പല വിധങ്ങ​ളിൽ ഞങ്ങൾ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ അനർഹദയ അനുഭ​വി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു

ദൈവ​ഭ​യ​മുള്ള ഒരാളാ​യി​രു​ന്നു എന്റെ പപ്പ ആർതർ ഗെസ്റ്റ്‌. ഒരു മെഥഡിസ്റ്റ്‌ ശുശ്രൂ​ഷ​ക​നാ​ക​ണ​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു യുവ​പ്രാ​യ​ത്തിൽ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ആഗ്രഹം. എന്നാൽ ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾ എന്ന സംഘട​ന​യു​ടെ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ വായി​ക്കു​ക​യും അവരോ​ടൊ​പ്പം സഹവസി​ക്കാൻതു​ട​ങ്ങു​ക​യും ചെയ്‌ത​പ്പോൾ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ മാറി. 1914-ൽ 17 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ അദ്ദേഹം സ്‌നാ​ന​മേറ്റു. ഒന്നാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധം കൊടു​മ്പി​രി​കൊ​ള്ളുന്ന സമയം. പപ്പയെ സൈനി​ക​സേ​വ​ന​ത്തി​നു വിളിച്ചു. എന്നാൽ ആയുധ​മെ​ടു​ക്കാൻ വിസമ്മ​തി​ച്ച​തിന്‌ അദ്ദേഹത്തെ പത്തു മാസത്തെ തടവിനു വിധിച്ച്‌ കനഡയി​ലെ ഒണ്ടേറി​യോ​യി​ലുള്ള കിംഗ്‌സ്റ്റൺ ജയിലി​ലേക്ക്‌ അയച്ചു. ജയിൽമോ​ചി​ത​നാ​യ​ശേഷം അദ്ദേഹം ഒരു കോൽപോർട്ട​റാ​യി (മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​നാ​യി) മുഴു​സ​മ​യ​സേ​വനം ആരംഭി​ച്ചു.

എന്റെ പപ്പയും മമ്മിയും വിവാ​ഹി​ത​രാ​യത്‌ 1926-ലാണ്‌. ഹേസൽ വിൽക്കിൻസൺ എന്നാണ്‌ എന്റെ മമ്മിയു​ടെ പേര്‌. 1908-ൽ സത്യം പഠിച്ച​യാ​ളാണ്‌ എന്റെ മമ്മിയു​ടെ മമ്മി. 1931 ഏപ്രിൽ 24-ന്‌ ആർതർ-ഹേസൽ ദമ്പതി​ക​ളു​ടെ നാലു മക്കളിൽ രണ്ടാമ​ത്ത​വ​നാ​യി ഞാൻ ജനിച്ചു. ദൈവ​സേ​വ​ന​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഞങ്ങളുടെ കുടും​ബ​ത്തി​ന്റെ മുഖ്യ​ശ്രദ്ധ. പപ്പയ്‌ക്കു ബൈബി​ളി​നോട്‌ ആഴമായ ആദരവു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങളുടെ ഉള്ളിലും ദൈവ​വ​ച​ന​ത്തോ​ടു വിലമ​തി​പ്പു വളരാൻ അതു കാരണ​മാ​യി; ഇന്നോളം അതിനു കുറവ്‌ വന്നിട്ടില്ല. വീടു​തോ​റു​മുള്ള ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഞങ്ങൾ കുടും​ബം ഒരുമിച്ച്‌ ക്രമമാ​യി ഏർപ്പെട്ടു.—പ്രവൃ. 20:20.

പപ്പയെ​പ്പോ​ലെ നിഷ്‌പക്ഷത കാണി​ക്കു​ന്നു, മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യുന്നു

1939-ൽ രണ്ടാം ലോക​മ​ഹാ​യു​ദ്ധം പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെട്ടു. അടുത്ത വർഷം കനഡയി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ പ്രവർത്ത​ന​ത്തി​നു നിരോ​ധനം വന്നു. പതാകയെ വന്ദിക്കു​ന്ന​തും ദേശീ​യ​ഗാ​നം പാടു​ന്ന​തും ഉൾപ്പെ​ടുന്ന ദേശഭ​ക്തി​പ​ര​മായ ചടങ്ങുകൾ സ്‌കൂ​ളു​ക​ളിൽ നടത്തി​യി​രു​ന്നു. എന്നെയും എന്റെ ചേച്ചി ഡൊ​റോ​ത്തി​യെ​യും ഈ ചടങ്ങു​ക​ളു​ടെ സമയത്ത്‌ ക്ലാസ്സിന്റെ വെളി​യിൽ വിടു​മാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ ഒരു ദിവസം ടീച്ചർ, ഞാൻ പേടി​ത്തൊ​ണ്ട​നാ​ണെന്നു പറഞ്ഞ്‌ എന്നെ കളിയാ​ക്കി. അന്നത്തെ ക്ലാസ്സ്‌ കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ കൂടെ പഠിക്കു​ന്നവർ എന്നെ ഉപദ്ര​വി​ക്കു​ക​യും ഇടിച്ച്‌ താഴെ​യി​ടു​ക​യും ചെയ്‌തു. പക്ഷേ ആ സംഭവം, “മനുഷ്യ​രെയല്ല, ദൈവ​ത്തെ​യാണ്‌ അനുസ​രി​ക്കേ​ണ്ടത്‌” എന്ന എന്റെ തീരു​മാ​നം ഉറപ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണു ചെയ്‌തത്‌.—പ്രവൃ. 5:29.

1942 ജൂ​ലൈ​യിൽ 11 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ ഒരു കൃഷി​യി​ട​ത്തി​ലെ വാട്ടർ ടാങ്കിൽ ഞാൻ സ്‌നാ​ന​മേറ്റു. സ്‌കൂൾ അടയ്‌ക്കുന്ന മാസങ്ങളിൽ ഞാൻ അവധിക്കാല മുൻനിരസേവനം (ഇപ്പോൾ സഹായ മുൻനി​ര​സേ​വനം എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ടു​ന്നു.) ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. ഒരു അവധി​ക്കാ​ലത്ത്‌ ഞാൻ മൂന്നു സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം വടക്കൻ ഒണ്ടേറി​യോ​യി​ലെ നിയമി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ലാത്ത പ്രദേ​ശത്ത്‌ ചെന്ന്‌ അവി​ടെ​യുള്ള മരം​വെ​ട്ടു​കാ​രോ​ടു സാക്ഷീ​ക​രി​ച്ചു.

1949 മെയ്‌ 1-നു ഞാൻ ഒരു സാധാരണ മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​നാ​യി. ആ സമയത്ത്‌ കനഡ ബ്രാഞ്ചിൽ നിർമാ​ണ​പ്ര​വർത്ത​നങ്ങൾ നടക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ബ്രാഞ്ചിൽ സഹായി​ക്കാൻ എന്നെ ഒരു ബഥേലം​ഗ​മാ​യി ഡിസംബർ 1-ന്‌ അങ്ങോട്ടു ക്ഷണിച്ചു. അച്ചടി​ശാ​ല​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു എന്റെ നിയമനം. ഫ്‌ളാ​റ്റ്‌ബെഡ്‌ പ്രസ്സ്‌ എന്ന അച്ചടി​യ​ന്ത്രം പ്രവർത്തി​പ്പി​ക്കാൻ ഞാൻ പഠിച്ചു. ആഴ്‌ച​ക​ളോ​ളം എന്റെ ജോലി രാത്രി​ക​ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു. കനഡയിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ അനുഭ​വി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന ഉപദ്ര​വ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയുന്ന ഒരു ലഘുലേഖ അച്ചടി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ഞങ്ങൾ.

പിന്നീട്‌ ഞാൻ സർവീസ്‌ ഡിപ്പാർട്ടു​മെ​ന്റി​ലാ​യി​രി​ക്കെ, ചില മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​രു​മാ​യി അഭിമു​ഖം നടത്തി. നമ്മുടെ പ്രവർത്ത​ന​ത്തി​നു വളരെ​യ​ധി​കം എതിർപ്പു നേരി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രുന്ന ക്യു​ബെ​ക്കിൽ സേവി​ക്കാൻ പോകുന്ന വഴിക്കു ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീസ്‌ സന്ദർശി​ക്കാൻ എത്തിയ​താ​യി​രു​ന്നു അവർ. ആൽബെർട്ട​യി​ലെ എഡ്‌മ​ണ്ട​നിൽനി​ന്നുള്ള മേരി സാസൂ​ല​യാ​യി​രു​ന്നു അവരിൽ ഒരാൾ. മേരി​യും മൂത്ത ആങ്ങളയായ ജോയും ബൈബിൾപ​ഠനം നിറു​ത്താൻ വിസമ്മ​തി​ച്ചതു കാരണം തികഞ്ഞ ഓർത്ത​ഡോ​ക്‌സ്‌ വിശ്വാ​സി​ക​ളായ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ അവരെ വീട്ടിൽനിന്ന്‌ പുറത്താ​ക്കി. 1951 ജൂണിൽ അവർ സ്‌നാ​ന​മേറ്റു, ആറു മാസം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാ​നും തുടങ്ങി. അഭിമു​ഖം നടത്തു​ന്ന​തി​നി​ടെ ഞാൻ ആത്മീയ​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ മേരി​ക്കുള്ള താത്‌പ​ര്യം ശ്രദ്ധിച്ചു. ഞാൻ ചിന്തിച്ചു: ‘ഞാൻ ഉദ്ദേശി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​ണു കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ങ്കിൽ ഈ പെൺകു​ട്ടി​യെ​യാ​യി​രി​ക്കും ഞാൻ വിവാഹം കഴിക്കുക.’ ഒൻപതു മാസം കഴിഞ്ഞ്‌ 1954 ജനുവരി 30-നു ഞങ്ങൾ വിവാ​ഹി​ത​രാ​യി. ഒരാഴ്‌ച കഴിഞ്ഞ്‌ സർക്കിട്ട്‌ വേലയ്‌ക്കുള്ള പരിശീ​ല​ന​ത്തി​നാ​യി ഞങ്ങളെ ക്ഷണിച്ചു. അടുത്ത രണ്ടു വർഷം ഞങ്ങൾ വടക്കൻ ഒണ്ടേറി​യോ​യി​ലെ ഒരു സർക്കി​ട്ടിൽ സേവിച്ചു.

ലോക​വ്യാ​പക പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം അതി​വേഗം വളരു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ കൂടുതൽ മിഷന​റി​മാ​രെ ആവശ്യ​മാ​യി​വന്നു. കനഡയി​ലെ മരം കോച്ചുന്ന തണുപ്പും വേനൽക്കാ​ലത്തെ ശല്യ​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന കൊതു​കു​ക​ളും സഹിക്കാൻ കഴിയു​മെ​ങ്കിൽ ഏതു നിയമനം ലഭിച്ചാ​ലും, അവിടെ ഏതുത​ര​ത്തി​ലുള്ള പ്രതി​കൂ​ല​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​യാ​ലും, അതിജീ​വി​ക്കാൻ കഴിയു​മെന്നു ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഉറപ്പാ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങനെ, 1956 ജൂ​ലൈ​യിൽ ഞങ്ങൾ ഗിലെ​യാദ്‌ സ്‌കൂ​ളി​ന്റെ 27-ാമത്തെ ക്ലാസിൽനിന്ന്‌ ബിരുദം നേടി. നവംബ​റിൽ ഞങ്ങൾ ഞങ്ങളുടെ നിയമ​ന​സ്ഥ​ല​മായ ബ്രസീ​ലിൽ എത്തി.

ബ്രസീ​ലി​ലെ മിഷന​റി​പ്ര​വർത്തനം

ബ്രസീ​ലി​ലെ ബ്രാഞ്ചിൽ എത്തിയ ഞങ്ങൾക്കു പോർച്ചു​ഗീസ്‌ ഭാഷ പഠി​ക്കേ​ണ്ടി​വന്നു. ആളുകളെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്യാൻ പഠിക്കു​ക​യും ഒരു മിനിട്ടു നേരത്തെ മാസി​കാ​വ​ത​രണം മനഃപാ​ഠ​മാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌ത​ശേഷം ഞങ്ങൾ വയൽസേ​വനം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. വീട്ടു​കാ​രനു താത്‌പ​ര്യ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ അനു​ഗ്ര​ഹ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയുന്ന തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ വായി​ക്കു​ന്ന​താ​ണു നല്ലതെന്നു ഞങ്ങളോ​ടു പറഞ്ഞി​രു​ന്നു. വയൽസേ​വ​ന​ത്തി​ലെ ആദ്യദി​വസം ഒരു സ്‌ത്രീ ഞാൻ പറഞ്ഞ​തെ​ല്ലാം വളരെ ശ്രദ്ധ​യോ​ടെ കേട്ടു. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ വെളി​പാട്‌ 21:3, 4 വായി​ച്ചു​കേൾപ്പി​ച്ചു. വായി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​തും ഞാൻ ബോധം​കെട്ട്‌ വീണു! കടുത്ത ചൂടും ഈർപ്പ​വും നിറഞ്ഞ കാലാ​വ​സ്ഥ​യാ​യി​രു​ന്നു കാരണം. എന്റെ ശരീരം അതുമാ​യി ഒട്ടും പൊരു​ത്ത​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. കുറെ കാലം ആ പ്രശ്‌ന​വു​മാ​യി എനിക്കു മല്ലി​ടേ​ണ്ടി​വന്നു.

കാംപസ്‌ എന്ന നഗരത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഞങ്ങളുടെ നിയമനം. അവിടെ ഇപ്പോൾ 15 സഭകളുണ്ട്‌. എന്നാൽ ഞങ്ങൾ ചെന്ന കാലത്ത്‌ ആ നഗരത്തിൽ സഭയൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു, ഒരു ചെറിയ കൂട്ടം മാത്രമേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. പിന്നെ നാലു സഹോ​ദ​രി​മാർ താമസി​ച്ചി​രുന്ന ഒരു മിഷന​റി​ഭ​വ​ന​വും. എസ്ഥേർ ട്രേസി, റമോണ ബൗർ, ലൂയീസ ഷ്വാർട്‌സ്‌, ലൊ​റൈൻ ബ്രൂക്‌സ്‌ (ഇപ്പോൾ ലൊ​റൈൻ വോളൻ) എന്നിവ​രാ​യി​രു​ന്നു അവർ. തുണി അലക്കാൻ സഹായി​ക്കു​ന്ന​തും പാചകം ചെയ്യാ​നുള്ള വിറക്‌ എത്തിക്കു​ന്ന​തും ആയിരു​ന്നു മിഷന​റി​ഭ​വ​ന​ത്തി​ലെ എന്റെ ജോലി. ഒരു തിങ്കളാഴ്‌ച രാത്രി വീക്ഷാ​ഗോ​പു​ര​പ​ഠ​ന​ത്തി​നു ശേഷം ഞങ്ങളുടെ താമസ​സ്ഥ​ലത്ത്‌ ക്ഷണിക്ക​പ്പെ​ടാത്ത ഒരു അതിഥി എത്തി. എന്റെ ഭാര്യ സോഫ​യിൽ കിടക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ അന്നത്തെ വിശേ​ഷ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ പറഞ്ഞു. ഇടയ്‌ക്ക്‌ എഴു​ന്നേൽക്കാ​നാ​യി അവൾ തല പൊക്കി​യ​പ്പോൾ തലയി​ണ​യ്‌ക്ക​ടി​യിൽനിന്ന്‌ അതാ ഒരു പാമ്പ്‌! പിന്നെ ഞാൻ അതിനെ തല്ലി​ക്കൊ​ല്ലു​ന്ന​തു​വരെ ആകെ ഒച്ചപ്പാ​ടും ബഹളവും ആയിരു​ന്നു.

ഒരു വർഷം പോർച്ചു​ഗീസ്‌ ഭാഷ പഠിച്ചു​ക​ഴിഞ്ഞ്‌ എന്നെ സർക്കിട്ട്‌ മേൽവി​ചാ​ര​ക​നാ​യി നിയമി​ച്ചു. ഗ്രാമ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലെ ഞങ്ങളുടെ ജീവിതം വളരെ ലളിത​മാ​യി​രു​ന്നു. കറന്റില്ല; കിടക്കു​ന്ന​താ​കട്ടെ പായയിൽ! യാത്ര​യാ​ണെ​ങ്കി​ലോ, കുതി​ര​പ്പു​റ​ത്തും ചെറിയ കുതി​ര​വ​ണ്ടി​യി​ലും ഒക്കെ. നിയമി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ലാത്ത ഒരു പ്രദേ​ശത്ത്‌ സാക്ഷീ​ക​ര​ണ​പ​രി​പാ​ടി​ക്കാ​യി ഒരിക്കൽ ഞങ്ങൾ മലകൾക്കു മുകളി​ലുള്ള ഒരു പട്ടണത്തി​ലേക്കു ട്രെയി​നിൽ പോയി. അവിടെ ഒരു വീട്ടിൽ വാടക​യ്‌ക്കു താമസി​ച്ചു. ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ ഞങ്ങൾക്കു ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീസ്‌ 800 മാസി​കകൾ അയച്ചു​തന്നു. പോ​സ്റ്റോ​ഫീ​സിൽ എത്തിയ മാസി​ക​ക്കെ​ട്ടു​കൾ താമസ​സ്ഥ​ല​ത്തേക്കു കൊണ്ടു​വ​രാൻ ഞങ്ങൾക്കു പല പ്രാവ​ശ്യം പോയി​വ​രേ​ണ്ടി​വന്നു.

1962-ൽ ബ്രസീ​ലി​ലെ​ങ്ങും സഹോ​ദ​ര​ന്മാർക്കും മിഷന​റി​മാ​രായ സഹോ​ദ​രി​മാർക്കും വേണ്ടി രാജ്യ​ശു​ശ്രൂ​ഷാ​സ്‌കൂൾ നടത്തി. മനൗസ്‌, ബെലേം, ഫോർട്ട​ലിസ, റിസീഫീ, സാൽവ​ഡോർ എന്നീ സ്ഥലങ്ങളിൽ നടത്തിയ സ്‌കൂ​ളു​ക​ളിൽ ഞാൻ പഠിപ്പി​ച്ചു. ആറു മാസം ഞാൻ ഒരു സ്‌കൂ​ളിൽനിന്ന്‌ മറ്റൊരു സ്‌കൂ​ളി​ലേ​ക്കുള്ള യാത്ര​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു—പക്ഷേ മേരി​യി​ല്ലാ​തെ! മനൗസി​ലെ പ്രശസ്‌ത​മായ ഓപ്പറ ഹൗസിൽ ഒരു ഡിസ്‌ട്രി​ക്‌റ്റ്‌ കൺ​വെൻ​ഷൻ സംഘടി​പ്പി​ക്കാ​നുള്ള ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം എനിക്കു ലഭിച്ചു. കനത്ത മഴ കാരണം ഒരിട​ത്തും ശുദ്ധജലം കിട്ടാ​നി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. ഭക്ഷണം വിളമ്പു​ന്ന​തി​നു പറ്റിയ ഒരു സ്ഥലം ഒരുക്കാ​നും ഞങ്ങൾക്കു കഴിഞ്ഞില്ല. (അക്കാലത്ത്‌ കൺ​വെൻ​ഷ​നു​ക​ളിൽ ഭക്ഷണം വിളമ്പി​യി​രു​ന്നു.) ഞാൻ പട്ടാള​ത്തി​ലെ ഓഫീ​സർമാ​രു​മാ​യി സംസാ​രി​ച്ചു. ദയാലു​വായ ഒരു ഓഫീസർ കൺ​വെൻ​ഷന്‌ ആവശ്യ​മായ കുടി​വെള്ളം വിതരണം ചെയ്യാൻ സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ ഏർപ്പാടു ചെയ്‌തു. ഭക്ഷണം പാചകം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നും കഴിക്കു​ന്ന​തി​നും വേണ്ടി വലിയ രണ്ടു ടെന്റുകൾ സ്ഥാപി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പട്ടാള​ക്കാ​രെ അയയ്‌ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു.

ഒറ്റയ്‌ക്കാ​യി​രു​ന്ന ഈ സമയത്ത്‌ മേരി ഒരു പോർച്ചു​ഗീസ്‌ വ്യാപാ​ര​പ്ര​ദേ​ശ​ത്താ​ണു സാക്ഷീ​ക​രി​ച്ചത്‌. പണം ഉണ്ടാക്കു​ന്ന​തിൽ മാത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു അവിടത്തെ ആളുകൾക്കു താത്‌പ​ര്യം. അതു​കൊണ്ട്‌ മേരിക്ക്‌ ആരുമാ​യും ബൈബിൾവി​ഷ​യങ്ങൾ സംസാ​രി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. മേരി ചില ബഥേലം​ഗ​ങ്ങ​ളോ​ടു പറഞ്ഞു: “എന്തു വന്നാലും ശരി, ഞാൻ ഒരിക്ക​ലും പോർച്ചു​ഗ​ലിൽ പോകില്ല.” അതിശ​യ​മെ​ന്ന​ല്ലാ​തെ എന്തു പറയാൻ! ദിവസ​മേറെ കഴിയു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌, പോർച്ചു​ഗ​ലിൽ സേവി​ക്കാൻ ക്ഷണിച്ചു​കൊ​ണ്ടുള്ള ഒരു കത്തു ഞങ്ങൾക്കു കിട്ടി. മേരി ഞെട്ടി​പ്പോ​യി! ആ സമയത്ത്‌ അവിടെ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം നിരോ​ധി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും ഞങ്ങൾ ആ നിയമനം സ്വീക​രി​ച്ചു.

പോർച്ചു​ഗ​ലി​ലെ പ്രവർത്ത​നം

1964 ആഗസ്റ്റിൽ ഞങ്ങൾ പോർച്ചു​ഗ​ലി​ലെ ലിസ്‌ബ​ണിൽ എത്തി. അവിടത്തെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്കു പോർച്ചു​ഗീസ്‌ രഹസ്യ​പോ​ലീ​സി​ന്റെ (PIDE) ഉപദ്രവം ഒരുപാട്‌ ഏൽക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​രുന്ന സമയമാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞങ്ങളെ സ്വീക​രി​ക്കാൻ ആരെയും ഏർപ്പാ​ടാ​ക്കി​യി​രു​ന്നില്ല. അവിടത്തെ സാക്ഷി​ക​ളു​മാ​യി യാതൊ​രു വിധത്തി​ലും ബന്ധപ്പെ​ടാ​തി​രി​ക്കാ​നും ഞങ്ങൾ ശ്രദ്ധിച്ചു. രാജ്യത്ത്‌ സ്ഥിരമാ​യി താമസി​ക്കാ​നുള്ള അനുമതി കിട്ടു​ന്ന​തു​വരെ ഞങ്ങൾ ഒരു വീട്ടിൽ വാടക​യ്‌ക്കു താമസി​ച്ചു. വിസ കിട്ടി​യ​തി​നു ശേഷം ഞങ്ങൾ ഒരു ഫ്‌ളാറ്റ്‌ വാടക​യ്‌ക്കെ​ടു​ത്തു. ഒടുവിൽ 1965 ജനുവ​രി​യിൽ ഞങ്ങൾ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീ​സു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ടു. അഞ്ചു മാസത്തി​നു ശേഷം ഞങ്ങൾ ആദ്യമാ​യി ഒരു മീറ്റി​ങ്ങി​നു പോയി. അതിന്റെ സന്തോഷം പറഞ്ഞറി​യി​ക്കാൻ വയ്യാ!

സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ വീടു​ക​ളിൽ പോലീസ്‌ എന്നും തിരച്ചിൽ നടത്തു​ന്നു​ണ്ടെന്നു ഞങ്ങൾക്കു മനസ്സി​ലാ​യി. രാജ്യ​ഹാ​ളു​കൾ അടച്ചു​പൂ​ട്ടി​യി​രു​ന്നതു കാരണം വീടു​ക​ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു മീറ്റി​ങ്ങു​കൾ നടത്തി​യി​രു​ന്നത്‌. ചോദ്യം ചെയ്യലി​നും തിരി​ച്ച​റി​യി​ക്കൽ രേഖകൾ ഹാജരാ​ക്കു​ന്ന​തി​നും വേണ്ടി നൂറു​ക​ണ​ക്കി​നു സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്കു പോലീസ്‌ സ്റ്റേഷനു​കൾ കയറി​യി​റ​ങ്ങേ​ണ്ടി​വന്നു. പ്രത്യേ​കി​ച്ചും, മീറ്റി​ങ്ങു​കൾ നടത്തു​ന്ന​വ​രു​ടെ പേരുകൾ വെളി​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ആവശ്യ​പ്പെട്ട്‌ അവർ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ ഉപദ്ര​വി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ എല്ലാവർക്കും അറിയാ​വുന്ന പേര്‌ വിളി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം അവർക്കുള്ള മറ്റു പേരു​ക​ളാ​ണു സഹോ​ദ​രങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. അതായത്‌, ജോ​സെ​യെ​ന്നോ പൗളോ​യെ​ന്നോ ഒക്കെ. ഞങ്ങളും അതുതന്നെ ചെയ്‌തു.

സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്ക്‌ ആത്മീയ​ഭ​ക്ഷണം എത്തിച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഞങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധ മുഴു​വ​നും. വീക്ഷാ​ഗോ​പു​ര​ത്തി​ലെ പഠന​ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ളും മറ്റു പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളും സ്റ്റെൻസിൽ എന്നു വിളി​ക്കുന്ന ഒരു തരം ഷീറ്റിൽ ആദ്യം ടൈപ്പു ചെയ്യും. പിന്നീട്‌ അത്‌ ഉപയോ​ഗിച്ച്‌ മിമി​യോ​ഗ്രാഫ്‌ മെഷീ​നിൽ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ കോപ്പി​കൾ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കും. സ്റ്റെൻസി​ലു​കൾ ടൈപ്പു ചെയ്യു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു മേരി​യു​ടെ നിയമനം.

സന്തോ​ഷ​വാർത്ത​യ്‌ക്കു​വേണ്ടി കോട​തി​യിൽ

1966 ജൂണിൽ ശ്രദ്ധേ​യ​മായ ഒരു കേസിന്റെ വാദം ലിസ്‌ബ​ണിൽ നടന്നു. ഒരു വീട്ടിൽവെച്ച്‌ നടത്തിയ നിയമ​വി​രു​ദ്ധ​മായ മീറ്റി​ങ്ങിൽ പങ്കുപ​റ്റി​യെന്ന്‌ ആരോ​പിച്ച്‌ ഫേജോ സഭയിലെ 49 പേരെ​യും വിചാ​ര​ണ​യ്‌ക്കു ഹാജരാ​ക്കി. വിചാ​ര​ണ​യ്‌ക്കും ചോദ്യം ചെയ്യലി​നും അവരെ മുന്നമേ ഒരുക്കു​ന്ന​തി​നു ഞാൻ എതിർഭാ​ഗം വക്കീലാ​യി അഭിന​യിച്ച്‌ അവരെ പലതും പഠിപ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. കേസ്‌ തോൽക്കു​മെന്നു ഞങ്ങൾക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അതുവഴി ഒരു വലിയ സാക്ഷ്യം കൊടു​ക്കാൻ കഴിയു​മെന്നു ഞങ്ങൾ തിരി​ച്ച​റി​ഞ്ഞു. ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ലെ ഗമാലി​യേ​ലി​ന്റെ വാക്കുകൾ ധൈര്യ​ത്തോ​ടെ ഉദ്ധരി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ണു ഞങ്ങളുടെ വക്കീൽ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ വാദം അവസാ​നി​പ്പി​ച്ചത്‌. (പ്രവൃ. 5:33-39) ആ 49 സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും ജയിൽശി​ക്ഷ​യ്‌ക്കു വിധിച്ചു. 45 ദിവസം​മു​തൽ അഞ്ചര മാസം​വരെ നീളു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അവരുടെ ശിക്ഷാ​കാ​ല​യ​ളവ്‌. കേസ്‌ വലിയ വാർത്ത​യാ​യി. എന്നാൽ സന്തോ​ഷ​ക​ര​മായ ഒരു കാര്യം, നമ്മുടെ ധീരനായ ആ വക്കീൽ മരിക്കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ ബൈബിൾപ​ഠനം സ്വീക​രി​ക്കു​ക​യും മീറ്റി​ങ്ങു​കൾക്കു ഹാജരാ​കാൻ തുടങ്ങു​ക​യും ചെയ്‌തു.

1966 ഡിസം​ബ​റിൽ എന്നെ ബ്രാഞ്ച്‌ മേൽവി​ചാ​ര​ക​നാ​യി നിയമി​ച്ചു. നിയമ​പ​ര​മായ കാര്യ​ങ്ങൾക്കാ​യി​രു​ന്നു കൂടുതൽ സമയവും ഞാൻ ചെലവ​ഴി​ച്ചത്‌. യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്ക്‌ ആരാധ​നാ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നുള്ള അവകാ​ശ​മു​ണ്ടെന്നു സ്ഥാപി​ക്കാൻ ഞങ്ങൾക്കു കഴിഞ്ഞു. (ഫിലി. 1:7) ഒടുവിൽ 1974 ഡിസംബർ 18-നു നമ്മുടെ പ്രവർത്ത​ന​ത്തി​നു നിയമാം​ഗീ​കാ​രം ലഭിച്ചു. ആ സന്തോഷം പങ്കിടാ​നാ​യി പോർട്ടോ​യി​ലും ലിസ്‌ബ​ണി​ലും ചരി​ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മായ ഒരു മീറ്റിങ്ങ്‌ നടത്തി. ലോകാ​സ്ഥാ​ന​ത്തു​നിന്ന്‌ നേഥൻ നോർ സഹോ​ദ​ര​നും ഫ്രെഡ​റിക്‌ ഫ്രാൻസ്‌ സഹോ​ദ​ര​നും വന്നു. രണ്ടിട​ത്തു​മാ​യി മൊത്തം 46,870 പേർ ഹാജരാ​യി.

അസോ​റസ്‌, കേപ്‌ വേർഡെ, മദൈറ, സാവോ​ടോം ആൻഡ്‌ പ്രിൻസി​പ്പെ തുടങ്ങി പോർച്ചു​ഗീസ്‌ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന പല ദ്വീപു​ക​ളി​ലും സന്തോ​ഷ​വാർത്ത വ്യാപി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ യഹോവ ഇടയാക്കി. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ ബ്രാഞ്ചി​നു കൂടുതൽ സൗകര്യ​ങ്ങൾ ആവശ്യ​മാ​യി​വന്നു. അങ്ങനെ 1988 ഏപ്രിൽ 23-നു പുതിയ ബ്രാഞ്ച്‌ കെട്ടി​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ സമർപ്പണം നടന്നു. മിൽട്ടൻ ഹെൻഷൽ സഹോ​ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു അധ്യക്ഷൻ. കൂടിവന്ന 45,522 പേരും സന്തോ​ഷ​ഭ​രി​ത​രാ​യി. പോർച്ചു​ഗ​ലിൽ മുമ്പ്‌ മിഷന​റി​മാ​രാ​യി സേവിച്ച 20 സഹോ​ദ​രീ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാർ ചരി​ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മായ ആ പരിപാ​ടി​യിൽ പങ്കെടു​ത്തത്‌ അതിനു മാറ്റു​കൂ​ട്ടി.

വിശ്വ​സ്‌ത​രു​ടെ മാതൃക ഞങ്ങൾക്കു പ്രയോ​ജനം ചെയ്‌തു

വിശ്വ​സ്‌ത​രായ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യുള്ള സഹവാസം ഇക്കഴി​ഞ്ഞു​പോയ വർഷങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം ഞങ്ങളുടെ ജീവിതം ധന്യമാ​ക്കി. മേഖലാ​സ​ന്ദർശ​ന​ത്തി​നു തിയോ​ഡർ ജാരറ്റ്‌സ്‌ സഹോ​ദ​രന്റെ സഹായി​യാ​യി ഒരിക്കൽ പോയ​പ്പോൾ ഞാൻ വില​യേ​റിയ ഒരു പാഠം പഠിച്ചു. ഞങ്ങൾ സന്ദർശിച്ച ബ്രാഞ്ച്‌ ഗുരു​ത​ര​മായ ഒരു പ്രശ്‌നം നേരി​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ചെയ്യാൻ കഴിയു​ന്ന​തെ​ല്ലാം ബ്രാഞ്ച്‌ കമ്മിറ്റി​യി​ലെ അംഗങ്ങൾ ചെയ്‌തു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. അവരെ സമാധാ​നി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ജാരറ്റ്‌സ്‌ സഹോ​ദരൻ പറഞ്ഞു: “ഇനി നമുക്കു കാത്തി​രി​ക്കാം, പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാവ്‌ പ്രവർത്തി​ക്കട്ടെ.” കുറെ വർഷം മുമ്പ്‌ മേരി​യും ഞാനും ബ്രൂക്‌ലിൻ സന്ദർശി​ക്കാൻ പോയ​പ്പോൾ ഫ്രാൻസ്‌ സഹോ​ദ​ര​നോ​ടും മറ്റു ചില​രോ​ടും ഒപ്പം ഒരു സായാഹ്നം ചെലവ​ഴി​ക്കാൻ അവസരം കിട്ടി. ആ കൂടി​വ​രവ്‌ അവസാ​നി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌, അനേക​വർഷ​ങ്ങ​ളാ​യി യഹോ​വയെ സേവി​ച്ച​തി​ന്റെ അനുഭ​വ​ത്തിൽനിന്ന്‌ എന്തെങ്കി​ലും പറയാൻ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ ഫ്രാൻസ്‌ സഹോ​ദരൻ പറഞ്ഞു: “എനിക്കു പറയാ​നു​ള്ളത്‌ ഇതാണ്‌: എന്തു വന്നാലും ശരി, യഹോ​വ​യു​ടെ ദൃശ്യ​സം​ഘ​ട​ന​യോ​ടു പറ്റിനിൽക്കുക. ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള സന്തോ​ഷ​വാർത്ത പ്രസം​ഗി​ക്കു​ക​യെന്ന യേശു​വി​ന്റെ കല്‌പന അനുസ​രി​ക്കുന്ന ഒരേ ഒരു സംഘടന ഇതാണ്‌.”

ഞാനും ഭാര്യ​യും ആ ഉപദേശം അനുസ​രി​ച്ചു. അതു ഞങ്ങൾക്കു വളരെ സന്തോഷം തരുക​യും ചെയ്‌തു. ബ്രാഞ്ചു​ക​ളിൽ നടത്തിയ മേഖലാ​സ​ന്ദർശ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ നല്ലനല്ല ഓർമകൾ ഞങ്ങൾ ഇന്നും ഒരു നിധി​പോ​ലെ സൂക്ഷി​ക്കു​ന്നു. ചെറു​പ്പ​ക്കാ​രും പ്രായ​മാ​യ​വ​രും ചെയ്‌ത വിശ്വ​സ്‌ത​സേ​വ​ന​ത്തിന്‌ അവരെ അഭിന​ന്ദി​ക്കാ​നും യഹോ​വയെ സേവി​ക്കു​ക​യെന്ന അതുല്യ​പ​ദ​വി​യിൽ തുടരാൻ അവരെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കാ​നും ഈ സന്ദർശ​നങ്ങൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അവസരങ്ങൾ നൽകി.

വർഷങ്ങൾ പലതു കടന്നു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഞങ്ങൾക്കു രണ്ടു പേർക്കും പ്രായം 80 കഴിഞ്ഞു. മേരി​ക്കാ​ണെ​ങ്കിൽ ഒരുപാട്‌ ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌ന​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. (2 കൊരി. 12:9) വിശ്വാ​സം കൂടുതൽ സ്‌ഫുടം ചെയ്യാ​നും നിഷ്‌ക​ളങ്കത കാത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കാ​നുള്ള ദൃഢനി​ശ്ചയം ശക്തമാ​ക്കാ​നും ഞങ്ങൾ നേരിട്ട പരി​ശോ​ധ​നകൾ ഞങ്ങളെ സഹായി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. കഴിഞ്ഞ കാല​ത്തേക്കു തിരി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഉറപ്പാ​യും ഒരു കാര്യം പറയാ​നാ​കും: യഹോ​വ​യു​ടെ അനർഹദയ ഞങ്ങൾ അനുഭ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു; ഒന്നല്ല, രണ്ടല്ല, പല വിധങ്ങ​ളിൽ!a