“എന്റെ ഉള്ളിൽ എപ്പോ​ഴും ഒരു നീതി​ബോ​ധ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു”

1951ഏപ്രിലിൽ കെനി​യ​യി​ലെ നയ്‌റോ​ബി​യി​ലാ​ണു ഞാൻ ജനിച്ചത്‌. എന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ ഇന്ത്യയിൽനി​ന്നു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു, സിഖ്‌ മതക്കാ​രും. എന്റെ പപ്പയ്‌ക്കു രണ്ടു ഭാര്യ​മാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ആദ്യഭാ​ര്യ​യായ എന്റെ അമ്മയ്‌ക്കു പപ്പയുടെ ഈ തീരു​മാ​ന​ത്തിൽ ഒരു അഭി​പ്രാ​യ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​വും ഇല്ലായി​രു​ന്നു. എന്റെ അമ്മയ്‌ക്കും രണ്ടാന​മ്മ​യ്‌ക്കും മിക്ക​പ്പോ​ഴും ഒരേ സമയത്താ​ണു മക്കൾ ഉണ്ടായത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ എന്റെ കൂടപ്പി​റ​പ്പു​ക​ളു​ടെ​യും രണ്ടാന​മ്മ​യു​ടെ മക്കളു​ടെ​യും എന്റെ അങ്കിളി​ന്റെ മകന്റെ​യും ഒപ്പമാണു വളർന്നു​വ​ന്നത്‌. അങ്ങനെ ഞങ്ങൾ ഏഴു പേരു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. 1964-ൽ എനിക്ക്‌ 13 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ എന്റെ പപ്പ മരിച്ചു.

നീതി​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള അന്വേ​ഷ​ണം

ബൈബി​ളി​ലെ ലേയയു​ടെ​യും റാഹേ​ലി​ന്റെ​യും ജീവി​തം​പോ​ലെ​യാ​ണു ഞങ്ങളുടെ കുടും​ബ​ജീ​വി​ത​മെന്നു പിന്നീട്‌ ബൈബിൾ പഠിച്ച​പ്പോൾ എനിക്കു മനസ്സി​ലാ​യി. ഒരുപാ​ടു തർക്കങ്ങ​ളും തിരി​ച്ചു​വ്യ​ത്യാ​സ​ങ്ങ​ളും കണ്ടാണു ഞാൻ വളർന്നു​വ​ന്നത്‌. കെനിയൻ വംശജ​രായ വീട്ടു​വേ​ല​ക്കാ​രോട്‌ എന്റെ കുടും​ബാം​ഗങ്ങൾ മോശ​മാ​യി പെരു​മാ​റു​ന്നതു ഞാൻ കണ്ടിരു​ന്നു. അവരെ​യെ​ല്ലാം താഴ്‌ന്ന​വ​രാ​യി കാണാ​നാ​ണു ഞങ്ങളെ പഠിപ്പി​ച്ചത്‌. യൂറോ​പ്യൻ വംശത്തി​ലുള്ള എന്റെ അയൽക്കാ​രോ​ടു ഞങ്ങൾ കൂട്ടു​കൂ​ടാ​നാ​യി​രു​ന്നു പപ്പയുടെ ആഗ്രഹം. അവരിൽനിന്ന്‌ കൂടുതൽ കാര്യങ്ങൾ പഠിക്കാൻ പറ്റു​മെ​ന്നാ​ണു പപ്പ ചിന്തി​ച്ചത്‌. എന്നാൽ ആഫ്രിക്കൻ വംശജ​രിൽനിന്ന്‌ ഒന്നും പഠിക്കാ​നില്ല, അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ അവരോ​ടു കൂട്ടു​കൂ​ടേണ്ട എന്നാണു പപ്പ പറയാറ്‌. ഇനി, പാക്കി​സ്ഥാൻ പാരമ്പ​ര്യ​മുള്ള ആളുക​ളു​മാ​യി കൂട്ടു​കൂ​ട​രു​തെ​ന്നും അവരെ ശത്രു​ക്ക​ളാ​യി കാണണ​മെ​ന്നും ആണ്‌ ഞങ്ങളോ​ടു പറഞ്ഞി​രു​ന്നത്‌. എന്റെ ഉള്ളിൽ എന്നും ഒരു നീതി​ബോ​ധ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ പപ്പയുടെ ഈ ചിന്തക​ളെ​ല്ലാം തെറ്റാ​ണെന്ന്‌ എനിക്കു തോന്നി​യി​രു​ന്നു.

15-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ അവസാ​ന​ത്തോ​ടെ ഗുരു​നാ​നാക്ക്‌ ആണ്‌ സിഖ്‌ മതം സ്ഥാപി​ച്ചത്‌. ഏക​ദൈ​വ​വി​ശ്വാ​സം ഉൾപ്പെ​ടെ​യുള്ള നാനാ​ക്കി​ന്റെ പഠിപ്പി​ക്ക​ലു​ക​ളെ​ല്ലാം ഞാൻ അംഗീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. എന്നാൽ സിഖു​കാർക്കി​ട​യിൽ നടക്കുന്ന അനീതി​ക​ളൊ​ക്കെ കണ്ടപ്പോൾ ഈ മതത്തിന്‌ എന്തോ കുഴപ്പ​മു​ണ്ടെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ തോന്നി​ത്തു​ടങ്ങി.

എന്നെ ചിന്തി​പ്പി​ച്ചത്‌ അതു മാത്ര​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. സിഖ്‌ മതം ഉണ്ടായിട്ട്‌ കുറച്ച്‌ നൂറ്റാ​ണ്ടു​കൾ മാത്രമേ ആയിട്ടു​ള്ളൂ. ‘അപ്പോൾ ഇതിനു മുമ്പ്‌ എന്തായി​രു​ന്നു, ദൈവം അംഗീ​ക​രിച്ച ആദ്യത്തെ ആരാധന എങ്ങനെ​യാ​യി​രു​ന്നു?’ എന്നൊക്കെ ഞാൻ ചിന്തിച്ചു. അതു​പോ​ലെ, ഞങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ ചരി​ത്ര​പ്രാ​ധാ​ന്യ​മുള്ള പത്ത്‌ സിഖ്‌ ഗുരു​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ചിത്ര​ങ്ങ​ളുള്ള കലണ്ടറു​ക​ളൊ​ക്കെ തൂക്കി​യി​ട്ടി​രു​ന്നു. ഞാൻ ചിന്തിച്ചു: ‘ഇവരെ കാണാൻ ഇങ്ങനെ​ത​ന്നെ​യാണ്‌ ഇരിക്കു​ന്ന​തെന്ന്‌ എന്താണ്‌ ഉറപ്പ്‌, ഈ ഗുരു​ക്ക​ന്മാർതന്നെ പഠിപ്പി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌ ഒരു ദൈവത്തെ മാത്രമേ ആരാധി​ക്കാ​വൂ എന്നാണ്‌. അപ്പോൾപ്പി​ന്നെ എന്തിനാണ്‌ എന്റെ കുടും​ബ​വും മറ്റുള്ള​വ​രും ഈ ഗുരു​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ ചിത്ര​ങ്ങൾക്കു മുന്നിൽ പോയി കുമ്പി​ടു​ന്നത്‌?’

1965-ൽ എനിക്ക്‌ 14 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ ഞങ്ങൾ കുടും​ബ​ത്തോ​ടെ ഇന്ത്യയി​ലേക്കു പോയി. അവിടെ അധികം വരുമാ​ന​മി​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊണ്ട്‌ ജീവിതം കഷ്ടപ്പാ​ടാ​യി​രു​ന്നു. ഏകദേശം ഒരു വർഷം കഴിഞ്ഞ​പ്പോൾ ഞങ്ങൾ പതിയെ ഇംഗ്ലണ്ടി​ലേക്കു മാറാൻതു​ടങ്ങി. എല്ലാവ​രും ഒരുമി​ച്ചല്ല, ഈരണ്ട്‌ ഈരണ്ട്‌ പേരാ​യി​ട്ടാ​ണു പോയത്‌. അങ്ങനെ ലെസ്റ്ററിൽ താമസ​മാ​ക്കി.

16 വയസ്സു​ള്ള​പ്പോൾ ഞാൻ ശാരീ​രിക അധ്വാ​ന​മുള്ള ജോലി​കൾ ചെയ്‌തു​തു​ടങ്ങി. അതോ​ടൊ​പ്പം എന്റെ മുടങ്ങി​ക്കി​ടന്ന പഠനം തുടരാ​നാ​യി വൈകു​ന്നേരം പഠിക്കാ​നും പോയി. എന്നാൽ ഞാൻ ജോലി ചെയ്‌ത സ്ഥലത്തും വേർതി​രിവ്‌ കണ്ടു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഇംഗ്ലീഷ്‌ വംശജ​രായ ആളുകൾക്കു ബാക്കി​യു​ള്ള​വ​രെ​ക്കാൾ കൂടുതൽ ശമ്പളം കിട്ടി​യി​രു​ന്നു. നീതി നടക്കണ​മെന്ന ആഗ്രഹം ഒരു യുവജന തൊഴി​ലാ​ളി യൂണിയൻ പ്രവർത്ത​ക​യാ​കാൻ എന്നെ പ്രേരി​പ്പി​ച്ചു. ഞാൻ ഇംഗ്ലീഷ്‌ വംശജ​ര​ല്ലാത്ത സ്‌ത്രീ​കളെ കൂട്ടി ശമ്പളം എല്ലാവർക്കും ഒരു​പോ​ലെ കിട്ടു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി സമരം ചെയ്‌തു. ലോക​മെ​ങ്ങും നീതി നടപ്പാ​കണം എന്നായി​രു​ന്നു എന്റെ ആഗ്രഹം.

ഉത്തരം കണ്ടെത്തു​ന്നു

1968-ൽ രണ്ടു പേർ എന്റെ വാതി​ലിൽ വന്ന്‌ മുട്ടി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണു ഞാൻ ആദ്യമാ​യി യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കളെ കാണു​ന്നത്‌. ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ എല്ലാവർക്കും തുല്യത കിട്ടു​മെന്നു പറഞ്ഞതാണ്‌ എന്നെ ആകർഷി​ച്ചത്‌. പിന്നീട്‌ അവരി​ലൊ​രാൾ ഭാര്യ​യോ​ടൊ​പ്പം എന്നെ കാണാൻ വന്നു. അങ്ങനെ ഞാനും എന്റെ അനിയത്തി ജസ്‌വിൻഡ​റും രണ്ടാന​മ്മ​യു​ടെ മകളായ ചാനി​യും ബൈബിൾ പഠിക്കാൻതു​ടങ്ങി. വെറും ആറു പാഠങ്ങൾ പഠിച്ച​പ്പോൾത്തന്നെ യഹോ​വ​യാ​ണു സത്യ​ദൈ​വ​മെ​ന്നും ബൈബിൾ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വചനമാ​ണെ​ന്നും ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ മാത്രമേ എല്ലാവർക്കും ശരിക്കു​മുള്ള നീതി കിട്ടു​ക​യു​ള്ളൂ എന്നും ഞങ്ങൾക്കു ബോധ്യ​മാ​യി.

എങ്കിലും കുടും​ബ​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള ക്രൂര​മായ എതിർപ്പു ഞങ്ങൾക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്റെ പപ്പ മരിച്ച​ശേഷം കുടും​ബ​ത്തിൽ നേതൃ​ത്വ​മെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നതു രണ്ടാന​മ്മ​യു​ടെ മകനാ​യി​രു​ന്നു. രണ്ടാന​മ്മ​യു​ടെ വാക്കു കേട്ട്‌ അവൻ ഞങ്ങളെ എതിർക്കാൻതു​ടങ്ങി. 18 വയസ്സായ എനിക്കു നിയമ​പ​ര​മായ അവകാ​ശങ്ങൾ ഉള്ളതു​കൊണ്ട്‌ എന്നെ ഒന്നും ചെയ്യാൻ പറ്റി​ല്ലെന്ന്‌ അവന്‌ അറിയാം. അവന്റെ ദേഷ്യം മുഴു​വ​നും അനിയ​ത്തി​മാ​രു​ടെ അടുത്ത്‌ തീർത്തു. ജസ്‌വിൻഡ​റി​നെ​യും ചാനി​യെ​യും അവൻ അടിക്കു​ക​യും കട്ടിയുള്ള ഷൂവെച്ച്‌ തൊഴി​ക്കു​ക​യും ഒക്കെ ചെയ്‌തു. ഒരിക്കൽ അവൻ ഒരു ബൈബിൾ എടുത്ത്‌ തുറന്ന്‌ അതിന്റെ പേജുകൾ കത്തിച്ച്‌ ഞങ്ങളുടെ മുഖത്തി​നു നേരെ നീട്ടി ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “ഈ തീ കെടു​ത്താൻ നിങ്ങളു​ടെ യഹോ​വ​യോ​ടു പറ.” ഞങ്ങൾക്കു രണ്ടോ മൂന്നോ മീറ്റി​ങ്ങു​കൾക്കേ പോകാൻ പറ്റിയു​ള്ളൂ, അതും രഹസ്യ​മാ​യി. എന്നാൽ ഏകസത്യ​ദൈ​വ​മായ യഹോ​വയെ സേവി​ക്കാൻ ഞങ്ങൾ ശരിക്കും ആഗ്രഹി​ച്ചു. പക്ഷേ ഞങ്ങളുടെ ഈ സാഹച​ര്യ​ത്തിൽ അതു നടക്കാത്ത കാര്യ​മാ​ണെന്നു തോന്നി. അതു​കൊണ്ട്‌ വീട്ടിൽനിന്ന്‌ സുരക്ഷി​ത​മായ മറ്റൊരു സ്ഥലത്തേക്കു പോകാൻ ഞങ്ങൾ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. എങ്ങനെ​യാ​ണെ​ന്നോ?

ഉച്ചഭക്ഷ​ണ​ത്തി​നു​ള്ള കാശും ബസ്സ്‌ ചാർജും ഞങ്ങൾ മാറ്റി​വെച്ചു. എന്റെ വരുമാ​നം ഞാൻ രണ്ടാന​മ്മ​യ്‌ക്കാ​യി​രു​ന്നു കൊടു​ത്തി​രു​ന്നത്‌. അതിന്റെ ഒരു പങ്കും രഹസ്യ​മാ​യി ഞങ്ങൾ സൂക്ഷി​ച്ചു​വെ​ക്കാൻ തുടങ്ങി. പിന്നെ ഞങ്ങൾ മൂന്നു സ്യൂട്ട്‌കേസ്‌ വാങ്ങി​ക്കു​ക​യും അതു വീട്ടിൽ വെക്കാതെ വേറൊ​രു സ്ഥലത്ത്‌ കൊണ്ടു​പോ​യി ഒളിപ്പി​ച്ചു​വെ​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. പതി​യെ​പ്പ​തി​യെ ഞങ്ങൾ അതിൽ തുണികൾ കൊണ്ടു​പോ​യി വെച്ചു. 1972 മേയിൽ ഞങ്ങൾ ഇംഗ്ലണ്ടി​ന്റെ തെക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റുള്ള പെൻസസ്‌ എന്ന സ്ഥലത്തേക്കു ട്രെയിൻ കയറി. ആ സമയത്ത്‌ ജസ്‌വിൻഡ​റിന്‌ ഏകദേശം 18 വയസ്സാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങളുടെ കൈയിൽ 260 ഡോള​റും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ അവിടെ എത്തിക്ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോൾ ഒരു ഫോൺ ബൂത്തിൽ കയറി അവി​ടെ​യുള്ള സാക്ഷി​കളെ വിളിച്ചു. സഹോ​ദ​രങ്ങൾ വന്ന്‌ ഞങ്ങളെ സ്‌നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ സ്വാഗതം ചെയ്‌തു. മീൻ വൃത്തി​യാ​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലുള്ള വ്യത്യസ്‌ത ജോലി​കൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അവിടെ കിട്ടി. അങ്ങനെ ഒരു സ്ഥലത്ത്‌ ഞങ്ങൾ വാടക​യ്‌ക്കു താമസി​ക്കാൻതു​ടങ്ങി.

പ്രായ​മാ​യ ദമ്പതി​ക​ളായ ഹാരി ബ്രിഗ്‌സി​ന്റെ​യും ബെറ്റി ബ്രിഗ്‌സി​ന്റെ​യും കൂടെ ഞങ്ങൾ തുടർന്നും ബൈബിൾ പഠിക്കാൻതു​ടങ്ങി. 1972 സെപ്‌റ്റം​ബ​റിൽ, ഒളിച്ചു​താ​മ​സി​ക്കുന്ന ആ സമയത്തു​തന്നെ ട്രൂറോ രാജ്യ​ഹാ​ളി​ലുള്ള ഒരു ചെറിയ കുളത്തിൽ ഞങ്ങൾ സ്‌നാ​ന​മേറ്റു. ചാനി മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാൻതു​ടങ്ങി. ഞാനും ജസ്‌വിൻഡ​റും അവളെ സാമ്പത്തി​ക​മാ​യി പിന്തു​ണച്ചു.

ആവശ്യം അധിക​മു​ള്ളി​ടത്ത്‌ സേവി​ക്കു​ന്നു

പ്രായം 90-നോട​ടു​ത്താ​യെ​ങ്കി​ലും ഹാരി​യും ബെറ്റി​യും പതിവാ​യി ഇംഗ്ലണ്ടി​ന്റെ തെക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റൻ തീരത്തുള്ള സിലി ദ്വീപു​ക​ളിൽ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തി​നു പോകു​മാ​യി​രു​ന്നു. അവരുടെ ആ മാതൃക കണ്ടപ്പോൾ അതു​പോ​ലെ എന്തെങ്കി​ലും ചെയ്യണ​മെന്നു ഞങ്ങൾക്കും തോന്നി. അങ്ങനെ 1973-ൽ, തുടക്ക​ത്തിൽ പറഞ്ഞ സ്‌കിന്നർ സഹോ​ദ​ര​നു​മാ​യി​ട്ടുള്ള സംസാ​ര​ത്തി​നു ശേഷം എന്തു ചെയ്യണം എന്നു ഞങ്ങൾ തീരു​മാ​നി​ച്ചു.

1974 ജനുവ​രി​യിൽ ഞങ്ങൾ ഇന്ത്യയി​ലെ ന്യൂഡൽഹി​യി​ലേ​ക്കുള്ള ടിക്കറ്റ്‌ എടുത്തു. അവിടെ മിഷന​റി​ഭ​വ​ന​ത്തിൽ അതിഥി​ക​ളാ​യി താമസി​ക്കാ​നുള്ള അനുവാ​ദം ഡിക്‌ കോ​ട്ടെ​റിൽ സഹോ​ദരൻ ഞങ്ങൾക്കു തന്നു. ചാനി സാധാരണ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്‌തു. ആ സമയത്ത്‌ ഞാനും ജസ്‌വിൻഡ​റും ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ കൂടുതൽ സമയം ചെയ്യാ​നും​തു​ടങ്ങി.

പിന്നെ ഇന്ത്യയു​ടെ വടക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റുള്ള ഒരു സംസ്ഥാ​ന​മായ പഞ്ചാബി​ലേക്കു ഞങ്ങൾ പോയി. അവിടെ ചണ്ഡീഗ​ഢി​ലുള്ള ഒരു മിഷന​റി​ഭ​വ​ന​ത്തിൽ താമസി​ച്ചു. പിന്നീട്‌ ഒരു അപ്പാർട്ട്‌മെന്റ്‌ വാടക​യ്‌ക്കെ​ടു​ത്തു. 1974 സെപ്‌റ്റം​ബ​റിൽ ഞാൻ സാധാരണ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാൻതു​ടങ്ങി. പിന്നെ 1975-ൽ പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വി​ക​യാ​കാ​നുള്ള ക്ഷണം കിട്ടി. പഞ്ചാബി ഭാഷയി​ലുള്ള പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങൾക്കു വളരെ​യ​ധി​കം ആവശ്യ​മു​ണ്ടെന്നു ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ എനിക്കു മനസ്സി​ലാ​യി. ആ ഭാഷയിൽ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിൽ കൂടുതൽ ആളുകൾക്ക്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സ്‌നേ​ഹ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും നീതി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ പറ്റു​മെന്ന്‌ എനിക്കു തോന്നി. അങ്ങനെ 1976-ൽ ഞങ്ങൾക്കു മൂന്നു പേർക്കും ഇന്ത്യ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീ​സിൽനിന്ന്‌ പഞ്ചാബി ഭാഷയി​ലേക്കു പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ പരിഭാഷ ചെയ്യാ​നുള്ള ക്ഷണം ലഭിച്ചു. അന്നു ടൈപ്പ്‌ റൈറ്റ​റു​ക​ളോ കമ്പ്യൂ​ട്ട​റു​ക​ളോ ഇല്ലാതെ വളരെ കഷ്ടപ്പെ​ട്ടാ​ണു ഞങ്ങൾ പരിഭാഷ ചെയ്‌തി​രു​ന്നത്‌. പരിഭാഷ ചെയ്‌ത വിവരങ്ങൾ ഞങ്ങൾ കൈ​കൊണ്ട്‌ എഴുതു​ക​യും പിന്നീട്‌ അതു കൃത്യ​മാ​ണോ എന്നു നോക്കു​ക​യും വായിച്ച്‌ അതിലെ തെറ്റുകൾ തിരു​ത്തു​ക​യും ചെയ്യും. പിന്നെ ഞങ്ങൾ അതു പുറത്തുള്ള ഒരു അച്ചടി​ശാ​ല​യിൽ കൊണ്ടു​പോ​യി അച്ചടി​ക്കും. അക്കാലത്തെ അച്ചടി ഉപകര​ണ​ങ്ങ​ളിൽ ഓരോ അക്ഷരവും നിരത്തി​വെച്ച്‌ വാക്കു​ക​ളാ​ക്കി​യി​ട്ടാ​ണു പ്രിന്റ്‌ ചെയ്‌തി​രു​ന്നത്‌.

ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌ന​ങ്ങൾക്കി​ട​യി​ലും സന്തോഷം കണ്ടെത്തു​ന്നു

എന്റെ സാഹച​ര്യ​ങ്ങൾ പെട്ടെന്നു മാറാൻതു​ടങ്ങി. ജസ്‌വിൻഡർ ഒരു സഹോ​ദ​രനെ വിവാഹം ചെയ്‌ത്‌ കാനഡ​യി​ലേക്കു പോയി. ചാനി ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽനിന്ന്‌ സന്ദർശി​ക്കാൻ വന്ന ഒരു ജർമൻ സഹോ​ദ​രനെ വിവാഹം ചെയ്‌ത്‌ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലേക്കു മാറി. എന്നാൽ എനിക്കു ചില ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌നങ്ങൾ ഉണ്ടായ​തു​കൊണ്ട്‌ 1976 ഒക്ടോ​ബ​റിൽ ഞാൻ ഇംഗ്ലണ്ടി​ലേക്കു തിരി​ച്ചു​പോ​യി. ലെസ്റ്ററിൽ താമസി​ക്കു​ക​യാ​യി​രുന്ന എന്റെ അമ്മയും അനിയ​നും അവരോ​ടൊ​പ്പം താമസി​ച്ചു​കൊ​ള്ളാൻ എന്നോടു പറഞ്ഞു. അവർക്കു സത്യ​ത്തോട്‌ എതിർപ്പി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. രക്താണു​ക്കളെ നശിപ്പി​ക്കുന്ന വളരെ ചുരുക്കം പേർക്കു മാത്രം വരുന്ന ഒരു അസുഖ​മാണ്‌ എനി​ക്കെന്നു കണ്ടെത്തി. ഒരു അവയവ​മായ പ്ലീഹ നീക്കം ചെയ്യു​ന്ന​തുൾപ്പെടെ പല ചികി​ത്സ​ക​ളും എനിക്ക്‌ ആവശ്യ​മാ​യി​വന്നു. അങ്ങനെ ഞാൻ അവസാനം മുൻനി​ര​സേ​വനം നിറു​ത്താൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചു.

ഞാൻ യഹോ​വ​യോ​ടു മുട്ടി​പ്പാ​യി പ്രാർഥി​ച്ചു. കുറച്ച്‌ ആരോ​ഗ്യ​മെ​ങ്കി​ലും എനിക്കു തന്നാൽ ഉറപ്പാ​യും ഞാൻ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യു​മെന്നു പറഞ്ഞു. എന്റെ ആഗ്രഹം​പോ​ലെ​തന്നെ നടന്നു. രോഗം എന്നെ ഇടയ്‌ക്കൊ​ക്കെ വലച്ചെ​ങ്കി​ലും 1978-ൽ വുൾവർഹാം​പ്‌റ്റ​ണി​ലേക്കു ഞാൻ മാറി. പഞ്ചാബി കൂടുതൽ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ആ പ്രദേ​ശത്ത്‌ ഞാൻ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്‌തു. മീറ്റി​ങ്ങു​കൾക്കു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള ക്ഷണക്കത്തു​കൾ ഞങ്ങൾ എഴുതി​യു​ണ്ടാ​ക്കി. എന്നിട്ട്‌ അത്‌ അടുത്തുള്ള കടകളിൽ കൊണ്ടു​പോ​യി കോപ്പി​കൾ എടുത്തു. ഞങ്ങൾ അതു പഞ്ചാബി സംസാ​രി​ക്കുന്ന ആളുകൾക്കു കൊടു​ത്തിട്ട്‌ അവരെ പൊതു​പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​നു ക്ഷണിക്കും. ഇപ്പോൾ ബ്രിട്ട​നിൽ അഞ്ചു പഞ്ചാബി സഭകളും മൂന്നു ഗ്രൂപ്പു​ക​ളും ഉണ്ട്‌.

ഇന്ത്യയിൽ ഞാൻ പഞ്ചാബി പരിഭാഷ ചെയ്‌തി​രുന്ന കാര്യം ബ്രിട്ടൻ ബ്രാഞ്ചിന്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. 1980-കളുടെ അവസാ​ന​ത്തിൽ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീസ്‌ എന്നെ ക്ഷണിച്ചു. ഞാൻ ലണ്ടൻ ബഥേലിൽ പോയി​വന്ന്‌ സേവി​ക്കാൻതു​ടങ്ങി. ഗുരു​മു​ഖി ലിപിക്കു വേണ്ട ഫോണ്ടു​ക​ളും ആപ്ലി​ക്കേ​ഷ​നു​ക​ളും ആ ഭാഷയിൽ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാൻ ആവശ്യ​മായ നിയമ​ങ്ങ​ളും ഉണ്ടാക്കു​ന്ന​തിൽ സഹായി​ക്കുക എന്നതാ​യി​രു​ന്നു എന്റെ നിയമനം. എനിക്ക്‌ ഒരു ജോലി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു, കുറച്ച്‌ ദൂരെ താമസി​ക്കുന്ന അമ്മയെ നോക്കണം, ഒപ്പം ബഥേലി​ലും സേവി​ക്കണം. വളരെ തിരക്കിട്ട ജീവി​ത​മാ​യി​രു​ന്നു എന്റേത്‌. എങ്കിലും ബഥേൽ സേവനം ഞാൻ ശരിക്കും ആസ്വദി​ച്ചു.

1991 സെപ്‌റ്റം​ബ​റിൽ ഒരു ബഥേലം​ഗം ആകാനുള്ള ക്ഷണം എനിക്കു കിട്ടി. ബൈബിൾപ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ പഞ്ചാബി ഭാഷയി​ലേക്കു പരിഭാഷ ചെയ്യുക എന്നതാ​യി​രു​ന്നു എന്റെ ജോലി. ഇതു ഞാൻ ഒട്ടും പ്രതീ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്നില്ല. കാരണം അതിനുള്ള യോഗ്യത എനിക്കി​ല്ലെന്നു തോന്നി, അതു​പോ​ലെ എനിക്ക്‌ ഒരു അസുഖ​വും ഉണ്ട്‌, പിന്നെ പുതിയ ബഥേലം​ഗം ആകാനുള്ള എന്റെ പ്രായ​വും കഴിഞ്ഞി​രു​ന്നു. എന്നിട്ടും യഹോവ എനിക്ക്‌ ഈ നല്ലൊരു അവസരം തന്നു. സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ ബഥേലിൽ സേവി​ക്കു​മ്പോ​ഴും എനിക്ക്‌ ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​ശ്‌നങ്ങൾ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. കീമോ​തെ​റാ​പ്പി​യും മറ്റു ചികി​ത്സ​ക​ളും ചെയ്യു​മ്പോൾ രക്തത്തോ​ടു ബന്ധപ്പെട്ട പല ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​ളും എനിക്ക്‌ ഉണ്ടായി​ട്ടുണ്ട്‌. എന്റെ പുരോ​ഗതി കണ്ട്‌ ഡോക്ടർമാർപോ​ലും അതിശ​യി​ച്ചു​പോ​യി. അതു​കൊണ്ട്‌ ലണ്ടനിലെ വലിയ ഒരു ഹോസ്‌പി​റ്റ​ലിൽ ആരോ​ഗ്യ​രം​ഗ​ത്തുള്ള 40-ഓളം ആളുകൾ പങ്കെടു​ക്കുന്ന ഒരു സെമി​നാ​റി​ലേക്ക്‌ എന്നെ ക്ഷണിച്ചു. ഞാൻ രക്തം ഉപയോ​ഗി​ക്കാ​ത്ത​തി​ന്റെ കാരണ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എനിക്കു പത്ത്‌ മിനി​ട്ടോ​ളം സംസാ​രി​ക്കാൻ പറ്റി. അതിനു ശേഷം ആശുപ​ത്രി വിവര​ദാന ഡിപ്പാർട്ട്‌മെ​ന്റി​ലെ ഒരു സഹോ​ദരൻ അവരുടെ ചോദ്യ​ങ്ങൾക്കുള്ള ഉത്തരങ്ങ​ളും കൊടു​ത്തു.

ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​ള്ള ഈ സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം ജസ്‌വിൻഡ​റും ചാനി​യും എന്നെ വളരെ​യ​ധി​കം സഹായി​ച്ചു. ബഥേൽ കുടും​ബ​വും മറ്റുള്ള​വ​രും എന്നോടു കാണിച്ച സ്‌നേ​ഹ​വും ദയയും ഞാൻ ഒരിക്ക​ലും മറക്കില്ല. ഈ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യെ​ല്ലാം കടന്നു​പോ​കു​മ്പോ​ഴും എന്റെ ഈ നിയമനം തുടർന്നും ചെയ്യാ​നുള്ള ശക്തി യഹോവ എനിക്കു തന്നു.—സങ്കീർത്തനം 73:26.

യഹോ​വ​യു​ടെ അനു​ഗ്രഹം എന്നെ സമ്പന്നയാ​ക്കു​ന്നു

‘യഹോവ നല്ലവ​നെന്നു രുചി​ച്ച​റി​യാൻ’ 33 വർഷത്തെ ബഥേൽസേ​വനം എന്നെ സഹായി​ച്ചു. (സങ്കീർത്തനം 34:8; സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 10:22) പ്രായ​മായ, വിശ്വ​സ്‌ത​രായ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ മാതൃ​ക​യും എനിക്ക്‌ ഒരു പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​മാണ്‌. എന്റെ ഒരുപാ​ടു പഞ്ചാബി ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾ ഇന്ന്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ വിശ്വ​സ്‌ത​ദാ​സ​രാണ്‌. അതു കാണു​മ്പോൾ എനിക്ക്‌ എത്ര സന്തോ​ഷ​മാ​ണെ​ന്നോ. എന്റെ അടുത്ത കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങ​ളു​മാ​യും എനിക്ക്‌ ഇപ്പോൾ നല്ലൊരു ബന്ധമുണ്ട്‌. എന്റെ അമ്മയും അനിയ​നും സാക്ഷി​ക​ള​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അമ്മ ഇടയ്‌ക്കി​ട​യ്‌ക്കു പറയും: “നീ ശരിക്കും ദൈവ​ത്തി​നു​വേണ്ടി ഉള്ളവളാണ്‌.” പ്രായ​മായ അമ്മയെ നോക്കാൻവേണ്ടി ഞാൻ ബഥേൽസേ​വനം നിറു​ത്താൻ തീരു​മാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ എന്റെ അനിയൻ പറഞ്ഞു: “നീ അവിടെ ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ നല്ലൊരു കാര്യ​മാണ്‌. അവി​ടെ​ത്തന്നെ നിന്നോ.” ബഥേലിൽനിന്ന്‌ ദൂരെ​യുള്ള ഒരു നഴ്‌സി​ങ്‌ഹോ​മി​ലാണ്‌ എന്റെ അമ്മ താമസി​ക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും ഞാൻ പറ്റു​മ്പോ​ഴൊ​ക്കെ അമ്മയെ കാണാൻ പോകാ​റുണ്ട്‌.

ജീവി​ത​ത്തിൽ ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​കൾ നേരി​ടുന്ന സമയത്ത്‌ ഞാൻ എന്നോ​ടു​തന്നെ ഇങ്ങനെ പറയും: ‘കമൽ, പേടി​ക്കേണ്ട. യഹോവ നിനക്ക്‌ ഒരു പരിച​യാണ്‌. നിന്റെ പ്രതി​ഫലം വളരെ വലുതാ​യി​രി​ക്കും.’ (ഉൽപത്തി 15:1) ചെറു​പ്പ​ത്തിൽത്തന്നെ എന്നെ ശ്രദ്ധി​ച്ച​തി​നും അതു​പോ​ലെ സന്തോഷം തരുന്ന അർഥവ​ത്തായ ഒരു സേവനം ചെയ്യാൻ എന്നെ സഹായി​ച്ച​തി​നും ഞാൻ ‘ന്യായ​ത്തി​ന്റെ ദൈവ​മായ’ യഹോ​വ​യോട്‌ ഒരുപാട്‌ നന്ദിയു​ള്ള​വ​ളാണ്‌. (യശയ്യ 30:18) ‘എനിക്കു രോഗ​മാണ്‌ എന്നു ദേശത്ത്‌ വസിക്കുന്ന ആരും പറയി​ല്ലാത്ത’ ഒരു കാലത്തി​നാ​യാ​ണു ഞാൻ കാത്തി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.—യശയ്യ 33:24.