Kiris-nebã vɩɩm la b tʋʋma tigissã na-kẽndr not-rãmbã
SA-SIK RASEM A 6-12
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | LUK 17-18
“D pʋʋsdẽ barka”
(Luk 17:11-14, MN) A Zeezi sẽn da ket n dabd Zerizalɛmmã, b tũu Samari ne Galile soolmã toadgẽ. Bãmb sẽn wa n kẽed tẽn-bil a ye, rap piig sẽn yaa wãoob n seg bãmba, la b yaasa yɩɩg n zẽk b koees n yeele: “Zeezi, Karen-saamba, zoe-y tõnd nimbãanega!” A Zeezi sẽn yã-bã b yeel-b lame: “Kẽng-y n tɩ wilg-y y mens maan-kʋʋdbã.” La b sẽn wa n dabdã, b yĩnsã lebga yɩlma.”
Luk 17:12, 14; nwtsty
rap piig sẽn yaa wãooba: Israyɛlle, pĩnd wẽndẽ wã, wãoobã ra wae n tigimda taaba, bɩ n vɩ sull-sulli, n paamd n sõngd taaba. (2 Rĩm 7:3-5) A Moyiiz tõogã ra wilgame tɩ wãoor tog n vɩɩmda kɛɛnga. A sã n da na n pɩʋʋg neb zĩigẽ, sẽn na yɩl tɩ b bãnge, a segd n kelem n yeelame tɩ “Rẽgdo! Rẽgdo!” (Maan. 13:45, 46) Rẽ n so tɩ wa b sẽn wilg tõogã pʋgẽ wã, wãoobã yals yɩɩg n tool n gom ne a Zeezi.
kẽng-y n tɩ wilg-y y mens maan-kʋʋdbã: A Zeezi sẽn wa n be tẽngã zugã, a ra tũuda a Moyiiz tõogã. A kɩtame tɩ wãoobã a sẽn sãoogã kẽng n tɩ wilg b mens maan-kʋʋdbã, tɩ wilgdẽ t’a sakame tɩ yaa Wẽnnaam n yãk a Aarõ ne a kom-dibli wã tɩ b yaa maan-kʋʋdba. (Mat. 8:4; Mark 1:44) Tõogã ra wilgame tɩ wãoor sã n paam laafɩ, yaa maan-kʋʋdbã n segd n ges a yĩnsã sã n sɩd sãoogame. Wãoor sã n da paam laafɩ, a segd n kenga wend-doogẽ wã ne kũuni. Ra yaa liuun-vɩɩs a yiib sẽn yaa yɩlmã, sɛɛdr daoodo, peen-miuugu, la izope.—Maan. 14:2-32.
w08 1/8 14-15 s. a 8-9
Bõe yĩng tɩ d segd n yɩ neb sẽn mi d zaamẽ?
Wãoob a taabã sẽn pa lebg n wa pʋʋs a Zeezi barkã, a yeelame tɩ pa wẽng bɩ? Kibarã paasame: “A Zeezi gomame n yeel yaa: “Bãmb piigã fãa ka lebg yɩlem sɩda? La neb a wɛ wã bee yɛ? Yaa sãan-kãngã bal n lebg n wa n na n kõ Wẽnnaam waoogre.”—Luk 17:17, 18.
Wãoob a wɛ wã ra pa nin-wẽns ye. B wilga vẽeneg tɩ b tẽeda a Zeezi, n sak n kẽng Zerizalɛm n tɩ wilg b mens maan-kʋʋdbã wa a sẽn yeel-bã. La baa b sũur sã n yɩɩ noog ne a Zeezi a sẽn sãoog-bã yĩnga, b pa lebg n wa pʋʋs-a bark ye. Rẽ sãama Kiristã sũuri. La tõnd yẽ? Ned sã n maan-d neere, d pʋʋsd-a-la barka, pa rẽ bɩ d gʋls-a kart n wilg-a tɩ d sũur nooma ne a yel-sõmdã bɩ?
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Luk 17:10; nwtsty
sẽn ka yõod ye: A Zeezi makrã pʋgẽ, a pa yeel tɩ tʋm-tʋmdbã bɩ a karen-biisã segd n gesa b mens wa neb sẽn ka yõod ye. A Zeezi sẽn yeel bũmb ning n yaool n togs gomdã wilgdame tɩ tʋm-tʋmdbã segd n sika b mense, n da tags tɩ b segd n pẽg-b lame tɩ loog ye. Bãngdb kẽer yeelame tɩ ka wã, gomdã võor yaa: “Tõnd yaa tʋm-tʋmdb b sẽn pa segd n pẽg tɩ looge.”
(Luk 18:8, MN) “Mam yeta yãmb tɩ bãmb na n kaoo b bʋʋdã tɩrg tao-tao. La ninsaal Biigã sã n wa wa, b na n yãa tẽeb kãng tẽngã zug sɩda?”
Luk 18:8; nwtsty
tẽeb-kãng: Bɩ, “tẽeb-kãngã buudu.” Vɛrse-kãngã pʋgẽ, yaa pʋg-kõorã tẽebã buud yell la a Zeezi sẽn gomã. (Luk 18:1-8) Pʋg-kõorã ra kɩsa sɩd zãng-zãng tɩ Wẽnnaam na n deega a pʋʋsgã, la t’a na n maana sẽn yaa tɩrg a sẽn nong-b rãmbã yĩnga. A Zeezi pa leok a sokrã ye. A sok-a lame n na n sõng a karen-biisã tɩ b bao n bãng b tẽebã sẽn yaa to-to. A Zeezi sẽn dɩk makr a woto tẽebã la pʋʋsgã wɛɛngẽ wã sɩd zemsame, bala a reng n wilga a karen-biisã zu-loees nins b sẽn na n paamã.—Luk 17:22-37
SA-SIK RASEM 13-19
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | LUK 19-20
“Min piigã kibar sẽn wilgd tõnd bũmb ninga”
Min piigã yel-bũndã
Ad a Zeezi sẽn yeele: “Na-biig a yembr n da yi n kẽng tẽng sẽn zãr n na n tɩ reeg naam la a wa.” (Luk 19:12) So-toak a woto kaoosdame. D mii vẽeneg t’a Zeezi n yaa ‘na-biigã’ sẽn tog sor n kẽng ‘tẽng sẽn zãrã.’ Tẽn-kãng yaa saasẽ. Beenẽ la a Ba wã na n kõ-a naamã.
Yel-bũndã pʋgẽ, nand tɩ na-biigã looge, a boola a tʋm-tʋmdb piiga, n kõ ned kam fãa min piiga, n yeel-b tɩ b “yõdg n leeb n paam yõod hal tɩ yẽnda lebg n wa.” (Luk 19:13) Min-dãmbã yaa wanzuri ligd-koeemse, la b yõodã waoogame. Min a ye taa pʋʋg tʋm-tʋmd kiis a tãab yaoodo.
Wõnda karen-biisã bãngame t’a Zeezi yel-bũndã pʋgẽ, bãmb la tʋm-tʋmdb piigã. Bala vugri a Zeezi mak-b-la ne tigsdb bɩ pʋʋg tʋm-tʋmdba. (Matye 9:35-38) A pa yeel tɩ karen-biisã kẽng n tɩ kẽeb bɩ n tigs kood n wa ye. A ra gomda b sẽn na n moon koɛɛgã, n tigs neb tɩ b lebg yẽ karen-biisi, n wa paam n kẽ Wẽnnaam soolmẽ wã. Karen-biig fãa tog n dɩka a paoongã n sõng neb a taab tɩ b wa paam n kẽ Wẽnnaam soolmẽ wã.
Min piigã yel-bũndã
A Zeezi karen-biisã sã n bãng tɩ b yaa wa tʋm-tʋmdb nins sẽn dɩk b paoongã n sõng neb tɩ b lebg a Zeezi karen-biisã, b tõe n kɩsa sɩd t’a Zeezi sũur na n yɩɩ noog ne-ba. A leb n tõe n kɩsa sɩd t’a Zeezi na n wa keo-a lame, a modgrã yĩnga. Sẽn tũud-b a Zeezi wã yɛl pa taaba, b tarmã la b minimã me pa yembr ye. La a Zeezi sẽn tɩ “reeg naam” masã wã na n keo-b lame, bala a nee b sẽn modgd n na n sõng neb a taab tɩ b lebg yẽ karen-biisã.—Matye 28:19, 20.
Min piigã yel-bũndã
Tʋm-tʋmdã bõna wʋsgo, a sẽn pa tall a minnã n leeb sẽn na yɩl n paas a zu-soabã paoongã. A Zeezi tʋm-tʋmdbã ra gũuda wakat ning a sẽn na n sɩng naam rɩɩb Wẽnnaam soolmã pʋgẽ. Dẽnd tõe tɩ bũmb ning a Zeezi sẽn yeel tʋm-tʋm-kãngã zugã kɩtame tɩ b bãng tɩ b sã n pa modge, b pa na n paam n kẽ Wẽnnaam soolmẽ wã ye.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
(Luk 19:43, MN) “Bala, daar n wat tɩ fo bɛɛbã na n sel ra-sɩlems n gũbg foom, la b karg n gũbg foom n pag-f zĩig zãnga.”
Luk 19:43; nwtsty
sel ra-sɩlems n gũbg: Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne gɛrkã pʋgẽ, yaa vɛrse-kãngã pʋgẽ bal la b pʋd kharax sẽn yaa gɛrk gom-bilã. Yaa ra-sɩlemse, bɩ raad b sẽn sel n gũbg zĩiga. A bilgda sodaas sẽn da mi n gũbg zĩig ne raad to-to wã. Yʋʋmd 70 soabã pʋgẽ, a Zeezi gomdã pidsame. Rom soda-naab a Titis ne a sodaasã sela raad n gũbg Zerizalɛm. A Titis sẽn maan woto wã yɩɩ sẽn na yɩl tɩ zʋɩf-rãmbã ra tõog n zoe, sẽn na n keng yẽ ne a sodaasã raoodo, la sẽn na yɩl n kẽes tẽngã kom, n modg a nebã tɩ b sak bãmba. Yɩl n paam raad tɩ sek Zerizalɛm gũbgri, Rom sodaasã kee tɩɩs nins fãa sẽn da be tẽngã kɩremsã.
(Luk 20:38, MN) “Bãmb pa kũ-rãmb Wẽnnaam ye. B yaa nin-vɩɩs Wẽnnaam. Bala, Wẽnnaam nifẽ b fãa vɩɩme.”
Luk 20:38; nwtsty
Wẽnnaam nifẽ b fãa vɩɩme: Bɩ, “sã n yaa ne Wẽnnaam, b fãa vɩɩme.” Biiblã wilgdame tɩ Wẽnnaam nifẽ, neb nins sẽn pa maand a raabã yaa kɩɩmse. (Efɛ. 2:1; 1 Tɩm. 5:6) Woto me, baa ned sẽn maand a Zeova raabã sã n ki, a Zeova nifẽ, a soab ket n vɩɩme, bala, a na n wa vʋʋg-a-la wa a sẽn pʋlmã.—Rom. 4:16, 17.
SA-SIK RASEM 20-26
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | LUK 21-22
“Yãmb fãagrã kolgame”
Wẽnnaam Rĩungã na n sãama a bɛɛbã gilli
Yel-bãn na n zĩnda saasẽ: A Zezi ra yeelame: “Wĩndgã na n sobgame, la kiuug kõn kõ a vẽenem yɛs ye. Yĩngr ãds na n lʋɩɩme.” Woto wilgdame tɩ nebã pa na n le wa bao vẽenem tũudmã taoor dãmb nengẽ ye. Bala nebã na n bãngame tɩ nin-kãensã pa tõe n wilg b taabã sor ye. Tõeeme t’a Zezi gomdã rat n yeelame me tɩ yel-bãn sɩd-sɩd n na n zĩnd saasẽ. (Ezayi 13:9-11; Zoɛll 2:1; 3:3, 4) Wakat kãngã nebã na n maana wãna? Biiblã yetame tɩ “toog kãseng” na n paam-b lame, bala b “kõn bãng b sẽn na maan bũmb ninga ye.” (Luk 21:25; Sof. 1:17) Hakɩka, Wẽnnaam Rĩungã bɛɛbã fãa “sũy na n lebga yog-yog rabeem yĩnga, b sẽn gũud bũmb nins sẽn na n wa” wã yĩnga, tɩ b baood soondg zĩiga. La b pa na n yã zĩig b sẽn sɩd tõe n soonde, n põs d Rĩmã sũ-puugrã ye.—Luk 21:26; 23:30; Wil. 6:15-17.
w16.01-MM 10-11 s. 17
Kell-y n “wɩng-y ne ba-biir nonglem”!
Tall-y raoodo. (Karm-y Ebre-rãmb 13:6.) Tõnd sẽn teeg a Zeova wã yĩnga, baa sẽn wa n yaa zu-loɛɛg ning fãa la d tara, d pɛlg kɛgmame. D raoodã sõngd-d lame me tɩ d pa sãamd d sũur tɩ loog ye. Zu-loees sasa, d sã n pa sãam d sũur tɩ looge, d tõogd n kenga d tẽed-n-taasã raoodo, la d bels-ba. (1 Tes. 5:14, 15) Baa to-kãsengã sasa, d na n tõog n talla raoodo, n ‘doog la d nak n gese, bala, tõnd fãagrã kolgame.’—Luk 21:25-28.
w15-MM 1/7 19 s. 13
“Yãmb fãagrã kolgame”!
B sẽn mak-b rãmb ne bʋʋsã sã n wa bãng tɩ “sɩbgr sẽn kõn sa” n gũud-ba, b manesem na n yɩɩ wãna? B sũy na n sãama wʋsg hal tɩ b wiisi. (Mat. 24:30) La Kiris ba-biisã ne b tũud-n-taasã sẽn teend-bã yẽ? B na n maana wa a Zeezi sẽn yeelã. A yeela woto: “Bõn-kãens sã n sɩng n watẽ, bɩ y roog la y nak n gese, bala, yãmb fãagrã kolgame.” (Luk 21:28) D sẽn kɩs sɩd t’a Zeova la a Zeezi Kiris na n fãag-d lame wã na n kɩtame tɩ d yam gãnd bãane.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Luk 21:33; nwtsty
Yĩngr la tẽng na looge: Biiblã vɛrse-rãmb kẽer wilgdame tɩ “saasã” ne “tẽngã” na n paa wakat sẽn pa sate. (Sɩng. 9:16; Yɩɩn. 104:5; Koɛ. 1:4) Rẽnd a Zeezi sẽn yeel ka wã yaa sẽn na n wilg tɩ baa bõn-kãensã sẽn pa tõe n loogã sã n loog me, yẽ goamã pa tõe n pa pids ye. (Ges-y Matye 5:18.) La “saasã” ne “tẽngã” ka wã tõe n makda bũmb ning b sẽn bool Vẽnegr 21:1 pʋgẽ wã tɩ “dẽenem yĩngrã ne dẽenem tẽngã.”
mam goamã kõn tol n loog ye: Bɩ, “mam goamã kõn tol n viig ye.” Gɛrk gom-bil ning b sẽn lebg woto wã wilgdame t’a Zeezi goamã pa tõe n pa pids ye.
w14-MM 1/10 19-20 s. 15-16
“Yãmb buudã na n yɩɩ maan-kʋʋdba”
A Zezi sẽn wilg a karen-biisã b sẽn segd n maand Soaalã zaabr dɩɩbã to-to wã poore, a maana kaool ne-bã. Kaool-kãng la b sẽn boond tɩ Rĩungã kaoolã. (Karm-y Luk 22:28-30.) Kaool-kãngã yaa toor ne kaool a taabã. Bala kaool a taabã yaa a Zeova n maan ne nin-yɛng wall ne neb wʋsgo. La Rĩungã kaool yaa a Zezi n maan ne a karen-biis nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã. A Zezi sẽn yeel t’a Ba kõo yẽ soolmã, wõnda yaa a Zeova sẽn maan kaool ne-a t’a na n yɩ ‘maan-kʋʋd wakat sẽn ka sɛta, n wẽnd a Melkisedɛkã’ yell la a ra gomda.—Heb. 5:5, 6.
A Zezi tʋm-tʋmdb 11 wã kell n paa ne-a a “makrã pʋgẽ n ka bas ye.” La Rĩungã kaool wilgdame tɩ b na n tɩ naaga a Zezi saasẽ, n zaoond gɛy zut n dɩ naam la b yɩ maan-kʋʋdba. La pa bãmb bal n na n paam bark-kãngã ye. A Zezi goma ne tʋm-tʋmd a Zã bõn-makr pʋgẽ, n yeel woto: “Ned ning sẽn na n tõoge, mam na kɩt tɩ yẽ zĩnd ne maam m geerã zug wa mam me sẽn tõog la m zao ne m Ba bãmb geerã zugã.” (Wil. 3:21) Rẽnd yaa ne kiris-neb 144000 sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã la a Zezi maan Rĩungã kaoolã. (Wil. 5:9, 10; 7:4) Yaa kaool-kãng n pak sor tɩ b na n tɩ naag a Zezi saasẽ n dɩ naam. Yaa wa pʋg-sad sẽn na n kẽ kãadem ne rĩma. Kãadmã poore, pʋg-paalã tõe n naaga rĩma n dɩ naam. Sɩd me, Biiblã boonda sẽn paam-b vʋʋsem sõng zaeebã tɩ Kiristã “pʋg-paala,” la ‘pʋg-sad sẽn ka sãame.’—Wil. 19:7, 8; 21:9; 2 Kor. 11:2.
SA-SIK RASEM 27–BÕN-BƖƲƲNG RASEM A 2
D SẼN BÃNG BIIBLÃ KARENG PƲGẼ | LUK 23-24
“D kõt d taabã sugri”
cl 297 s. 16
“D bãng Kiristã sẽn nong nebã to-to”
A Zeezi rɩka a Ba wã togs-n-taar bũmb a to sẽn tar yõod wʋsg wɛɛngẽ: A “kõta sugri.” (Yɩɩn. 86:5) Hal baa a sẽn wa n be kũum da-lukã zugã, a sak n kõo sugri. B sẽn wa n kaa a nusã ne a naoã ne põent-rãmba, t’a namsd n na n ki wã, bõe la a kos a Zeova? A kosame t’a sɩbg a bɛɛbã bɩ? Abada! A yaoolem goamã sʋka, ad a sẽn yeele: “M ba, kõ-y-b sugri, tɩ b ka mi bũmb ningã b sẽn maandã ye.”—Luk 23:34.
g 2/08 11 s. a 5-6
Wẽnnaam kõta yel-wẽn-kãseng sugr bɩ?
Pa wẽng ning bɛɛgdã sẽn maanã bal la a Zeova get ye, a geta a soabã yamã. (Ezayi 1:16-19) Tags-y nin-wẽns a yiibã b sẽn da ka n yɛgl a Zeezi wã yelle. B ra tʋma tʋʋm-beedo. Sɩd me, ad b nin-yend sẽn yeele: “Tõnd toga ne d sɩbgrã. Bala tõnd paama sɩbgr sẽn zems ne bũmb nins d sẽn maanã kɛpɩ. La ra-kãngã pa maan bũmb sẽn yaa wẽng ye.” Nin-wẽngã goamã wilgdame t’a ra mii bũmb kẽer a Zeezi zugu. Rẽ n kɩt t’a pa gom a Zeezi wẽngã. A sẽn kos-a bũmb ning rẽ poorã wilgdame t’a sɩd ra mi-a lame. A kosa a Zeezi yaa: “Yãmb sã n wa be y Rĩungã pʋgẽ bɩ y tẽeg mam yelle.” A Zeezi leok-a lame tɩ bõe? A leok-a lame yaa: ‘Rũndã, mam pʋlemda foo tɩ f na n zĩnda ne maam Arzãnã pʋgẽ.’—Luk 23:41-43, MN.
Tẽeg-y tɩ yaa ned sẽn maan yel-wẽn-kãseng tɩ b kao a bʋʋd tɩ zems ne kũum la a Zeezi sẽn wilg nimbãan-zoeer woto wã. Pa kengd raood sɩda? D tõe n basa d yam t’a Zeezi Kirist ne a Ba a Zeova tõe n zoeya yel-wẽn-maand fãa sẽn tek yam n kot sugr nimbãanega, n kõ-a sugri, baa yel-wẽn nins a sẽn maanã sã n yaa kãsemse.—Rom dãmbã 4:7.
cl 297-298 s. 17-18
“D bãng Kiristã sẽn nong nebã to-to”
A Zeezi sẽn kõo a Pɩyɛɛr sugr to-to wã kengda raood wʋsgo. Yaa vẽeneg t’a Pɩyɛɛr nonga a Zeezi. Sɩd me, baraar sẽn yɩ Nizã rasem piig la a naasã yʋngo, a yeelame: “Zu-soaba, mam seglame n sɛ tɩ kẽ bi-bees roog ne yãmba, wall tɩ ki ne yãmba.” La lɛɛr a wãn poor dẽ zugẽ, a kɩɩsa hal naoor a tãab t’a pa mi a Zeezi ye. Biiblã wilga bũmb ning sẽn maane, a Pɩyɛɛr sẽn kɩɩs naoor a tãab-n-soabã: ‘Zu-soabã wẽnemdame n ges a Pɩyɛɛre.’ A Pɩyɛɛr sũur sãama a beegrã yĩnga, t’a ‘yi yɩng n yãb ne sũ-sãang wʋsgo.’ A Zeezi sẽn ki baraarã, tõe t’a Pɩyɛɛr da sokda a meng a sã n kõ-a-la sugri.—Luk 22:33, 61, 62.
Ra pa na n kaoos la a bãng rẽ ye. Nizã rasem piig la a yoobã yibeoogo, a Zeezi sẽn vʋʋgã, a kẽnga a Pɩyɛɛr nengẽ. (Luk 24:34 ; 1 Korẽnt rãmbã 15:4-8). La bõe yĩng t’a Zeezi reng n vẽneg a meng ne a tʋm-tʋmd ning sẽn wẽen t’a pa mi-a wã? Tõe tɩ yaa sẽn na n wilg a Pɩyɛɛr sẽn tek yamã t’a ket n nand-a lame, la t’a nong-a lame. La a Zeezi pʋd n maana sẽn yɩɩd rẽ n sõng a Pɩyɛɛr t’a bas a yam t’a sɩd kõ-a-la sugri.
D bʋgs Wẽnnaam Gomdã zug neere
Luk 23:31; nwtsty
ra-maasa, . . . ra-koeemse: Tõe t’a Zeezi ra gomda zʋɩf-rãmbã yelle. B ra yaa wa tɩɩg sẽn kʋɩt n dat n ki. La a Zeezi ne zʋɩf-rãmb wʋsg sẽn tẽed-a sẽn da ket n vɩ wã, kɩtame tɩ yaa wa tɩɩgã ket n yaa maasr bilfu. La ra pa na n kaoos la b kʋ a Zeezi ye. Zʋɩf-rãmb nins sẽn na n paam vʋʋsem sõngã zaeebã na n lebga Wẽnnaam Israyɛllã. (Rom dãmbã 2:28, 29; Galat rãmbã 6:16) Wakat kãnga, zʋɩf buudã neb nins sẽn kellã fãa na n yɩɩ wa tɩɩg sẽn ki.—Mat. 21:43.
nwtsty, fot-rãmb la video-rãmba
Põent b sẽn ka ned na-kãsenkãar kõbrẽ
Yaa foto sẽn wilgd ned na-kãsenkãar kõbre, b sẽn ka ne kut põent woglem sẽn yɩɩd sãntɩmetr 11. Yaa yʋʋmd 1968 soabã b sẽn da wa n tuud Zerizalɛm nug-rɩtg la b yã põentã b sẽn ka kõbrã. Yaa Rom sẽn da wa n so Zerizalɛmmã wakatẽ kõbre. Põent-kãngã b sẽn yã wã wilgdame tɩ b ra mi n kaada neb ra-lugds zut ne põent-rãmb n kʋʋda. Wõnda yaa põent-kãensã buud la Rom sodaasã sẽn tall n ka a Zeezi Kirist ra-lukã zugã. Yaa kees b sẽn maan ne kugr pʋgẽ la b yã kõbrã. B ra wae n bĩngda ninsaalb kõb kees-rãmb a woto buud pʋgẽ. Woto wilgdame tɩ b sã n da ka ned ra-luk zug n kʋ, b tõe n wa sik-a lame n tɩ solge.