ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ത്വം പ്രവർത്ത​ന​ത്തിൽ—പ്രക്ഷു​ബ്ധ​ത​യി​ന്മ​ധ്യേ​യും

എല്ലാം പൊടു​ന്ന​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. 1994 ഏപ്രി​ലി​ലെ ഒരു ദിവസ​മാണ്‌ പ്രശ്‌നങ്ങൾ തലപൊ​ക്കി​യത്‌. ഒരു വിമാന അപകട​ത്തിൽ ബുറു​ണ്ടി​യി​ലെ​യും റുവാ​ണ്ട​യി​ലെ​യും പ്രസി​ഡ​ന്റു​മാർ കൊല്ല​പ്പെട്ടു. മണിക്കൂ​റു​കൾക്കു​ള്ളിൽ ദീതി​ദ​മായ തോതിൽ അക്രമം റുവാ​ണ്ടയെ ഗ്രസിച്ചു. ഏതാണ്ടു മൂന്നിൽപ്പരം മാസം​കൊണ്ട്‌ പുരു​ഷ​ന്മാ​രും സ്‌ത്രീ​ക​ളും കുട്ടി​ക​ളു​മ​ടക്കം 5,00,000-ത്തിലധി​കം റുവാ​ണ്ട​ക്കാർ മരണമ​ടഞ്ഞു. പ്രസ്‌തുത കാലഘ​ട്ടത്തെ ചിലയാ​ളു​കൾ “ആ വംശഹത്യ” എന്നു പരാമർശി​ക്കു​ന്നു.

റുവാ​ണ്ട​യി​ലെ 75 ലക്ഷം നിവാ​സി​ക​ളിൽ പകുതി​പ്പേർക്കും പലായനം ചെയ്യേ​ണ്ടി​വന്നു. അയൽ രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ അഭയം തേടിയ 24 ലക്ഷം പേർ ഇതിലുൾപ്പെ​ടു​ന്നു. അത്‌ ആധുനിക ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏറ്റവും വലുതും സത്വര​വു​മായ അഭയാർഥി പ്രവാ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു. സയറി​ലും (ഇപ്പോൾ ഡെമോ​ക്രാ​റ്റിക്‌ റിപ്പബ്ലിക്‌ ഓഫ്‌ കോം​ഗോ) ടാൻസാ​നി​യ​യി​ലും ബുറു​ണ്ടി​യി​ലും ഉടനടി അഭയാർഥി​ക്യാ​മ്പു​കൾ സ്ഥാപിച്ചു. ലോകത്ത്‌ ഏറ്റവും വലിപ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഈ ക്യാമ്പു​ക​ളിൽ ചിലത്‌ 2,00,000 ആളുകൾക്ക്‌ അഭയം നൽകി.

ബൈബിൾ തത്ത്വങ്ങൾ ജീവി​ത​ത്തിൽ ബാധക​മാ​ക്കുന്ന സമാധാന സ്‌നേ​ഹി​ക​ളായ അനേകം യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ആ അഭയാർഥി​ക​ളിൽ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ജീവി​ക്കു​ന്നത്‌ ഏതു രാജ്യ​ത്താ​യി​രു​ന്നാ​ലും അവർ കർശന​മായ നിഷ്‌പക്ഷത പാലി​ക്കു​ക​യും യെശയ്യാ​വു 2:4-ൽ അടങ്ങി​യി​രി​ക്കുന്ന തത്ത്വം ബാധക​മാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. ആ വാക്യം പറയുന്നു: “അവർ തങ്ങളുടെ വാളു​കളെ കൊഴു​ക്ക​ളാ​യും കുന്തങ്ങളെ വാക്കത്തി​ക​ളാ​യും അടിച്ചു​തീർക്കും; ജാതി ജാതിക്കു നേരെ വാളോ​ങ്ങു​ക​യില്ല; അവർ ഇനി യുദ്ധം അഭ്യസി​ക്ക​യും ഇല്ല.” റുവാ​ണ്ട​യി​ലെ വംശഹ​ത്യ​യിൽ പങ്കുപ​റ്റാഞ്ഞ ഒരു മതസമൂ​ഹം എന്നനി​ല​യിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ പരക്കെ അംഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

തന്റെ അനുഗാ​മി​കൾ “ലോക​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമല്ല” എന്ന്‌ യേശു​ക്രി​സ്‌തു പറഞ്ഞു. എന്നാൽ അവർ “ലോക​ത്തിൽ” ആയിരി​ക്കു​ന്ന​തി​നാൽ രാഷ്‌ട്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ കലാപ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ അവർക്ക്‌ എല്ലായ്‌പോ​ഴും രക്ഷപ്പെ​ടാ​നാ​വില്ല. (യോഹ​ന്നാൻ 17:11, 14, NW) റുവാ​ണ്ട​യി​ലെ വംശഹ​ത്യ​യിൽ ഏകദേശം 400 സാക്ഷി​കൾക്ക്‌ തങ്ങളുടെ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെട്ടു. സാക്ഷി​ക​ളും രാജ്യ​സ​ന്ദേ​ശ​ത്തിൽ താത്‌പ​ര്യ​മു​ള്ള​വ​രു​മാ​യി ഏകദേശം 2,000 പേർ അഭയാർഥി​ക​ളാ​യി.

യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ലോക​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമ​ല്ലാ​ത്തത്‌, ദുരി​ത​മു​ണ്ടാ​കു​മ്പോൾ അവർ യാതൊ​ന്നും ചെയ്യു​ന്നി​ല്ലെന്ന്‌ അർഥമാ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടോ? ഇല്ല. ദൈവ​വ​ചനം പറയുന്നു: “ഒരു സഹോ​ദ​ര​നോ, സഹോ​ദ​രി​യോ നഗ്നരും അഹോ​വൃ​ത്തി​ക്കു വക ഇല്ലാത്ത​വ​രു​മാ​യി​രി​ക്കെ നിങ്ങളിൽ ഒരുത്തൻ അവരോ​ടു: സമാധാ​ന​ത്തോ​ടെ പോയി തീ കായു​ക​യും വിശപ്പ​ട​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌വിൻ എന്നു പറയു​ന്ന​ത​ല്ലാ​തെ ദേഹര​ക്ഷെക്കു ആവശ്യ​മു​ള്ളതു അവർക്കു കൊടു​ക്കാ​തി​രു​ന്നാൽ ഉപകാരം എന്തു? അങ്ങനെ വിശ്വാ​സ​വും പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത​താ​യാൽ സ്വതവെ നിർജ്ജീ​വ​മാ​കു​ന്നു.” (യാക്കോബ്‌ 2:15-17) തങ്ങളു​ടേ​തിൽനി​ന്നു വ്യത്യ​സ്‌ത​മായ മതവി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളു​ള്ള​വ​രെ​യും സഹായി​ക്കാൻ അയൽസ്‌നേഹം സാക്ഷി​കളെ പ്രേരി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.—മത്തായി 22:37-40.

റുവാ​ണ്ട​യിൽ വിപത്‌ക​ര​മായ സാഹച​ര്യ​ത്തെ അഭിമു​ഖീ​ക​രി​ക്കുന്ന തങ്ങളുടെ സഹവി​ശ്വാ​സി​കളെ സഹായി​ക്കാൻ ലോക​മെ​മ്പാ​ടു​മുള്ള യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ അതിയാ​യി ആഗ്രഹി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ദുരി​താ​ശ്വാ​സ ഉദ്യമങ്ങൾ ഏകോ​പി​പ്പി​ക്കാ​നുള്ള ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം പശ്ചിമ​യൂ​റോ​പ്പി​നാണ്‌ നൽക​പ്പെ​ട്ടത്‌. 1994 വേനൽക്കാ​ലത്ത്‌, യൂറോ​പ്പിൽനി​ന്നുള്ള സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഒരു സന്നദ്ധസം​ഘം ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ തങ്ങളുടെ ക്രിസ്‌തീയ സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രെ സഹായി​ക്കാ​നാ​യി കുതി​ച്ചെത്തി. റുവാ​ണ്ട​യിൽനി​ന്നുള്ള അഭയാർഥി​കൾക്കാ​യി സുസം​ഘ​ടിത ക്യാമ്പു​ക​ളും താത്‌കാ​ലിക ആശുപ​ത്രി​ക​ളും നിർമി​ച്ചു. വളരെ​യേറെ വസ്‌ത്ര​ങ്ങ​ളും കരിമ്പ​ട​ങ്ങ​ളും ഭക്ഷ്യവ​സ്‌തു​ക്ക​ളും ബൈബിൾ സാഹി​ത്യ​ങ്ങ​ളും വിമാ​ന​മാർഗ​മോ മറ്റു മാർഗ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യോ അവർക്ക്‌ എത്തിച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ദുരി​ത​ബാ​ധി​ത​രായ 7,000-ത്തിലധി​കം പേർ—ആ സമയത്തു റുവാ​ണ്ട​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഏതാണ്ട്‌ മൂന്നി​രട്ടി—ആ ദുരി​താ​ശ്വാ​സ ഉദ്യമ​ത്തിൽനി​ന്നു പ്രയോ​ജ​ന​മ​നു​ഭ​വി​ച്ചു. ആ വർഷം ഡിസം​ബ​റോ​ടെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളിൽ ഭൂരി​ഭാ​ഗ​വും ഉൾപ്പെടെ ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ അഭയാർഥി​കൾ വീണ്ടും ജീവിതം കരുപ്പി​ടി​പ്പി​ക്കാ​നാ​യി റുവാ​ണ്ട​യി​ലേക്കു മടങ്ങി.

കോം​ഗോ​യി​ലെ യുദ്ധം

1996-ൽ ഡെമോ​ക്രാ​റ്റിക്‌ റിപ്പബ്ലിക്‌ ഓഫ്‌ കോം​ഗോ​യു​ടെ കിഴക്കൻ പ്രദേ​ശത്ത്‌ യുദ്ധം പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെട്ടു. അത്‌ റുവാ​ണ്ട​യു​ടെ​യും ബുറു​ണ്ടി​യു​ടെ​യും അതിർത്തി​പ്ര​ദേ​ശ​മാണ്‌. ബലാൽസം​ഗ​വും കൊല​പാ​ത​ക​വും വീണ്ടും നടമാടി. ചീറി​പ്പാ​യുന്ന വെടി​യു​ണ്ട​കൾക്കും കത്തിയ​മ​രുന്ന ഗ്രാമ​ങ്ങൾക്കും ഇടയി​ലൂ​ടെ ആളുകൾ ജീവനും​കൊ​ണ്ടോ​ടി. യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളും ആ കലാപ​ത്തി​ല​ക​പ്പെട്ടു, ഏതാണ്ട്‌ 50 പേർ മരണമ​ടഞ്ഞു. ചിലർ ലക്ഷ്യം​തെ​റ്റി​വന്ന വെടി​യു​ണ്ട​ക​ളാൽ കൊല്ല​പ്പെട്ടു. ഒരു പ്രത്യേക വംശീയ വിഭാ​ഗ​ത്തിൽപ്പെ​ട്ടവർ ആയതു​കൊ​ണ്ടോ ശത്രു​ക്ക​ളാ​ണെന്നു തെറ്റി​ദ്ധ​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ടോ മറ്റുചി​ലർ ദാരു​ണ​മാം​വി​ധം കൊല​ചെ​യ്യ​പ്പെട്ടു. 150 സാക്ഷികൾ പാർത്തി​രുന്ന ഒരു ഗ്രാമം തീവെച്ചു നശിപ്പി​ച്ചു. മറ്റു ഗ്രാമ​ങ്ങ​ളിൽ ഡസൻക​ണ​ക്കി​നു വീടു​ക​ളും ചില രാജ്യ​ഹാ​ളു​ക​ളും അഗ്നിക്കി​ര​യാ​യി. വീടു​ക​ളും വസ്‌തു​വ​ക​ക​ളും നഷ്ടപ്പെട്ട സാക്ഷികൾ മറ്റു സ്ഥലങ്ങളി​ലേക്ക്‌ പലായനം ചെയ്‌തു. അവി​ടെ​യുള്ള സഹാരാ​ധകർ അവർക്കു സഹായ​മേകി.

യുദ്ധ​ത്തെ​ത്തു​ടർന്നു പട്ടിണി നടമാടി. കാരണം വിളകൾ നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ഭക്ഷ്യ​ശേ​ഖ​രങ്ങൾ കൊള്ള​യ​ടി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ഭക്ഷ്യവി​ത​രണം തകരാ​റി​ലാ​കു​ക​യും ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. ലഭ്യമായ ഭക്ഷ്യവ​സ്‌തു​ക്കൾക്കാ​ണെ​ങ്കിൽ തീപി​ടിച്ച വിലയും. 1997 മേയ്‌ ആരംഭ​ത്തിൽ കിസങ്ക​നി​യിൽ ഒരു കിലോ ഉരുള​ക്കി​ഴ​ങ്ങിന്‌ ഏകദേശം 100 രൂപയാ​യി​രു​ന്നു വില. അതു മിക്കയാ​ളു​കൾക്കും താങ്ങാ​വു​ന്ന​തി​ലും വളരെ​യ​ധി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു. ഭൂരി​പ​ക്ഷ​ത്തി​നും ദിവസം ഒരു നേരത്തേ ആഹാര​ത്തി​നേ വകയു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഭക്ഷ്യദൗർല​ഭ്യ​ത്തി​നു പിന്നാലെ രോഗങ്ങൾ രംഗ​പ്ര​വേശം ചെയ്‌തു. മലമ്പനി, അതിസാ​രം, ഉദരസം​ബ​ന്ധ​മായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ എന്നിവയെ ചെറു​ത്തു​നിൽക്കാ​നുള്ള ശരീര​ത്തി​ന്റെ പ്രാപ്‌തി​യെ വികല​പോ​ഷണം ദുർബ​ല​മാ​ക്കി. ഇത്തരത്തി​ലുള്ള ദുരി​ത​ത്തി​നും മരണത്തി​നും ഇരകളാ​കു​ന്നതു വിശേ​ഷി​ച്ചും കുട്ടി​ക​ളാണ്‌.

ആവശ്യം വിലയി​രു​ത്തൽ

യൂറോ​പ്പി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ വീണ്ടും സത്വരം പ്രതി​ക​രി​ച്ചു. 1997 ഏപ്രിൽ മാസ​ത്തോ​ടെ, രണ്ട്‌ ഡോക്ടർമാർ ഉൾപ്പെട്ട സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഒരു ദുരി​താ​ശ്വാ​സ സംഘം മരുന്നും പണവു​മാ​യി പറന്നെത്തി. ഉടനടി സഹായം നൽകാൻ കഴി​യേ​ണ്ട​തിന്‌ സാഹച​ര്യം വിലയി​രു​ത്താൻ ഗോമ​യി​ലെ പ്രാ​ദേ​ശിക സാക്ഷികൾ അതി​നോ​ട​കം​തന്നെ ദുരി​താ​ശ്വാ​സ കമ്മിറ്റി​കൾ രൂപീ​ക​രി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. പ്രസ്‌തുത സംഘം ആ നഗരത്തി​ലും സമീപ പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും ചുറ്റി​സ​ഞ്ച​രിച്ച്‌ സ്ഥിതി​ഗ​തി​കൾ മനസ്സി​ലാ​ക്കി. കൂടുതൽ അകലെ​യുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽനി​ന്നു വിവരങ്ങൾ ശേഖരി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി സന്ദേശ​വാ​ഹ​കരെ അയച്ചു. ഗോമ​യ്‌ക്കു പടിഞ്ഞാറ്‌ 1,000 കിലോ​മീ​റ്റർ അകലെ​യുള്ള കിസങ്ക​നി​യിൽനി​ന്നു വിവരങ്ങൾ ശേഖരി​ച്ചു. ഏതാണ്ട്‌ 700 സാക്ഷികൾ താമസി​ക്കുന്ന ഗോമ​യി​ലെ ദുരി​താ​ശ്വാ​സ ഉദ്യമ​ങ്ങളെ ഏകോ​പി​പ്പി​ക്കാൻ പ്രാ​ദേ​ശിക സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ സഹായി​ച്ചു.

ഗോമ​യി​ലെ ഒരു ക്രിസ്‌തീയ മൂപ്പൻ പറഞ്ഞു: “ഞങ്ങളെ സഹായി​ക്കാ​നാ​യി സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ ഇത്രയും​ദൂ​രം വന്നത്‌ ഞങ്ങളെ തികച്ചും വികാ​ര​ത​ര​ളി​ത​രാ​ക്കി. അവർ വരുന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ ഞങ്ങൾ അന്യോ​ന്യം സഹായി​ച്ചു. ഗ്രാമ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു സഹോ​ദ​ര​ന്മാർക്കു ഗോമ​യി​ലേക്കു പലായനം ചെയ്യേ​ണ്ടി​വന്നു. ചിലർക്കു വീടുകൾ നഷ്ടപ്പെട്ടു. അവർ വയലുകൾ ഉപേക്ഷി​ച്ചു. ഞങ്ങൾ അവരെ ഞങ്ങളുടെ വീടു​ക​ളിൽ സ്വീക​രിച്ച്‌ വസ്‌ത്ര​വും കൈവ​ശ​മു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന അൽപ്പസ്വൽപ്പം ഭക്ഷണവും അവരു​മാ​യി പങ്കു​വെച്ചു. പ്രാ​ദേ​ശി​ക​മാ​യി ഞങ്ങൾക്കു കൂടു​ത​ലൊ​ന്നും ചെയ്യാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. ഞങ്ങളിൽ ചിലർ വികല​പോ​ഷ​ണ​ത്താൽ വലയു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

“എന്നാൽ, യൂറോ​പ്പിൽനി​ന്നുള്ള സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ പണം കൊണ്ടു​വന്നു. അങ്ങനെ ഞങ്ങൾക്കു ഭക്ഷ്യവ​സ്‌തു​ക്കൾ വാങ്ങാൻ കഴിഞ്ഞു. അവ ദുർല​ഭ​വും വളരെ വിലപി​ടി​ച്ച​തു​മാ​യി​രു​ന്നു. മിക്കവ​രു​ടെ​യും വീടു​ക​ളിൽ ഭക്ഷിക്കാൻ യാതൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​തി​രുന്ന നിർണാ​യക സമയത്താണ്‌ ഭക്ഷ്യവ​സ്‌തു​ക്കൾ എത്തി​ച്ചേർന്നത്‌. ഞങ്ങൾ അവ സാക്ഷി​കൾക്കും സാക്ഷി​ക​ള​ല്ലാ​ത്ത​വർക്കും വിതരണം ചെയ്‌തു. സഹായം ആ സമയത്ത്‌ എത്തി​ച്ചേർന്നി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കിൽ ഒട്ടേറെ ആളുകൾകൂ​ടെ മരിക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു, വിശേ​ഷി​ച്ചും കുട്ടികൾ. യഹോവ തന്റെ ജനത്തെ രക്ഷിച്ചു. സാക്ഷി​ക​ള​ല്ലാ​ത്ത​വ​രിൽ അത്‌ വളരെ മതിപ്പു​ള​വാ​ക്കി. അനേകർ നമ്മുടെ ഐക്യ​ത്തെ​യും സ്‌നേ​ഹ​ത്തെ​യും പ്രകീർത്തി​ച്ചു. നമ്മു​ടേത്‌ സത്യമ​ത​മാ​ണെന്നു ചിലർ സമ്മതി​ച്ചു​പ​റഞ്ഞു.”

ഭക്ഷണം പ്രാ​ദേ​ശി​ക​മാ​യി വാങ്ങു​ക​യും വൈദ്യ​ശു​ശ്രൂഷ ലഭ്യമാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തെ​ങ്കി​ലും, കൂടുതൽ ആവശ്യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. വസ്‌ത്ര​ങ്ങ​ളും കരിമ്പ​ട​ങ്ങ​ളും അതോ​ടൊ​പ്പം കൂടു​ത​ലായ അളവിൽ ഭക്ഷണവും മരുന്നും വേണമാ​യി​രു​ന്നു. നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെട്ട വീടുകൾ പുനർനിർമി​ക്കു​ന്ന​തി​നും സഹായം ആവശ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ആളുകൾ ഉദാര​മാ​യി സംഭാ​വ​ന​ചെ​യ്യു​ന്നു

യൂറോ​പ്പി​ലെ സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ വീണ്ടും സഹായി​ക്കാൻ ഉത്സുക​രാ​യി​രു​ന്നു. ഫ്രാൻസി​ലെ ലൂവി​യ​യി​ലുള്ള യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഓഫീസ്‌, റോൺ താഴ്‌വ​ര​യി​ലും നോർമാൻഡി​യി​ലും പാരീ​സി​ന്റെ കുറെ ഭാഗത്തു​മുള്ള സഭകളെ വിവര​മ​റി​യി​ച്ചു. ഇവിടെ മറ്റൊരു തിരു​വെ​ഴുത്ത്‌ തത്ത്വം ബാധക​മാ​യി​രു​ന്നു: “എന്നാൽ ലോഭ​മാ​യി വിതെ​ക്കു​ന്നവൻ ലോഭ​മാ​യി കൊയ്യും; ധാരാ​ള​മാ​യി വിതെ​ക്കു​ന്നവൻ ധാരാ​ള​മാ​യി കൊയ്യും എന്നു ഓർത്തു​കൊൾവിൻ. അവനവൻ ഹൃദയ​ത്തിൽ നിശ്ചയി​ച്ച​തു​പോ​ലെ കൊടു​ക്കട്ടെ. സങ്കട​ത്തോ​ടെ അരുതു; നിർബ്ബ​ന്ധ​ത്താ​ലു​മ​രു​തു; സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ കൊടു​ക്കു​ന്ന​വനെ ദൈവം സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു.”—2 കൊരി​ന്ത്യർ 9:6, 7.

സംഭാ​വ​ന​ചെ​യ്യാ​നുള്ള ആ അവസരം ആയിരങ്ങൾ സന്തോ​ഷ​പൂർവം പ്രയോ​ജ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി. വസ്‌ത്ര​ങ്ങ​ളും ഷൂസും മറ്റ്‌ സാധന​ങ്ങ​ളും നിറച്ച നിരവധി പെട്ടി​ക​ളും ബാഗു​ക​ളും രാജ്യ​ഹാ​ളു​ക​ളി​ലേക്ക്‌ ഒഴുകി​യെത്തി. എന്നിട്ട്‌ അവ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഫ്രാൻസി​ലെ ബ്രാഞ്ച്‌ ഓഫീ​സിൽ എത്തിച്ചു. “സയറിനെ സഹായി​ക്കുക” എന്ന അടുത്ത പദ്ധതി​യിൽ പങ്കുപ​റ്റാൻ തയ്യാറാ​യി 400 സന്നദ്ധ​സേ​വകർ അവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. സംഭാവന ചെയ്യപ്പെട്ട സാധനങ്ങൾ എത്തി​ച്ചേ​രവേ ഈ സന്നദ്ധ​സേ​വകർ വസ്‌ത്രങ്ങൾ തരംതി​രിച്ച്‌ മടക്കി പെട്ടി​ക​ളി​ലാ​ക്കി ഒരു പാലറ്റിൽ 30 എന്ന നിരക്കിൽ അടുക്കി​വെച്ചു. ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ തങ്ങളുടെ കൊച്ചു സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രെ​ക്കു​റി​ച്ചു കുട്ടികൾ ചിന്തയു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു, തിളങ്ങുന്ന കളിപ്പാ​ട്ട​ക്കാ​റു​കൾ, പമ്പരങ്ങൾ, പാവകൾ, പാവക്ക​ര​ടി​കൾ തുടങ്ങിയ കളിപ്പാ​ട്ടങ്ങൾ അവർ അയച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ജീവൻ നിലനിർത്തു​ന്ന​തിന്‌ അത്യന്താ​പേ​ക്ഷി​ത​മായ സാധന​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം ഇവയും പായ്‌ക്ക്‌ചെ​യ്‌തു. 12 മീറ്റർ നീളമുള്ള മൊത്തം ഒമ്പതു കണ്ടെയി​ന​റു​കൾ നിറച്ച്‌ സാധനങ്ങൾ കോം​ഗോ​യി​ലേക്കു കയറ്റി അയച്ചു.

ബെൽജി​യം, ഫ്രാൻസ്‌, സ്വിറ്റ്‌സർലൻഡ്‌ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലെ ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കി​നു സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ സഹായ​ത്താൽ മധ്യാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലേക്ക്‌ എന്തുമാ​ത്രം സാധനങ്ങൾ അയച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌? 1997 ജൂൺ ആയപ്പോ​ഴേ​ക്കും 500 കിലോ​ഗ്രാം മരുന്നു​ക​ളും ഉയർന്ന അളവിൽ മാംസ്യം അടങ്ങിയ 10 ടൺ ബിസ്‌ക​റ്റു​ക​ളും 20 ടൺ മറ്റ്‌ ഭക്ഷ്യവ​സ്‌തു​ക്ക​ളും 90 ടൺ വസ്‌ത്ര​ങ്ങ​ളും 18,500 ജോടി ഷൂസും 1,000 കരിമ്പ​ട​ങ്ങ​ളും കയറ്റി അയച്ചി​രു​ന്നു. ബൈബിൾ സാഹി​ത്യ​ങ്ങ​ളും എത്തിച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ഇവയെ​ല്ലാം അതിയാ​യി വിലമ​തി​ക്ക​പ്പെട്ടു. ഇവ അഭയാർഥി​കൾക്ക്‌ ആശ്വാസം പകരു​ക​യും പീഡാ​നു​ഭ​വങ്ങൾ സഹിച്ചു​നിൽക്കാൻ അവരെ സഹായി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. ആ സാധന​ങ്ങ​ളു​ടെ മൊത്തം വില ഏകദേശം 10,00,000 യു.എസ്‌. ഡോള​റാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വയെ സേവി​ക്കു​ന്ന​വർക്കി​ട​യി​ലെ സാഹോ​ദ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ​യും സ്‌നേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​യും തെളി​വാ​യി​രു​ന്നു അത്തരം സംഭാ​വ​നകൾ.

കോം​ഗോ​യി​ലെ വിതരണം

സാധനങ്ങൾ കോം​ഗോ​യിൽ എത്തി​ച്ചേ​രാൻ തുടങ്ങി​യ​തോ​ടെ, പ്രാ​ദേ​ശിക ദുരി​താ​ശ്വാ​സ കമ്മിറ്റിക ളോ​ടൊ​പ്പം പ്രവർത്തി​ക്കാ​നാ​യി ഫ്രാൻസിൽനിന്ന്‌ രണ്ട്‌ സഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രും ഒരു സഹോ​ദ​രി​യും എത്തി. കോം​ഗോ സാക്ഷികൾ പ്രദർശി​പ്പിച്ച കൃതജ്ഞ​ത​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ജോസ്‌ലിൻ ഇപ്രകാ​രം പറഞ്ഞു: “വിലമ​തി​പ്പു പ്രകടി​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടുള്ള അനേകം കത്തുകൾ ഞങ്ങൾക്കു ലഭിച്ചു. ദരി​ദ്ര​യായ ഒരു സഹോ​ദരി എനിക്ക്‌ മാല​ക്കൈ​റ്റു​കൊ​ണ്ടുള്ള ഒരു ആഭരണം നൽകി. മറ്റുചി​ലർ അവരുടെ ഫോ​ട്ടോ​കൾ ഞങ്ങൾക്കു തന്നു. ഞങ്ങൾ അവിടു​ന്നു പോരാൻ തുടങ്ങി​യ​പ്പോൾ സഹോ​ദ​രി​മാർ എന്നെ ചുംബി​ക്കു​ക​യും കെട്ടി​പ്പി​ടിച്ച്‌ കരയു​ക​യും ചെയ്‌തു. ഞാനും കരഞ്ഞു. ‘യഹോവ നല്ലവനാണ്‌, യഹോ​വ​യ്‌ക്കു ഞങ്ങളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ചിന്തയുണ്ട്‌,’ തുടങ്ങിയ അഭി​പ്രാ​യ​പ്ര​ക​ട​നങ്ങൾ മിക്കവ​രും നടത്തി. സംഭാ​വ​ന​ക​ളു​ടെ ബഹുമതി ദൈവ​ത്തി​നു​ള്ള​താ​ണെന്ന്‌ അവർ തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ ഭക്ഷണം വിതരണം ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​പ്പോൾ, സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാർ രാജ്യ​ഗീ​തങ്ങൾ പാടി യഹോ​വയെ സ്‌തു​തി​ച്ചു. അത്‌ തികച്ചും ഹൃദയ​സ്‌പൃ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു.”

ഡോക്ട​റാ​യ ലോയിക്ക്‌ ആ സംഘത്തി​ലെ ഒരംഗ​മാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ സഹായം തേടാ​നാ​യി അനേകർ രാജ്യ​ഹാ​ളിൽ തടിച്ചു​കൂ​ടി തങ്ങളുടെ ഊഴത്തി​നാ​യി ക്ഷമാപൂർവം കാത്തു​നി​ന്നു. അവർക്കാ​യി എന്തെങ്കി​ലും ചെയ്യാ​നുള്ള ആഗ്രഹം നിമിത്തം ഒരു കോം​ഗോ സഹോ​ദരി ഏകദേശം 40 ഡോന​ട്ടു​കൾ ഉണ്ടാക്കി ഡോക്ടറെ കാണാൻ കാത്തു​നി​ന്ന​വർക്കു വിതരണം ചെയ്‌തു. ഏകദേശം 80 പേരു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തി​നാൽ, ഓരോ​രു​ത്തർക്കും ഒരു ഡോന​ട്ടി​ന്റെ പകുതി​വീ​തം ലഭിച്ചു.

സാക്ഷി​ക​ള​ല്ലാ​ത്ത​വർക്കു സഹായം

മനുഷ്യ​ത്വ​പ​ര​മായ ഈ സഹായം യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്കു മാത്രമല്ല നൽകി​യത്‌. 1994-ലെ പോ​ലെ​തന്നെ മറ്റുള്ള​വ​രും പ്രയോ​ജ​ന​മ​നു​ഭ​വി​ച്ചു. ഇത്‌ പിൻവ​രുന്ന പ്രകാരം പറയുന്ന ഗലാത്യർ 6:10-ന്‌ ചേർച്ച​യി​ലാണ്‌: “ആകയാൽ അവസരം കിട്ടും​പോ​ലെ നാം എല്ലാവർക്കും, വിശേ​ഷാൽ സഹവി​ശ്വാ​സി​കൾക്കും നൻമ​ചെയ്‌ക.” (ചെരി​ച്ചെ​ഴു​ത്തു ഞങ്ങളു​ടേത്‌.)

ഗോമ​യ്‌ക്ക​ടു​ത്തുള്ള പല പ്രൈ​മറി സ്‌കൂ​ളു​കൾക്കും ഒരു അനാഥ​മ​ന്ദി​ര​ത്തി​നും സാക്ഷികൾ മരുന്നും വസ്‌ത്ര​വും വിതരണം ചെയ്‌തു. 85 കുട്ടികൾ ആ അനാഥ​മ​ന്ദി​ര​ത്തിൽ താമസി​ച്ചി​രു​ന്നു. സാഹച​ര്യം വിലയി​രു​ത്താൻ വേണ്ടി നേരത്തേ നടത്തിയ ഒരു യാത്ര​യിൽ ആ അനാഥ​മ​ന്ദി​രം സന്ദർശിച്ച ദുരി​താ​ശ്വാ​സ സംഘം, ഉയർന്ന അളവിൽ മാംസ്യം അടങ്ങിയ 50 പെട്ടി ബിസ്‌ക​റ്റു​കൾ, പല പെട്ടികൾ നിറയെ വസ്‌ത്രങ്ങൾ, 100 കരിമ്പ​ടങ്ങൾ, മരുന്ന്‌, കളിപ്പാ​ട്ടങ്ങൾ എന്നിവ നൽകാ​മെന്നു വാഗ്‌ദാ​നം ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. കുട്ടികൾ മുറ്റത്ത്‌ നിരനി​ര​യാ​യി നിന്ന്‌ സന്ദർശ​കർക്കു​വേണ്ടി ഗാനമാ​ല​പി​ച്ചു. തുടർന്ന്‌ അവർ ഒരു പ്രത്യേക അഭ്യർഥന നടത്തി—ഫുട്‌ബോൾ കളിക്കാ​നാ​യി തങ്ങൾക്ക്‌ ഒരു ബോൾ തരാ​മോ​യെന്ന്‌.

ദുരി​താ​ശ്വാ​സ സംഘം, സാധനങ്ങൾ കൊണ്ടു​വ​രാ​മെന്ന തങ്ങളുടെ വാഗ്‌ദാ​നം ഏതാനും ആഴ്‌ചകൾ കഴിഞ്ഞ്‌ നിറ​വേറ്റി. സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഔദാ​ര്യ​മ​ന​സ്‌ക​ത​യി​ലും അവർ തന്ന ബൈബിൾ സാഹി​ത്യ​ത്തിൽ വായി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞ വിവര​ങ്ങ​ളി​ലും മതിപ്പു​തോ​ന്നിയ അനാഥ​മ​ന്ദിര ഡയറക്ടർ താൻ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളിൽ ഒരുവ​നാ​യി​ത്തീ​രാ​നുള്ള പാതയി​ലാ​ണെന്ന്‌ പറഞ്ഞു. കുട്ടി​കൾക്ക്‌ ഒരു ഫുട്‌ബോൾ കൊടു​ത്തോ? “ഇല്ല,” ഫ്രാൻസിൽനി​ന്നുള്ള ദുരി​താ​ശ്വാ​സ സംഘത്തി​ന്റെ കോ-ഓർഡി​നേ​റ്റ​റായ ക്ലോഡ്‌ മറുപടി നൽകി. “ഞങ്ങൾ അവർക്ക്‌ രണ്ട്‌ ഫുട്‌ബോ​ളു​കൾ കൊടു​ത്തു.”

അഭയാർഥി ക്യാമ്പു​കൾ

സഹായം കോം​ഗോ​യ്‌ക്കു മാത്ര​മാ​യി പരിമി​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നില്ല. യുദ്ധ​മേ​ഖ​ല​യിൽനിന്ന്‌ ആയിര​ക്ക​ണ​ക്കിന്‌ അഭയാർഥി​കൾ അടുത്തുള്ള ഒരു രാജ്യ​ത്തേക്ക്‌ പലായനം ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. അവിടെ മൂന്ന്‌ അഭയാർഥി ക്യാമ്പു​കൾ സത്വരം നിർമി​ച്ചു. എന്തു​ചെ​യ്യാ​നാ​കു​മെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻവേണ്ടി സാക്ഷികൾ അവി​ടെ​യും പോയി. ഈ റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറാ​ക്കി​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും, ആ ക്യാമ്പ്‌ 2,11,000 പേർക്ക്‌ അഭയം നൽകി. അവരിൽ ഭൂരി​ഭാ​ഗ​വും കോം​ഗോ​യിൽനി​ന്നു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. സാക്ഷി​ക​ളും അവരുടെ കുട്ടി​ക​ളും രാജ്യ​സു​വാർത്ത​യിൽ താത്‌പ​ര്യ​മു​ള്ള​രു​മാ​യി ഏകദേശം 800 പേരു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ക്യാമ്പി​ലെ അടിയ​ന്തിര പ്രശ്‌നം ഭക്ഷ്യദൗർല​ഭ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു ക്യാമ്പിൽ, മൂന്നു ദിവസ​ത്തേ​ക്കു​വേണ്ട ആഹാരമേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ, അതിൽ മൂന്നു വർഷം പഴക്കമുള്ള പയറു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

എന്നുവ​രി​കി​ലും, സാക്ഷികൾ നല്ല ഉത്സാഹ​മു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. അവർക്കു വളരെ​ക്കു​റച്ച്‌ ബൈബിൾ സാഹി​ത്യ​ങ്ങളേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളു​വെ​ങ്കി​ലും തങ്ങളെ​ത്തന്നെ ആത്മീയ​മാ​യി പരിപു​ഷ്ടി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തിന്‌ അവർ വെളി​മ്പ്ര​ദേ​ശത്ത്‌ ക്രമമാ​യി യോഗങ്ങൾ നടത്തി​യി​രു​ന്നു. ക്യാമ്പി​ലുള്ള മറ്റുള്ള​വ​രോ​ടു ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ സുവാർത്ത പ്രസം​ഗി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും അവർ തിരക്കു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു.—മത്തായി 24:14; എബ്രായർ 10:24, 25.

സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ വിലയി​രു​ത്തൽ സംഘത്തിൽ ഒരു ഡോക്ട​റു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഓരോ ക്യാമ്പി​ലും ഏതാനും ദിവസം​മാ​ത്രം ചെലവ​ഴി​ക്കാ​നേ അധികാ​രി​കൾ അവരെ അനുവ​ദി​ച്ചു​ള്ളു​വെ​ങ്കി​ലും അവർ വൈ​ദ്യോ​പ​ദേശം നൽകി. ക്രിസ്‌തീയ മൂപ്പന്മാ​രു​ടെ പക്കൽ അവർ മരുന്നും പണവും കൊടു​ത്തി​ട്ടു​പോ​യി. അങ്ങനെ, സഹോ​ദ​ര​ന്മാർക്ക്‌ അതിജീ​വി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ക്യാമ്പി​ലുള്ള സാക്ഷി​കൾക്കു പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ മാതൃ​രാ​ജ്യ​ത്തേക്കു മടങ്ങാ​നാ​കു​മെന്ന്‌ അവർ പ്രത്യാ​ശി​ച്ചു.

ഭാവിയെ സംബന്ധി​ച്ചെന്ത്‌? യുദ്ധങ്ങ​ളാ​ലും ഭക്ഷ്യദൗർല​ഭ്യ​ത്താ​ലും അടയാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെട്ട, കലാപ​ക​ലു​ഷി​ത​മായ നാളു​ക​ളാ​യി​രി​ക്കും നമ്മു​ടേ​തെന്ന്‌ യേശു​ക്രി​സ്‌തു മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റഞ്ഞു. (മത്തായി 24:7) ഇന്നു ഭൂമി​യിൽ നിലവി​ലുള്ള ദുരിതം അവസാ​നി​പ്പി​ക്കാൻ ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നു മാത്രമേ കഴിയു​ക​യു​ള്ളു​വെന്ന്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്ക​റി​യാം. അതിന്റെ ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ നമ്മുടെ ഭൗമി​ക​ഭ​വനം സമാധാ​ന​ത്തി​ന്റെ​യും സമൃദ്ധി​യു​ടെ​യും ഒരു പറുദീ​സ​യാ​യി​ത്തീ​രും. അനുസ​ര​ണ​മുള്ള മനുഷ്യ​വർഗം അതിൽ നിത്യ​സ​ന്തു​ഷ്ടി അനുഭ​വി​ക്കും. (സങ്കീർത്തനം 72:1, 3, 16) അതിനി​ടെ, സാക്ഷികൾ ആ സ്വർഗീയ രാജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള സുവാർത്ത പ്രസം​ഗി​ക്കു​ക​യും ആവശ്യ​മു​ള്ള​പ്പോ​ഴെ​ല്ലാം സഹാരാ​ധ​ക​രെ​യും മറ്റുള്ള​വ​രെ​യും സഹായി​ക്കു​ന്ന​തിൽ തുടരു​ക​യും ചെയ്യും.

[4-ാം പേജിലെ ആകർഷ​ക​വാ​ക്യം]

1994-മുതൽ, യൂറോ​പ്പി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ മാത്ര​മാ​യി ആഹാരം, വസ്‌ത്രം, മരുന്ന്‌ എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ 190 ടൺ ദുരി​താ​ശ്വാ​സ സാധനങ്ങൾ ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ ഗ്രേറ്റ്‌ ലെയ്‌ക്‌സ്‌ പ്രദേ​ശ​ത്തേക്ക്‌ അയച്ചു​കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടുണ്ട്‌.

[6-ാം പേജിലെ ചതുരം]

ക്രിസ്‌തീയ സ്‌നേഹം പ്രാവർത്തി​ക​മാ​ക്കു​ന്നു

ഫ്രാൻസി​ലെ “സയറിനെ സഹായി​ക്കുക” എന്ന പദ്ധതി​യിൽ ഉത്സാഹ​പൂർവം പങ്കെടു​ത്ത​വ​രിൽ ഒരുവ​ളാ​യി​രു​ന്നു റ്യൂട്ട്‌ ഡാനെ. ഒരു കുട്ടി​യാ​യി​രി​ക്കെ, ക്രിസ്‌തീയ വിശ്വാ​സം നിമിത്തം അവർ നാസി തടങ്കൽ പാളയ​ങ്ങ​ളിൽ അടയ്‌ക്ക​പ്പെട്ടു. അവർ ഇങ്ങനെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെട്ടു: “ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ നമ്മുടെ സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാർക്കു വേണ്ടി എന്തെങ്കി​ലും ചെയ്യാൻ ഞങ്ങൾക്ക്‌ വളരെ സന്തോ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു! എന്നാൽ എന്നെ ഇരട്ടി സന്തുഷ്ട​യാ​ക്കിയ ഒരു സംഗതി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. 1945-ൽ ഞങ്ങൾ ജർമനി​യിൽനിന്ന്‌ വീട്ടിൽ മടങ്ങി​യെ​ത്തി​യ​പ്പോൾ യാതൊ​ന്നും ഞങ്ങളുടെ കൈവ​ശ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നില്ല. ഞങ്ങൾ ധരിച്ചി​രുന്ന വസ്‌ത്രം​പോ​ലും കടം വാങ്ങി​യ​താ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ, അമേരി​ക്ക​യി​ലെ ആത്മീയ സഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രിൽനിന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്കു പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ ഭൗതിക സഹായം ലഭിച്ചു. അതു​കൊണ്ട്‌, ദീർഘ​നാൾമുമ്പ്‌ ഞങ്ങളോ​ടു കാണിച്ച ആ ദയയ്‌ക്കു പ്രത്യു​പ​കാ​രം ചെയ്യാൻ ഈ ദുരി​താ​ശ്വാ​സ ഉദ്യമം എനിക്ക്‌ അവസര​മേകി. ക്രിസ്‌തീയ സ്‌നേഹം പ്രാവർത്തി​ക​മാ​ക്കുന്ന സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ അത്തര​മൊ​രു വലിയ കുടും​ബ​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമാ​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്തൊരു പദവി​യാണ്‌!”—യോഹ​ന്നാൻ 13:34, 35.

[7-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

പെട്ടെന്ന്‌—സകലർക്കും സമൃദ്ധി​യേ​കുന്ന ഒരു ഭൗമിക പറുദീസ