌ തുടങ്ങി​യവ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

ജീവി​ത​ത്തിൽ ഒരു ഉദ്ദേശ്യം കണ്ടെത്തൽ

പെട്ടെന്നു തന്നെ പിതാവ്‌ അമർത്ത്യ മനുഷ്യ ദേഹി​യു​ടെ അസ്‌തി​ത്വം, തീനര​ക​ത്തി​ലെ ക്രൂര​മായ നിത്യ​ദ​ണ്ഡനം, സ്രഷ്ടാ​വി​ന്റെ ത്രി​യേ​ക​ത്വം തുടങ്ങിയ വിവിധ സഭാ പഠിപ്പി​ക്ക​ലു​കൾ തെററാ​ണെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കി. (സഭാ​പ്ര​സം​ഗി 9:5, 10; യെഹെ​സ്‌കേൽ 18:4; യോഹ​ന്നാൻ 14:28) ഈ ലോക​ത്തിന്‌ ഒരു അവസാ​ന​മു​ണ്ടെ​ന്നും അദ്ദേഹം മനസ്സി​ലാ​ക്കി. (1 യോഹ​ന്നാൻ 2:17) ശരിയാ​യത്‌ അറിയാ​നുള്ള ആഗ്രഹ​ത്തിൽ അദ്ദേഹം റേറാ​ഡൈ​ഷാ​യു​ടെ നിയമിത പ്രതി​നി​ധി​യു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ടു. അദ്ദേഹം 1931 ആഗസ്‌റ​റിൽ പിതാ​വി​നെ സന്ദർശി​ച്ചു. അവരുടെ ചർച്ചക​ളു​ടെ ഫലമായി പിതാവ്‌ സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ക​യും യഹോ​വ​യു​ടെ ഒരു മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷ​ക​നാ​യി​ത്തീ​രാൻ തീരു​മാ​നി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

വിപു​ല​മാ​യ ചർച്ചകൾക്കു​ശേഷം താൻ ബൈബി​ളിൽനി​ന്നു പഠിക്കു​ന്നത്‌ സത്യമാ​ണെന്ന്‌ അമ്മയ്‌ക്കും ബോധ്യ​മാ​യി. അമ്മ യഹോ​വക്ക്‌ തന്റെ ജീവിതം സമർപ്പി​ക്കു​ക​യും 1931 ഒക്‌ടോ​ബ​റിൽ സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. പിതാവ്‌ തന്റെ വസ്‌തു​വ​കകൾ ലേലത്തിൽ വിററ​പ്പോൾ അദ്ദേഹ​ത്തി​നു ബുദ്ധി​ഭ്രമം സംഭവി​ച്ചു​വെന്ന്‌ ബന്ധുക്കൾ വിചാ​രി​ച്ചു.

മുഴു​സമയ ശുശ്രൂ​ഷ​ക​രാ​യുള്ള ജീവിതം

ലേലത്തിൽ വിററു​കി​ട്ടിയ പണം മുഴു​വ​നും തന്റെ അമ്മയെ ഏൽപ്പി​ച്ചിട്ട്‌ പിതാ​വും മാതാ​വും 1931 നവംബ​റിൽ ടോക്കി​യോ​യി​ലേക്കു പോയി. രാജ്യ​സു​വാർത്ത​യെ​പ്പ​ററി മററു​ള്ള​വ​രോ​ടു സംസാ​രി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ എങ്ങനെ​യെ​ന്നതു സംബന്ധിച്ച്‌ അവർക്ക്‌ നിർദേ​ശങ്ങൾ ഒന്നും ലഭിച്ചി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അവിടെ എത്തിയ​തി​ന്റെ പിറേറ ദിവസം തന്നെ അവർ പ്രസം​ഗ​മാ​രം​ഭി​ച്ചു.—മത്തായി 24:14.

അവർക്കു ജീവിതം എളുപ്പ​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. അന്ന്‌ വെറും 17 വയസ്സു​മാ​ത്രം ഉണ്ടായി​രുന്ന എന്റെ അമ്മയ്‌ക്ക്‌ അതു വിശേ​ഷാൽ പ്രയാ​സ​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. അവിടെ സഹവി​ശ്വാ​സി​ക​ളോ യോഗ​ങ്ങ​ളോ സഭയോ ഒന്നും ഉണ്ടായി​രു​ന്നില്ല. രാവിലെ 9:00 മുതൽ വൈകു​ന്നേരം 4:00 വരെ വീടു​തോ​റും നടന്ന്‌ ബൈബിൾ സാഹി​ത്യം വിതരണം ചെയ്യുന്ന ഒരു ദൈനം​ദിന പരിപാ​ടി മാത്ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

1933-ൽ അവർക്ക്‌ ടോക്കി​യോ​യിൽനിന്ന്‌ കോബി​ലേക്ക്‌ സ്ഥലംമാ​ററം ലഭിച്ചു. അവിടെ 1934, ഫെബ്രു​വരി 9-ന്‌ ഞാൻ ജനിച്ചു. ഞാൻ ജനിക്കു​ന്ന​തിന്‌ ഒരു മാസം മുമ്പു​വരെ അമ്മ ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഊർജ​സ്വ​ല​മാ​യി പ്രവർത്തി​ച്ചു. അതിനു​ശേഷം എന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ യാമാ​ഗൂ​ച്ചി, ഊബ്‌, കൂർ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും ഒടുവിൽ ഹിരോ​ഷി​മ​യി​ലേ​ക്കും സ്ഥലംമാ​റി. ഓരോ സ്ഥലത്തും ഏതാണ്ട്‌ ഒരു വർഷം വീതം പ്രസം​ഗി​ച്ചു.

എന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ അറസ്‌ററു ചെയ്യ​പ്പെ​ട്ടു

ജപ്പാന്റെ സൈനി​ക​മേ​ധാ​വി​ത്വം ശക്തി​പ്രാ​പി​ച്ച​പ്പോൾ വാച്ച്‌ ടവർ സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ നിരോ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും പ്രത്യേക രഹസ്യ പൊലീസ്‌ സാക്ഷി​കളെ അടുത്തു നിരീ​ക്ഷി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. 1939, ജൂൺ 21-ന്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ജപ്പാനി​ലാ​ക​മാ​ന​മുള്ള മുഴു​സ​മ​യ​ശു​ശ്രൂ​ഷ​കരെ പിടി​കൂ​ടി. അറസ്‌ററു ചെയ്യ​പ്പെ​ട്ട​വ​രിൽ എന്റെ പിതാ​വും മാതാ​വും ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ഞാൻ ഈഷീ​നോ​മോ​രി​യിൽ എന്റെ വല്ല്യമ്മ​യു​ടെ സംരക്ഷ​ണ​ത്തിൽ ആക്കപ്പെട്ടു. എട്ടു മാസത്തെ തടവു​ജീ​വി​ത​ത്തി​നു ശേഷം അമ്മയെ മോചി​പ്പി​ക്കു​ക​യും നിരീ​ക്ഷ​ണ​വി​ധേ​യ​മാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. ഒടുവിൽ 1942-ൽ സെൻഡെ​യിൽ ഞാൻ അമ്മയോ​ടൊ​പ്പം ചേർന്നു.

അതിനി​ട​യിൽ പിതാ​വി​നെ​യും മററു സാക്ഷി​ക​ളെ​യും രഹസ്യ പൊലീസ്‌ ഹിരോ​ഷിമ പൊലീസ്‌ സ്‌റേ​റ​ഷ​നിൽ വെച്ചു ചോദ്യം ചെയ്‌തു. ചക്രവർത്തി​യെ ആരാധി​ക്കാ​നും ജപ്പാന്റെ സൈനി​ക​മേ​ധാ​വി​ത്വ​ത്തെ പിന്തു​ണ​യ്‌ക്കാ​നും അവർ വിസമ്മ​തി​ച്ച​തു​കൊണ്ട്‌ സാക്ഷികൾ വല്ലാതെ മർദി​ക്ക​പ്പെട്ടു. യഹോ​വയെ ആരാധി​ക്കു​ന്ന​തിൽനി​ന്നു പിതാ​വി​നെ പിൻമാ​റ​റാൻ ചോദ്യം​ചെയ്‌ത ആളിന്‌ കഴിഞ്ഞില്ല.

തടവിലെ രണ്ടില​ധി​കം വർഷങ്ങൾക്കു​ശേഷം പിതാ​വി​നെ വിചാരണ നടത്തി. ഒരു സെഷന്റെ സമയത്ത്‌ ജഡ്‌ജി ചോദി​ച്ചു: “മ്യൂറ, ചക്രവർത്തി തിരു​മ​ന​സ്സി​നെ​പ്പ​ററി നിങ്ങൾ എന്താണു വിചാ​രി​ക്കു​ന്നത്‌?”

“ചക്രവർത്തി തിരു​മ​ന​സ്സും ആദാമി​ന്റെ ഒരു പിൻഗാ​മി​യാണ്‌, മർത്ത്യ​നായ ഒരു അപൂർണ മനുഷ്യൻ,” പിതാവ്‌ ഉത്തരം പറഞ്ഞു. കോടതി എഴുത്തു​കാ​രന്‌ ആ പ്രസ്‌താ​വന കുറി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ പററാ​ഞ്ഞ​വി​ധം അത്‌ അയാളെ അത്രയ​ധി​കം അമ്പരപ്പി​ച്ചു​ക​ളഞ്ഞു. അക്കാലത്ത്‌ ജപ്പാൻകാ​രിൽ ഭൂരി​പ​ക്ഷ​വും ചക്രവർത്തി ദൈവ​മാ​ണെ​ന്നാണ്‌ വിശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. പിതാ​വിന്‌ അഞ്ചു വർഷത്തെ തടവു​ശിക്ഷ വിധി​ക്ക​പ്പെട്ടു. വിശ്വാ​സം ഉപേക്ഷി​ക്കാ​ത്ത​പക്ഷം ശേഷിച്ച ജീവി​ത​കാ​ലം മുഴുവൻ തടവി​ലാ​യി​രി​ക്കും എന്ന്‌ ജഡ്‌ജി അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു പറഞ്ഞു.

അധികം താമസി​യാ​തെ 1941 ഡിസം​ബ​റിൽ ജപ്പാൻ ഐക്യ​നാ​ടു​കളെ ഹവായി​യി​ലെ പേൾ ഹാർബ​റിൽവെച്ച്‌ ആക്രമി​ച്ചു. ജയിലിൽ ആഹാര​മി​ല്ലാ​താ​യി. ആവശ്യ​ത്തി​നു വസ്‌ത്ര​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​ഞ്ഞ​തു​കൊണ്ട്‌ ശൈത്യ​മാ​സ​ങ്ങ​ളിൽ പിതാ​വിന്‌ തണുപ്പുള്ള അനേകം രാത്രി​കൾ ഉറങ്ങാതെ ചെലവ​ഴി​ക്കേ​ണ്ടി​വന്നു. ആത്മീയ സഹവാ​സ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നെ​ല്ലാം വേർപെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ട്ടെ​ങ്കി​ലും ജയിൽ ലൈ​ബ്ര​റി​യിൽ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ബൈബിൾ ലഭ്യമാ​യി​രു​ന്നു. അതു പിന്നെ​യും പിന്നെ​യും വായിച്ച്‌ അദ്ദേഹം തന്റെ ആത്മീയ ബലം നിലനിർത്തി.

ബോംബു വീണ​പ്പോൾ

1945, ആഗസ്‌ററ്‌ 6 പ്രഭാതം. ഒരു തടവു​കാ​രൻ പിതാ​വു​മാ​യി പുസ്‌തകം കൈമാ​റാൻ ആഗ്രഹി​ച്ചു. ഇങ്ങനെ ചെയ്യു​ന്നതു നിരോ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. എന്നാൽ മറേറ തടവു​കാ​രൻ തന്റെ പുസ്‌തകം ഇടനാ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ പിതാ​വി​ന്റെ അറയി​ലേക്കു കടത്തിയ സ്ഥിതിക്ക്‌ പിതാ​വും അയാളു​ടെ അറയി​ലേക്കു തന്റെ പുസ്‌തകം കടത്തി​ക്കൊ​ടു​ത്തു. അതു​കൊണ്ട്‌ സാധാ​ര​ണ​മാ​യി മാററം വരാത്ത അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ നിഷ്‌ഠ പാലി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം വായി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു ബോം​ബു​വീ​ണത്‌. സാധാ​ര​ണ​മാ​യി രാവി​ലത്തെ ആ സമയത്ത്‌ അദ്ദേഹം തന്റെ അറയി​ലുള്ള കക്കൂസി​ലാ​യി​രി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. സ്‌ഫോ​ട​ന​ശേഷം പിതാവ്‌ നോക്കി​യ​പ്പോൾ കക്കൂസി​ന്റെ ഭാഗം മുഴു​വ​നും അവശി​ഷ്‌ടങ്ങൾ വീണു തകർന്നു പോയി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കണ്ടു.

പിന്നെ പിതാ​വി​നെ അവി​ടെ​യ​ടു​ത്തുള്ള ഈവാ​കൂ​നി ജയിലി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി. പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ, ജപ്പാൻ സഖ്യ​സേ​ന​കൾക്കു കീഴടങ്ങി. യുദ്ധാ​നന്തര കലാപ​ങ്ങൾക്കി​ട​യിൽ അദ്ദേഹം തടവിൽനി​ന്നു മോചി​ത​നാ​യി. അദ്ദേഹം 1945 ഡിസം​ബ​റിൽ ഈഷീ​നോ​മോ​രി​യി​ലുള്ള വീട്ടിൽ മടങ്ങി​യെത്തി. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ആരോ​ഗ്യം നശിച്ചി​രു​ന്നു. അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ 38 വയസ്സേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ, എന്നാൽ ഒരു വയസ്സ​നെ​പ്പോ​ലെ കാണ​പ്പെട്ടു. അദ്ദേഹം എന്റെ പിതാ​വാ​ണെന്ന്‌ ആദ്യം എനിക്കു വിശ്വ​സി​ക്കാ​നാ​യില്ല.

അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ വിശ്വാ​സം അപ്പോ​ഴും ബലിഷ്‌ഠം

ജപ്പാൻ ആകെ കലങ്ങി​മ​റിഞ്ഞ അവസ്ഥയി​ലാ​യി​രു​ന്നു. വിര​ലേ​ലെ​ണ്ണാൻ മാത്ര​മു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന വിശ്വ​സ്‌ത​രായ സാക്ഷികൾ എങ്ങോ​ട്ടൊ​ക്കെ ചിതറി​പ്പോ​യെന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്ക​റി​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ സാഹി​ത്യ​ങ്ങ​ളും ഞങ്ങൾക്കു ലഭ്യമ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കിലും, യഹോ​വ​യു​ടെ രാജ്യ​ത്തെ​യും പുതിയ ലോക​ത്തെ​യും സമീപി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന അർമ​ഗെ​ദോൻ യുദ്ധ​ത്തെ​യും കുറി​ച്ചുള്ള സത്യം പിതാവ്‌ എന്നെ ബൈബി​ളിൽനി​ന്നു നേരിട്ടു പഠിപ്പി​ച്ചു.—സങ്കീർത്തനം 37:9-11, 29; യെശയ്യാ​വു 9:6, 7; 11:6-9; 65:17, 21-24; ദാനീ​യേൽ 2:44; മത്തായി 6:9, 10.

പിന്നീട്‌, ഹൈസ്‌കൂ​ളിൽ പരിണാമ സിദ്ധാ​ന്ത​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പഠിച്ച​പ്പോൾ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ അസ്‌തി​ത്വ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഞാൻ സംശയി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. ദൈവ​ത്തി​ന്റെ അസ്‌തി​ത്വ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എന്നെ ബോധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ പിതാവ്‌ ശ്രമിച്ചു. ഞാൻ വിശ്വ​സി​ക്കാൻ വൈമു​ഖ്യം കാട്ടി​യ​പ്പോൾ ഒടുവിൽ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: “ലോക​ത്തി​ലെ ജനങ്ങളിൽ ഭൂരി​പ​ക്ഷ​വും യുദ്ധത്തെ പിന്തു​ണച്ചു. രക്തം ചിന്തി​യ​തി​ന്റെ കുററം വഹിക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. എന്നാൽ ഞാൻ ബൈബിൾ സത്യ​ത്തോ​ടു പററി​നി​ന്നു, സൈനി​ക​മേ​ധാ​വി​ത്വ​ത്തെ​യോ ചക്രവർത്തി​യാ​രാ​ധ​ന​യെ​യോ യുദ്ധ​ത്തെ​യോ ഒരിക്ക​ലും പിന്തു​ണ​ച്ചില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌ നീ നടക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കുന്ന യഥാർഥ ജീവി​ത​പാ​ത​യേ​തെന്ന്‌ നീ തന്നെ ശ്രദ്ധാ​പൂർവം പരിചി​ന്തി​ക്കുക.”

പിതാവ്‌ എന്നെ പഠിപ്പി​ച്ച​തും അദ്ദേഹം ജീവി​ച്ചു​കാ​ണി​ച്ച​തു​മായ കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു മനസ്സി​ലാ​ക്കു​ക​യും സ്‌കൂ​ളിൽ പഠിച്ചത്‌ അവയു​മാ​യി താരത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും ചെയ്‌ത​പ്പോൾ പരിണാമ സിദ്ധാന്തം സുബോ​ധ​മുള്ള ഒരു ചിന്താ​ഗ​തി​യ​ല്ലെന്നു ഞാൻ മനസ്സി​ലാ​ക്കി. വിശ്വാ​സ​ങ്ങൾക്കാ​യി ഒരു പരിണാ​മ​സി​ദ്ധാ​ന്തി​യും ജീവൻ അപകട​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടില്ല. എന്നാൽ എന്റെ പിതാവ്‌ തന്റെ വിശ്വാ​സ​ങ്ങൾക്കു​വേണ്ടി മരിക്കാൻ തയ്യാറാ​യി​രു​ന്നു.

1951 മാർച്ച്‌. യുദ്ധം അവസാ​നി​ച്ചിട്ട്‌ അഞ്ചില​ധി​കം വർഷങ്ങൾ പിന്നി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒരു ദിവസം പിതാവ്‌ ആസാഹി പത്രം വായി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പെട്ടെന്ന്‌ അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ വിളി​ച്ചു​പ​റഞ്ഞു: “ഹേ, അവർ വന്നു, അവർ വന്നു!” അദ്ദേഹം പത്ര​മെന്നെ കാണിച്ചു. അത്‌ ഒസാക്ക​യിൽ എത്തി​ച്ചേർന്ന യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ അഞ്ചു മിഷന​റി​മാ​രെ​പ്പ​റ​റി​യുള്ള ഒരു ലേഖന​മാ​യി​രു​ന്നു. സന്തോഷം കൊണ്ടു തുള്ളി​ച്ചാ​ടിയ പിതാവ്‌ പത്രക്കാ​രു​മാ​യി ബന്ധപ്പെ​ടു​ക​യും യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ടോക്കി​യോ​യിൽ ഒരു ബ്രാഞ്ച്‌ ഓഫീസ്‌ സ്ഥാപിച്ച കാര്യം മനസ്സി​ലാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ അഡ്രസ്സ്‌ ലഭിക്കു​ക​യും ബ്രാഞ്ച്‌ സന്ദർശി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അങ്ങനെ യഹോ​വ​യു​ടെ സ്ഥാപന​വു​മാ​യുള്ള ബന്ധം പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ച്ചു.

അന്ത്യം​വരെ വിശ്വ​സ്‌തൻ

1952-ൽ ഞങ്ങളുടെ കുടും​ബം സെൻഡെ​യി​ലേക്കു താമസം മാറി. വാച്ച്‌ ടവർ സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ മിഷന​റി​മാ​രായ ഡോണൾഡ്‌ ഹസ്‌ല​റ​റും മേബൽ ഹസ്‌ല​റ​റും അതേ വർഷം തന്നെ അങ്ങോട്ടു വരുക​യും വീക്ഷാ​ഗോ​പുര അധ്യയനം നടത്തു​ന്ന​തി​നാ​യി ഒരു വീട്‌ വാടക​യ്‌ക്കെ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. ആദ്യം​നടന്ന യോഗ​ത്തിൽ വെറും നാലു​പേർ മാത്രമേ ഹാജരു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ—ഹസ്‌ല​ററ്‌ ദമ്പതി​ക​ളും ഞാനും എന്റെ പിതാ​വും. പിന്നീട്‌ ഷീനീച്ചി, മാസാ​ക്കോ റേറാ​ഹാറ, അഡലൈൻ നാകോ, ലിൽയൻ സാംസൺ എന്നിവർ മിഷന​റി​മാ​രെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ സെൻഡെ​യിൽ ഹസ്‌ല​ററ്‌ ദമ്പതി​ക​ളോ​ടു ചേർന്നു.

ഈ മിഷന​റി​മാ​രു​മാ​യുള്ള സഹവാസം ദൈവ​വ​ച​ന​ത്തെ​യും സ്ഥാപന​ത്തെ​യും കുറി​ച്ചുള്ള ഞങ്ങളുടെ കുടും​ബ​ത്തി​ന്റെ അറിവു വർധി​പ്പി​ച്ചു. യുദ്ധകാ​ലത്തു നടന്ന സംഭവ​ങ്ങ​ളാൽ വിശ്വാ​സ​ത്തിന്‌ ഉലച്ചിൽ തട്ടിയ അമ്മ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ ഞങ്ങളോ​ടൊ​പ്പം യോഗ​ങ്ങൾക്കു വരാനും വയൽശു​ശ്രൂ​ഷ​യിൽ പങ്കെടു​ക്കാ​നും തുടങ്ങി. യഹോ​വ​യാം ദൈവ​ത്തി​ന്റെ സേവന​ത്തി​നാ​യി ജീവിതം സമർപ്പി​ക്കാൻ ഞാൻ പ്രേരി​ത​നാ​യി. 1953, ഏപ്രിൽ 18-ന്‌ സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

യുദ്ധാ​ന​ന്ത​രം പിതാവ്‌ ഒരു ഇൻഷ്വ​റൻസ്‌ ഏജന്റെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ ജോലി നോക്കി. വൃക്കയ്‌ക്കു​ണ്ടായ തകരാറ്‌, ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദം എന്നിങ്ങനെ തടവു​ശിക്ഷ വരുത്തി​വെച്ച തകരാ​റു​കൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നി​ട്ടും ഒരു പയനിയർ എന്നനി​ല​യിൽ മുഴു​സമയ ശുശ്രൂഷ പുനരാ​രം​ഭി​ക്കാ​നുള്ള ഒരു ശക്തമായ ആഗ്രഹം അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. ഞാൻ സ്‌നാ​പ​ന​മേററ സമയ​ത്തോ​ട​നു​ബ​ന്ധി​ച്ചു തന്നെ അദ്ദേഹം ശുശ്രൂഷ പുനരാ​രം​ഭി​ച്ചു. പയനിയർ ശുശ്രൂഷ ദീർഘ​നാൾ തുടർന്നു​കൊ​ണ്ടു പോകു​ന്ന​തിൽനിന്ന്‌ മോശ​മായ ആരോ​ഗ്യം അദ്ദേഹത്തെ തടഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും ശുശ്രൂ​ഷ​യ്‌ക്കു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഉത്സാഹം എന്നെ സർവക​ലാ​ശാ​ലാ പഠനം ഉപേക്ഷിച്ച്‌ ജീവി​ത​വൃ​ത്തി​യാ​യി മുഴു​സമയ ശുശ്രൂഷ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കാൻ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചു.

ഈസാമു സൂഗ്യൂറ എന്നു പേരുള്ള നഗോ​യ​യിൽനി​ന്നുള്ള ഒരു നല്ല ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രൻ എന്റെ പയനിയർ പങ്കാളി​യാ​യി നിയമി​ക്ക​പ്പെട്ടു. 1955, മേയ്‌ 1-ന്‌ ക്യൂഷു ദ്വീപി​ലെ ബെപ്പു​വിൽ ഞങ്ങൾ പ്രത്യേക പയനി​യർമാ​രെന്ന നിലയിൽ ശുശ്രൂഷ ആരംഭി​ച്ചു. ആ മുഴു ദ്വീപി​ലും​കൂ​ടി അന്ന്‌ വിര​ലേ​ലെ​ണ്ണാൻ മാത്രം സാക്ഷി​കളേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഇപ്പോൾ 39-ലധികം വർഷങ്ങൾക്കു​ശേഷം നമുക്ക്‌ ഈ ദ്വീപിൽ 18,000-ത്തിലധി​കം സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ആത്മീയ​മാ​യി പുഷ്ടി​പ്രാ​പി​ച്ചു​വ​രുന്ന 15 സർക്കി​ട്ടു​കൾ ഉണ്ട്‌. മുഴു ജപ്പാനി​ലു​മുള്ള സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ എണ്ണം ഇപ്പോൾ 2,00,000-ത്തോളം വരും.

1956-ലെ വസന്തത്തിൽ ഈസാ​മു​വി​നും എനിക്കും ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ വാച്ച്‌ ടവർ ബൈബിൾ സ്‌കൂൾ ഓഫ്‌ ഗിലെ​യാ​ദിൽ പങ്കെടു​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ക്ഷണം ലഭിച്ചു. ഞങ്ങൾ അത്യന്തം പുളകി​ത​രാ​യി. എന്നാൽ, യാത്ര​യ്‌ക്കു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള തയ്യാ​റെ​ടു​പ്പാ​യി ഒരു ശാരീ​രിക പരി​ശോ​ധ​ന​യ്‌ക്കു വിധേ​യ​നാ​യ​പ്പോൾ എനിക്ക്‌ ക്ഷയരോ​ഗ​മു​ണ്ടെന്ന്‌ ഡോക്ടർമാർ കണ്ടുപി​ടി​ച്ചു. അതിദുഃ​ഖി​ത​നാ​യി ഞാൻ സെൻഡെ​യി​ലെ വീട്ടി​ലേക്കു മടങ്ങി.

ആ സമയമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും പിതാ​വി​ന്റെ ശാരീ​രി​കാ​രോ​ഗ്യം മോശ​മാ​യി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. അദ്ദേഹം ഭവനത്തിൽ ശയ്യാവ​ലം​ബ​നാ​യി കഴിയു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങളുടെ വാടക വീടിന്‌ ഒൻപതു ചതുരശ്ര മീററർ വലിപ്പം വരുന്ന, കച്ചിപ്പായ്‌ ഇട്ടിരുന്ന ഒരേ ഒരു മുറിയേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഞാനും പിതാ​വും വശം​ചേർന്നു കിടന്നു. പിതാ​വി​നു ജോലി​ചെ​യ്യാൻ കഴിയാ​തെ വന്നതി​നാൽ ഞങ്ങളുടെ ധനപര​മായ ആവശ്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധി​ക്കു​ന്ന​തിൽ അമ്മയ്‌ക്കു വളരെ​യ​ധി​കം കഷ്ടപ്പെ​ടേ​ണ്ടി​വന്നു.

1957 ജനുവ​രി​യിൽ വാച്ച്‌ ടവർ സൊ​സൈ​റ​റി​യു​ടെ അന്നത്തെ വൈസ്‌ പ്രസി​ഡ​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഫ്രെഡ്‌റിക്‌ ഡബ്ലിയൂ. ഫ്രാൻസ്‌ ജപ്പാൻ സന്ദർശി​ച്ചു. ക്യോ​ട്ടോ​യിൽ ഒരു പ്രത്യേക കൺ​വെൻ​ഷൻ ക്രമീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെട്ടു. അതിൽ പങ്കെടു​ക്കാൻ പിതാവ്‌ അമ്മയെ നിർബ​ന്ധ​പൂർവം പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. ഞങ്ങളെ രോഗാ​വ​സ്ഥ​യിൽ ഇട്ടേച്ചു​പോ​കാൻ അമ്മയ്‌ക്കു മനസ്സി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും പിതാവ്‌ പറഞ്ഞതു​കേട്ട്‌ അമ്മ കൺ​വെൻ​ഷ​നിൽ പങ്കെടു​ത്തു.

പിന്നെ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ പിതാ​വി​ന്റെ അവസ്ഥ ദിവസം ചെല്ലു​ന്തോ​റും മോശ​മാ​യി​ത്തു​ടങ്ങി. ഞങ്ങളി​രു​വ​രും ഒന്നിച്ചു കിടക്കവേ ഞാൻ ആകുല​പ്പെ​ടാൻ തുടങ്ങി. നമ്മളെ​ങ്ങനെ കഴിഞ്ഞു​കൂ​ടു​മെന്നു ഞാൻ അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു ചോദി​ച്ചു. അതിന്‌ അദ്ദേഹം മറുപടി പറഞ്ഞത്‌ ഇപ്രകാ​ര​മാണ്‌: “നാം യഹോ​വ​യാം ദൈവത്തെ സേവി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു, ജീവൻ പണയം വെച്ചു​കൊ​ണ്ടു​പോ​ലും. അവൻ അത്യുന്നത ദൈവ​മാണ്‌. നീ എന്തിനാണ്‌ വിഷമി​ക്കു​ന്നത്‌? നമുക്ക്‌ ആവശ്യ​മു​ള്ളത്‌ യഹോവ തീർച്ച​യാ​യും പ്രദാനം ചെയ്യും.” എന്നിട്ട്‌ ഏററവും സ്‌നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ അദ്ദേഹം എന്നെ ഇങ്ങനെ ഉപദേ​ശി​ച്ചു: “നീ കുറെ​ക്കൂ​ടെ ശക്തമായ ഒരു വിശ്വാ​സം നട്ടുവ​ളർത്തണം.”

1957, മാർച്ച്‌ 24-ാം തീയതി പിതാവ്‌ ശാന്തനാ​യി അന്ത്യശ്വാ​സം വലിച്ചു. ശവസം​സ്‌കാ​ര​ശേഷം പിതാ​വി​ന്റെ ജോലി​സം​ബ​ന്ധ​മായ കാര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ കണക്കു​തീർക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി ഞാൻ അദ്ദേഹം ജോലി​ചെ​യ്‌തി​രുന്ന ഇൻഷ്വ​റൻസ്‌ കമ്പനി സന്ദർശി​ച്ചു. തിരി​കെ​പ്പോ​രു​മ്പോൾ ബ്രാഞ്ച്‌ മാനേജർ എന്റെ കയ്യിൽ ഒരു പേപ്പർ ബാഗ്‌ തന്നിട്ടു പറഞ്ഞു: “ഇതു നിങ്ങളു​ടെ പിതാ​വി​ന്റേ​താണ്‌.”

വീട്ടിൽ തിരി​ച്ചെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ ഞാൻ അതിനു​ള്ളിൽ ഒരു വലിയ തുക തന്നെ കണ്ടെത്തി. പിന്നീട്‌ മാനേ​ജ​രോ​ടു ഞാൻ ഇതി​നെ​പ്പ​ററി ചോദി​ച്ച​പ്പോൾ പിതാ​വി​ന്റെ ശമ്പളത്തിൽനിന്ന്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ അറിവു​കൂ​ടാ​തെ മാസം​തോ​റും കിഴിവു ചെയ്‌തി​രുന്ന ഒരു പ്രീമി​യ​ത്തിൽനി​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ആ പണമെന്ന്‌ അദ്ദേഹം വിശദീ​ക​രി​ച്ചു. അങ്ങനെ “നമുക്ക്‌ ആവശ്യ​മു​ള്ളത്‌ യഹോവ തീർച്ച​യാ​യും പ്രദാനം ചെയ്യും” എന്ന പിതാ​വി​ന്റെ വാക്കുകൾ സത്യമാ​യി ഭവിച്ചു. ഇത്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സംരക്ഷ​ണാ​ത്മക കരുത​ലി​ലുള്ള എന്റെ വിശ്വാ​സം അതിയാ​യി വർധി​പ്പി​ച്ചു.

തുടർച്ച​യായ സേവന​ത്തി​ന്റെ പതിറ​റാ​ണ്ടു​കൾ

വീട്ടി​ലി​രുന്ന്‌ ആരോ​ഗ്യ​രക്ഷ നടത്തു​ന്ന​തിൽ ശ്രദ്ധ​കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ക്കാൻ ആ പണം എന്നെ സഹായി​ച്ചു. ഒരു വർഷം കഴിഞ്ഞ്‌ 1958-ൽ അമ്മയ്‌ക്കും എനിക്കും പ്രത്യേക പയനി​യർമാ​രാ​യി നിയമനം ലഭിച്ചു. അതിനു​ശേഷം, ജപ്പാനിൽ ഒരു സഞ്ചാര മേൽവി​ചാ​ര​ക​നാ​യി ഞാൻ സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ച്ചു. പിന്നീട്‌ 1961-ൽ ബ്രുക്ക്‌ളിൻ, ന്യൂ​യോർക്കി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ലോക ഹെഡ്‌ക്വാർട്ടേ​ഴ്‌സിൽ ഗിലെ​യാദ്‌ സ്‌കൂ​ളി​ലെ പത്തു മാസ-കോഴ്‌സിൽ പങ്കെടു​ക്കാൻ എനിക്കു പദവി ലഭിച്ചു.

ജപ്പാനി​ലേ​ക്കു മടങ്ങി​വ​ന്ന​പ്പോൾ ഞാൻ വീണ്ടും ഒരു സഞ്ചാര​മേൽവി​ചാ​ര​ക​നെന്ന നിലയിൽ സഭകളെ സേവി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. പിന്നെ 1963-ൽ ടോക്കി​യോ​യി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ബ്രാഞ്ച്‌ ഓഫീ​സിൽ സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ക്കു​ക​യാ​യി​രുന്ന യാസു​ക്കോ ഹാബായെ വിവാഹം കഴിച്ചു. 1965 വരെ അവൾ സഞ്ചാര​വേ​ല​യിൽ എന്നോ​ടൊ​പ്പം പങ്കെടു​ത്തു. 1965-ൽ ഞങ്ങൾ ടോക്കി​യോ​യി​ലെ ബ്രാഞ്ച്‌ ഓഫീ​സിൽ സേവന​ത്തി​നാ​യി ക്ഷണിക്ക​പ്പെട്ടു. അന്നുമു​തൽ ഞങ്ങൾ ഒന്നിച്ചു സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു—ആദ്യം ടോക്കി​യോ​യി​ലെ ബ്രാഞ്ചിൽ, പിന്നെ നൂമാ​സൂ​വിൽ, ഇപ്പോൾ എബീനാ​യിൽ.

1965 വരെ അമ്മ ഒരു പ്രത്യേക പയനിയർ ശുശ്രൂ​ഷ​ക​യാ​യി സേവന​മ​നു​ഷ്‌ഠി​ച്ചു. അന്നുമു​തൽ അനേക​മാ​ളു​കളെ ബൈബിൾ സത്യങ്ങൾ സ്വീക​രി​ക്കാൻ സഹായി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ അവർ പ്രവർത്ത​ന​നി​ര​ത​യാ​യി തന്നെ കഴിഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. അമ്മയ്‌ക്ക്‌ ഇപ്പോൾ 79 വയസ്സുണ്ട്‌, എന്നാൽ താരത​മ്യേന ആരോ​ഗ്യ​വ​തി​യാണ്‌. അവർ അടുത്തു​തന്നെ താമസി​ക്കു​ക​യും എബീനാ ബ്രാഞ്ച്‌ ഓഫീ​സി​നു സമീപം ഞങ്ങൾ പങ്കെടു​ക്കുന്ന സഭയിൽത്തന്നെ ഹാജരാ​കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്നു​വെ​ന്നു​ള്ളത്‌ ഞങ്ങൾക്കു സന്തോ​ഷ​മാണ്‌.

ഹിരോ​ഷി​മ​യു​ടെ​മേ​ലുള്ള ആററം​ബോം​ബു സ്‌ഫോ​ട​നത്തെ എന്റെ പിതാ​വിന്‌ അതിജീ​വി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞ​തിൽ ഞാൻ യഥാർഥ​ത്തിൽ യഹോ​വക്ക്‌ നന്ദി പറയുന്നു. അദ്ദേഹം വിശ്വാ​സം കാത്തു​സൂ​ക്ഷി​ച്ചു. പുതിയ ലോക​ത്തിൽ അദ്ദേഹത്തെ തിരികെ സ്വാഗതം ചെയ്യു​ക​യും അദ്ദേഹം കാണാൻ വളരെ വളരെ ആഗ്രഹി​ച്ചി​രുന്ന അർമ​ഗെ​ദോൻ യുദ്ധത്തെ ഞങ്ങൾ അതിജീ​വി​ച്ച​തെ​ങ്ങ​നെ​യെന്ന്‌ അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു വിവരി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യണ​മെ​ന്നു​ള്ളത്‌ എന്റെ ആഗ്രഹ​മാണ്‌. (വെളി​പ്പാ​ടു 16:14, 16; 21:3, 4)—ററ്‌സു​ട്ടോ​മൂ മ്യൂറ പറഞ്ഞ​പ്ര​കാ​രം.

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

[11-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

കററ്‌സുവോ മ്യൂറ​യും ഹഗിനോ മ്യൂറ​യും പുത്രൻ ററ്‌സു​ട്ടോ​മൂ​വി​നോ​ടൊ​പ്പം

[15-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

ജപ്പാൻ ബ്രാഞ്ച്‌ ഓഫീ​സിൽ ജോലി​ചെ​യ്യുന്ന ററ്‌സു​ട്ടോ​മൂ മ്യൂറ

[13-ാം പേജിലെ ചിത്ര​ത്തിന്‌ കടപ്പാട്‌]

Hiroshima Peace and Culture Foundation from material returned by the United States Armed Forces Institute of Pathology