SAK A 1
Tũudmã fãa sẽn zãmsd nebã bũmb ninsã yaa sɩd bɩ?
1. Tũudum nins sẽn be Afirikã kẽer la bʋse?
AFIRIKI, nebã fãa la bal sak n deegame tɩ Wẽnnaam tũub tara yõodo. La nebã pa zemsd taab b sẽn segd n tũ-a to-to wã zug ye. Kẽer pʋʋsd-a-la miisrẽ, t’a taab kẽngd kɩɩms rotẽ. Neb a taab me kẽnda egiliiz-rãmbẽ. La d sã n tags tɩ yaa tũudum a tãab bal n be Afiriki, yaa tudgri. Moeembã sʋka, noyã la yɛl nins b sẽn tẽedã yaa toor-toore. Rog-n-mik tũudmã yaa toor-toor wʋsg zĩig ne a to fãa. Yaa sẽn yet-b tɩ b yaa kiris-nebã sʋk meng la welgrã yaa kãseng n yɩɩda. Egiliiz-bɛdã sẽn yãk b toogo, egiliiz-rãmb tusa n bak toor n so b mens Afirik tẽnsã pʋsẽ.
Tõnd tũudmã segd n tika sɩd zugu
2. a) Naoor wʋsgo, yaa wãn to la ned yãkd tũudum? b) Bõe n pa wilgd tɩ tõnd tũudmã tata Wẽnnaam yam?
2 Bõe n kɩt tɩ nebã be tũudum nins pʋsẽ b sẽn be wã? Neb ka tɛk bee b roagdb tũudum pʋgẽ. Yɛl sẽn zĩnd hal pĩnd wẽndẽ me n kɩt tɩ nebã be tũudum nins pʋsẽ b sẽn be wã. Sebr a yembr (Africains: un héritage triple, ne ãngilindi) yetame: “Lislaamdã kẽe Afirik rɩtg babgã, la tũu ne pãnga, . . . Yɩɩ woto me la kiris-nebã tũudum kẽ Afirik goabg babgã. Lislaamdã sã n kẽe Afirik rɩtg babgã ne sʋʋs maasem, d bãng tɩ kiris-nebã tũudum kẽe Afirik goabg babgã ne bug-raad maasem.” Ne rẽ fãa, tõnd wʋsg tẽedame tɩ d tũudmã tata Wẽnnaam yam. La pa a sẽn yaa tõnd roagdbã tũudum yĩnga, bɩ pãn-soaadb sẽn modg tõnd yaab-rãmbã tɩ b sak tũudum yĩng n kɩt tɩ yaa tũudum sẽn yaa sɩd ye.
3-5. Mak-bʋg n sõngd tõnd tɩ d bãng tɩ pa tũudmã fãa n zãmsd nebã sɩdã?
3 Baa ne tũudmã fãa sẽn yet tɩ b sõngda nebã tɩ b tũ Wẽnnaam sõma wã, b zãmsgã yaa toɛy-toɛya. B zãmsda nebã yɛl wʋsg sẽn yaa toɛy-toɛy Wẽnnaamã sẽn yaa a soabã wɛɛngẽ, la a sẽn dat tɩ tõnd maan yɛl ninsã wɛɛngẽ. Tags-y n ges-y: Wala yãmb sã n paam tʋʋmd sosiete-kẽeng pʋgẽ, tɩ tʋʋmã pipi daarã, y tʋʋmdã taoor soab pa wa tʋʋmã zĩigẽ ye. Yãmb soka tʋm-tʋmdb a tãab y sẽn segd n maanega. Pipi soabã yeela yãmb tɩ tʋʋmdã taoor soab ratame tɩ y pɩɩs zĩigã. Yiib-n-soabã yeelame tɩ y segd n ninga roogã pẽntiiri. Tãab-n-soabã yeelame tɩ y segd n tɩ pʋɩɩ lɛta.
4 Rẽ poore, yãmb soka tʋm-tʋmdbã n na n bãng tʋʋmdã taoor soab sẽn yaa to-to. Pipi soabã yeelame t’a yaa bi-bɩɩg sẽn yaa woko, la nin-toaaga. Yiib-n-soabã yeelame t’a yaa nin-kẽem n yaa koɛɛga, n yaa nin-sõngo. Tãab-n-soabã yeela yãmb tɩ tʋʋmdã taoor soab meng pʋd n pa rao ye, yaa paga. Y na n tagsame tɩ pa tʋm-tʋmdb a tãabã fãa n togsd sɩd ye. Y sã n dat tɩ tʋʋmdã y sẽn nan paamã ra sãame, y na n bao n bãnga tʋʋmdã taoor soab sẽn sɩd yaa ned ninga, la a sẽn dat tɩ yãmb maan bũmb ningã.
5 Yaa woto me ne tũudmã. Sẽn mik tɩ nebã tagsa wã yaa wʋsg Wẽnnaam sẽn yaa a soabã, la a sẽn dat tɩ tõnd maan bũmb ningã wɛɛngẽ wã, d segd n bao n bãnga tõnd sẽn tũud-a to-to wã sã n sɩd zemsa ne sɩdã. La wãn to la d tõe n bãng sɩdã Wẽnnaam zugu?