സെസി ഈച്ച—ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ ശാപമോ?

നൈജീരിയയിലെ ഉണരുക! ലേഖകൻ

ഞങ്ങൾ അടുത്ത​യി​ടെ പശ്ചിമാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ ഒരു ഗ്രാമ പ്രദേ​ശ​ത്തേക്കു താമസം മാറി. ഞങ്ങൾക്കു ചുറ്റും ഉഷ്‌ണ​മേ​ഖലാ വനമാണ്‌. ഒരു ദിവസം ഉച്ചകഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ തുണി​യി​ടുന്ന മുറി​യി​ലേക്കു പോയ എന്റെ ഭാര്യ ഇങ്ങനെ നിലവി​ളി​ച്ചു: “ഇതാ, ഇവി​ടെ​യൊ​രു കുതി​ര​യീച്ച!”

ഈച്ച തുണി​യി​ടുന്ന മുറി​യിൽനി​ന്നു കുളി​മു​റി​യി​ലേക്കു പാഞ്ഞു. ഞാൻ പെട്ടെന്ന്‌ ഒരു പാത്രം കീടനാ​ശി​നി​യെ​ടുത്ത്‌ അതിന്റെ പിന്നാലെ ചെന്നു, പിന്നി​ലുള്ള വാതിൽ അടച്ചു. ഈച്ചയെ ഒരിട​ത്തും കണ്ടില്ല. പെട്ടെന്ന്‌ അതു പറന്നു​വന്ന്‌ എന്റെ മുഖത്തി​രു​ന്നു. അതെന്നെ ആക്രമി​ക്കു​ക​യാണ്‌! കൈകൾക്കൊണ്ട്‌ ഞാൻ അതിനെ തട്ടി താഴെ​യി​ടാൻ ശ്രമിച്ചു. പക്ഷേ ഫലമു​ണ്ടാ​യില്ല. അതു ജന്നലി​ന്റെ​യ​ടു​ത്തേക്കു പറന്നു​പോ​യി. എന്നാൽ വല കാരണം അതിനു രക്ഷപ്പെ​ടാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. ഈച്ച അതിലി​രി​പ്പാ​യി.

ഞാൻ ലക്ഷ്യം പിടി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ഈച്ചയു​ടെ​മേൽ കീടനാ​ശി​നി അടിച്ചു പായിച്ചു. സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ അങ്ങനെ നേരിട്ടു തളിച്ചാൽ നിമി​ഷം​കൊണ്ട്‌ ഏതു പ്രാണി​യു​ടെ​യും കഥ കഴിയും. എന്നാൽ ഈ ഇച്ച അങ്ങനെയല്ല. അതു പറന്നു​പോ​കു​ക​യും പിന്നെ​യും കുളി​മു​റി​യി​ലൂ​ടെ മൂളി​പ്പ​റ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

ഈ സാധന​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു തോറ്റു! കീടനാ​ശി​നി​യേറ്റ്‌ ഈച്ച പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ നിലത്തു​വീ​ഴു​മെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ ഉറപ്പാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ അതു വീണില്ല. അടുത്ത​തവണ അതു നിലത്തി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോൾ ഞാൻ രണ്ടാമ​തും അതി​ന്റെ​മേൽ കീടനാ​ശി​നി തളിച്ചു. അതു പിന്നെ​യും പറന്നു​പോ​യി.

ഇത്‌ എന്തൊരു ഭയങ്കരൻ ഈച്ചയാണ്‌? രണ്ടു പ്രാവ​ശ്യം​കൂ​ടെ നേരിട്ടു തളിച്ച​പ്പോൾ അത്‌ അവസാനം ചത്തു.

ഞാൻ കണ്ണട വച്ച്‌ ആ ജീവിയെ ശ്രദ്ധാ​പൂർവം പരി​ശോ​ധി​ച്ചു. സാധാരണ ഈച്ച​യെ​ക്കാ​ളും വലു​തെ​ങ്കി​ലും അതിനു കുതി​ര​യീ​ച്ച​യു​ടെ​യ​ത്ര​യും വലിപ്പ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. അതിന്റെ ചിറകു​കൾ മുതു​കിൽ കുറു​കെ​യി​രു​ന്നി​രു​ന്നു. അത്‌ അതിനു സാധാരണ ഈച്ച​യെ​ക്കാ​ളു​മ​ധി​കം ധാരാ​രേ​ഖിത രൂപം നൽകി. തുളച്ചു രക്തം കുടി​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള, നീണ്ട്‌, സൂചി​പോ​ലെ​യുള്ള ശരീര​ഭാ​ഗം അതിന്റെ വായുടെ ഭാഗത്തു​നി​ന്നു തള്ളിനി​ന്നി​രു​ന്നു.

ഞാൻ ഭാര്യ​യോട്‌ ഇങ്ങനെ വിളി​ച്ചു​പ​റഞ്ഞു: “ഇതു കുതി​ര​യീ​ച്ചയല്ല. ഇത്‌ ഒരു സെസി ഈച്ചയാണ്‌.”

ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളെ​ക്കാൾ വലിപ്പം വരുന്ന അതായത്‌, 1 കോടി 17 ലക്ഷം ചതുരശ്ര കിലോ​മീ​റ്റ​റുള്ള ആഫ്രിക്കൻ പ്രദേ​ശ​ത്തു​നിന്ന്‌ ഈ ഈച്ചയെ നിർമൂ​ല​നാ​ശം ചെയ്യു​ന്ന​തി​ലുള്ള പ്രയാ​സ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഈ ഏറ്റുമു​ട്ടൽ എന്നെ ബോധ​വാ​നാ​ക്കി. ആളുകൾ അതിനെ തുടച്ചു​നീ​ക്കാൻ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്തു​കൊണ്ട്‌? അതി​നെ​തി​രെ മൂന്നു കുറ്റങ്ങൾ നിരത്തു​ന്നുണ്ട്‌. ഒന്നാമത്തെ കുറ്റം:

അതു രക്തം കുടി​ക്കു​ന്നു

22 വ്യത്യസ്‌ത ഇനങ്ങളി​ലുള്ള സെസി ഈച്ചക​ളുണ്ട്‌. ഇവയെ​ല്ലാം സഹാറ​യ്‌ക്കു തെക്കുള്ള ആഫ്രിക്കൻ ഭാഗത്താ​ണു ജീവി​ക്കു​ന്നത്‌. ആണീച്ച​ക​ളും പെണ്ണീ​ച്ച​ക​ളും കശേരു​ജീ​വി​ക​ളു​ടെ രക്തം ആർത്തി​യോ​ടെ അകത്താ​ക്കു​ന്നു. ഒറ്റ കടി​കൊണ്ട്‌ അവയ്‌ക്ക്‌ അവയുടെ ഭാരത്തി​ന്റെ മൂന്നി​രട്ടി രക്തം വലിച്ചു കുടി​ക്കാൻ കഴിയും.

ആഫ്രിക്കൻ സ്വദേ​ശി​ക​ളും അല്ലാത്ത​വ​യു​മായ അനേകം മേച്ചിൽ മൃഗങ്ങ​ളു​ടെ രക്തം അവ കുടി​ക്കു​ന്നു. അവ ആളുക​ളെ​യും കടിക്കു​ന്നു. അവയുടെ കടി രക്തം വലി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള ആഴത്തി​ലുള്ള, മൂർച്ച​യേ​റിയ, വേദനാ​ജ​ന​ക​മായ കുത്താണ്‌. അത്‌ ഒരേസ​മയം ചൊറി​ച്ചി​ലും മുറി​വും ഉണ്ടാക്കു​ന്നു. മുഴയും ഉണ്ടാകു​ന്നു.

സെസി ഈച്ചകൾ തങ്ങളുടെ ജോലി​യിൽ വിദഗ്‌ധ​രാണ്‌. അതു നിങ്ങളു​ടെ തലയ്‌ക്കു​ചു​റ്റും മൂളി​പ്പ​റന്നു സമയം കളയു​ന്നില്ല. അതിന്‌ ആരു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും നേർക്കു വെടി​യു​ണ്ട​പോ​ലെ പറന്നു​ചെ​ല്ലാ​നും ഒരുത​ര​ത്തിൽ ബ്രേക്ക്‌ ഇട്ട്‌ ആരും അറിയാ​ത്ത​വി​ധ​ത്തിൽ വളരെ സൗമ്യ​മാ​യി മുഖത്തു​ചെന്ന്‌ ഇരിക്കാ​നും കഴിയും. അവ കള്ളൻമാ​രെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നേ​ക്കാം; കുറെ രക്തം അവ മോഷ്ടി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെന്ന്‌ ചില​പ്പോൾ അവ പോയി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞേ നിങ്ങൾ അറിയൂ—അപ്പോൾ ആകെക്കൂ​ടി നിങ്ങൾക്കു ചെയ്യാൻ കഴിയു​ന്നത്‌ എത്രമാ​ത്രം ക്ഷതം തട്ടി​യെന്ന്‌ വിലയി​രു​ത്തുക മാത്ര​മാണ്‌.

അനാവൃ​ത​മാ​യ മാംസം തേടി​യാണ്‌ സാധാരണ അവയുടെ പോക്ക്‌. (എന്റെ കഴുത്തി​ന്റെ പുറക്‌ അവയ്‌ക്ക്‌ ഇഷ്ടമാ​ണെന്നു തോന്നു​ന്നു!) പക്ഷേ, ചില​പ്പോൾ അവ രക്തക്കു​ഴ​ലിൽനിന്ന്‌ രക്തം ഊറ്റി​ക്കു​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി ട്രൗസ​റി​ന്റെ കാലി​ലൂ​ടെ​യോ ഷർട്ടിന്റെ കയ്യിലൂ​ടെ​യോ ഇഴഞ്ഞു​ക​യ​റു​ന്നു. ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ അവയ്‌ക്ക്‌ വസ്‌ത്ര​ത്തി​ലൂ​ടെ കടിക്കാൻ കഴിയും—കാണ്ടാ​മൃ​ഗ​ത്തി​ന്റെ കട്ടിയുള്ള തൊലി​പോ​ലും കടിച്ചു​തു​ള​യ്‌ക്കുന്ന ഒരു പ്രാണി​യ്‌ക്ക്‌ അത്‌ ഒരു പ്രശ്‌നമല്ല.

സെസി ഈച്ചയു​ടെ വിരു​തി​നെ​യും കൗശല​ത്തെ​യും ആളുകൾ കുറ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ഒരിക്കൽ ഒരെണ്ണ​ത്തി​നെ ഞാൻ കീടനാ​ശി​നി ഉപയോ​ഗി​ച്ചു കൊല്ലാൻ ശ്രമി​ച്ച​പ്പോൾ അതു തുണി​യി​ടുന്ന എന്റെ മുറി​യി​ലേക്കു പറന്നു പോകു​ക​യും എന്റെ നീന്തൽ ഷോർട്‌സി​നു​ള്ളിൽ ഒളിച്ചി​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. രണ്ടു ദിവസം കഴിഞ്ഞ്‌ ഞാൻ ആ ഷോർട്‌സ്‌ എടുത്തി​ട്ട​പ്പോൾ അതെന്നെ രണ്ടു തവണ കുത്തി! മറ്റൊ​രി​ക്കൽ ഒരു സെസി ഈച്ച എന്റെ ഭാര്യ​യു​ടെ പേഴ്‌സി​ന​കത്ത്‌ ഒളിച്ചി​രു​ന്നു. അവൾ ആ പേഴ്‌സു​മാ​യി ഓഫീ​സിൽ പോയി, അതിന​കത്തു കയ്യിട്ട​പ്പോൾ ഈച്ച അവളുടെ കയ്യിൽ കടിച്ചു. പിന്നെ അതു മുറി​യി​ലാ​കെ പറക്കു​ക​യും ഓഫീസ്‌ ജീവന​ക്കാ​രു​ടെ​യി​ട​യിൽ വലിയ ബഹളം ഉണ്ടാക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അതിനെ അടിക്കാ​നുള്ള ശ്രമത്തിൽ എല്ലാവ​രും ജോലി നിർത്തി.

അതു​കൊണ്ട്‌ സെസി ഈച്ചയ്‌ക്കെ​തി​രെ​യുള്ള ഒന്നാമത്തെ കുറ്റം അതു വേദന​യു​ള​വാ​ക്കുന്ന വിധത്തിൽ കടിക്കു​ക​യും രക്തം വലിച്ചു​കു​ടി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​ന്നു​വെ​ന്ന​താണ്‌. രണ്ടാമത്തെ കുറ്റം:

അതു മൃഗങ്ങളെ കൊല്ലു​ന്നു

സെസി ഈച്ചക​ളു​ടെ ചില ഇനങ്ങൾ ട്രിപ്പ​നൊ​സോ​മു​കൾ എന്നു പറയുന്ന ചെറിയ പരാദങ്ങൾ മൂലമു​ണ്ടാ​കുന്ന ഒരു രോഗം പരത്തുന്നു. സെസി ഈച്ച ഈ രോഗ​മുള്ള ഒരു മൃഗത്തി​ന്റെ രക്തം കുടി​ക്കു​മ്പോൾ പരാദ​ങ്ങളെ ഉൾക്കൊ​ണ്ടി​ട്ടുള്ള രക്തമാണ്‌ അത്‌ അകത്താ​ക്കു​ന്നത്‌. ഇവ ഈച്ചയു​ടെ ഉള്ളിൽ വളർന്നു പെരു​കു​ന്നു. ഈച്ച മറ്റൊരു മൃഗത്തെ കടിക്കു​മ്പോൾ പരാദങ്ങൾ ഈച്ചയിൽനിന്ന്‌ ആ മൃഗത്തി​ന്റെ രക്തപ്ര​വാ​ഹ​ത്തിൽ കടക്കുന്നു.

ഈ രോഗം ട്രിപ്പ​നൊ​സൊ​മൈ​യാ​സിസ്‌ ആണ്‌. മൃഗങ്ങ​ളി​ലു​ണ്ടാ​കുന്ന ഈ രോഗ​ത്തി​ന്റെ ഇനം നഗാന എന്നറി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. നഗാന പരാദങ്ങൾ ആഫ്രിക്കൻ സ്വദേ​ശി​ക​ളായ അനേകം മൃഗങ്ങ​ളു​ടെ രക്തപ്ര​വാ​ഹ​ത്തിൽ തഴച്ചു​വ​ള​രു​ന്നു, വിശേ​ഷി​ച്ചും കലമാൻ, കാട്ടു​പോത്ത്‌, കാട്ടു​പ​ന്നി​കൾ, ആഫ്രിക്കൻ കലമാ​നു​കൾ, റീഡ്‌ബക്ക്‌, നാലു​തേ​റ്റ​പ്പ​ന്നി​കൾ എന്നിവ​യിൽ. പരാദങ്ങൾ ഈ മൃഗങ്ങളെ കൊല്ലു​ന്നില്ല.

എന്നാൽ ഒട്ടകങ്ങൾ, നായ്‌ക്കൾ, കഴുതകൾ, കോലാ​ടു​കൾ, കുതി​രകൾ, കോവർ കഴുതകൾ, കാളകൾ, പന്നികൾ, ചെമ്മരി​യാ​ടു​കൾ എന്നിങ്ങ​നെ​യുള്ള ആഫ്രിക്കൻ സ്വദേ​ശി​ക​ള​ല്ലാത്ത വളർത്തു മൃഗങ്ങളെ ഈ പരാദങ്ങൾ നശിപ്പി​ക്കു​ന്നു. നാഷണൽ ജിയോ​ഗ്ര​ഫിക്‌ മാഗസിൻ പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌, നഗാന ഓരോ വർഷവും 30 ലക്ഷം കന്നുകാ​ലി​കളെ കൊ​ന്നൊ​ടു​ക്കു​ന്നു.

സെസി ഈച്ചകൾ ഏറ്റവു​മ​ധി​ക​മുള്ള പ്രദേ​ശങ്ങൾ ഒഴിവാ​ക്കാൻ പൂർവാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ മാ​സൈ​യെ​പ്പോ​ലുള്ള കന്നുകാ​ലി വളർത്ത​ലു​കാർ പഠിച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ വരൾച്ച​യും മേച്ചിൽസ്ഥ​ല​ത്തി​ന്റെ അഭാവ​വും ഇതു ചില​പ്പോൾ അസാധ്യ​മാ​ക്കി​ത്തീർക്കു​ന്നു. അടുത്ത​കാ​ല​ത്തു​ണ്ടായ ഒരു വരൾച്ച​യു​ടെ സമയത്ത്‌, 600 കന്നുകാ​ലി​കളെ ഒരുമി​ച്ചാ​ക്കി​യി​രുന്ന നാലു കുടും​ബ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഈച്ചയു​ടെ ഉപദ്രവം മൂലം ഓരോ ദിവസ​വും ഓരോ​ന്നി​നെ നഷ്ടമാ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. അവരു​ടെ​യി​ട​യി​ലെ ഒരു കുടുംബ മൂപ്പനായ ലെസാ​ലോൻ ഇപ്രകാ​രം പറഞ്ഞു: “മാ​സൈ​ക്കാ​രായ ഞങ്ങൾ ധൈര്യ​മുള്ള ആളുക​ളാണ്‌. ഞങ്ങൾ സിംഹത്തെ കുന്തം​കൊ​ണ്ടു കുത്തു​ക​യും ആക്രമി​ക്കാൻ വരുന്ന കാട്ടു​പോ​ത്തി​നെ നേരി​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ഞങ്ങൾ കറുത്ത ആഫ്രിക്കൻ വിഷപ്പാ​മ്പി​നെ അടിക്കു​ക​യും കോപാ​കു​ല​നായ ആനയു​മാ​യി ഏറ്റുമു​ട്ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. എന്നാൽ ഓർക്കിം​ബൈ​യു​ടെ [സെസി ഈച്ച] കാര്യ​ത്തി​ലോ? നിസ്സഹാ​യ​രാ​ണു ഞങ്ങൾ.”

നഗാന ഭേദമാ​ക്കാൻ മരുന്നു​ക​ളുണ്ട്‌. എന്നാൽ ചില ഗവൺമെ​ന്റു​കൾ അവ ഒരു മൃഗ​ഡോ​ക്ട​റു​ടെ മേൽനോ​ട്ട​ത്തിൻകീ​ഴിൽ മാത്രം ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ അനുവാ​ദം നൽകുന്നു. അതിനു സാധു​വായ കാരണ​മുണ്ട്‌. എന്തെന്നാൽ ഭാഗി​ക​മായ ഡോസു​കൾ മൃഗത്തെ കൊല്ലു​ന്നു​വെന്നു മാത്രമല്ല, മരുന്നു​ക​ളോ​ടു പ്രതി​രോ​ധ​ശ​ക്തി​യുള്ള പരാദ​ങ്ങളെ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ചത്തു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന തന്റെ മൃഗങ്ങളെ ചികി​ത്സി​ക്കാൻ തക്കസമ​യത്ത്‌ ഒരു മൃഗ​ഡോ​ക്ടറെ കണ്ടുപി​ടി​ക്കു​ന്നത്‌ കാട്ടിൽ ജീവി​ക്കുന്ന കന്നുകാ​ലി വളർത്ത​ലു​കാ​രനു ബുദ്ധി​മു​ട്ടാ​യി​രു​ന്നേ​ക്കാം.

സെസി ഈച്ചയ്‌ക്കെ​തി​രെ​യുള്ള ആദ്യത്തെ രണ്ടു കുറ്റങ്ങൾ നിസ്‌തർക്ക​മെന്നു തെളി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌—അവ രക്തം കുടി​ക്കു​ക​യും മൃഗങ്ങളെ കൊല്ലുന്ന ഒരു രോഗം വ്യാപി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. എന്നാൽ ഇനിയു​മുണ്ട്‌. മൂന്നാ​മത്തെ കുറ്റം:

അത്‌ ആളുകളെ കൊല്ലു​ന്നു

നഗാന ട്രിപ്പ​നൊ​സോം ആളുകളെ ബാധി​ക്കു​ന്നില്ല. എന്നാൽ സെസി ഈച്ച മനുഷ്യ​രിൽനി​ന്നു മനുഷ്യ​രി​ലേക്കു മറ്റൊരു തരം ട്രിപ്പ​നൊ​സോം പകർത്തു​ന്നുണ്ട്‌. ട്രിപ്പ​നൊ​സൊ​മൈ​യാ​സി​സി​ന്റെ ഈ രൂപത്തെ നിദ്രാ​രോ​ഗം എന്നു വിളി​ക്കു​ന്നു. നിദ്രാ​രോ​ഗം ഉള്ളയാൾ വെറുതെ ഏറെ​നേരം ഉറങ്ങു​മെന്നു വിചാ​രി​ക്ക​രുത്‌. ആനന്ദക​ര​മായ ഉറക്കമല്ല ഈ രോഗം. ശാരീ​രി​കാ​സ്വാ​സ്ഥ്യം, തളർച്ച, ചെറിയ പനി എന്നിവ​യോ​ടെ​യാണ്‌ അത്‌ ആരംഭി​ക്കു​ന്നത്‌. അതിനു​ശേഷം ദീർഘ​നേരം ഉറക്കം തൂങ്ങൽ, കൂടിയ പനി, സന്ധി വേദനകൾ, ശരീര​ക​ലകൾ ചീർക്കൽ കരളി​ന്റെ​യും പ്ലീഹയു​ടെ​യും വലിപ്പ വർധനവ്‌ എന്നിവ സംഭവി​ക്കു​ന്നു. അവസാന ഘട്ടങ്ങളിൽ പരാദങ്ങൾ കേന്ദ്ര നാഡീ​വ്യ​വ​സ്ഥ​യിൽ നുഴഞ്ഞു കയറു​മ്പോൾ രോഗി​ക്കു മാനസിക ക്ഷീണവും ആഘാത​ങ്ങ​ളും ബോധ​ക്ഷ​യ​വും ഉണ്ടായി മരണം സംഭവി​ക്കു​ന്നു.

നിദ്രാ​രോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട​ലു​കൾ ഈ നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ ആദ്യം ആഫ്രിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡ​ത്തിൽ വിനാശം വിതച്ചു. 1902-നും 1905-നും ഇടയ്‌ക്കുള്ള സമയത്ത്‌ ഈ രോഗം വിക്ടോ​റിയ തടാക​ത്തി​നു സമീപം ഏകദേശം 30,000 ആളുകളെ കൊ​ന്നൊ​ടു​ക്കി. പിൻവന്ന ദശകങ്ങ​ളിൽ രോഗം കാമറൂൺ, ഖാന, നൈജീ​രിയ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു വ്യാപി​ച്ചു. പല ഗ്രാമ​ങ്ങ​ളി​ലും മൂന്നി​ലൊന്ന്‌ ആളുകൾ രോഗ​ബാ​ധി​ത​രാ​യി, ഇത്‌ പല നദീത​ട​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നും വൻതോ​തിൽ ആളുകളെ ഒഴിപ്പി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ ആവശ്യ​മാ​ക്കി​ത്തീർത്തു. സഞ്ചാര സംഘങ്ങൾ ശതസഹ​സ്ര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ ആളുകളെ ചികി​ത്സി​ച്ചു. പകർച്ച​വ്യാ​ധി​യു​ടെ ശക്തികു​റഞ്ഞ്‌ അത്‌ അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​യത്‌ 1930-കളുടെ അവസാ​ന​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

രോഗം ഇന്ന്‌ ഓരോ വർഷവും ഏതാണ്ട്‌ 25,000 പേരെ ബാധി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. ലോകാ​രോ​ഗ്യ സംഘടന പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌, സഹാറ​യ്‌ക്കു തെക്കുള്ള 36 രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ അഞ്ചു കോടി​യി​ല​ധി​കം ആളുകൾക്ക്‌ ഈ രോഗം പിടി​പെ​ടാ​നുള്ള സാധ്യ​ത​യുണ്ട്‌. ചികി​ത്സി​ക്കാ​തി​രു​ന്നാൽ നിദ്രാ​രോ​ഗം മാരക​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും അതിന്റെ ചികി​ത്സ​യ്‌ക്കാ​യി മരുന്നു​ക​ളുണ്ട്‌. ഈ രോഗത്തെ ചികി​ത്സി​ക്കാ​നാ​യി അടുത്ത​കാ​ലത്ത്‌ ഇഫ്‌ളോർനി​ഥിൻ എന്നു പറയുന്ന ഒരു പുതിയ മരുന്നു വികസി​പ്പി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി—40 വർഷത്തി​നു​ള്ളിൽ ആദ്യമാ​യി​ട്ടാണ്‌ ഈ രോഗ​ത്തിന്‌ ഒരു പുതിയ മരുന്നു കണ്ടുപി​ടി​ക്കു​ന്നത്‌.

സെസി ഈച്ച​യോ​ടും അതു പകർത്തുന്ന രോഗ​ത്തോ​ടും മനുഷ്യൻ പോരാ​ടാൻ തുടങ്ങി​യി​ട്ടു ദീർഘ​നാൾ ആയിരി​ക്കു​ന്നു. സെസി ഈച്ചയെ നിർമൂ​ല​മാ​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള ഒരു പ്രചര​ണ​പ​രി​പാ​ടി​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ വിൻസ്റ്റൺ ചർച്ചിൽ 1907-ൽ ഇങ്ങനെ എഴുതു​ക​യു​ണ്ടാ​യി: “ഒരു ദയയും കാട്ടാതെ അവനു ചുറ്റും ഒരു നല്ല വല നെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌.” ചർച്ചി​ലി​ന്റെ ആ “നല്ല വല”യിൽ വലിയ ദ്വാര​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെന്ന്‌ പിന്തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ പ്രകട​മാ​കു​ന്നു. പരാദ​ശാ​സ്‌ത്ര​ത്തി​ന്റെ ആധാര​ശി​ലകൾ (ഇംഗ്ലീഷ്‌) എന്ന പുസ്‌തകം ഇപ്രകാ​രം പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ന്നു: “80 വർഷത്തെ സെസി നിർമാർജ​ന​ത്തിന്‌ ഇതുവരെ സെസി വ്യാപ​ന​ത്തി​ന്റെ​മേൽ യാതൊ​രു ഫലവു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടില്ല.”

ഒരു അനുകൂല വാദം

അമേരി​ക്കൻ കവിയായ ഓഗ്‌ഡെൻ നാഷ്‌ ഇപ്രകാ​രം എഴുതി: “ദൈവം തന്റെ ജ്ഞാനത്താൽ ഈച്ചയെ ഉണ്ടാക്കി, എന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണെന്നു നമ്മോടു പറയാൻ മറന്നും പോയി.” എല്ലാറ്റി​ന്റെ​യും സ്രഷ്ടാവ്‌ യഹോ​വ​യാം ദൈവ​മാ​ണെ​ന്നു​ള്ളതു ശരിയാ​ണെ​ങ്കി​ലും അവനു മറവി​യു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ളതു തീർച്ച​യാ​യും ശരിയല്ല. പല കാര്യ​ങ്ങ​ളും നാം തന്നെ കണ്ടുപി​ടി​ക്കാൻ അവൻ അനുവ​ദി​ക്കു​ന്നു. അപ്പോൾ സെസി ഈച്ചയു​ടെ കാര്യ​മോ? പ്രത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ ദ്രോ​ഹി​യാ​യി​രി​ക്കുന്ന ഇതിന്‌ അനുകൂ​ല​മാ​യി എന്തെങ്കി​ലും പറയാ​നു​ണ്ടോ?

കന്നുകാ​ലി​ക​ളു​ടെ നശീക​ര​ണ​ത്തിൽ അതു വഹിച്ച പങ്ക്‌ സ്വദേ​ശി​ക​ളായ ആഫ്രിക്കൻ വന്യജീ​വി ശേഖര​ങ്ങ​ളു​ടെ സംരക്ഷ​ണ​ത്തി​നി​ട​യാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു എന്നതാ​യി​രി​ക്കാം ഒരുപക്ഷേ ഇതുവ​രെ​യു​ള്ള​തി​ലേ​ക്കും ഏറ്റവും ശക്തമായ അനുകൂല വാദം. ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ വിസ്‌തൃത പ്രദേ​ശങ്ങൾ പടിഞ്ഞാ​റൻ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളു​ടെ ഹരിത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളോ​ടു സമാന​മാണ്‌—വളർത്തു മൃഗങ്ങളെ പോറ്റാൻ ദേശം തന്നെ പ്രാപ്‌ത​മാണ്‌. എന്നാൽ സെസി ഈച്ച നിമിത്തം ട്രിപ്പ​നൊ​സോ​മു​കൾ വളർത്തു മൃഗങ്ങളെ കൊല്ലു​ന്നു, സ്വദേ​ശി​ക​ളായ മേച്ചിൽമൃ​ഗ​ങ്ങളെ കൊല്ലു​ന്നു​മില്ല.

സെസി ഈച്ച ഇല്ലായി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ ദീർഘ​നാൾ മുമ്പു തന്നെ കന്നുകാ​ലി പറ്റങ്ങൾ ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ മഹത്തായ വന്യജീ​വി ശേഖര​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്ഥാനം പിടി​ച്ച​ട​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു എന്ന്‌ അനേക​രും വിശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. “ഞാൻ സെസിയെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. സെസിയെ നിർമൂ​ല​മാ​ക്കി​യാൽ കന്നുകാ​ലി​കൾ ആക്രമണം നടത്തും, കന്നുകാ​ലി​കൾ ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ കൊള്ള​ക്കാർ ആണ്‌, അവ ഭൂഖണ്ഡത്തെ തകർത്തു നശിപ്പിച്ച്‌ ഒരു വലിയ പാഴ്‌നി​ല​മാ​ക്കി മാറ്റും” എന്ന്‌ ബോട്‌സ്വാ​ന വന്യജീ​വി സങ്കേത​ത്തി​ലെ ഒരു ഗൈഡായ വിലി വാൻ നികെർക്ക്‌ പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം ഇപ്രകാ​രം കൂട്ടി​ച്ചേർത്തു: “ഈച്ച ഉണ്ടായി​രു​ന്നേ പറ്റൂ.”

തീർച്ച​യാ​യും, എല്ലാവ​രു​മൊ​ന്നും അതി​നോ​ടു യോജി​ക്കു​ന്നില്ല. ട്രിപ്പ​നൊ​സൊ​മൈ​യാ​സിസ്‌ മൂലം തന്റെ കുഞ്ഞു​ങ്ങ​ളോ കന്നുകാ​ലി​യോ കഷ്ടപ്പെ​ടു​ന്നതു കണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഒരാളെ ഈ വാദം ബോധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നില്ല. ആഫ്രി​ക്ക​യ്‌ക്കു തന്നെ ആഹാര​ത്തി​നു കന്നുകാ​ലി​കൾ ആവശ്യ​മാ​ണെന്നു വാദി​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​യും ഇതു ബോധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നില്ല.

എന്നിരു​ന്നാ​ലും, സെസി ഈച്ച പ്രകൃ​തി​യിൽ വഹിക്കുന്ന പങ്കി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഇനിയും വളരെ​യ​ധി​കം മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​തി​നു സംശയ​മില്ല. അതി​നെ​തി​രെ​യുള്ള കുറ്റങ്ങൾ ശക്തമായി തോന്നി​യേ​ക്കാ​മെ​ങ്കി​ലും ഒരു വിധി കൽപ്പി​ക്കാൻ ഒരുപക്ഷേ ഒട്ടും സമയമാ​യി​ട്ടി​ല്ലാ​യി​രി​ക്കാം.

ഈച്ചക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു സംസാ​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ഒരെണ്ണം ഇപ്പോൾ മുറി​യി​ലേക്കു കടന്നു​പോ​യി. ഒന്നു നിൽക്കണെ, അതു സെസി ഈച്ചയ​ല്ലെന്നു ഞാൻ ഒന്ന്‌ ഉറപ്പു​വ​രു​ത്തി​ക്കോ​ട്ടെ.

[11-ാം പേജിലെ ചിത്ര​ത്തിന്‌ കടപ്പാട്‌]

Tsetse fly: ©Martin Dohrn, The National Audubon Society Collection/PR