Sẽoogo

Yaa tɩlɛ tɩ d yɩ a Zeezi zoa, d sã n dat tɩ Wẽnnaam leokd d pʋʋsgã. Woto pa rat n yeel tɩ d sã n yeel d pʋʋsg fãa baasgẽ tɩ “yaa ne a Zeezi yʋʋre,” sekame ye. D segd n bãnga a Zeova sẽn tũnugd ne a Zeezi to-to n leokd d pʋʋsgã. A Zeezi yeela a tʋm-tʋmdbã yaa: “Bũmb ning fãa yãmb sẽn na n kos ne mam yʋʋre, mam na n maana bõn-kãnga.” (Zã 14:13) Baa ne sẽn yaa a Zeova meng a toor n kelgd d pʋʋsgã la a leokdẽ wã, a kõo a Zeezi noor t’a na n ges t’a Ba wã raab pidsi. Nand tɩ Wẽnnaam leok d pʋʋsgo, a rengd n gesa d sã n tũuda sagls nins a Zeezi sẽn kõ-dã. Wala makre, a Zeezi yeelame: “Yãmb sã n kõ nebã sugr b beegrã yĩnga, yãmb Ba sẽn be saasẽ wã me na n kõo yãmb sugri. La yãmb sã n pa kõ nebã sugr b beegrã yĩnga, yãmb Ba wã me pa na n kõ yãmb sugr y beegrã yĩng ye.” (Mat. 6:14, 15) Dẽnd segdame tɩ d maand d taabã neer la d sakd n kõt-b sugri, wa a Zeova ne a Zeezi. w20.04 22 s. a 6

Tʋm-tʋmd a Poll bao n bãnga bũmb ning sẽn noom a kɛlgdbã, n tik rẽ zug n sõs ne-ba. Wala makre, tõe tɩ kʋʋngã a sẽn sõs ne Listr tẽngẽ wã ra mii Gʋls-sõamyã bilfu, wall b pʋd n da pa mi baa bilf ye. Rẽ n so t’a Poll sõs ne-b bũmb b sẽn mi zugu. A goma Wẽnnaam sẽn kɩt tɩ b tõe n paam kood sõma wã yelle, la b sẽn tõe n paam sũ-noog b vɩɩmã pʋgẽ wã me yelle. A gom-biisã n paas a sẽn da rɩkd makr ninsã võor da yaa nana. Gũusd-y n get-y bũmb ning sẽn noom nebã n tõog n bãng n sõs ne-b tɩ zemse. Y sã n wa kolgd ned wall a zaka, bõe n tõe n sõng-y tɩ y bãng sẽn noom-a? Yaa gũusgã yɛs n na n sõng-yã. Tõe t’a pɩɩsda a zakã, bɩ n karemd sebre, wall n manegd a weefo, pa rẽ bɩ n tʋmd tʋʋmd a to. Sã n zemsame, y tõe n tika a sẽn maand bũmb ningã n sõs ne-a. (Zã 4:7) Nina fu-yerdɩ tõe n wilga a sẽn yit tẽng ninga, a sẽn tʋmd tʋʋmd ninga, bɩ a sẽn nong reem ninga. w20.04 11 s. 11-12

D tẽed-n-taas kẽer maooda ne yɩɩr sẽn loog noore, hal tɩ lebg wa bãaga. B sã n be neb sʋka, b yamã pa gãe, b sẽn tagsd tɩ nebã get-b lame wã yĩnga. Tõe n yɩɩ toog wʋsg tɩ b zĩnd zãma sʋka, la b pa vaand tigissã la tigis-kãsemsã ye. Yɩl n gom ne ned b sẽn pa mi pa nana ye. Baasgo, b yitame n moond koe-noogã. Yãmb sã n maooda ne yell a woto buudu, bãng-y tɩ y pa y yembr ye. Neb wʋsg me maooda ne y zu-loɛɛgã buudu. Tẽegd-y t’a Zeova sũur nooma ne yãmb sẽn modgd ne y sũur fãa wã. Yãmb sẽn pa komsd raood n basã wilgdame t’a Zeova ningd-y-la barka, la a kõt-y pãnga. (Fili. 4:6, 7) Yãmb sã n ket n tũud a Zeova baa ne yɛlã la sũ-sãamsã, y tõe n basa y yam tɩ y noogda a sũuri. D wʋsgã pa tar keelem woto ye. Baasgo, d ket n tõogda toogo. (2 Kor. 4:16) Ne a Zeova sõngre, tõnd fãa na n tõog n zoee zoeesã n tãag a tɛka! w20.04 31 s. 20-21

D sã n ges Wẽnnaam sẽn naan tẽngã to-to wã, d bãngda vẽeneg t’a yaa yam soaba. (Ebre. 3:4) Tẽngã ka to, bala yaa yẽ zug bal la ninsaal tõe n vɩɩmde, a sẽn tar bũmb toor-toor sẽn sakd vɩɩmã yĩngã. D tõe n dɩka tẽngã n mak ne ro-kẽeng sẽn yaa neere, b sẽn pag kũma! La tẽngã yaa toor wʋsg ne roog ninsaal sẽn me tɩ pid ne neba. Wala makre, neb nins sẽn be roogẽ be wã na n tõog n vɩɩmd n kaoosa wakat a wãna, sã n mikame tɩ yaa bãmb mensã n segd bao pemsmã b sẽn vʋʋsdã, rɩɩbã, koomã, la b yaool n pa tar zĩig n na n lobd b sagdã? Sã n yaa woto, pa na n kaoos la b ki ye. Tẽngã yẽ pa woto ye. Neb milyaar-dãmb la rũms ka tɛk n vɩ a zugu. Tẽngã yiisda a toorẽ pemsem, rɩɩb la koom, hal tɩ sekdẽ. Baa ne rẽgdã la sagdã sẽn paad tẽngã zugã, a ket n yaa neere, n sakd vɩɩm me. Bõe yĩng tɩ yaa woto? Bala, a Zeova naana tẽngã t’a tõe n wẽneg n yɩlg a mengã. w20.05 20 s. a 3-4

A Sʋɩtãan sẽn yeel a Awa woto wã, a ra ratame t’a tẽ t’a Zeova yaa ziri yagda. A sẽn maan woto wã, a lebga munaafɩɩk bɩ kãnegda. A belga a Awa fasɩ, hal t’a tẽ-a. (1 Tɩm. 2:14) A Awa kɩsa a Sʋɩtãan sɩd n yɩɩd a Zeova. Rẽ kɩtame tɩ yɩ nana ne a Awa t’a yãk yam sẽn tolg n yaa wẽnga. A yãka yam n kɩɩs a Zeova noore. A yãka tɩɩg ning a Zeova sẽn yeel tɩ b ra rɩ wã bil n dɩ. Rẽ poore, a kõo a Ãdem me t’a rɩ. (Sɩng. 3:6) Tags-y bilf n ges a Awa sẽn da segd n leok a Sʋɩtãan tɩ bũmb ninga. Mams-y wa a sẽn da na n yeel-a yaa: “Mam pa mi foo ye. La m mii m Ba a Zeova, n nong-a la m kɩs-a sɩda. A kõo maam ne a Ãdem bũmb fãa. Fo yɩta wãn n gomd a yell wẽnga? Kẽng n looge!” A Awa sã n da yeel woto, a Zeova sũur da na n yɩẽ-la noog wʋsg ne a bi-puglã, bala ra na n wilgame t’a maanda sɩd ne-a. (Yel. 27:11) La a Awa ne a Ãdem fãa ra pa nong a Zeova ne nonglem hakɩɩk ye. Woto kɩtame tɩ b pa tõog n sõng tɩ b Ba wã yʋʋrã paam waoogre, b sẽn wa n sɩng yʋʋrã sãoongã ye. w20.06 4 s. 10-11

D saam-bi-pogsã segda ne pẽgre, tʋʋm nins fãa b sẽn tʋmd a Zeova siglgã pʋgẽ wã yĩnga. Wala makre, b sõngd n meta siglgã rot la b manesdẽ, n teend sul toɛy-toɛy sẽn gomd buud-gom-zẽnga, bɩ n kẽnd n sõngd ne Betɛllã tʋʋmã. B naagd n sõngda d tẽed-n-taasã sabab-wẽns sasa, b sõngd n lebgda siglgã sɛbã, la b yaa so-pakdb wall misioneer dãmb me. Wa saam-biisã, saam-bi-pogsã me kẽnda so-pakdbã lekolle, Rĩungã koe-moondb lekolle, la Gileyaad lekollã me. Sẽn paase, pagbã sõngda b sɩdbã tɩ b tõogd n tʋmd tʋʋm nins b sẽn tar tigingã la siglgã pʋgẽ wã sõma. Saam-bi-kãensã sẽn yaa “kũun sẽn yaa rapã” ra pa na n tõog n tʋm b tʋʋmdã sõma, b pagbã sã n da pa sõngd-b ye. (Efɛ. 4:8) Kãsem-dãmb nins sẽn tar yamã sak n deegame tɩ saam-bi-pogsã sẽn tʋmd ne yamleoogã yaa wa “tãb-bi-kʋʋngo,” la tɩ b naaga neb nins sẽn tar minim wʋsg koɛɛgã mooneg pʋgẽ wã. Sẽn paase, kãsem-dãmbã segd n sak n deegame tɩ saam-bi-pogs nins tẽeb sẽn tar pãngã tara minim wʋsgo, n tõe n sõng kom-pugli wã tɩ b tõog n mao ne yɛl kẽere. (Tɩt 2:3-5) Sɩd-sɩdã, d saam-bi-pogsã segda ne pẽgre! w20.09 23-24 s. 13-14

Ned sã n da tũud a Zeova n wa base, a Zeova pa yĩmd a yell ye. A pa yĩmd bũmb nins a soabã sẽn da maan a tũudmã yĩngã me ye. (Ebre. 6:10) No-rɛɛs a Ezayi da rɩka makr sẽn wilgd a Zeova sẽn get a nin-buiidã yell sõma to-to wã. A yeelame: “Bãmb dɩlgda b nebã wa pe-kɩɩm sẽn wãbenegd a rũmsi, bãmb na n tẽega b nug n tigim b piisã, n kãag-b n mobg b menga.” (Eza. 40:11) A Zeova sẽn yaa tõnd pe-kɩɩm-kãsengã tagsg yaa wãna, d tẽed-n-taag sã n wa pa le naagd a nin-buiidã n tũud-a? Bũmb la a Zeezi ra sok a karen-biisã, tɩ sõngd tõnd tɩ d bãng rẽ. A ra sok-b lame yaa: “Yãmb tagsg yaa bõe ne yãoã? Rao sã n tar piis koabg t’a yembr meneme, a pa na n bas pis-wɛ la a wɛ wã tãensã zutu, la a kẽng n tɩ gẽes sẽn menem-a wã sɩda? La mam yeta yãmb sɩd t’a sã n wa yã-a, a na n kɩdma sũ-noog pe-kãng yĩnga, n yɩɩg pis-wɛ la a wɛ nins sẽn da pa menemã.”—Mat. 18:12, 13 w20.06 19-20 s. a 8-9

D getame tɩ d sẽn maand d sẽn tõe fãa n tũud a Zeova wã yaa zu-zẽkr meng-menga. (Yɩɩn. 27:4; 84:11) Rao sẽn deeg lisg sã n baood n na n tʋm n paas a Zeova siglgã pʋgẽ, seka pẽgre. La a sã n paam tɩ b sɩd kõ-a tʋʋmde, a pa segd n tagsdẽ t’a sãoo a taabã masã ye. (Luk 17:7-10) A raabã segd n yɩɩ tʋm a taabã yĩng ne sik-m-menga. (2 Kor. 12:15) Biiblã gomda neb sẽn da tagsd tɩ b sãoo b taab yelle, tɩ yaa keoogr ne-do. A Dioterfɛs sẽn da pa sik-m-meng soabã ra baoodame n na n “yɩ taoor soab” tigingã pʋgẽ. (3 Zã 9) A Ozɩyas baoo ne wuk-m-meng n na n tʋm tʋʋmd a Zeova sẽn pa kõ-a sor t’a tʋme. (2 Kib. 26:16-21) A Absalom sẽn da rat n lebg rĩmã maana sɩlem n na n paam tɩ nin-buiidã teel-a. (2 Sãm. 15:2-6) Kiba-kãensã wilgda vẽeneg t’a Zeova sũur pa noom ne neb nins sẽn baood b mens waoogr bɩ ziirã ye. (Yel. 25:27) Wuk-m-mengã la yʋ-baoorã wat n baasa ne yel-beedo.—Yel. 16:18. w20.07 4 s. a 7-8

Kiris-neb kẽer yika ne b zak rãmb n kẽng tẽng a to, n na n põs zu-loɛɛga, bɩ n na n tɩ bao tʋʋmde. Woto wã, tõe tɩ b kambã na n tɩ karma lekoll b sẽn pa gomd b buudã gomde. Tõe tɩ b roagdbã na n zãmsa tẽngã buud-gomde, sẽn na yɩl n paam tʋʋmde. La tiging bɩ sull sẽn gomd bãmb buud-gomdã sã n beeme, b na n maana wãna? Yaa tigin-bʋg la b na n kẽnda? Segd n yɩɩ tẽngã buud-gomd tiging bɩ, bɩ tiging sẽn gomd b zakã rãmb buud-gomde? Zakã soab n segd yãk zakã rãmb sẽn na n kẽnd tiging ninga. A tog n yãka sẽn na n naf zakã neb fãa. (Gal. 6:5) Sẽn mik tɩ yaa ned fãa ne a yam-yãkrã, d pa segd n ning zakã soab taal ye. Sẽn wa n yaa yam ning fãa la a yãk-yã, d segd n sakame, la d reeg zakã rãmb sõma tigingã pʋgẽ, n wilg tɩ d nong-b lame.—Rom. 15:7. w20.08 30 s. 17-18

D sã n dat n paam pãng ning a Zeova sẽn kõtã, d pa segd n tags tɩ yaa d yãoog pãng yĩnga, d sẽn karem n ta zĩig ninga, d buud wall d tarem yĩng la d tar yõod ye. Pa bõn-kãensã n kɩtd tɩ d tar yõod a Zeova nifẽ ye. Sɩd me, Wẽnnaam nin-buiidã sʋka, pa wʋsg n “yaa neb sẽn yaa yam dãmb ninsaalbã nifẽ, neb sẽn tar pãnga, la neb sẽn dog ne naam” ye. (1 Kor. 1:26) Woto wã, baa yãmb pa tar bũmb kẽer sẽn wõnd tara yõod wʋsgã, y tõe n kell n tũu a Zeova. Pʋd-y n ges-y rẽ wa segb y sẽn paam n na n yã a Zeova sẽn na n sõng-y ne a pãngã to-to. Wala makre, yãmb sã n zoeta neb nins sẽn dat tɩ y maan sãmb-sãmb ne bũmb nins y sẽn tẽedã, bɩ y pʋʋs a Zeova n kos-a t’a kõ-y raood tɩ y gom n wilg y sẽn tẽedã. (Efɛ. 6:19, 20) Y sã n bẽeda bã-kɛgeng hal tɩ pa nana, bɩ y kos a Zeova t’a kõ-y pãng tɩ y kell n tʋm a tʋʋmã wa y sẽn tõe tɛka. Wakat ning fãa y sẽn na n yã a Zeova sẽn sõng-y, y tẽebã pãng na n paasame. w20.07 16 s. a 9

D sã n dat n lʋɩɩs Wẽnnaam Rĩungã raab taoor d vɩɩmã pʋgẽ, rat n yeel t’a Rĩungã, d segd n maana wa a Abrahaam sẽn sak n mong a meng bũmb wʋsg n na n ta Wẽnnaam yamã. (Mark 10:28-30; Ebre. 11:8-10) Ra tẽ-y tɩ zu-loees pa na n zĩnd ye. Baa neb nins sẽn dɩk b vɩɩmã tõr n maand a Zeova raabã pa na n põs zu-loees ye. (Zak 1:2; 1 Pɩy. 5:9) Rũndã-rũndã, d tara bʋʋm wʋsg n na n tagsd beoogã yell n yɩɩda. Bala, yɛl nins sẽn maandã wilgda vẽeneg tɩ d bee dũni-kãngã yaoolem wakatã baasgẽ. Wẽnnaam Rĩungã wa soog tẽngã gilli, bũmb wʋsg n na n kõ-d sũ-noogo. Wala makre, d neb nins sẽn maan kaalmã sẽn na n vʋʋgã. Sasa kãnga, a Zeova na n keoo a Abrahaam, a tẽebã la a sũ-marã yĩnga, n vʋʋg yẽ ne a zakã rãmb tẽngã zugu. Yãmb na n zĩnda be n paam n deeg-b bɩ? Y tõe n zĩnda be, la yaa y sẽn na n maan wa a Abrahaam, n sak n mong y meng bũmb wʋsg Wẽnnaam Rĩungã yĩnga, la y kell n tall tẽeb baa ne zu-loeesã, la y gũ ne sũ-mar t’a Zeova wa pids a pʋlemsã.—Mii. 7:7. w20.08 5-6 s. 13-14; 7 s. 17

D miime tɩ baa d bɛɛbã kʋ-do, a Zeova na n wa vʋʋg-d lame. D kɩsa sɩd tɩ bũmb kae b sẽn tõe n maan n sãam tõnd ne a Zeova zoodã ye. (Rom. 8:35-39) A Zeova sẽn sõng-d tɩ d bãng tɩ sẽn ki-bã na n wa vʋʋgame wã wilgdame t’a yamã sɩd ka to ye. Ne rẽ maasem, a Zeova kɩtame tɩ kũumã rabeem sẽn yaa a Sʋɩtãan zab-te-kãseng a ye wã pa tar pãng d zugu, la a leb n kõt-d raood sõma tɩ d tõe n kell n sak-a. A Zeova bɛɛbã sã n wa yeel tɩ y sã n pa sak b sẽn datã b na n kʋ-y lame, y na n teega a Zeova, n kɩs sɩd t’a na n wa vʋʋg-y lame bɩ? Y maanda wãn n bãng y sã n na n kell n teega a Zeova? Y tõe n soka y meng yaa: ‘Mam sẽn yãkd yam nins daar fãa wã, baa yel-bõonesã pʋgẽ wã wilgdame tɩ m teega a Zeova bɩ?’ (Luk 16:10) Ad sokr a to: ‘Mam sẽn vɩ to-to wã wilgdame tɩ m kɩsa sɩd tɩ m sã n deng n bao Rĩungã, a Zeova na n gesame tɩ m paam teed nins fãa sẽn yaa tɩlɛ ne-mã, wa a sẽn pʋlmã bɩ?’ (Mat. 6:31-33) Sogs-kãensã leoor sã n yaa n-ye, wilgdame tɩ y kɩsa a Zeova sɩda, la tɩ y segl n saa makr buud fãa yĩnga.—Yel. 3:5, 6. w20.08 17-18 s. 15-16

D segd n paama minim, n tõe n tʋm ne Wẽnnaam Gomdã sõma. Ne tigissã maasem, d paamda minim kẽer n tõe n maan rẽ. La d sã n dat n sõng nebã tɩ b sak n deeg tɩ Biiblã sẽn yetã sɩd tara yõod wʋsgo, d tog n zãmsda Biiblã d toor wakat fãa. D segd n talla Wẽnnaam Gomdã n bɩɩs d tẽebã. Rẽ wɛɛngẽ, Biiblã kareng bal pa sek ye. D segd n bʋgsda d sẽn karemdã zugu, la d maand vaeesg siglgã sɛb pʋsẽ, sẽn na yɩl n wʋm a võor sõma n tõog n bilg nebã. (1 Tɩm. 4:13-15) Woto, d na n tõog n talla Wẽnnaam Gomdã n zãms neb a taabã. La woto pa rat n yeel tɩ d karemd Biiblã vɛrse bal tɩ nebã kelgdẽ ye. D segd n sõnga d kɛlgdbã tɩ b wʋm vɛrse wã võore, la b bãng b sẽn tõe n tũ rẽ to-to. D sã n zãmsd Biiblã d toor n pa vaandẽ, d na n tõog n paasa d minimã, n wa tõe n tall Wẽnnaam Gomdã a sẽn vẽneg tɩ b gʋlsã n zãms neb a taabã sõma.—2 Tɩm. 3:16, 17. w20.09 28 s. 12

D sã n tagsd bũmb nins fãa a Zeova sẽn maand n sõngd tõnd koɛɛgã mooneg pʋgẽ wã yelle, na n kɩtame tɩ d kell n wɩng ne tʋʋmdã. Wala makre, a kõta tõnd bũmb wʋsg d tẽebã bɩɩsg yĩnga. Yaa sɛba, b sẽn yiis tɩ d tõe n paam ẽntɛrnetã pʋgẽ me, video-rãmba, odio, la teledifizɩyõ wã. Tags-y n ges-y-yã: Tõnd sɩt wɛɛbã pʋgẽ, y tõe n paama bũmb wʋsg ne buud-goam tusr la zaka. (Mat. 24:45-47) Bũmb a to d sẽn tõe n maan tɩ sõng-d tɩ d kell n wɩng ne koɛɛgã mooneg yaa d sẽn na n tũ a Zeezi mak-sõngã. A pa bas tɩ bũmb tiis-a t’a pa moon koɛɛgã ye. (Zã 18:37) A Sʋɩtãan sẽn wilg-a “dũniyã soolem toɛy-toɛyã fãa ne b ziirã,” a pa bas tɩ rẽ yamleoog kẽ-a ye. Neb a taab sẽn wa n dat t’a lebg rĩmã me, a zãgsame. (Mat. 4:8, 9; Zã 6:15) A pa tol n kẽes a toog arzɛgsã baoob pʋgẽ sẽn da tõe n tiis-a wã, wall a bas tɩ nebã sẽn da namsd-a ne nams-toaagã kẽes-a rabeem ye. (Luk 9:58; Zã 8:59) D sã n wa paamd makr d tẽebã yĩnga, d sã n tẽeg saglg ning tʋm-tʋmd a Poll sẽn kõ tɩ be rũndã daarã vɛrse wã pʋgẽ wã, tõe n sõng-d lame tɩ d kell n wɩng ne koɛɛgã moonego. w20.09 9-10 s. a 6-7

D sũur nooma d sẽn tar saam-bi-pogs wʋsg sẽn tʋmd ne yẽesem tigingã pʋgẽ wã. B kẽesda b toog tigissã sasa, la koɛɛgã mooneg pʋgẽ. Kẽer sõngd n manegda Rĩungã roogo, la b wilgdẽ tɩ b tẽed-n-taasã yell pak-b lame. La sãmbg kae tɩ b segda zu-loees me. Kẽer geta b roagdb sẽn kʋʋl yelle. Sãnda zak rãmb namsd-b-la b tẽebã yĩnga. A taab me yaa b ye n wubd b kamba, n tʋmd wʋsg sẽn na yɩl n ges b yelle. Bõe yĩng tɩ d segd n teel d saam-bi-pogsã? Bala dũniyã neb wʋsg pa waoogd pagbã wa sẽn segd ye. Sẽn paase, Biiblã sagendame tɩ d segd n teenda pagbã. Wala makre, tʋm-tʋmd a Poll ra yeela Rom kiris-nebã tɩ b reeg b saam-bi-poak a Feebe sõma, la b “sõng-a ne sõngr ning fãa a sẽn date.” (Rom. 16:1, 2) A Poll da naaga sull ning sẽn da tagsd tɩ pagbã ka võorã, tɩ kɩt t’a ra sãbsd-ba. La a sẽn wa n lebg kiris-nedã, a rɩka a Zeezi togs-n-taar n da waoogd pagbã, la a maand-b neere. w20.09 20 s. a 1-2

Sẽn na yɩl tɩ d Biibl karen-biig tʋll n moon koe-noogã, d tõe n sok-a-la sogsg kẽere, wala makre: “Fo sẽn sak n tũud Biiblã saglsã, wãn to la rẽ naf foo f vɩɩmã pʋgẽ? Fo tagsdame tɩ neb a taab segd n wʋma koe-kãngã bɩ? Bõe la f tõe n maan n sõng-ba?” (Yel. 3:27; Mat. 9:37, 38) D tẽeg t’a Zeezi kõo tõnd noor tɩ d zãms nebã “tɩ b sak bũmb nins fãa” a sẽn yeelã. Sãmbg kae tɩ noy a yiib nins sẽn yaa kãsems n yɩɩdã, rat n yeel tɩ nong Wẽnnaam, la nong f to wã naaga bõn-kãense. No-kãensã a yiibã ne koe-moonegã, la sõng nebã tɩ b lebg a Zeezi karen-biisã fãa tũuda taaba. (Mat. 22:37-39) Sẽn yɩɩd fãa, yaa nonglem yĩng la d sẽn moond koɛɛgã. Biibl karen-biis kẽer tõe n zoeta rabeem n pa rat n moon koɛɛgã ye. D wʋmda b manesem-kãng võore. La d tõe n sõnga karen-bi-kãens tɩ b bãng tɩ ne a Zeova sõngre, bilf-bilfã b na n wa tõoga ninsaal zoeesã.—Yɩɩn. 18:2-4; Yel. 29:25. w20.11 3 s. a 6-8

Y sã n wa segend y meng n na n tɩ zãms ne Biiblã, bɩ y pʋʋs a Zeova n gom karen-biigã yelle, la bũmb nins sẽn na n sõng-a wã me yelle. Kos-y-yã a Zeova t’a sõng-y tɩ y tõog n tik Biiblã n zãms karen-biigã tɩ kẽ-a sõma. Ning-y y yamẽ tɩ y raabã yaa y sõng-a t’a wa tõog n deeg lisgu. Karen-biigã segdame me n kelgd a Zeova daar fãa, la a gomd ne-a. Wãn to? Yaa a sẽn na n kelgd a Zeova goamã, la a pʋʋsd-a. A sã n karemd Biiblã daar fãa, a kelgda Wẽnnaam. (Zoz. 1:8; Yɩɩn. 1:1-3) Sagl-y y karen-biigã t’a pʋʋsd a Zeova daar fãa. Rẽ wã, pelg-y y pʋg n pʋʋs a Zeova zãmsg fãa sɩngrẽ la a baasgẽ ne y karen-biiga, la y pʋʋs a yĩng me. A sẽn kelgd y pʋʋsgã, a na n bãnga a sẽn tõe n pelg a pʋg n pʋʋs a Zeova to-to, ne a Zeezi Kirist yʋʋrã maasem. (Mat. 6:9; Zã 15:16) Karen-biigã sã n karemd Biiblã daar fãa, rat n yeel tɩ n kelgd a Zeova, la a pʋʋsdẽ, rat n yeel tɩ n gomd ne a Zeova, tags-y n ges-y rẽ sẽn tõe n sõng-a to-to t’a paam zood sõma ne a Zeova!—Zak 4:8. w20.10 8 s. a 8; 9 s. 10-11

Rũndã-rũndã, a Zeova siglgã maooda sẽn na yɩl tɩ zũnd-zãnd ra zĩndi, la tɩ laafɩ kell n zĩnd Wẽnnaam nin-buiidã sʋka, wa sẽn yɩ to-to pipi kiris-nebã wakatẽ wã. (Tʋʋ. 16:4, 5) Wala makre, f sã n kẽng tiging a to pʋgẽ, baa yaa tẽng a to, f zoe n mii Gũusg Gasgã zãmsg sẽn na n yɩ to-to, la sẽn na n yɩ sõsg ningã. Tao-tao bala f yam gãeeme, bala f neeme tɩ bũmb pa toeem ye. Wẽnnaam vʋʋsem sõngã bal n tõe n kɩt tɩ zems-n-taar a woto zĩndi. (Sof. 3:9) Bõe la y tõe n maane? Sok-y y meng yaa: ‘Mam modgdame tɩ zems-n-taar la laafɩ be tigingã pʋgẽ bɩ? Mam sakda sẽn lʋɩt-b taoorã bɩ? Neb a taabã tõe n teega maam, sẽn yɩɩd fãa m sã n tara tʋʋmd tigingã pʋgẽ bɩ? M nong n wata lɛɛr bɩ? M sõngda nebã, la m tʋll n sõng ne tũudmã tʋʋm bɩ?’ (Zak 3:17) Sã n mik tɩ y segd n modgame n paase, bɩ y pʋʋs n kos vʋʋsem sõngã sõngre. Y sã n sak tɩ vʋʋsem sõngã rems y zʋgã la y tʋʋm-tʋmdɩ wã, y tẽed-n-taasã na n nong-y lame la b nand-y-yã. w20.10 23 s. 12-13

Wẽnnaam Gomdã tõe n yɩɩ wa d nen-gɛtga. (Zak 1:23-25) Tõnd fãa la bal geta nen-gɛtg yibeoog fãa, n yaool n yi. Rẽ, d bãngda d sã n segd n manega d yĩngã zĩis kẽere, nand tɩ neb a taabã yã-do. Woto me, d sã n karemd Biiblã daar fãa, d na n yãa d sẽn tõe n maan n dems d tagsa wã la d yel-manesmã. Neb wʋsg gũus n gesame tɩ b sã n karemd daarã vɛrse yibeoog fãa n yaool n yi, sõngd-b-la wʋsgo. B basdame tɩ b sẽn karem bũmb ningã rems b tagsa wã. Rẽ poore daarã tõre, b modgdame n tũ saglgã b sẽn yã Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ wã. Sẽn paase, d segd n karemda Wẽnnaam Gomdã daar fãa la d bʋgsdẽ. Tõe n wõnda pa bõn-kãsenga, la yaool n naaga bũmb nins sẽn tar yõod wʋsgo, n tõe n sõng-d tɩ d kell n pa vɩɩm sẽn kõn sa wã sor zugã. w20.11 20 s. a 8

Baa ne pipi kiris-nebã sẽn da mi n paamd nams-toaagã, b paama bãan wakat me. Bõe la b maan bãanã wakate? Nin-kãensã sẽn da yaa pagb la rap sẽn yaa wẽn-sakdbã kell n moona koe-noogã n pa bas ye. Kibarã sẽn be Tʋʋm sebrã pʋgẽ wã wilgame tɩ yaa b sẽn “da zoet a Zeova” wã yĩnga. B kell n moona koe-noogã, tɩ kɩt tɩ ‘b sõorã ra paasdẽ.’ Sãmbg kae t’a Zeova ninga b tʋʋmdã barka, b sẽn kell n moon ne yẽesem bãan wakatã. (Tʋʋ. 9:26-31) Pipi kiris-nebã ra tũnugda ne segb buud fãa n moond koe-noogã. Wala makre, Wẽnnaam tʋʋmdã wɛɛngẽ, tʋm-tʋmd a Poll sẽn wa n bãng tɩ kʋɩleng sẽn yaa yaleng la b pak yẽnda yĩng Efɛɛzã, a tũnuga ne segb-kãng n na n moon koɛɛgã tẽn-kãng la a sõng neb wʋsg tɩ b lebg a Zeezi karen-biisi. (1 Kor. 16:8, 9) Karen-biisã kell n nanga pãng n “moond koe-noogã sẽn yaa a Zeova gomdã.” (Tʋʋ. 15:30-35) Baasa wãna? Rũndã daar vɛrse wã gomda rẽ yelle. w20.09 16 s. a 6-8

A Ãdem sẽn maan yel-wẽndã, a waa ne kũum a mengã zug la a yagensã zutu. D ket n nee a kɩɩsgã sẽn wa ne yel-beed ningã. La Wẽnnaam sẽn vʋʋg a Biig a Zeezi wã kɩtame tɩ d tõe n saag tɩ manegr n wate. “Kũum vʋʋgr me wata rao a ye maasem yĩnga,” rat n yeel t’a Zeezi. Tʋm-tʋmd a Poll paasame: “Woto me, na n tũu ne Kiristã tɩ nebã fãa paam vɩɩm.” (1 Kor. 15:22) A Poll sẽn yeel tɩ ‘tũu ne a Ãdem tɩ nebã fãa kiidẽ wã’ rat n yeelame tɩ bõe? A Poll ra tagsda a Ãdem yagensã yelle, bala a Ãdem yel-wẽndã kɩtame tɩ b fãa yaa neb sẽn pa zems zãnga, tɩ rẽ kɩt tɩ b fãa yaa kiidba. (Rom. 5:12) A Ãdem pa naag neb nins sẽn na n ‘paam vɩɩmã’ ye. A Zeezi sẽn ki tɩ yɩ maoongã pa tõe n naf-a ye. Bala, a ra yaa ned sẽn zems zãnga, n yãk yam n kɩɩs Wẽnnaam. Bũmb ning sẽn paam a Ãdmã me n na n paam neb nins “Ninsaal Biigã” sẽn na n geelg wa “bʋʋse,” rat n yeel tɩ b na n paama “sãoong sẽn ka sɛta.”—Mat. 25:31-33, 46; Ebre. 5:9. w20.12 5 s. 13-14

D sã n wa baood tʋʋmd ning a Zeova siglgã pʋgẽ n pa paame, bɩ d tags malɛgs nins sẽn kell n maan sɩd ne a Zeova wã yelle. Rĩm-wẽng a Akaab naamã wakate, a Zeova yeela malɛgsã tɩ b togs b sẽn tõe n belg rĩmã to-to. Malɛgs wʋsg togsa b sẽn na n maan to-to. La Wẽnnaam saka malɛk a ye sẽn yeelã, n wilg tɩ yẽ nengẽ wã la sõma n yɩɩda. (1 Rĩm. 22:19-22) Rẽ yĩnga, malɛgs a taabã sũy sãamame, tɩ b tags tɩ b sẽn dɩk b sẽk n wilg b sẽn na n maan to-to wã yaa zaalem sɩda? Bũmb kae sẽn wilgd tɩ b tagsa woto ye. Malɛgsã sɩd yaa sik-m-mens rãmba, la b rat t’a Zeova paam waoogr buud fãa. (Bʋ. 13:16-18; Vẽn. 19:10.) D ra tol n yĩm tɩ d sẽn paam n yaa a Zeova Kaset rãmbã, la d moond a Rĩungã yaa zu-zẽkr meng ye. Pa d sã n tar tʋʋmd a Zeova siglgã pʋgẽ la d tar yõod a Zeova nifẽ ye. Yaa d sã n yaa sik-m-meng soaba, la d sɩd tar yõod a Zeova la d tẽed-n-taasã nifẽ. Rẽ wã, bɩ d kos a Zeova t’a sõng-d tɩ d kell n yɩ sik-m-mens rãmba, la d sak n deeg tɩ pa bũmba fãa la d tõe n maan ye. D tags neb nins sẽn kõ mak-sõng sik-m-mengã wɛɛngẽ, tɩ b gomd b yell Biiblã pʋgẽ wã yelle. D sak n tʋmd d tẽed-n-taasã yĩng ne yamleoogo, wa d sẽn tõe tɛka.—1 Pɩy. 5:5. w20.12 26 s. 16-17

Fãagrã kut pʋglã makda saagr ning sẽn yit a Zeova nengẽ wã. Yaa d sẽn saagd t’a na n fãag-d-la ne kũumã, la t’a na n keoo neb nins fãa sẽn maand a raabã. (1 Tes. 5:8; 1 Tɩm. 4:10; Tɩt 1:1, 2) D sẽn saagd n na n wa paam fãagrã kogenda d tagsa wã. Saag-kãng sõngda tõnd tɩ d tagsd Wẽnnaam pʋlemsã yell n yɩɩda, la d kell n tall yam-sõng d zu-loeesã wɛɛngẽ. D fõgenda kut pʋglã, d sã n modg tɩ d tagsa wã zems ne Wẽnnaam dẽndã. Wala makre, d pa tik d saagrã arzɛgsã sẽn satã zug ye. Yaa Wẽnnaam zugu. (Yɩɩn. 26:2; 104:34; 1 Tɩm. 6:17) Vʋʋsem sõng sʋʋgã makda Wẽnnaam Gomdã sẽn yaa Biiblã. A tara pãng wʋsg n tõe n vẽneg ziri, la a yiis nebã ziri tũudmã zãmsg la minim-wẽnsã yembd pʋgẽ. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tɩm. 3:16, 17; Ebre. 4:12) D sẽn zãmsd Biiblã d toorã, la ne zãmsg ning a Zeova siglgã sẽn kõt tõndã maasem, d bãngd n tʋma ne sʋ-kãng sõma.—2 Tɩm. 2:15. w21.03 27 s. a 4; 29 s. 10-11

Baa ne b sẽn da balg tʋm-tʋmd a Zã, a sẽn da moond n gomd a Zeezi yellã, a kell n wilgame t’a tagsda neb a taabã yelle. Wala makre, a gʋlsa bũmb ning b sẽn vẽneg-a t’a yã wã, la a kɩt tɩ b tool rẽ tigimsã, sẽn na n yɩl tɩ b bãng “bũmb nins sẽn segd n maan ka la bilfã.” (Vẽn. 1:1) Rẽ poore, wõnda b sẽn wa n yiis a Zã Patmosã, a gʋlsa a evãnzillã sẽn gomd a Zeezi vɩɩmã la a koe-moonegã yellã. Sẽn paase, a gʋlsa sɛb a tãabo, n na n keng a tẽed-n-taasã raoodo. Yãmb me tõe n talla mong-m-meng yam wa a Zã, la y wilg ne y sẽn yãk yam n na n maan bũmb ningã tɩ y nonga nebã. A Sʋɩtãan dũniyã ratame tɩ y rɩk y sẽkã la y pãngã fãa n tʋm y meng yĩng n bao ligd la yʋʋre. Dũniyã gill zugu, koe-moondbã mongda b mens n kẽesd b sẽkã wʋsg koɛɛgã mooneg pʋgẽ, la b sõngd nebã tɩ b paamd zood sõma ne a Zeova. w21.01 10 s. a 9-10

A Zonatã ra tõe n maana sũ-kiir ne a Davɩɩde. A Zonatã sẽn da yaa rĩm a Sayull biigã, a ra tõe n yeelame tɩ yaa yẽ n segd n ledg a ba wã n dɩ naam. (1 Sãm. 20:31) La a Zonatã ra yaa sik-m-meng soaba, la ned sẽn maand sɩd ne a Zeova. Rẽ n so t’a sak a Zeova sẽn yãk a Davɩɩd t’a na n wa lebg rĩmã. Sẽn paase, a maana sɩd ne a Davɩɩde, baa rẽ sẽn kɩt t’a ba a Sayull sũur yik ne-a wã. (1 Sãm. 20:32-34) A Zonatã ra nonga a Davɩɩd wʋsgo. Woto kɩtame t’a ra pa maand sũ-kiir ne-a ye. A Zonatã ra yaa sodaag sẽn tar daoodo, la sẽn mi tãp tãoob sõma. Nebã ra gomda yẽ ne a ba wã yelle, n yetẽ tɩ “b dag n yaa faasg ne zoeese, wala sɩlse, la b rag n tara pãng wa gɩgma.” (2 Sãm. 1:22, 23) Rẽnd a Zonatã ra tõe n wuka a meng ne a sẽn tõog n maan bõn-kãsems nins zabrẽ wã. La a ra pa ned sẽn nong wags-n-taare, bɩ sũ-ki ned ye. A pʋd n pẽga a Davɩɩde, a sẽn da tar daoodo, la a teeg a Zeova wã yĩnga. Pʋd n yaa a Davɩɩd sẽn kʋ a Goliatã poor la a Zonatã maneg n nong a Davɩɩd wa a menga. w21.01 21 s. a 6; 22 s. 8-9

Kiris-nebã fãa segd n sakda a Zeezi sẽn zems zãngã zu-sobendo. La pag sẽn yaa kiris-ned sã n kẽ kãadem, a segd n sakda a sɩdã sẽn pa zems zãngã zu-sobendo. La woto tõeeme n pa yɩ nana ye. Rẽ n so t’a sã n wa baood ned n na n kẽ kãadem, a segd n soka a meng yaa: ‘Bõe n wilgd tɩ saam-bi-kãngã na n yɩɩ zak soab sẽn zãad a zak sõma? A lʋɩɩsda a Zeova tũudmã tʋʋm taoor a vɩɩmã pʋgẽ bɩ? A sã n pa maand woto, bõe n wilgd tɩ d kãadmã poore, a na n yɩɩ zak soab sẽn get a zakã rãmb tẽeb yell sõma?’ La yaa vẽeneg tɩ saam-bi-poakã leb n segd n soka a meng yaa: ‘Zʋg-sõma bʋs la m tara, tɩ tõe n sõng tɩ d kãadmã yɩ noogo? Mam yaa sũ-mar soaba, la ned sẽn yaa kõat bɩ? Mam tara zood sõma ne a Zeova bɩ?’ (Koɛ. 4:9, 12) Sũ-noog ning pag sẽn na n paam a kãadmã pʋgẽ wã bee ne a sẽn na n yãk yam n maan bũmb nins nand t’a kẽ kãadmã. Saam-bi-pogs milyõ-rãmb n kõt mak-sõngo, n sakd b sɩdbã. B segda ne pẽgre. w21.02 8 s. a 1-2

Yʋʋma noorã, koe-moondb wʋsg yãka yam n zãms buud-gomd a to, n na n tɩ sõng buud-gom-zẽng tigims sẽn dat koe-moondb wʋsgo. Yaa bãmb mensã n yãk yam-kãnga, n na n paam n tũ a Zeova sõma n paase. Baa sẽn tõe n kaoos yʋʋm wʋsg tɩ b yaool n wa tõe n gom buud-gom-kãng sõma wã, b tʋmda wʋsg n sõngd tigimsã. B zʋg-sõma wã ne b minimã nafda tigimsã wʋsgo. D nanda d tẽed-n-ta-kãensã sẽn mongd b mens bũmb kẽer saam-biisã yĩngã. Saam-biig sã n pa tõe n gom tigingã buud-gomd sõma, pa bʋʋm kãsem-dãmbã sull sẽn segd n tik n pa yãk-a t’a lebg kãsem-soab bɩ kãsemb-sõngd ye. Yaa zʋg-sõma nins saam-biig sẽn segd n bɩɩs n tõog n lebg kãsem-soab bɩ kãsemb-sõngdã la b segd n gese, la pa a sã n gomda tigingã buud-gomdã sõma ye.—1 Tɩm. 3:1-10, 12, 13; Tɩt 1:5-9. w20.08 30 s. 15-16

Neb kẽer tagsdame tɩ sũ-noogã yaa b sẽn na n tar laafɩ, ligd wʋsgo, tɩ zems-n-taar be b zakã pʋgẽ. Sũ-noog ning yell a Zak sẽn gomã naaga Wẽnnaam vʋʋsem sõngã biis sʋka. La rẽ pa be ne d vɩɩmã yɛl sẽn yaa to-to ye. (Gal. 5:22) Kiris-ned paamda sũ-noog hakɩɩka, a sã n miẽ t’a tata a Zeova yam, la t’a rɩkda a Zeezi naoore. (Luk 6:22, 23; Kol. 1:10, 11) Sũ-no-kãngã buud wita kiris-ned sũurẽ, wa bugum sẽn wit lãmp gell pʋgẽ. Lãmpã gell kɩtdame tɩ pemsmã la saagã pa tõe n kiis bugmã ye. Baa d sã n wa ka laafɩ, wall d pa le tar ligdi, sũ-no-kãngã buud pa menemd ye. D zakã neb wall neb a taab sã n wa yaand tõnd bɩ n namsd tõnd d tũudmã yĩnga, sũ-no-kãng pa sat ye. Sẽn wa n yaa wakat ning fãa la bɛɛb rat n kɩt tɩ d sũ-noogã sa, a pʋd n paasdame. Zu-loees nins fãa d sẽn paamd d tẽebã yĩngã wilgdame tɩ d sɩd yaa a Zeezi karen-biis hakɩɩka. (Mat. 10:22; 24:9; Zã 15:20) Dẽnd a Zak bee bʋʋm la a sẽn togs goam nins sẽn yaa rũndã daar vɛrse wã. w21.02 28 s. a 6

Y sã n wa yã vɛrse sẽn wilgd tɩ tara yõod tɩ d kell n pa sɩɩ la d teeg a Zeova, bɩ y modg n dɩk a goamã ne zugu. Y tõe n zẽka y koɛɛg n karm-a, wall y gʋls-a zĩig ninga, n lebgd n getẽ. A Zeova ra yeela a Zozuwe t’a karemd tõogã wakat fãa n bʋgsd a zugu, sẽn na yɩl n tʋm ne yam. Tõogã karengã ra na n sõng-a lame me t’a pa zoe rabeem, la a tõog n ges Wẽnnaam nin-buiidã yelle. (Zoz. 1:8, 9) Goam wʋsg sẽn be Wẽnnaam Gomdã pʋgẽ tõe n kɩtame tɩ y paam sũur pʋgẽ bãan la yam-gãnega, y sã n wa maood ne yɛl sẽn tõe n wa ne yɩɩr bɩ rabeem. (Yɩɩn. 27:1-3; Yel. 3:25, 26) Tigissã sasa, sõssã b sẽn wɛgsdã, leoorã nebã sẽn kõtã, la d sẽn paamd n sõsd ne taab n kengd taab raoodã nafd-d-la wʋsgo. (Ebre. 10:24, 25) D sã n wa sõsd ne d zo-rãmbã tigingã pʋgẽ, n togsd taab yɛl d sẽn maood ne, kengda d fãa raoodo. w21.01 6 s. 15-16

Y sẽn wa n deeg lisgã, y wilgame tɩ y tẽeda a Zeova la tɩ y kɩs-a-la sɩda. La yaa ne sũ-noog wʋsg la a Zeova sak tɩ y lebg a zakã neda. Y sẽn segd n maan masã yaa y ket n teegd a Zeova. Tõe n wõnda yaa nana tɩ y teeg a Zeova, y sã n wa rat n yãk yam n maan bũmb sẽn tar yõod wʋsgo. La sasa a taabã y maanda wãna? Ad sɩd tara yõod wʋsg tɩ y teeg a Zeova, y sã n wa rat n yãk yam reemã wɛɛngẽ, nug-tʋʋmã wɛɛngẽ, la y sẽn magd n na n wa maan bũmb nins y vɩɩmã pʋgẽ wã wɛɛngẽ. Ra teeg-y y meng yam ye. Bao-y sagls Biiblã pʋgẽ sẽn na n sõng-y tɩ y bãng n yãk yam, tɩ rẽ poor bɩ y sak n tũ y sẽn bãng bũmb ningã. (Yel. 3:5, 6) Y sã n maan woto, y na n nooga a Zeova sũuri, leb n na n kɩtame tɩ y tigingã neb nand yãmba.Wa ninsaalbã fãa, yãmb me pa zems zãng ye. Wakat ninga, y na n tudgame. La woto pa segd n gɩdg yãmb tɩ y pa maan y sẽn tõe fãa a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ ye. w21.03 6 s. 14-15

Y zakã neb n namsd yãmb y tẽebã yĩng bɩ? Bɩ y sẽn be tẽng ningã, b gɩdga a Zeova Kaset rãmbã tũudmã tʋʋm kẽere, wall b tʋʋmã fãa bɩ? Sã n yaa woto, y sã n karem 2 Tɩmote 1:12-16; 4:6-11, 17-22, na n kenga y raood wʋsgo. Yaa tʋm-tʋmd a Poll sẽn da wa n be bãens roogẽ la gʋls Biiblã gom-kãensã. A Zeova ra pĩnd n togsa a Poll t’a na n yãa namsgo, a sẽn yaa kiris-nedã yĩnga. (Tʋʋ. 21:11-13) Wãn to la a Zeova sõng a Polle? A reega a Poll pʋʋsgã, n wa kõ-a pãnga. A wilga a Poll t’a bas a yam t’a na n paama a tʋʋm-toogã keoore. Sẽn paase, a Zeova kɩtame t’a Poll zo-rãmbã sõng-a ne sõng-vẽenese. w21.03 17-18 s. 14-15, 19