Yʋʋm-sare

A Zeezi rɩka yẽ ne a karen-biisã sẽn wʋmd taab to-to wã n mak ne pe-kɩɩm ne a piis sẽn wʋmd taab to-to wã. (Zã 10:14) Woto zemsame, bala piis mii b pe-kɩɩm sõma, la b sakd n maand a sẽn datã. Rao a ye n maan kaset ne rẽ. Ad a sẽn yeele: “Tõnd da rat n yõga piis foto, n da boond-b n dat tɩ b kolg tõndo. La b pa wa ye. Bala b ra pa mi tõnd koeesã ye. La bi-bɩɩg sẽn yaa b pe-kɩɩm n wa. A sẽn bool-bã bal la b sẽn sɩng a pʋgbo.” Raoã sẽn maan kaset ne bũmb ningã tẽegda tõnd a Zeezi sẽn yeel bũmb ning a piisã wɛɛngẽ wã, rat n yeel t’a karen-biisã. A yeelame: “B na n kelga mam koɛɛgã.” (Zã 10:16) La sẽn mik t’a Zeezi bee saasẽ wã, wãn to la d tõe n kelg-a? Bũmb a ye d sẽn tõe n maan tɩ wilg tɩ d kelgda d karen-saambã koɛɛga, yaa d sẽn na n tũud bũmb nins a sẽn yeel tɩ d maanã d vɩɩmã pʋgẽ.—Mat. 7:24, 25. w21.12 16 s. a 1-2

Pĩndã, tẽn-tʋmd a Poll ra yaa ned sẽn pa wʋmd tʋbre, la sẽn da namsd kiris-nebã b tẽebã yĩnga. La a wa n bãngame t’a zʋgã la a yel-manesmã pa sõma, t’a yãk yam n na n toeeme. (1 Tɩm. 1:12-16) Ne a Zeova sõngre, a wa n lebga kãsem-soab sẽn nong neba, nimbãan-zoɛta, la sik-m-meng soaba. A ra pa tagsd a pãn-komsmã yell wʋsg ye. Yaa a Zeova sẽn kõt sugrã yell la a ra tagsd n yɩɩda. (Rom. 7:21-25) A ra pa baood n yɩ ned sẽn zems zãng ye. A pʋd n modgame n bɩɩs zʋg-sõma la a sik a meng n teeg a Zeova, sẽn na yɩl n tõog n tʋm a tʋʋmdã sõma. (1 Kor. 9:27; Fili. 4:13) B pa yãkd ned t’a lebg kãsem-soaba, a sẽn zems zãng yĩng ye. La a Zeova ratame tɩ kãsem-dãmbã sakd n deegd b kongre, la b modgd n bɩɩsd zʋg-sõma. (Efɛ. 4:23, 24) Kãsem-soab segd n talla Wẽnnaam Gomdã n fees a menga, n bãng zʋgd la yel-manesem nins a sẽn segd n toeemã. Woto, a Zeova na n sõng-a lame t’a paam sũ-noogo, la a tõog me n tʋm a tʋʋmdã sõma.—Zak 1:25. w22.03 29-30 s. 13-15

D sã n wa ges tɩ d kaoo d tẽed-n-taag bʋʋdo, bõe la d segd n maane? D tog n tẽegame tɩ d segd n nonga d tẽed-n-taasã. (Zak 2:8) Sẽn paase, d segd n pelga d pʋg n pʋʋs a Zeova, n kos-a t’a sõng-d tɩ d ra le kao ned bʋʋd ye. D segd n baoo sẽk n sõs ne ned ning bʋʋd d sẽn kao wã, tɩ wilg tɩ d maandame tɩ zemsd ne d sẽn pʋʋs n kos bũmb ningã. D tõe n kos-a lame tɩ d tũ taab n moon koɛɛgã, wall d bool-a t’a wa naag-d n dɩ. D sã n wa bãngd-a n paasdẽ, d segd n geta a sẽn maand tɩ yaa sõma wã n yɩɩda, tɩ wilg tɩ d rɩkda a Zeova ne a Zeezi togs-n-taare. Woto, d wilgdame tɩ d tũuda noor ning d pe-kɩɩm-sõngã sẽn kõ tɩ d bas d taabã bʋʋd kaoobã. Wa piis sẽn kelgd b pe-kɩɩm koɛɛgã, a Zeezi karen-biisã me kelgda a Zeezi koɛɛga. D naaga ‘bãg-bilã’ tɩ yaa ‘piis a taabã’ me, bɩ d fãa ket n kelgd a Zeezi sẽn yaa d pe-kɩɩm-sõngã koɛɛgã la d tũudẽ.—Luk 12:32; Zã 10:11, 14, 16. w21.12 19 s. 11; 21 s. 17-18

A Roboaam sẽn wa n lebg Israyɛll rĩmã, nin-buiidã wa n kos-a-la bũmbu. B kos-a lame t’a yols tʋʋm-toogã a ba a Salomo sẽn da zɩlg-bã. A Roboaam maana bũmb sẽn sek pẽgre. A tɩ soka Israyɛll nin-kẽembã a sẽn segd n leok nin-buiidã to-to. Nin-kẽembã sagl-a lame t’a sã n sak nin-buiidã sẽn kos-a bũmb ningã, tẽngã nebã na n kell n teel-a-la wakat fãa. (1 Rĩm. 12:3-7) Wõnda a Roboaam sũur pa yɩ noog ne saglgã ye. Kɩtame t’a tɩ kos a rog-taasã saglse. B sagl-a lame t’a kɩt tɩ nin-buiidã tʋʋmã toolem paase. (1 Rĩm. 12:9-11) A Roboaam ra tõe n pʋʋsa a Zeova t’a sõng-a t’a bãng a sẽn na n tũ saglg ningã. La a pa maan woto ye. A maana a rog-taasã sẽn yeel-a bũmb ningã. A Roboaam yam-yãkrã waa ne zu-loees wʋsg yẽ mengã, la Israyɛll nin-buiidã zugu. Pa wakat fãa la tõnd me sũur noom ne sagls nins b sẽn kõt-dã ye. La saglgã sã n tika Wẽnnaam Gomdã zug n sa, d segd n sak n deegame. w22.02 9 s. a 6

Ned sẽn yaa sik-m-meng soab la sẽn mi tɩ pa bũmba fãa la a tõe n maan pa get kom-bɩɩsã sẽn pa mi bũmb ninsã ye. Yaa b sẽn tõe n maan bũmb ningã la a geta. A na n get-b-la wa a tʋmd-n-taase, la pa wa a wags-n-taas ye. Sẽn kʋʋl-bã geta kom-bɩɩsã wa kũun sẽn yit a Zeova nengẽ, hal tɩ b sũy noom ne-ba. B pãngã sã n wa boogdẽ, tɩ b neẽ tɩ kom-bɩɩs nins sẽn tar pãngã tʋllame n tʋm tʋʋm kẽer tigingã pʋgẽ, b sũy noomame. Biiblã pʋgẽ, b gomda a Naomi yelle. A sẽn wa n kʋʋlã, a saka bi-bɩɩg sõngre, tɩ yaa mak-sõngo. Sɩngrẽ wã, a Naomi yeela a bi-pag a Rut sẽn da lebg pʋg-kõorã t’a lebg n kuil a nebẽ. La a Rut sẽn kell n pẽdg t’a na n tũ-a lame n kẽng Betlehɛmmã, a Naomi sakame t’a yãag-a, la a ra sõngd-a. (Rut 1:7, 8, 18) Woto sɩd nafa pʋg-kãensã a yiibã fãa. (Rut 4:13-16) D tẽed-n-taas nins sẽn kʋʋl n yaa sik-m-mens rãmbã rɩkda a Naomi togs-n-taare. w21.09 10-11 s. a 9-11

D saasẽ Ba wã mii bũmb ning d ned kam fãa sẽn tõe n maane. Tõe tɩ y tõe n maana bũmb wʋsg n yɩɩd neb y sẽn mi, wall y zo-rãmba. Wall tõe tɩ y yʋʋmã, y laafɩ wã, wall y zakã yɛlã sẽn yaa to-to wã kɩtame tɩ y pa tõe n maan tɩ ta neb a taabã sẽn maandã ye. (Gal. 6:4) Sã n yaa woto, bɩ y ra sãam y sũur ye. A Zeova pa na n yĩm yãmb tʋʋmdã ye. Y sã n maand y sẽn tõe fãa, la y maand rẽ ne yam-sõngo, noom-a lame. A Zeova pʋd n mii bũmb ning sẽn be y sũurẽ wã. A ratame tɩ y sũur yɩ noog ne bũmb nins y sẽn tõe n maan n kõ-a wã. D zoe n tara sũur pʋgẽ bãane, bala d miime t’a Zeova sõngda neb nins sẽn tũud-a wã, b sã n wa segd zu-loeese. (Eza. 41:9, 10) D tara bʋʋm n na n maan sũ-noogo, bala d tũuda d saasẽ Ba wã sẽn nong-dã, soab ning sẽn ‘zems tɩ reeg zɩɩr la waoogrã.’—Vẽn. 4:11. w22.03 24 s. 16; 25 s. 18

D rat n dɩka a Zeezi togs-n-taare. La d sã n wa pa tõog n dɩk a togs-n-taar kɛpɩ, d pa segd n koms raood ye. (Zak 3:2) Bala karen-biig minim pa tõe n yɩɩg a karen-saamb ye. Karen-biig sã n dɩkd yam a tudgr pʋgẽ, la a rɩkd a karen-saambã togs-n-taar wa a sẽn tõe tɛka, a minimã na n paasdame. Woto me, d sã n tũud bũmb nins d sẽn zãmsd Biiblã pʋgẽ wã, la d rɩkd yam d kongrã pʋgẽ, d na n tõog n dɩka a Zeezi togs-n-taar sõma. (Yɩɩn. 119:59) Dũni-kãngã neb wʋsg yaa rat-m-ye rãmba. La a Zeova nin-buiidã yẽ pa woto ye. D getame t’a Zeezi sẽn da sõngd nebã yaa mak-sõngo, tɩ d yãk yam n na n dɩk a togs-n-taare. (1 Pɩy. 2:21) D sã n maand d sẽn tõe fãa n na n dɩk a Zeezi togs-n-taar n sõngd d taabã, d na n paama sũ-noogo. Bala d maanda sẽn noom a Zeova. w22.02 24 s. 16; 25 s. 18

Rũndã-rũndã, bũmb a ye a Zeova sẽn tũnugd ne n wilgd a nin-buiidã sor yaa Biiblã sẽn yaa a Gomdã. D sã n maagd d yĩng n bʋgsd a Zeova sẽn zãmsd tõnd bũmb ninsã zugu, na n yɩɩ nana ne-d tɩ d tõog n tũ a sẽn yetã, la d tõog me n moon koɛɛgã sõma. (1 Tɩm. 4:15, 16) A Zeova tũnugda ne “tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã” me n wilgd a nin-buiidã sore. (Mat. 24:45) Wakat ninga, tʋm-tʋmdã tõe n yeelame tɩ d maan bũmbu, tɩ d pa wʋmd a võor sõma ye. Wala makre, b tõe n wa kõ-d-la noy takɩ, sẽn na n sõng-d tɩ d wa tõog n põs sabab-wẽng sasa, tɩ d yaool n tagsdẽ tɩ yell a woto buud pa tõe n maan tõnd sẽn beẽ wã ye. B sã n wa kõ-d noor tɩ d tagsdẽ tɩ pa tar nenga, bõe la d segd n maane? D tags Biiblã kibay d sẽn da karem yelle. Wakat kẽere, b kõo Wẽnnaam nin-buiidã noor sẽn wõnd ka neng ninsaal nif gesgẽ ye. La yaool n fãag-b lame.—Bʋk. 7:7; 8:10. w22.03 18-19 s. 15-16

Yɩɩ ne bas-yard zãng-zãng la a Zeezi togs goam nins sẽn yaa rũndã daar vɛrse wã. A Zeezi ra miime t’a beoog-daarã bee a Zeova nugẽ, n da bas a yam t’a Ba wã na n tẽega a yelle. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Zeezi goamã pʋgẽ? Kell-y n yãk-y yam n na n bas y vɩɩmã a Zeova nugẽ. Sẽn na yɩl n maan woto, y segd n ‘teega a Zeova ne y sũur fãa.’ (Yel. 3:5) D gom saam-biig a Zozuwe yelle. A ra tara yʋʋm 15, n da bẽed a yõor bãaga. A zãgsame t’a pa na n sak tɩbsg sẽn pa zems ne Wẽnnaam noyã ye. Nand t’a ki, a yeela a ma wã yaa: “M ma, mam vɩɩmã bee a Zeova nugẽ. . . . M tõe n yeel-f-la vẽeneg tɩ m mii hakɩɩk t’a Zeova na n wa vʋʋg-m lame. A mii sẽn be m sũurẽ, la m nong-a-la ne m sũur fãa.” Tõnd ned kam fãa segd n soka a meng yaa: ‘Mam sã n wa segd yell sẽn makd m tẽebã, la sẽn tõe n tũ ne m yõore, m na n basa m vɩɩmã a Zeova nugẽ, n kɩs sɩd t’a na n tẽega m yell bɩ?’ w21.04 12-13 s. 15-16

A Zeova nin-buiidã paamda pãng ne koɛɛgã mooneg maasem D sã n wilgd nebã Biiblã sẽn yetã, b sakd n kelgame tɩ b pa sakd n kelg me, d sũur yaa noogo. Neb kẽer yɛl sẽn yaa to-to wã kɩtame tɩ b tagsdẽ tɩ b pa tõe n moon koɛɛgã wʋsg ye. Yãmb me sã n tagsda woto, bɩ y tẽeg t’a Zeova sũur noomame, y sã n maand y sẽn tõe tɛka. Baa bãag sã n kɩtame tɩ d pa tõe n yi n moon koɛɛgã, a Zeova sũur nooma ne-do, bala a miime tɩ d tʋlla ne d sũur fãa n moone. A tõe n kɩtame tɩ d paam segb n taas koɛɛgã neb nins sẽn wat n get d yellã, wall logtoɛɛmbã. D sã n mak bũmb nins d sẽn da maand pĩndã ne bũmb nins d sẽn maand masã wã, tõe n komsa d raoodo. D sã n ne a Zeova sẽn sõngd-d to-to wã, na n kɩtame tɩ d tõog toog zu-loɛɛg buud fãa pʋgẽ ne sũ-noogo. Sɩdã bõn-buud nins d sẽn bʋdã sʋka, d pa tõe n bãng bʋg n na n yi hal n wa bɩ ye.—Koɛ. 11:6. w21.05 24-25 s. 14-17

Rat-tɩ-loogã kɩtame tɩ rĩm a Davɩɩd yĩm bũmb nins a Zeova sẽn maan n kõ-a wã, wala makre, arzɛka, naam, la a sẽn kɩt t’a tõog a bɛɛbã. A Davɩɩd yɩɩ sõm-mita, n da sak n deeg tɩ Wẽnnaam kũunã “sõor yaa wʋsg tɩ ka tõe n sõd n sɛ ye.” (Yɩɩn. 40:6) La wakat n wa n zĩnd t’a Davɩɩd yĩm bũmb nins a Zeova sẽn maan n kõ-a wã. Baa ne a Davɩɩd sẽn da tar pagb wʋsgã, a wa n basame t’a yamã kẽ rao a to paga. Pʋg-kãng yaa a Batseba, Hɛt rao a Uuri pagã. A Davɩɩd yoo ne a Batseba, t’a rɩk pʋga. A sẽn maanã yaa wẽng wʋsgo, la a wa n maana bũmb wẽnem sẽn yɩɩd rẽ. A kɩtame tɩ b kʋ a Uuri. (2 Sãm. 11:2-15) Bõe n da be a Davɩɩd yamẽ? A ra tagsdame t’a Zeova pa tõe n yã bɩ? Baa ne a Davɩɩd sẽn maan sɩd ne a Zeova n kaoos yʋʋmã, a wa n lebga rat-tɩ-loog soaba, tɩ kɩt t’a paam toog wʋsgo. Zu-noogã, a wa n sak n deega a kongrã, n tek yam n kos sugri. A sẽn paam t’a Zeova kõ-a sugrã sɩd yɩɩ sũ-noog tɛkẽ.—2 Sãm. 12:7-13. w21.06 17 s. 10

D tõe n tagsdame tɩ d pa tar minim n na n zãms nebã Biiblã ye. Tõe tɩ d tagsdame tɩ d segd n yɩɩ karen-saamb sẽn tar minim bɩ bãngr wʋsgo, n yaool n tõog n zãms ned Biiblã. Yãmb sã n tagsda woto, ad bũmb a tãab sẽn tõe n sõng-y tɩ y bas y yam tɩ y tõe n zãmsa ned Biiblã: Pipi, a Zeova getame tɩ y tara minim n tõe n zãms nebã. Yiibu, a Zeezi sẽn tar ‘noor n na n ges bũmb fãa yell saasẽ la tẽngã zugã’ kõ-y-la sor tɩ y zãms nebã. (Mat. 28:18) La tãabo, y tõe n kosa neb a taab tɩ b sõng-yã. A Zeezi teega a Ba wã sẽn zãms-a bũmb ningã. Yãmb me tõe n maana wa yẽ. (Zã 8:28; 12:49) Sẽn paase, y tõe n kosa y koe-moonegã sull yel-gɛtã, so-pakd bɩ koe-moond sẽn tar minim t’a sõng-y tɩ y tõog n sɩng Biiblã zãmsg ne neda. Bũmb me sẽn tõe n sõng-y tɩ y paam minim yaa y sẽn na n yãagd nin-kãensã tɩ b kẽnd n zãmsd nebã Biiblã. w21.07 6 s. 12

Dũni-kãngã saab sẽn ta n sa wã, d segd n maneg n kɩsa sɩd n yɩɩd pĩndã t’a Zeova sẽn maand fãa yaa tɩrga. Bala to-kãsengã sasa, b tõe n kõ-d-la noy sẽn wõnd ka nenga, wall b tũub yaa toogo. Yaa vẽeneg t’a Zeova mengã pa na n sig n gom ne tõnd ye. A na n tũnuga ne neb nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩt tõnd taoorã n wilg tõnd d sẽn segd n maane. D pa segd n maand sãmb-sãmb ne b sẽn na n yeel tɩ d maan bũmb ningã, wall n sokd d mens noyã sã n sɩd yita a Zeova nengẽ, bɩ yaa bãmb mensã tagsgo. Wakat-kãng sẽn na n yɩ toog sasa wã, y na n kɩsa a Zeova la a siglgã sɩd bɩ? Y sẽn na n leok to-to wã wilgda y manesem sẽn yaa to-to ne noy nins b sẽn kõt tõnd masã mengã. Y sã n kɩs sɩd ne noy nins b sẽn kõt tõnd rũndã-rũndã wã, la y yɩt tao-tao n sakdẽ, y na n tõog n maana woto ne noy nins b sẽn na n kõ-d to-kãsengã sasa wã. w22.02 6 s. 15

A Zeova sõnga a Zedeyõ ne a rap 300 wã tɩ b tõog zab-kãsenga, hal n da tõe n wuk b mens rẽ yĩnga. Efrayim buudã rap wa n yãa a Zedeyõ, la pa sẽn na n pẽg-a ye. Ra yaa sẽn na n wẽ no-koɛɛm ne-a. (Bʋk. 8:1) A Zedeyõ togs-b-la bũmb takɩ sẽn wilgd t’a Zeova ning-b-la barka. Woto kɩtame tɩ b ‘sũyã sigi.’ (Bʋk. 8:3) A Zedeyõ kell n sika a menga, sẽn na yɩl tɩ laafɩ zĩnd Wẽnnaam nin-buiidã sʋka. Efrayim buudã neb kibarã pʋgẽ, d bãngame tɩ sẽn tar yõod n yɩɩd yaa a Zeova yʋʋrã na paam waoogre, la pa tõnd mengã yʋʋr ye. Zak-soben-dãmbã la kãsem-dãmbã tõe n dɩka yam a Zedeyõ sẽn maanã pʋgẽ. Ned sũur sã n yik bũmb d sẽn maan yĩnga, d segd n bao n bãnga a soabã sũurã sẽn yikã võore. D tõeeme me n pẽg a soabã, bũmb a sẽn maan tɩ yaa sõma yĩnga. Woto baoodame tɩ d tall sik-m-menga. Laafɩ sẽn na n be tõnd sʋkã n tar yõod n yɩɩd d sẽn na n wilg tɩ d tara bʋʋm. w21.07 16-17 s. 10-12

A Zeova naana tõnd n wõneg a mengã. A Zeova sẽn naan tõnd n wõneg a mengã yĩnga, d tõe n bɩɩsa zʋg-sõma buud toor-toore. Wala makre, nonglem, nimbãan-zoeere, maan-sɩda, la tɩrlem. (Yɩɩn. 86:15; 145:17) D sã n bɩɩsd zʋg-sõma-kãensã, d waoogda a Zeova, la d wilgdẽ tɩ d sũur nooma ne-a. (1 Pɩy. 1:14-16) D yel-manesmã sã n tat d saasẽ Ba wã yam, kõt-d-la sũ-noogo. D sẽn tar a Zeova zʋg-sõma wã buudã, kɩtame tɩ d tõe n yɩ neb nins buud a sẽn dat a zakã pʋgã. A Zeova segla zĩig sẽn yaa sõma wʋsgo, ninsaalbã yĩnga. Yʋʋm wʋsg nand t’a Zeova naan pipi ninsaalã, a reng n segla tẽngã. (Zoob 38:4-6; Zer. 10:12) A Zeova sẽn yaa kõat la maan-neer soabã yĩnga, a naana bõn-sõma buud toor-toore, sẽn na yɩl tɩ d paam sũ-noogo. (Yɩɩn. 104:14, 15, 24) A tagsa bũmb nins fãa a sẽn naanã zugu, la a yãame tɩ yaa sõma hal wʋsgo.—Sɩng. 1:10, 12, 31. w21.08 3 s. a 5-6

Tõnd fãa segd n moona koɛɛgã la d sõng nebã tɩ b lebg a Zeezi karen-biisi. (Mat. 28:19, 20; Rom. 10:14) Yãmb datame n paam minim n paas tʋʋm-kãngã sẽn tar yõod wʋsgã pʋgẽ bɩ? Zãms-y Karengã la nebã zãmsgã sebrã, tɩ rẽ poor bɩ y tũ y sẽn bãngã. Y pa segd n yĩm tɩ bũmb me y sẽn tõe n maan tɩ tar yõod wʋsgo, yaa y sẽn na n bɩɩs zʋg-sõma. (Kol. 3:12; 2 Pɩy. 1:5-8) Yaa vẽeneg tɩ d fãa tʋllame n tʋm wʋsg a Zeova yĩnga, tɩ yɩɩg d sẽn zoe n tʋmdẽ wã. Dũni-paalgã pʋgẽ, d na n tõog n tũu Wẽnnaam wa d sẽn date. La d sã n maand d sẽn tõe fãa masã menga, d sũ-noogã na n paasame, tɩ d sũ-sãamsã booge. La sẽn yɩɩd fãa, na n kɩtame t’a Zeova sẽn yaa “Wẽnnaam sẽn yaa sũ-noog soabã” paam pẽgr la waoogre. (1 Tɩm. 1:11) Rẽ wã, bɩ d maan sũ-noog ne tʋʋm nins d sẽn zoe n tarã. w21.08 25 s. 18-20

Yãmb roagdbã sã n yaa a Zeova Kaset rãmba, tõeeme tɩ y bãnga bũmb wʋsg a Zeova zug hal y yãadmẽ. B wilga yãmb tɩ yaa a Zeova la Naandã, t’a tara zʋg-sõma wʋsgo, la t’a na n wa kɩtame tɩ tẽngã gill lebg arzãna. (Sɩng. 1:1; Tʋʋ. 17:24-27) Neb wʋsg pa tẽed tɩ Wẽnnaam beeme, tɩ b pa sokd yaa yẽ la Naandã ye. B tẽedame tɩ bũmb fãa wa n bee woto bala, la tɩ yaa bõn-vɩɩs sẽn yaa kɩds n tall toeengo, n wa lebg bõn-vɩ-kãsemse. Neb nins sẽn tẽed woto wã kẽer yaa neb sẽn karem n zãage. B yetame tɩ siãnsã wilgdame tɩ Biiblã goamã pa sɩda, la tɩ yaa neb nins sẽn pa karmã, sẽn pa tar-b yamã, la zɩtbã n tẽed tɩ Naand n be. Baa d sẽn tũud a Zeova wã sã n kaoosa wʋsgo, d fãa segd n modgame n ket n bɩɩsd d tẽebã. D sã n maand woto, neb nins sẽn yet tɩ Biiblã goamã pa sɩdã pa na n tõog n belg-d ye.—Kol. 2:8. w21.08 14 s. a 1-3

A Abɛlle, a Nowe, a Abrahaam la a Zoob wilgame tɩ b nonga a Zeova la b waoogd-a. Wãn to? Yaa b sẽn da sakd a Zeova, n tẽed-a la b maand maoong n kõt-a wã. Yaa vẽeneg tɩ b ra maanda b sẽn tõe fãa n tũud a Zeova, tɩ kɩt tɩ b sẽn da tũud-a to-to wã tat a yam. Kaoosg zugẽ, a Zeova wa n kõo a Abrahaam yagensã a Moyiiz tõogã. Noy n da be a Moyiiz tõogã pʋgẽ, n wilgd b sẽn segd n tũ a Zeova to-to tɩ ta a yam. A Zeezi kũumã la a vʋʋgrã poor tɛka, a Moyiiz tõogã tũub pa le yaa tɩlɛ ne kiris-nebã ye. (Rom. 10:4) Kiris-nebã ra segd n tũu tõ-paalle, b sẽn boond tɩ “Kiristã tõogã.” (Gal. 6:2) Tõ-kãng tũubã pa baood tɩ b tũud noy ka tɛk ye. Baoodame tɩ b rɩk a Zeezi togs-n-taare, la b sak bũmb nins a sẽn zãms nebã. Rũndã-rũndã me, kiris-nebã maanda b sẽn tõe fãa, n dɩkd a Zeezi togs-n-taare, sẽn na yɩl n ta a Zeova yam, la b ‘paam yolsgo.’—Mat. 11:29. w22.03 20-21 s. a 4-5

A Zeova kelgda a kambã. A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a pʋʋsa a Zeova naoor wʋsgo. (Luk 5:16) Sãmbg kae t’a Zeova kelg-a lame. A kelga a Zeezi a sẽn wa n pʋʋsd n dat n maan bũmb sẽn tar yõod wʋsgo, wala makre, a sẽn wa n dat n yãk a tʋm-tʋmdb 12 wã. (Luk 6:12, 13) A Zeezi sũur sẽn wa n sãam wʋsg t’a pʋʋs a Zeova wã, a kelg-a lame. Nand tɩ b zãmb a Zeezi wã, a pʋʋsa a Ba wã ne a sũur fãa yell ning sẽn da na n paam-a wã yĩnga. A Zeova pa kelg a Bi-ribl nongrã pʋʋsg bal ye. A pʋd n tʋma malɛk t’a wa keng a raoodo. (Luk 22:41-44) Rũndã-rũndã, a Zeova ket n kelgda d pʋʋsgã, la a leokd tõnd tɩ zemsd a wakate, la zemsd ne a raabã me. (Yɩɩn. 116:1, 2) Saam-bi-poak a ye sẽn be Ẽnd yãa a Zeova sẽn leok a pʋʋsg to-to. A ra maooda ne sũ-sãams sẽn loog noore. La a pelga a pʋg n pʋʋs a Zeova rẽ yĩnga. Ad a sẽn yeele: Yʋʋmd 2019 JW Teledifiziyõ^® wã sẽn wilg d sẽn tõe n mao ne yɩɩrã la sũ-sãamsã to-to wã sõnga maam wʋsgo. Sɩd yɩɩ m pʋʋsgã leoore.” w21.09 21-22 s. a 6-7

Pipi kiris-neb nins sẽn da be Zide wã ra segd n loog n basa b sẽn tarã fãa la bala, n tɩ sɩng bũmb fãa tẽng a to. Tags-y n ges-y rẽ sẽn yɩ toog ne-b to-to. B ra segd n talla tẽebo, la b kɩs sɩd t’a Zeova na n gesame tɩ b paam bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã. La bũmb n da be n da tõe n sõng-ba. Yʋʋm a nu nand tɩ Rom sodaasã wa gũbg Zerizalɛm, tẽn-tʋmd a Poll kõo kiris-neb nins sẽn da yaa ebre-rãmbã saglg sẽn tar yõod wʋsgo. A yeel-b lame yaa: “Bɩ y yel-manesmã wilg tɩ y pa neb sẽn nong ligdi, la y kɩtdẽ tɩ bũmb nins y sẽn tarã sekd-yã. Bala, Wẽnnaam yeelame yaa: ‘Mam pa na n loog n bas foom a bada, la m pa na n tol n daag-f n bas ye.’ Woto wã, d tõe n paama raood wʋsg n yeele: ‘A Zeova yaa mam sõangda. Mam pa na n zoe rabeem ye. Ninsaal tõe n maana maam bõe?’” (Ebre. 13:5, 6) Neb nins sẽn tũ a Poll saglgã nand tɩ Rom sodaasã wa sãam tẽngã nafame. Bala b tõogame tɩ bũmb nins b sẽn da tarã sek-ba, zĩig ning b sẽn da yik n tɩ vɩ masã wã. B ra basa b yam t’a Zeova na n gesame tɩ b paam bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã. w22.01 4 s. a 7, 9

B sã n gomd nimbãan-zoɛt yelle, d tõe n tagsa ned sẽn yaa nin-sõngo, ned sẽn wilgd t’a nonga a taaba, ned sẽn kʋmd a taaba, la ned sẽn yaa kõat bɩ maan-neer soab yelle. Tõe tɩ d na n tẽega a Zeezi yel-bũnd ning sẽn gomd Samari nedã me yelle. Ra-kãngã sẽn da yaa buud a to nedã yãa Zʋɩf bɩ-bees sẽn pãb la b fã-a, t’a ‘zoe a nimbãanega.’ Zʋɩfã sẽn da poglã ‘nimbãaneg yõka’ Samari nedã, t’a maan a sẽn tõe fãa n ges t’a paam tɩbsgo, a sẽn nong-a wã yĩnga. (Luk 10:29-37) Yel-bũn-kãngã sõngda tõnd tɩ d bãng a Zeova zʋg-sõng a yembre. A nimbãan-zoeerã. Wẽnnaam yaa nimbãan-zoɛta, bala a nonga tõndo. Daar ne a to fãa, a wilgda tõnd a nimbãan-zoeerã ne manesem toor-toore. Bũmb a to me la ned tõe n maan n wilg t’a yaa nimbãan-zoɛta. Nimbãan-zoɛt tõe n yãka yam n bas n pa sɩbg ned sẽn segd ne sɩbgr ye. Rẽ wɛɛngẽ, d tõe n yeelame t’a Zeova zoeta tõnd nimbãaneg wakat fãa. Sɩd me, wa yɩɩn-gʋlsdã sẽn yeelã, Wẽnnaam “ka sɩbg tõnd wa sẽn zems tõnd yel-wẽnã ye.” (Yɩɩn. 103:10) La wakat ninga, a Zeova sɩbgda ned sẽn maan yel-wẽnde. w21.10 8 s. a 1-2

Yaa neb nins sẽn maand a Zeova raabã bal la a wilgd a nonglem-kãsengã. Rĩm a Davɩɩd ne no-rɛɛs a Dãniyɛll yeela bũmb sẽn wilgd rẽ. Wala makre, a Davɩɩd yeelame: ‘Kɩt-y tɩ sẽn mi-b yãmbã tɩg ne y nonglmã.’ ‘Sẽn-Ka-Saab nonglmã ne neb nins sẽn zoet bãmbã paada zamaan woo zamaane.’ A Dãniyɛll me yeelame: ‘Zu-soab a Wẽnnaam, yãmb . . . gũuda y kaoolã, la y zoet neb nins sẽn nong yãmb la b sakd yãmb tõodã nimbãanega!’ (Yɩɩn. 36:11; 103:17; Dãn. 9:4) Wa gom-kãensã sẽn wilgdã, a Zeova wilgda neb nins sẽn tũud-a wã a nonglem-kãsengã, b sẽn mi-a, n zoet-a, n nong-a, la b tũud a noyã yĩnga. Yaa neb nins sẽn tũud a Zeova wa sẽn segdã bal la a wilgd a nonglem-kãsengã. Nand tɩ d sɩng a Zeova tũubu, d ra paamame t’a nong-d wa a sẽn nong ãdem-biisã fãa wã. (Yɩɩn. 104:14) La masã d sẽn tũud-a wã, d paamame me t’a nong tõnd ne nonglem-kãsenga. w21.11 4 s. a 8-9

Sẽn wa n yaa a soab fãa, d yãka yam n na n sak a Zeezi gom-kãensã. Neb wʋsg nong n kelgda tũudum taoor dãmb yʋy sẽn yi. B nanda nin-kãensã hal wʋsgo, tɩ yaa wa b waoogd-b-la wa b sẽn waoogd Wẽnnaam to-to wã. Nebã pita b egiliiz-rãmbã, b raada b sɛbã, la b kõt ligd wʋsg n teend-ba. Neb kẽer sakd n deega nin-kãensã sẽn yet fãa. D tõe n yeelame tɩ egiliizã neb sũy nooma wʋsg ne b taoor dãmbã, n yɩɩd a Zeezi meng sẽn da na n be b sʋka. Tũudum hakɩɩkã neb yẽ tũuda Wẽnnaam la pa ninsaal ye. Yaa sɩd tɩ d nanda neb nins sẽn lʋɩt tõnd taoorã, la d sakda a Zeezi sẽn yeel bũmb ning tɩ yaa vẽenegã. A yeelame: “Yãmb fãa yaa saam-biisi.” (Mat. 23:8-10) Tõnd pa waoogd ninsaal wa d sẽn waoogd Wẽnnaam to-to wã, yaa tũudum taoor soab tɩ yaa politik taoor soab me. D pa maand baa fʋɩ me n teend nin-kãensã ye. D pʋd n pa kẽesd d toog politikã la dũniyã yɛl pʋgẽ ye. Woto kɩtame tɩ tõnd yaa toor fasɩ ne tũudum nins fãa sẽn yet tɩ b yaa kiris-nebã.—Zã 18:36. w21.10 20 s. a 6-7

Kiris-ned ning fãa sẽn dat n yɩ sõng segd n gũusame tɩ bũmb ra reeg yẽ ne a Zeova zoodã zĩig ye. B sẽn boond tõnd t’a Zeova Kaset rãmbã yĩnga, d segd n maana d sẽn tõe fãa n da tall yel-manesem sẽn na n sãam d yʋ-sõngã ye. (Maan. 19:12; Eza. 57:15) Israyɛll nebã ra tũuda noy a Zeova sẽn kõ-ba, tɩ wilgdẽ tɩ b sakame tɩ yẽ la bãmb Wẽnnaam. Maan-kʋʋr 18:4 yetame: “Bɩ y sak mam noyã, la y sak mam no-tũudsã. Bɩ y sak-ba. Bala, mam yaa Sẽn-Ka-Saab sẽn yaa yãmb Wẽnnaam.” Noy kẽer a Zeova sẽn kõ Israyɛll nebã bee sak 19 wã pʋgẽ. Wala makre, vɛrse a 5-8, 21 la 22 gomda rũmsã maand yelle. B ra segd n gũusame tɩ b sẽn na n maan maandã to-to wã ra ‘paoog bũmb sẽn welg toor a Zeova yĩng ye.’ Vɛrse-kãensã segd n kɩtame tɩ d rat n ta a Zeova yam, la d kõt-a pẽgr maoongo, wa Ebre-rãmb 13:15 wã sẽn sagend tõnd tɩ d maanã. w21.12 5-6 s. 14-15

Rũndã-rũndã, sẽn kẽ-b kãadem tɩ nan pa kaoos wʋsgã tõe n dɩka yam yi-kãadb nins sẽn teeg a Zeova wã nengẽ. Yi-kãadb kẽer kẽesa b mens zãng a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ sẽn na maan yʋʋm wʋsgo. Y sã n wa tagsd y sẽn na n maan a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ, bɩ y kos-b tɩ b kõ-y saglse. Y sã n maan woto, wilgdame tɩ y teega a Zeova. (Yel. 22:17, 19) Tẽeg-y tɩ kãadmã yaa a Zeova kũuni. (Mat. 19:5, 6) A ratame tɩ sẽn kẽ-b kãadmã paam sũ-noogo. Yãmb sã n kẽe kãadem tɩ nan pa kaoose, bɩ y tags y sẽn maand bũmb nins y vɩɩmã pʋgẽ wã yelle. Yãmb maanda y sẽn tõe fãa n na n wilg a Zeova tɩ y sũur nooma ne kũun nins a sẽn kõ-yã bɩ? Pʋʋs-y-yã a Zeova n togs-a y sẽn tagsde. Karemd-y a Gomdã n paam sagls sẽn tõe n sõng-yã. Rẽ poor bɩ y tũ sagls nins a Zeova sẽn kõt yãmbã. Y tõe n kɩsa sɩd tɩ y sã n lʋɩɩs a Zeova tʋʋmdã taoor y vɩɩmã pʋgẽ, y na n paama sũ-noog y kãadmã pʋgẽ, la y vɩɩmã me na n talla barka. w21.11 19 s. 16, 18

A Zak talla tagsg sẽn zemse, a mengã zugu. A Zak ra pa get t’a yɩɩda a taabã, a sẽn da yaa a Zeezi yao wã yĩnga, wall tʋʋm nins a sẽn da tarã yĩng ye. A boola a tẽed-n-taasã tɩ “m saam-bi-nongdse.” (Zak 1:16, 19; 2:5) A ra pa maand bũmb sẽn na n kɩt tɩ nebã tags t’a zemsa zãng ye. Yam ning d sẽn tõe n dɩke: D tẽeg tɩ d fãa yaa koangdba. D pa segd n tags tɩ d sãoo neb nins d sẽn zãmsd Biiblã ye. Bõe yĩnga? Bala d sã n maand tɩ d Biibl karen-biisã get tõnd wa neb sẽn pa tudgdi, b tõe n komsa raoodo, n tagsdẽ tɩ b pa tõe n tũ Wẽnnaam noyã wa sẽn segdã ye. La d sã n sak n deeg tɩ pa wakat fãa la Biiblã saglsã tũub yaa nana ne-do, la d wilg d karen-biigã a Zeova sẽn sõng-d to-to tɩ d tõog n toeem bũmb kẽer d vɩɩmã pʋgẽ, na n sõng-a lame t’a bãng tɩ yẽ me tõe n tũu a Zeova. w22.01 11-12 s. 13-14

D sã n modgd n tagsd wa a Zeezi, d na n tõog n dɩka a togs-n-taar n tall a yel-manesmã buudu. (Ebre. 1:3) Nina tõe n tagsame yaa: ‘A Zeezi zemsa zãnga. M pa tol n tõe n yɩ wa yẽ ye.’ Y sã n tagsda woto, ad bũmb a tãab y sẽn segd n tẽege: Pipi, a Zeova naan-y lame n wõneg yẽ ne a Zeezi. Dẽnd y tõe n yãka yam n dɩk b togs-n-taare, la y na n tõog n yɩɩ wa bãmba, baa yaa bilfu. (Sɩng. 1:26) Yiibu, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã n yaa pãng ning sẽn ka to ãndũniyã fãa pʋgẽ. Ne pãn-kãng maasem, y na n tõog n maana bũmb kẽer y sẽn da pa tol n tõe n maan ne y meng pãnga. Tãabo, a Zeova pa kot-y tɩ y bɩɩs vʋʋsem sõngã biis tɩ zems zãng masã meng ye. D Ba a Zeova sẽn nong-dã pʋd n na n kõo sẽn saagd-b n na n wa vɩɩmd tẽngã zugã yʋʋm 1 000, tɩ b wa lebg neb sẽn zems zãnga. (Vẽn. 20:1-3) La nananda, a Zeova ratame tɩ d modg wa d sẽn tõe tɛka, la d teeg-a sẽn na yɩl t’a sõng-do. w22.03 9 s. a 5-6

Pa pʋʋsgã bal n tõe n kɩt tɩ tõnd ne a Zeova zoodã pãng paas ye. Wẽnnaam Gomdã zãmsgo, la tigissã kẽnd me tõe n sõng-​d lame tɩ d paas tõnd ne a Zeova zoodã pãnga. Wakat ning y sẽn yãk Biiblã zãmsg la tigissã kẽnd wɛɛngẽ wã, bũmb bee y sẽn segd n dems bɩ? Sok-​y y meng yaa: ‘Tigissã sasa, wall m sã n wa zãmsd Biiblã, bõe n mi n tiisd maam?’ Yaa nebã sẽn boond maamã bɩ, bɩ yaa mesaaz-​rãmb sẽn wat m telefõnnã zugã? Sã n mikame tɩ y sã n wa zãmsd Biiblã wall tigissã sasa y yamã yuusdame, bɩ y kos a Zeova t’a sõng-​y tɩ y yamã ra yuus ye. Bũmb sã n namsd-​yã, tõe n yɩɩ toog tɩ y bas rẽ yell tagsgo, n tags Wẽnnaam Gomdã yelle. Rẽ maaneg yaool n tara yõod wʋsgo. Pʋʋs-​y n kos-​y Wẽnnaam laafɩ wã. Laafɩ-​kãng pa na n gũ y sũyã bal ye. A na n gũu y “tagsa wã” me.​—Fili. 4:​6, 7. w22.01 29-30 s. 12-14

Rĩm a Ozɩyas zãgsa saglga. Daar a ye, a kẽe wẽnd-doogã zĩig ning sẽn yaa maan-kʋʋdbã bal n tar sor n tõe n kẽ wã, n na n yõog wisdu. A Zeova maan-kʋʋdbã yeel-a lame yaa: “Ka yãmb n tog n yõog wisd n kõ Sẽn-Ka-Saab ye. Yaa a Aarõ yagensã b sẽn welg toor tɩ b yaa maan-kʋʋdbã bal n tog n maan bõn-kãnga!” Rĩm a Ozɩyas manesem yɩɩ wãna? A sã n da sik a meng n sak saglgã, la a yi wẽnd-doogẽ wã zĩig pʋgẽ, a Zeova ra tõe n kõ-a-la sugri. La a pa maan woto ye. A sũurã pʋd n yikame. Bõe yĩng t’a zãgs saglgã? A tog n tagsame t’a sẽn yaa rĩmã, a tara sor n na n maan bũmb ning fãa a sẽn date. La a Zeova yẽ ra pa get yɛlã woto ye. A Ozɩyas wuk-m-mengã yĩnga, a Zeova lob-a-la wãoodo. La a kell n “paa ne a wãoodã n tãag a kũum.” (2 Kib. 26:16-21) A kibarã wilgdame tɩ baa d sẽn yaa ned ning fãa, d sã n zãgs saglg sẽn tik Biiblã zugu, d pa le tat a Zeova yam ye. w22.02 9 s. a 7

Ned sã n yer “nin-kʋdgã,” naoor wʋsgo a tagsa wã la a yel-manesmã yaa wẽnse. (Kol. 3:9) A tõe n yaa rat-m-ye soaba, ned sũur sẽn yikd tao-tao, zɩ-beoog soaba, wall wuk-m-meng soaba. A tõe n nonga yoobã yɛl gesgo, wall filim-dãmb sẽn pid ne yoob yɛl la nen-kɛglem tʋʋma. Sãmbg kae t’a tara zʋg-sõma, la tõe t’a sũur mi n sãamda ne a sẽn yet bɩ n maand bũmb nins tɩ pa sõma wã. La yaa toog ne-a t’a toeem a tagsa wã la a yel-manesmã. (Gal. 5:19-21; 2 Tɩm. 3:2-5) D pa zems zãng ye. Rẽ kɩtame tɩ ned baa a ye pa tõe n yiis tags-wẽns la tʋls-wẽns zãng fasɩ a sũurẽ wã la a yamẽ wã ye. Wakat ninga, d na n maaname bɩ n yeel bũmbu, n wa maand d bãngẽ. (Zer. 17:9; Zak 3:2) La d sã n yeeg nin-kʋdgã, tags-wẽnsã la tʋʋm-wẽnsã pa le so-d ye. D pa le yaa wa d sẽn da yaa to-to pĩndã ye.—Eza. 55:7. w22.03 3 s. a 4-5

Kãsem-dãmba, get-y y tẽed-n-taasã zʋg-sõma wã n tɩ yɩɩda. D fãa pa zems zãng ye. La d ned kam fãa tara zʋg-sõma sẽn sek pẽgre. Yaa sɩd tɩ wakat ninga kãsem-dãmbã segd n sõnga saam-biig bɩ saam-bi-poak t’a rems a tagsgo. La wa tẽn-tʋmd a Polle, kãsem-dãmbã segd n modgame n da get b tẽed-n-taag goam la a yel-manesem sẽn sãamd sũur ye. Yɩta sõma tɩ b ges a soabã sẽn nong a Zeova wã, a sẽn tõogd toog n ket n tũud Wẽnnaamã, la b sẽn tõe n sõng-a t’a maan bũmb ningã. Kãsem-dãmb nins sẽn get b taabã zʋg-sõma wã n yɩɩdã sõngda nin-kãensã tɩ b neẽ tɩ tigingã neb nong-b lame. Tẽeg-y t’a Zeova pa kot yãmb tɩ y yɩ neb sẽn zems zãng ye. A ratame tɩ y yɩ neb sẽn maand sɩd ne-a. (1 Kor. 4:2) Y tõe n basa y yam t’a Zeova sũur nooma ne tʋʋm nins y sẽn tʋmd a siglgã pʋgẽ wã. A pa na n tol n ‘yĩm yãmb tʋʋmdã ne y sẽn wilg tɩ y nonga a yʋʋrã, y sẽn sõng nin-sõamyã wã la y ket n sõngd-bã ye.’—Ebre. 6:10. w22.03 31 s. 19, 21