Yʋʋm-sare

Pĩnd wẽndẽ, ned tõe n mi n boola a to a zakẽ tɩ b naag taab n dɩ. (Sɩng. 18:1-8; Bʋ. 13:15; Luk 24:28-30) Woto wilgdame t’a rata a soab zoodo, la a rat me tɩ laafɩ zĩnd b sʋka. Ãnd dãmb la d segd n maan sãand n yɩɩda? Yaa neb nins d sẽn wae n be ne wã, rat n yeel tɩ d tẽed-n-taasã sẽn be d tigingã pʋgẽ wã. Dũni-kãngã sãoongã sẽn tar kolgrã, tõnd ne d tẽed-n-taasã segd n teela taaba. D segd n yɩɩ zo-rãmb sẽn pa yit taab poorẽ, la sẽn baood laafɩ ne taaba. Tigims sull yel-gɛtbã ne Siglgã lekoll karen-biis wall d tẽed-n-taas nins sẽn gilgd n met siglgã rotã me mi n data gãag zĩiga. Sabab-wẽng me sã n maane, mi n sãama d tẽed-n-taas roto. B tõe n data gãag zĩiga, hal n tãag b sẽn na n wa paam b rotã manegre. D pa segd n tags tɩ yaa sẽn tar-b ro-bɛdã bal n segd n sõng ye. Tõe tɩ bãmb zoe n sõnga neb naoor wʋsgo. Baa yãmb roogã pa bedme, rẽ yĩnga, y pa tõe n deeg nina, n kõ-a gãag zĩiga? w18.03 15 s. a 6; 16 s. a 9

Bõe n na n sõng ned sẽn konge, t’a tõog n ‘leb n yiki’? Yaa ne vʋʋsem sõngã sõngr la d na n tõoge, pa ne d meng pãng ye. (Eza. 12:2) Sɩd me, yõk-m-meng naaga vʋʋsem sõngã bilã. Ned sã n yaool n tõog n yõkd a menga, a kibinda a menga. Pʋʋsgã ne Biiblã zãmsg la a goamã bʋgsg na n sõng-d lame me tɩ d wa tõog n kibind d menga. La Biiblã zãmsg sã n yaa toog ne yãmba? Wala makre, nina pa nong sɛb kareng ye. Sã n yaa rẽ, bɩ y tẽegd wakat fãa tɩ y sã n sak t’a Zeova na n sõng-yã, a na n sõng-y lame. A na n sõng-y lame tɩ y “tʋlg” a goamã ne y sũur fãa. (1 Pɩy. 2:2) Pʋʋs-y-yã a Zeova, n kos-a t’a sõng-y tɩ y wõr y menga, n tõog n yãt sẽk n zãmsd Biiblã. Rẽ poor bɩ y modg n maan wa y sẽn kosã. Wala makre, y tõe n maaname tɩ zãmsgã yɩ koɛɛg-koɛɛg sɩngrẽ wã. Tarẽ-n-tarẽ, zãmsgã na n wa lebga nana la noogo! Y sũur wat n lebga noogo, y sẽn paamd n yãkd wakat n yaa y yembre, n bʋgsd a Zeova goamã zugã.—1 Tɩm. 4:15. w18.03 29 s. a 5-6

Nand tɩ ned tõog n deeg lisgu, a segd n tẽe Wẽnnaam ne a sũur fãa. Dẽnd yaa tɩlɛ t’a reng n bao n bãng Wẽnnaam sõma, la a bãng a raabã sẽn yaa a soab ne tẽngã la ninsaalbã, la a sẽn maan bũmb nins b fãagr yĩngã. (1 Tɩm. 2:3-6) Tẽebã na n kɩtame t’a bas manesem buud fãa sẽn pa noom Wẽnnaam, la a mao t’a sẽn vɩ to-to wã zems ne a noyã. (Tʋʋ. 3:19) Sɩd me, ned sã n deeg lisgu, n pa reng n bas bũmb nins sẽn tõe n kɩt tɩ ned kong Wẽnnaam Rĩungã, a lisgã pa tar yõod Wẽnnaam taoor ye. (1 Kor. 6:9, 10) La sak a Zeova noyã bal pa sek ye. Sẽn dat n yɩ-a tɩrg segd n kẽnda tigissã, n moond koɛɛgã wakat fãa la a zãmsd nebã Biiblã. (Tʋʋ. 1:8) Yaa Biibl karen-biig sã n maan bõn-kãensã fãa la a yaool n tõe n pʋʋs a Zeova n yeel-a t’a rɩka a meng n kõ-a n na n maan a raabã. Rẽ poore, a tõe n deega lisg n wilg nebã taoor t’a rɩka a meng n kõ a Zeova. w18.03 6 s. 12

A Maari sẽn da tar zood sõma ne a Zeova wã yĩnga, a Zeova yãk-a lame t’a na n yɩ a Zeezi ma. A sẽn gom goam nins n pẽg a Zeova a sẽn wa n kẽng n na n tɩ ges a Zakari ne a Elizabɛtã wilgda vẽeneg t’a sɩd nonga tũudmã yɛlã. (Luk 1:46-55) A sẽn yeel bũmb ninsã wilgdame t’a ra nonga Wẽnnaam goamã ne a sũur fãa, la t’a ra mii Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne ebre wã sõma. (Sɩng. 30:13; 1 Sãm. 2:1-10; Mal. 3:12) D tẽeg me tɩ baa yẽ ne a Zozɛf sẽn da kẽ kãadmã, sã n pa a Zeezi rogmã poore, b pa kẽ ne taab ye. Woto wilgdame tɩ yaa a Zeova raabã n da pak-b n yɩɩd b mensã tʋlsem pidsgu. (Mat. 1:25) Sẽn paase, a Maari ra gũusd n geta bũmb nins sẽn da maand a Zeezi vɩɩmã pʋgẽ wã, la a maagd a yĩng n kelgd gom-sõma nins sẽn da yit a noorẽ wã. Yaa vẽeneg t’a ra baood n bãnga bũmb nins Wẽnnaam sẽn da togs Mesi wã zugã sẽn na n pids to-to. A Maari mak-sõngã tõe n sõng-d lame tɩ d tags n ges d sẽn tõe n maanega, n lʋɩɩs Wẽnnaam daabã taoore. w18.02 21 s. 11

Wãn to la d tõe n dɩk a Zoob togs-n-taare, tẽebã la wẽn-sakrã wɛɛngẽ? Baa d yɛlã sẽn wa n yaa to-to fãa, bɩ d kell n mao tɩ sẽn pak tõnd n yɩɩdã yɩ tõnd ne a Zeova zoodã. D kɩs-a sɩd zãng-zãnga, la d sakd-a ne d sũur fãa. Bũmb wʋsg sẽn kɩt tɩ d segd n maan woto la tõnd mi, t’a Zoob ra pa mi ye. Wala makre, d mii bũmb wʋsg a Sʋɩtãan zugu, la d mi a sɩlem buud toor-toorã. (2 Kor. 2:11) Ne a Zoob sebrã maasem, d bãnga Wẽnnaam sẽn bas tɩ namsgã beẽ wã võore. A Dãniyɛll sebrã me sõngame tɩ d bãng tɩ Wẽnnaam Rĩungã yaa goosneema sẽn na n soog dũniyã gilli, la t’a Zeezi Kirist la a naaba. (Dãn. 7:13, 14) D leb n miime tɩ ka la bilfu, goosneema-kãng na n kɩtame tɩ namsg buud fãa sa. A Zoob kibarã wilgda tõnd tɩ d tẽed-n-taag sã n wa namsdẽ, segdame tɩ d yɩ wʋmdba, n kʋm a nimbãanega. Wa a Zoobe, toogã tõe n kɩtame t’a gom n pa tags neer ye. (Koɛ. 7:7) D ra kao a bʋʋd ye. D pʋd n wilg tɩ d wʋmda a toogã la tɩ d kʋm-d lame. Rẽ, d rɩkda d Ba a Zeova sẽn yaa nimbãan-zoeer la nonglem soabã togs-n-taare.—Yɩɩn. 103:8. w18.02 6 s. 16; 7 s. 19-20

Neb kẽer wukda b mense, b neerem, b pãnga, b naam wall b yʋʋr sẽn yi yĩnga, pa rẽ bɩ minim b sẽn tar mizikã wɛɛngẽ yĩnga. Tõe me tɩ yaa bũmb sãnda la b tõogd n maandẽ, hal tɩ nebã pẽgd-ba. A Davɩɩd ra tara woto fãa, la a kell n yɩɩ sik-m-meng soaba. A sẽn kʋ a Goliatã poore, rĩm a Sayull rɩka a bi-pugl n kõ-a t’a maan a paga. La a Davɩɩd yeelame yaa: “Mam yaa ãnda, la mam buudã ne m ba wã zak rãmb yaa ãnda rãmb Israyɛll buudã sʋka, tɩ mam na n lebg rĩmã rɛɛmba?” (1 Sãm. 18:18) Rũndã-rũndã me, a Zeova nin-buiidã maoodame n na n kell n yɩ sik-m-mens rãmb wa a Davɩɩde. D sẽn mi tɩ baa ne a Zeova sẽn yaa pãng sẽn-ka-to soabã, a yaa sik-m-meng soabã noom-d-la wʋsgo. D maoodame n tũud saglg Biiblã sẽn kõ. Ad b sẽn yeele: “Bɩ y yelg nimbãan-zoeer meng-menga, la sõmblem, la sik-m-menga, la sũ-bʋgsem, la sũ-mar wa futu.” (Kol. 3:12) D miime me tɩ “nonglem ka fʋʋmd a menga, a ka maand wilg-m-menga.” (1 Kor. 13:4) Nebã sã n neẽ tɩ d yaa sik-m-mens rãmba, tõe n kɩtame tɩ b rat n bao n bãng a Zeova. w18.01 28 s. a 6, 7

Rũndã-rũndã, b tõe n yeelame tɩ d kõ kũun n teel tʋʋmd takɩ. (Tʋʋ. 4:34, 35; 1 Kor. 16:2) Wala makre, b sã n wa rat n me Rĩung ro-paalle, wall b rat n lebs n maneg d Rĩung roogã. Tõeeme me tɩ yaa sẽn na n sõng ne tigis-kãseng seglgo, wall n sõng d tẽed-n-taas sabab-wẽns sẽn paame. Ligdã d sẽn kõtã sõngdame me tɩ b paamd n get sẽn tʋmd-b tõnd biru-kãsengẽ wã yelle, la sẽn tʋmd-b biru-rãmb a taabã sẽn be dũniyã gill zugã me yelle. Yaa d sẽn kõt bũmb ninsã me la b tar n sõngd misioneer-dãmbã, zall so-pakdbã, la tigims sull yel-gɛtbã. Tõe me tɩ yãmb tigingã neb rɩka no-sɩɩr n na n kõt kũun wakat fãa tɩ b paam n me tigis-kãsems rot la Rĩung rot n kõ d tẽed-n-taas sẽn be zĩis a taaba. Tõnd ned kam fãa tõe n kõo bũmb n teel tʋʋm nins a Zeova siglgã sẽn tʋmd dũniyã gill zug rũndã-rũndã sẽn yaa yaoolem wakatã. Naoor wʋsgo, ned pa mi sẽn yaa a soab n kõ kũunã ye. D ningda d kũunã kogendã sẽn be Rĩungã rotẽ wã, wall d tũnug ne jw.org n toole, la nebã pa bãngd ye. La d sã n tagsdẽ tɩ d kũunã pa zem bũmbu? D bãng tɩ siglgã paoongã yaa yamleoog kũunã d fãa sẽn kõt bilf-bilfã sẽn naag taaba. Pa wae n yaa ligd b sẽn kõ vãs woto ye. w18.01 19 s. 10-11

Lisgã yaa tɩlɛ ne ned ning fãa sẽn dat n lebg kiris-neda, la a rat n wa paam fãagre, n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa. (Mat. 28:19, 20) F sẽn deeg lisgã, f wilga nebã taoor tɩ f rɩka f meng n kõ a Zeova, n pʋlm-a tɩ f na n nong-a lame, la t’a raabã la f na n lʋɩɩsd taoor bũmb fãa pʋgẽ. Pa reem yell ye. La f segd n maana f bãngẽ bɩ? A bada! F sẽn sak tɩ lebga a Zeova n so foo wã, f pa na n tol n maan f bãngẽ ye. Tags n gese! A Sʋɩtãan n so neb nins toog sẽn kae ne a Zeova wã. A pa baood ned baa a ye neer ye. Fo na paam fãagrã pa pak-a ye. A sã n paam meng tɩ f kɩɩs a Zeova, n zĩnd yẽ poorẽ n wa kong vɩɩm sẽn kõn sa wã, rẽ n noom-a. F sã n tags bark nins f sẽn paame, f sẽn dɩk f meng n kõ a Zeova n deeg lisgã tɛka, f na n yãame tɩ f sẽn sak a Zeova wã n são f sẽn da na n yaa a Sʋɩtãan dũniyã neda. Sẽn lebg a Zeova n so foo wã, f tõe n yeela ne bas-m-yam yaa: “Sẽn-Ka-Saab bee ne maam, dẽ, dabeem ka tar maam ye. Ninsaalbã tõe n maana maam bõe?” (Yɩɩn. 118:6) F sẽn paam tɩ Wẽnnaam be ne foo, tɩ f miẽ t’a sũur nooma ne-fã yaa zu-zẽkr tɛkẽ! Bark kae n le zem wã ye. w17.12 23-24 s. a 1-3

D fãa sẽn pa zems zãngã yĩnga, mo-yõs mi n beeme. Rẽ n so tɩ d tẽed-n-taag mi n maan bũmb wall a yeel bũmb tɩ yik d sũuri, pa rẽ bɩ yaa tõnd n maan bũmb tɩ yik d to sũuri. Mo-yõsr ning tõe n yɩɩ makr tɛkẽ! La a Zeova ratame tɩ d modg n wa tõe n naag d tẽed-n-taasã n tʋm yam a yembre. A Zeova pa pẽsgd yell tɩ ra mak ned tẽeb ye. A Zozɛf kibarã wilgda rẽ. A bi-bɩɩlem wakate, a ba-biis n koos-a yembdo, sũ-kiir yĩnga, tɩ b tall-a n kẽng Ezɩpti. (Sɩng. 37:28) A Zeova ra nee b sẽn da namsd a zoa a Zozɛf sẽn tũud-a ne pʋ-peelmã. Yaa vẽeneg tɩ ra sãamda a Zeova sũuri. La a basame tɩ b maan b sẽn datã. Kaoosg zugẽ, b sẽn wa n dõd a Zozɛf t’a ra rat n yõga a Potifaar pagã, n kẽes-a roogã, a Zeova pa fãag-a a rõatbã nugẽ ye. La rat n yeelame t’a Zeova ra pa be ne a Zozɛf bɩ? Ayo. Biiblã yeelame t’a Zeova “kɩtame t’a Zozɛf paamd tõogr ne bũmb nins fãa a sẽn maandã.”—Sɩng. 39:21-23. w18.01 9-10 s. 12-14

Ned sã n kos yãmb tɩ y sõdg bũmb kẽer y tũudmã rãmb sẽn tẽede, y na n sõdga bõe? Yaa vẽeneg tɩ y na n yeelame tɩ d kɩsa sɩd t’a Zeova n yaa Naandã, la tɩ yaa yẽ n naan tõndo. Y na n yeel-a lame me tɩ d tẽeda a Zeezi Kiristi, la t’a kiime n na n dol tõnd yel-wẽnã. Y na n goma tẽngã sẽn na n wa lebg arzãna, tɩ wẽn-sakdbã vɩɩmd a zug wakat sẽn kõn sa wã me yelle. La rẽ yĩnga, y na n wilgame tɩ d tẽeda ne d sũur fãa tɩ wakat n wat tɩ sẽn ki-bã na n vʋʋg bɩ? Yaa sɩd tɩ d saagdame tɩ to-kãsengã na n wa mik-d lame, la tɩ d na n põsame, n vɩɩmd tẽngã zug wakat sẽn kõn sa. Baasgo, d tara bʋʋm n na n sõdg kũum vʋʋgrã n naag bũmb nins d sẽn tẽedã. Yaa tɩlɛ tɩ d tẽ kũum vʋʋgrã. Kirist sã n da ka vʋʋge, a ra pa na n yaẽ tõnd Rĩm ye. Rẽ me, tõnd sẽn moond n yetẽ t’a rɩta naamã yaa tʋʋm-zaalle. (1 Kor. 15:12-19) La tõnd mii vẽeneg t’a Zeezi vʋʋgame. D kɩsa sɩd ne d sũur fãa me tɩ Wẽnnaam tõe n vʋʋga sẽn ki-bã.—Mark 12:18; Tʋʋ. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8. w17.12 8 s. a 1-2

Fariziẽ-rãmbã ra pa bʋʋd yell ne nimbãan-zoeer ye. B sã n na n kao ned bʋʋdo, sẽn pak-b n yɩɩd yaa a sẽn maanã, pa a mengã ye. Daar a ye, a Matye maana kibs a zakẽ wã, n bool a Zeezi. Fariziẽ-rãmbã sẽn yã a Zeezi be wã, b soka a karen-biisã yaa: “Yaa bõe tɩ yãmb karen-saambã rɩt ne yaood-dɛɛgdb la yel-wẽn maandba?” A Zeezi leokame yaa: “Ka neb nins sẽn tar laafɩ wã n baood tɩp ye, yaa bãad-dãmba. Dẽ, kẽng n zãms-y koe-kãngã võore: ‘Mam sẽn dat yaa nimbãan-zoeere, ka maand ye.’ Bala, mam ka wa tɩ bool nin-tɩrs ye, yaa yel-wẽn-maandbã.” (Mat. 9:9-13) A Zeezi gomdã rat n yeelame tɩ yel-wẽnã maaneg pa wẽng bɩ? Ayo. A koe-moonegã pʋgẽ, a ra wae n yeta nebã tɩ b segd n teka yam n kos sugri. (Mat. 4:17) A ra neeme tɩ “yaood dɛɛgdbã ne yel-wẽn-maandb” kẽer sɩnga yam tekre. B pa wa a Matye nengẽ rɩɩbã yĩng bal ye. B wʋsg ra zoe n pʋgda a Zeezi. (Mark 2:15) La fariziẽ-rãmbã fãa la bal tagsg nin-bãmbã zug ra pa yembr ne a Zeezi ye. w17.11 13 s. a 2; 16 s. 15

D sũur nooma d sẽn paam n be kiris-neb tigingã pʋgẽ wã. D sẽn naagd taab n zãmsd Wẽnnaam Gomdã d tigissã sasa, la d nong taaba, n maand taab neerã sõngd-d lame tɩ d pa yĩmd d keoorã yell ye. La mo-yõsr tõe n wa bee tõnd ne d tẽed-n-taag sʋka. D segd n welga yɛl a woto buudã, sã n pa rẽ, tõe n waa ne sũ-kẽka. (1 Pɩy. 3:8, 9) Bõe la d tõe n maan tɩ sũ-kẽk ra wa kɩt tɩ d kong keoorã? A Poll ra wilga Kolos kiris-nebã b sẽn tog n maanã. A yeelame: “Yãmb sẽn yaa Wẽnnaam nin-tũusdsi, la neb sẽn welg toorã, la neb Wẽnnaam sẽn nong wʋsgã, bɩ y yelg nimbãan-zoeer meng-menga, la sõmblem, la sik-m-menga, la sũ-bʋgsem, la sũ-mar wa futu.” A paasame yaa: ‘Ned sã n tar yell ne a to, bɩ a maan a soab sugri . . . La sẽn yɩɩd fãa, bɩ y nong taab bala, tɩ nonglem yaa loɛtg sɩd-sɩda.’—Kol. 3:12-13. w17.11 27 s. a 7-8

Israyɛll ned sã n da yãk a to yõor ne yĩdgu, a segd n zoe n kẽnga soondg tẽngẽ. A sã n ta, a rengd n ‘togsa a yellã tẽngã kãsem-dãmbã’ sẽn be tẽngã noorã. Kãsem-dãmbã reegd-a lame, n bao zĩig n kõ-a tẽngã pʋgẽ. Sã n kaoos bilfu, kãsem-dãmbã wat n kɩtame t’a leb tẽng ningẽ yellã sẽn maanã, tɩ be kãsem-dãmbã bʋ yellã. (Sõd. 35:24, 25) Kãsem-dãmbã sã n bʋ, n yeel tɩ sẽn kʋ-a a to wã pa maan pʋ-toogo, tɩ yɩɩ ne yĩdgu, b segd n kɩtame t’a leb soondg tẽngẽ wã. Bõe yĩng tɩ tẽngã kãsem-dãmbã kẽesd b toog yellã pʋgẽ? Yaa sẽn na yɩl n sõng tɩ Wẽnnaam nin-buiidã kell n pa yɩlemd a nifẽ, la b sõng tɩ sẽn kʋ-a a to wã ne yĩdgã paam t’a Zeova zoe a nimbãaneg n kõ-a sugri. Biibl-mit a ye yeelame tɩ sẽn kʋ-a a to wã sã n maan yaal-yaal n pa tɩ yã kãsem-dãmbã, tõe n tũu ne a yõore. Wakat kãnga, yẽ meng n bao a kũum, bala a pa tũ noy nins Wẽnnaam sẽn gãneg a põsg yĩngã ye. A tog n baoo sõngre, la a sak sõngrã n paam n põse. A sã n pa zoe n kẽng soondg tẽngẽ, kiidã zak ned sã n paam-a, a tara sor n kʋ-a. w17.11 9 s. a 6-7

Hal ne rũndã, a Zeova ket n tũnugda ne a malɛgsã n kogend a nebã, la a kengd b raoodo. (Mal. 3:6; Ebre. 1:7, 14) Yʋʋmd 1919 wã la kiris-neb hakɩɩkã paam b mens ne Babilon-kãsengã yembdã. La rẽ tɛka, b bɛɛbã maana b sẽn tõe fãa n na n kɩt tɩ tũudum hakɩɩkã ra paam pãnga, la b pa tõog ye. (Vẽn. 18:4) Malɛgsã sẽn kogend a Zeova nin-buiidã yĩnga, d pa tar bʋʋm n na n maan dabeem, n yɛɛsd d na n le wa yɩ Babilon-kãsengã yembs ye. (Yɩɩn. 34:8) D pʋd n kɩsa sɩd t’a Zeova nin-buiidã sẽn be dũniyã gill zugã na n ket n fɩɩgdame, tɩ b tẽebã me pãng paasdẽ. A Zeova malɛgsã na n zab n kõo tõndo. To-kãsengã sasa, malɛgsã na n kogla a Zeova nin-buiidã, la b sãam neb nins fãa sẽn pa sakd a naamã. (2 Tes. 1:7, 8) Ad sɩd na n yɩɩ ra-kãsenga! w17.10 28 s. 10-11

B sã n yiisa y zakã ned tigingã pʋgẽ, wall yaa a mengã n yãk yam n bas a Zeova, zabda wa b sẽn kõs ned ne sʋʋga. Bõe n tõe n sõng-y tɩ y tõog toogo? Y segd n ket n wɩngda ne a Zeova tʋʋmdã. Y sã n wa be yell a woto pʋgẽ, yaa tɩlɛ tɩ y keng y tẽebã. Karemd-y Biiblã daar fãa, n kẽnd tigissã n pa vaandẽ la y segend tigsg fãa sõma, n wɩngd ne koɛɛgã mooneg me, la y pʋʋsd a Zeova n kotẽ t’a kõ-y pãng tɩ y tõog toogo. (Zʋʋd 21) La yãmb sã n wa getẽ tɩ y maanda bõn-kãensã fãa y we n maan bala, la tɩ y pa paamd sũ-noog a pʋgẽ? Ra koms-y raood n bas ye! Ket-y n wɩngd-y ne a Zeova tʋʋmã. Rẽ na n sõng-y lame tɩ y sũ-sãangã booge, la sõng-y tɩ y ra tagsd yɛl sẽn komsd raood ye. Woto sõnga sẽn gʋls-a Yɩɩn-sõamyã 73 soabã. Wakat n zĩnd t’a sũurã ra sãam hal wʋsgo. La a kẽnga Wẽnnaam sɛk-roogẽ wã, tɩ sõng-a t’a bas a tags-kɛgã. (Yɩɩn. 73:16, 17) Yãmb me sã n kell n tũ a Zeova ne y sũur fãa, na n sõng-y lame. w17.10 16 s. 17-18

D tẽeg kibay a wãn sẽn wilgd tɩ nonglem tõe n naaga ne zãmbo. A Sʋɩtãan sẽn wa n gomd ne a Awa Edennã, a maana wa a rata a neere. La ra yaa belgre. (Sɩng. 3:4, 5) A Ahitofɛll me maana bũmb sẽn wilg t’a zoodã ne a Davɩɩdã ra pa zood hakɩɩk ye. A zãmba a Davɩɩde, a sẽn da tagsd tɩ na n naf-a lame yĩnga. (2 Sãm. 15:31) Rũndã-rũndã me, sɩdã kɩɩsdb la neb a taab sẽn dat n wa ne welsg tigingã pʋgẽ tũnugda ne “gom-noodo la ne pẽgre,” n dat tɩ tigingã neb tẽ tɩ b nong-b lame. Yaool n yaa b meng nafr la b baooda. (Rom. 16:17, 18) Ned sã n wilgd nonglem ning sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã, a baooda a taabã neer n yɩɩda. La sẽn wilgd-a nonglem sẽn naag ne zãmb belgda a taabã, a meng nafr yĩnga. Ned a woto tõe n belga a taabã, la a pa tõe n belg a Zeova ye. A Zeezi yeelame tɩ zãmb dãmbã na n paama sɩbgr “sõama.” (Mat. 24:51) D sok d meng yaa: ‘Mam nonglmã yaa nonglem hakɩɩka, nonglem sẽn pa naag ne zãmbo, la sẽn pa baood a meng nafr bɩ?’ w17.10 8 s. a 6-8

Koɛɛgã mooneg sasa, d sã n karem Biiblã tɩ ned kelge, yaa wa d sẽn bas t’a Zeova gom ne a soaba. D sã n bãng n yãk vɛrse n karme, tõe n kẽe kelgdã n yɩɩd tõnd mengã goamã. (1 Tes. 2:13) Bɩ y sok y meng yaa: ‘M sã n wa taasd ned koɛɛgã, m baooda m sẽn na n maaneg n tõog n karem vɛrse t’a kelg bɩ?’ La d sã n karem vɛrse tɩ ned kelge, rẽ bal pa sek ye. Bõe yĩnga? Bala, neb wʋsg pa wʋmd Biiblã goam võor sõma ye. Ra yaa woto me pipi kiris-nebã wakatẽ. Dẽnd d pa segd n tags tɩ d sã n karem vɛrse tɩ ned kelge, seka a soab na wʋm a võor ye. D tõe n karma vɛrse wã gom-biis nins d sẽn dat t’a wʋm sõma wã n yɩlme, la d bilg b võore. Woto, d tõogdame tɩ nebã wʋm Wẽnnaam Gomdã võor sõma, tɩ kẽ b sũyã.—Luk 24:32. w17.09 25 s. a 7-8

A Zeova ratame tɩ kiris-nebã sẽn maood n na n dɩk a Zeezi togs-n-taarã kʋmd b tẽed-n-taasã la neb a taabã nimbãanega. (Zã 13:34, 35) Kʋm ned nimbãaneg rat n yeelame tɩ f “naag-a a toogã pʋgẽ.” Nimbãan-zoɛt sã n yã ned sẽn namsde, a maanda a sẽn tõe sẽn na yɩl n sõng-a. Bɩ d mi n tags n ges d sẽn tõe n maan n sõng d taabã. Sabab-wẽng sã n paam neba, d rat n maana bũmb n wilg tɩ d kʋmda b nimbãanega. Nebã miime t’a Zeova Kaset rãmbã nong n sõngda sabab-wẽnsã sẽn paam-b rãmbã. (1 Pɩy. 2:17) Wala makre, yʋʋmd 2011 wã, tẽn-digimdg ne sunami n zĩnd Zapõ tẽngã. Saam-bi-poak sẽn da be zĩig sabab-kãngã sẽn sãam teed wʋsg yeelame t’a sẽn wa n yã a tẽed-n-taas sẽn yi Zapõ tẽns a taab la tẽn-zẽms n wa, n na n sõng n maneg bãmb rotã la Rĩungã rotã, belsa yẽ la keng a raood hal wʋsgo. A paasame: “Yel-kãngã kɩtame tɩ m bãng tɩ nebã yell paka a Zeova, la t’a nin-buiidã me kʋmda taab nimbãanega. Dũniyã gill zugu, saam-biisã pʋʋsda d yĩnga.” w17.09 11 s. 12-13

Bõe yĩng tɩ d segd n bao n bɩɩs yõk-m-menga? Pipi, b gũus n mikame tɩ ned sã n tõogd n yõkd a menga, n pa maand bũmb ning fãa a sũurã sẽn tʋlle, a pa wae n tar zu-loees wʋsg ye. A tara sũur pʋgẽ bãane, a tõogd n yõgda zood sõma ne a taabã, a sũur pa yikd tao-tao, a pa maand yɩɩr wʋsgo, a yam me pa wae n ka a meng ye. Yiib-n-soaba, yɩl n kell n yɩ Wẽnnaam zo-rãmba, yaa tɩlɛ tɩ d mao n tõog tʋls-wẽnsã, tɩ makr wakat me, bɩ d yõk d menga, n da maan wẽng ye. Rẽ la a Ãdem ne a Awa sẽn pa tõog n maanã. (Sɩng. 3:6) Rũndã-rũndã me, neb wʋsg tara zu-loe-kɛgemse, b sẽn pa tõe n yõk b mensã yĩnga. D sẽn yaa pãn-komsem dãmbã, yɩl n tõog n yõk d meng bũmb fãa pʋgẽ yaa toogo. A Zeova neeme tɩ sẽn tũud-b yẽ wã maooda wʋsg n na n tõog b tʋls-wẽnsã, t’a rat ne a sũur fãa n sõng-ba.—1 Rĩm 8:46-50. w17.09 3-4 s. a 3-4

Wakat n zĩnd tɩ Afirikdisiid tẽngã taoor dãmb ra pa sakd tɩ neb sẽn pa yĩn-kõbg a ye tigim taab zĩ-yɛng ye. La yʋʋmd 2011 yʋʋm-sar kiuug rasem 18 wã sẽn yɩ hat daarã, a Zeova Kaset rãmb sẽn yɩɩd bãmb 78000 n tigim taab Zoanesburg ɛstaad kẽengã pʋgẽ. Yaa Afirikdisiid neba, la tẽn-yags neba, tɩ b yĩn-kõbgã pa yembr ye. Ɛstaadã yel-gɛt a ye yeelame: “M da zɩ n yã neb kʋʋng woto sẽn tigim ɛstaadẽ wã ka, n zã b mens sõma wa yãmb ye. Nebã fãa manega b mens sõma. Yãmb manega zĩigã me tɩ yaa yɩlemde. La sẽn be yamleoog n tɩ yɩɩda, yaa y sẽn yaa buud toɛy-toɛy nebã.” Dẽnd baa neb sẽn pa a Zeova Kaset rãmb neeme tɩ baa d sẽn yaa buud toɛy-toɛy nebã, d sɩd zemsda taaba, n yaa wa zak a ye rãmba, hal t’a buud kae ye. (1 Pɩy. 5:9) Bõe n kɩt tɩ tõnd yaa toore? Ne Biiblã la Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngre, ned fãa modgda wʋsg sẽn na yɩl n ‘yeeg yalẽ-kʋdgã,’ la a ‘yelg yalẽ-paalgã.’—Kol. 3:9, 10. w17.08 17-18 s. a 2-3

Biiblã wilgdame tɩ sũ-mar yaa zʋg-sõng Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sẽn sõngd ned t’a bɩɩse. Sã n pa tũ ne Wẽnnaam sõngre, tõe n yɩɩ toog wʋsg ne ninsaalbã sẽn pa zems zãngã tɩ b maan sũ-mar yell ning pʋgẽ. Sũ-mar yaa Wẽnnaam kũuni. D sã n maand sũ-mare, wilgdame tɩ d nonga a Zeova. Wilgdame me tɩ d nonga d taabã. D sã n pa tar sũ-mare, d pa tõe n nong d taabã, tɩ zems-n-taar be d sʋk ye. (1 Kor. 13:4; Gal. 5:22) Bõe n wilgd tɩ ned tara sũ-mare? Ned sã n tar sũ-mare, a tara zʋg-sõma a taab me. Wala makre, sũ-mar soab tõogda toog baa zu-loe-kɛgems sasa, n pa maand sũ-kẽk bɩ sũ-toog ye. (Kol. 1:11; Zak 1:3, 4) Sũ-marã sõngda tõnd tɩ d kell n sak a Zeova, baa sẽn wa n yaa zu-loɛɛg ning n paam tõndo. Sõngdame me tɩ b sã n maan-d bũmb bɩ d ra maan n lebs ye. Biiblã wilgdame tɩ yaa tɩlɛ tɩ d sak n maan sũ-mar n gũ Wẽnnaam. Zak 5:7, 8 sõngda tõnd tɩ d bãng rẽ. w17.08 4 s. a 4

Kom-bɩɩse, y miime tɩ ned sã n dat n tog sore, a rengd n yãka a sẽn dat n kẽngẽ wã, la a segl sõma. Vɩɩmã yaa wa so-toaka. Yaa f bi-bɩɩlmã wakat la f segd n yãk f sẽn na n tees f vɩɩmã neng ninga. Yɩl n bãng n yãkã tõeeme n pa yɩ nana ye. A Zeova sagenda kom-bɩɩsã, n dat tɩ b bãng n yãk b sẽn na n wa maane. (Koɛ. 12:1; Mat. 6:20) A ratame tɩ y vɩɩmã yɩ noogo. A sẽn naan bũmb ninsã wilgda rẽ. Wala makre, bõn-neebã, rɩbd buud toor-toorã, la liuuli wã yɩɩlã. A geta d yell me, la a wilgd d sẽn tog n maan tɩ d vɩɩmã yɩ sõma. A yeta neb nins sẽn zãgsd tɩ b kõn tũ a saglsã yaa: “Yãmb yãka bũmb nins sẽn ka tol n kõt maam sũ-noogã. . . . Mam tʋmtʋmdbã na n maana sũ-noogo, la yãmb na n paama yãnde. Mam tʋmtʋmdbã na n kaasa ne sũ-noogo, tɩ b sũur yaa noogo.” (Eza. 65:12-14) Bũmb fãa pʋgẽ, d sã n bãng n yãk yam, noogda a Zeova sũuri, bala waoogda a yʋʋrã.—Yel. 27:11. w17.07 22 s. a 1-2

Wẽnnaam sã n mi ãdg fãa, rẽnd a mii tõnd ned kam fãa me sõma. A mii ned fãa sẽn beẽ, a tagsgo, la a bõn-daabo. A Zeova pa wʋmd tõnd toogã bal ye. A tara tõog n na n sõng-do, la a ratame me n sɩd sõng-do. (Yɩɩn. 147:5) Tõe tɩ y tagsdame tɩ y zu-loeesã yaa wʋsgo, la tɩ yɩɩda y pãnga. La Wẽnnaam mii tõnd pãngã tɛka. A tẽegdame tɩ “tõnd yaa tẽng tom.” (Yɩɩn. 103:14) Tõnd sẽn pa zems zãngã, d kongda wʋsgo, n mi n yɩlem d kongr kẽer menga, tɩ sãamd d sũuri. D gomda gomd ning n wa maand d bãngẽ, d mi n tara tʋls-wẽnse, wall d maan sũ-kiir ne d to bũmbu. A Zeova yẽ pa kongd ye. La a mii d kongr sẽn sãamd d sũur to-to wã, bala a yamã ka tɛk ye. (Eza. 40:28) Tõe tɩ y tẽra yell sẽn da sãamd y sũur wʋsgo, t’a Zeova ning a nug tɩ y paam yolsgo.—Eza. 41:10, 13. w17.07 18-19 s. a 6-8

Sirlãnka saam-biig sẽn be tẽn-zẽng n dɩk a zĩig sẽn be a ba-yirã n kõ tɩ b maand tigissã la tigis-kãsemsã beenẽ. Roog me n be be, tɩ neb sẽn kẽes b mens zãng Wẽnnaam tʋʋmdã pʋgẽ gãe be. A ra tara a sẽn tõe n maan ne a roogã la a zĩigã n paam yõodo, la a basa rẽ sẽn na yɩl n sõng koe-moondbã nug sẽn pa zãadã. D tẽed-n-taas sẽn be tẽng a ye pʋgẽ d sẽn pa tar sor n na n tʋm d tũudmã tʋʋm kẽer sakame tɩ b maand tigissã bãmb zagsẽ wã. Woto sõngda so-pakdbã ne saam-biis nins nug sẽn pa zãadã tɩ b paam tigsg zĩiga, tɩ pa tũ ne ligd yiisg ye. Saam-bi-poak a ye n nong n kõt kũun n teend Rĩungã tʋʋmã. A yeelame tɩ yʋʋm a wãnã a sẽn wɩngd ne kũunã, yẽ mengã toeemame, hal tɩ yaa wa bõn-sãanga. Ad a sẽn yeele: “Mam gũus n gesame tɩ m sẽn nong n kõt m sẽn tarã, kɩtame tɩ m manesmã ne m taabã toeeme. M sakdame n kõt sugr n yɩɩd pĩndã, m maanda sũ-mar ne m taabã n yɩɩd pĩndã. M leb n sakd n basda yɛl nins sẽn sãamd m sũurã. Ned sã n sagl-ma, m sakda nana masã.” w17.07 9 s. a 9-10

Wõnda a Zoob wa n bãnga a namsgã võore, la tõe t’a ra mi n sokda a meng bõe yĩng tɩ Wẽnnaam bas tɩ yẽ nams hal wʋsg woto. A sã n da mi n tags woto, a ra tõe n tẽega a Zeova sẽn yeel-a bũmb ninsã, tɩ bels-a la sõng-a t’a ra yĩm sẽn tar yõod n yɩɩdã ye. (Yɩɩn. 94:19) D sã n bʋgsd a Zoob kibarã zugu, tõe n belsa tõndo, la sõng-d tɩ d ra yĩm sẽn tar yõod n yɩɩdã ye. Zoob sebrã naaga bũmb nins a Zeova sẽn kɩt tɩ b pĩnd n gʋls “tõnd zãmsg yĩnga, tɩ tõnd tõe n gũ tõnd tẽeb pidsg ne sũ-mare, la ne Gʋlsg Sõamyã belsgo.” (Rom. 15:4, Wẽnnaam Sebre, 1983) A Zoob kibarã wilgda tõnd tɩ pa segd tɩ d tagsd d zu-loeesã yell wʋsgo, hal n pa le tẽegdẽ tɩ sẽn tar yõod n yɩɩdã yaa a Zeova naamã yell welgr ye. Bɩ tõnd me kell n maan sɩd ne a Zeova baa zu-loees sasa, n wilg tɩ d teenda a naam sẽn ka to wã wa a Zoobe. w17.06 24 s. a 9; 25 s. 13-14

A Zeezi ra miime tɩ yaa tɩlɛ tɩ ninsaal mi n vʋʋse. Vugri, yẽ ne a karen-biisã gilg n moona koɛɛgã wʋsgo. Rẽ poore, a togs-b-la goam nins sẽn yaa rũndã daar vɛrse wã. Yaa sɩd tɩ reemã la pemsmã kokr tõe n sõngame tɩ d vʋʋse, n le paam pãng bilfu. La d segd n gũusame tɩ ra wa lebg rẽ n pak tõnd n yɩɩd ye. Pipi kiris-nebã wakatẽ, neb wʋsg ra yetame: “Bɩ d dɩ la d yũ. Bala, beoogo, d na n kiime.” (1 Kor. 15:32) Rũndã-rũndã me, neb wʋsg tagsda woto. La d maanda wãn n bãng d sã n pa maand tɩ loog noor reemã la yõ-noogrã wɛɛngẽ? D tõe n magame n ges semen fãa, d sẽn tʋmd tũudmã tʋʋmã, wakat a wãn la rɩkda. D mag sẽk ning me tõnd sẽn kẽesd reemã la yõ-noogrã pʋgẽ wã. Wala makre, yĩn-wɩsgrã, televiziõ wã gesgo, pa rẽ bɩ ze-video wã tãoobo. Woto, d na n bãnga d sã n segd n demsa bũmbu.—Efɛ. 5:15, 16. w17.05 24-25 s. 11-13

A Zeezi yel-bũndã pʋgẽ, toandã yãa kĩndf sẽn yaa neer wʋsgo. A sũur yɩɩ noog wʋsg ne kĩndfã, hal t’a koos a sẽn tarã fãa n da-a. A tog n da mii vẽeneg tɩ kĩndfã yõod sɩd waoogame! Wẽnnaam Rĩungã yaa wa kĩndfã ligd sẽn waoogã. Tõnd sũur sã n noom ne Wẽnnaam Rĩungã wa toandã sũur sẽn yɩ noog to-to ne kĩndfã, d na n sak n basa bũmb fãa sẽn na yɩl n paam n naag Rĩungã poorẽ dãmbã. (Mark 10:28-30) A Zaase ra zãmba nebã, n lebg rakãagre. (Luk 19:1-9) La daar a ye, a wʋma a Zeezi sẽn gomd Wẽnnaam Rĩungã yelle. Goamã yɩ-a-la noog wʋsgo, t’a yãk yam n na n toeem fasɩ. A yeela a Zeezi yaa: “Zu-soaba, mam na n yãka m paoongã pʋɩ-sʋk n kõ naong rãmba. La mam sã n dag n zãmba ned n deeg a bũmbu, m na n lebsa yẽnda naoor a naase.” A sɩd lebsa nebã b ligdã, la a bas rat-wʋsgã. w17.06 10 s. a 3-5

Roagdb sã n kos ned t’a sõng b biiga, segdame t’a soabã no-goam la a manesem sõngd biigã t’a waoogd a roagdbã. A segd n gũusame n da gom roagdbã yell wẽnga, wall a pʋd n dat n deeg b zĩig n wub biigã ye. A segd n gũusame me n da wa tall manesem sẽn na n kɩt tɩ tigingã ned wall ned a to tags t’a maanda sẽn pa segd ne biigã ye. (1 Pɩy. 2:12) Yaa sɩd tɩ roagdbã tõe n kosa sõngre. La ket n yaa bãmb n segd n sõng b kambã tɩ b tũ a Zeova. B sã n kos ned t’a sõng b biiga, b segd n gũusd n geta a sẽn sõngd-a to-to wã. Bala, yaa bãmb n segd n wub biigã. Roagdba, pʋʋs-y-yã a Zeova n kos sõngre, la y modg n maan y sẽn tõe fãa. (2 Kib. 15:7) Modg-y tɩ bũmb nins sẽn na n sõng y kambã tɩ b tũ a Zeova wã lʋɩ taoore, la y ra lʋɩɩs sẽn noom yãmbã taoor ye. Maan-y y sẽn tõe tɩ Wẽnnaam Gomdã kẽ y biig fãa sõma. Bas-y y yam tɩ y kambã na n tũu a Zeova ne b sũur fãa. w17.05 12 s. 19-20

Rao a ye la nin-yaals a yiib rõd t’a tʋʋsa Wẽnnaam ne rĩma. Bʋ-kaoodbã kaoo a bʋʋdo, n yeel t’a segda ne kũum. B sɩd lob-a-la kug t’a ki, la b kʋ a kom-dibli wã me. Mams-y n ges-y neb nins sẽn nong tɩrlmã sũy sẽn sãam to-to, b sẽn get b sẽn kʋ raoã ne a kambã zaalmã! Pa kibar b sẽn naan ye. Yaa yell sẽn paam rao sẽn da tũud a Zeova ne a sũur fãa. A yʋʋr la a Nabot. A zĩnda Israyɛll rĩm a Akaab wakatẽ wã. (1 Rĩm. 21:11-13; 2 Rĩm. 9:26) Rĩm a Akaab ra ratame t’a Nabot koos a viyn pʋʋgã ne yẽ, wall a bas tɩ yẽ reeg a pʋʋgã n soog la a kõ-a a to sẽn yaa sõma n yɩɩda. La a Nabot zãgsame. Bõe yĩnga? A Nabot sẽn zãgsã yaa a sẽn dat n tũ noor a Zeova sẽn kõ Israyɛll nebã. A yeel-b lame tɩ b pa segd n koos b yaab-rãmb pʋʋg tɩ ned reeg n soog wakat fãa yĩng ye. (Maan. 25:23; Sõd. 36:7) Yaa vẽeneg t’a Nabot tũu a Zeova raab yel-kãngã pʋgẽ. w17.04 23 s. a 1; 24 s. a 4

Nin-wẽnsã sã n wa pa le beẽ, ãnd dãmb n na n zĩnd dũniyã zugu? Ad a Zeova sẽn pʋlme: “Sik-m-mens rãmbã n na n soog tẽngã, la b na n paama vɩ-bãane, ne sũ-noog meng-menga.” A paasame: “Nin-tɩrsã na n sooga tẽngã, la b na n paa beenẽ wakat sẽn kõn sa.” (Yɩɩn. 37:11, 29) Yaa ãnd rãmb la “sik-m-mens rãmbã” la “nin-tɩrsã”? Sik-m-mens rãmbã yaa neb nins sẽn baood n bãngd a Zeova la b maand a raabã. Nin-tɩrsã yaa neb nins sẽn maand sẽn yaa tɩrg a Zeova nifẽ wã. Rũndã-rũndã, nin-wẽnsã sõor yɩɩda nin-tɩrsã hal zĩig sẽn zãre. La dũni-paalgã sẽn watã pʋgẽ, yaa neb sẽn yaa sik-m-mens rãmb la nin-tɩrs bal n na n zĩnd be. B na n manega tẽngã t’a lebg arzãna. w17.04 10-11 s. a 5-6

Tõnd sẽn nong Wẽnnaamã, d nonga d tẽed-n-taasã me. B sã n wa tar zu-loees la d wilgd d nonglem ne-b n tɩ yɩɩda. (1 Zã 3:17, 18) Pipi kiris-nebã wakate, kom n wa n kẽ Zide soolmã. Kiris-nebã sẽn da be zĩis a taabã kõo b sẽn tare, tɩ b tool b tẽed-n-taasã sẽn be Zide wã. (Tʋʋ. 11:28, 29) Tʋm-tʋmd a Poll ne a Pɩyɛɛr sagla kiris-nebã tɩ b maan taab sãando. (Rom. 12:13; 1 Pɩy. 4:9) Kiris-nebã sã n tog n deeg b tẽed-n-taag sẽn wa n na n kaag-ba, yaa vẽeneg tɩ b tẽed-n-taag sã n zoet n na n põsg a yõor sabab-wẽng yĩnga, wall b sẽn namsd-a wʋsg tũudmã poorẽ, b segd n deeg-a-la neer n yɩɩda. Sẽn nan pa kaoose, a Zeova Kaset rãmb tusa, pagb la rap ne kamb zoe n yii Ikrɛn yaanga, zabr yĩnga, la b sẽn da namsd-b tũudmã poorẽ yĩnga. Bʋko, b kʋʋ kẽere. La wʋsg zoe n kẽnga Ikrɛn tẽns a taaba, tɩ sãnda kẽng Risi. D tẽed-n-taasã sẽn be zĩ-kãensã reeg-b-la sãando. Ikrɛn la Risi saam-biisã kell n pa kẽes b toog politikã pʋgẽ, bala b ‘ka dũniyã rẽnd’ ye. B kell n ‘moona koe-noogã’ ne yẽesem.—Zã 15:19; Tʋʋ. 8:4. w17.05 4 s. a 6-7