Watchtower SƐB VAEESG ZĨIGA
Watchtower
SƐB VAEESG ZĨIGA
Moore
  • BIIBLE
  • SƐBA
  • TIGISSÃ
  • wp17 nimero 2 s.n. 4-7
  • Biiblã sẽn yet vɩɩmã la kũumã wɛɛngẽ

Video pa be zĩ-kãngã ye.

Video wã pa tõog n yi ye.

  • Biiblã sẽn yet vɩɩmã la kũumã wɛɛngẽ
  • Gũusg Gasgã moonda a Zeova Rĩungã (Nebã fãa yĩnga)—2017
  • Gom-zu-bõonesã
  • Bũmb sẽn wõnd woto
  • BIIBLÃ SÕNGDA TÕND TƖ D BÃNG SƖDÃ
  • SẼN PƲƲSD-B WẼN-NAANDSÃ N DA TẼED WOTO
  • SƖDÃ BÃNGR NA N KƖTAME TƖ Y PAAM Y MENSE
  • Sẽn ki-bã bee yɛ?
    Biiblã sɩd yetame tɩ bõe?
  • Vɩɩm Kũum Poorã: Bõe La Nebã Tẽeda?
    Yʋʋmd 1999 Gũusg Gasgã
  • Sɩɩgã yaa bõe?
    Sogsg Biiblã sẽn leokde
  • Ned kũum poore bõe n paamd-a?
    Gũusg Gasgã moonda a Zeova Rĩungã​—⁠2008
Bũmb a taaba
Gũusg Gasgã moonda a Zeova Rĩungã (Nebã fãa yĩnga)—2017
wp17 nimero 2 s.n. 4-7
Kũum sẽn be yaoog pʋgẽ

SEBRÃ GOM-ZUG SÕSGÃ | BÕE LA BIIBLÃ YETA, VƖƖMÃ LA KŨUMÃ WƐƐNGẼ?

Biiblã sẽn yet vɩɩmã la kũumã wɛɛngẽ

D sã n karem Sɩngr sebrã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã, d yãtame tɩ Wẽnnaam da yeela d yaab a Ãdem yaa: “Fo tõe n dɩɩ tɩɩs nins fãa sẽn be zẽedã zĩig pʋgẽ wã biisi. . . . Yaa tɩɩg ning sẽn kɩtd tɩ ned bãng wẽnga, ne sõmb n bakã biis bal la fo ka tog n dɩ. Bala, daar ning fo sẽn na n dɩ tɩ-kãngã bilã, fo na n kiime.” (Sɩngre 2:16, 17) No-kãnga Wẽnnaam sẽn kõ wã ra yaa vẽenega, a tũub me ra pa toog ye. A Ãdem sã n da sak n tũ, a ra na n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa, Edɛn zẽedã pʋgẽ.

Ãdem ne Awa sẽn kʋʋle

A Ãdem yãka yam n kɩɩs Wẽnnaam noorã. A pagã kõ-a-la tɩɩg ning Wẽnnaam sẽn gɩdg tɩ b ra rɩ wã bil t’a rɩ. Kɩtame t’a ra pa le tõe n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa ye. (Sɩngre 3:1-6) A kɩɩsgã biis ket n namsda tõnd baa ne rũndã. Tʋm-tʋmd a Poll goma rẽ yell n yeel yaa: “Rao a yembr n wa ne yel-wẽnã dũniyã tɩ kũum wa yel-wẽnã yĩnga. Rẽ n kɩt tɩ kũum yõkd nebã fãa, fãa sẽn maand yel-wẽnã yĩnga.” (Rom-dãmbã 5:12, Wẽnnaam Sebre, 1983) Yaa a Ãdem yell la b sẽn gomd vɛrse kãngã pʋgẽ wã. Bõe la a maan tɩ yaa yel-wẽnde, la wãn to la rẽ wa ne kũum?

A Ãdem sẽn yãk yam n kɩɩs Wẽnnaam noorã yaa yel-wẽnde. (1 Zã 3:4) La wa Wẽnnaam sẽn yeel a Ãdmã, yel-wẽndã yaood yaa kũum. A Ãdem ne kamb nins a sẽn da na n dogã sã n da kell n sak Wẽnnaam noorã, yel-wẽnd ra pa na n zĩndi, b ra kõn tol n ki me ye. Wẽnnaam pa naan ninsaal n dat t’a wa ki ye. A naan-a lame n dat t’a vɩɩmd wakat sẽn kõn sa.

Sik kae tɩ wa Biiblã sẽn yeelã, ‘nebã fãa kiidame.’ La ned kũum poore, bũmb n be n yit a yĩngẽ wã, n ket n vɩ bɩ? Neb wʋsg yetame tɩ ninsaal tara sɩɩga, la tɩ sɩɩgã pa tol n tõe n ki ye. La b sẽn yetã sã n yaa sɩda, rat n yeelame tɩ Wẽnnaam sẽn yeel a Ãdmã yaa ziri. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Wẽnnaam yeela a Ãdem t’a sã n kɩɩs yẽ, a sɩbgrã na n yɩɩ kũum. La sã n mik tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidi, la t’a kũum poore, sɩɩgã yit n tɩ vɩ zĩig a to, dẽnd kũumã pa sɩbgr ye. Biiblã yaool n yeelame tɩ Wẽnnaam “ka tõe n yag zĩrẽ” ye. (Ebre-rãmbã 6:18) A Sʋɩtãan sẽn yeel a Awa bũmb ningã la ziri. A yeela a Awa yaa: “Yãmb ka na n tol n ki ye!”—Sɩngre 3:4.

Nebã sẽn yet tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidã sã n yaa ziri, rat n yeelame tɩ ned kũum poore, saame bɩ?

BIIBLÃ SÕNGDA TÕND TƖ D BÃNG SƖDÃ

Sɩngr sebrã goma ninsaal naanegã yelle, n yeele: “Sẽn-Ka-Saab yãka tẽngã tom n maan ninsaala. La Wẽnnaam fʋʋsa ninsaal yõ-bogdã pʋga, n ning vɩɩm ninsaal pʋgẽ. La ninsaal lebga nin-vɩɩga.” Yaa ebre gom-bil ning sẽn yaa nefɛsãa la b sẽn lebg moorã pʋgẽ tɩ “nin-vɩɩgã.” A võorã meng yaa bõn-naandg sẽn vʋʋsde.—Sɩngre 2:7.

Biiblã wilgda vẽeneg tɩ Wẽnnaam sẽn naan ninsaalã, a pa naan-a t’a tar sɩɩg sẽn pa kiid ye. La a wilgame tɩ ninsaal fãa yaa “nin-vɩɩga.” Rẽ n so tɩ baa y sẽn gẽes to-to fãa, y pa na n tol n yã baa Biiblã vɛrse-yɛng sẽn gomd “sɩɩg sẽn pa kiid” yell ye.

Biiblã sẽn pa yet tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidã, bõe yĩng tɩ tũudum wʋsg pʋgẽ, b zãmsd nebã tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidi? Sɩnga hal pĩnd wẽndẽ, Ezɩpt soolmẽ wã.

SẼN PƲƲSD-B WẼN-NAANDSÃ N DA TẼED WOTO

A Herodot yaa kʋdemd yel-mit sẽn zĩnd na maan yʋʋm 400 sẽn deng a Zeezi rogmã. Ra yaa Gɛrɛs soolmã neda. A yeelame tɩ yaa “Ezɩpt nebã n wa n sɩng n tẽed tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidi.” Pĩnd wẽndẽ Babilond nebã me wa n tẽeda woto. Gɛrɛs naab a Alɛgsãndr le Gãrã wa n zab n deega Moayẽnoriyã yʋʋmd 332 sẽn deng a Zeezi rogmã. Rẽ tɛka, Gɛrɛs soolmã filozof-rãmb wa n tõogame tɩ neb wʋsg tẽed tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidi. Pa yã n kaoos la Gɛrɛs soolmã gill neb wa tẽed woto ye.

Y pa na n tol n yã baa Biiblã vɛrse-yɛng sẽn gomd “sɩɩg sẽn pa kiid” yell ye

Pipi kiris-nebã wakatẽ, fariziẽ-rãmbã ne eseniyẽ-rãmbã sẽn yaa zʋɩf-rãmb tũudum sulã ra zãmsda nebã tɩ ninsaal kũum poore, a tara sɩɩg sẽn ket n vɩ. Sebr a yembr yeelame: “Yaa gɛrk-rãmbã sẽn da tẽed bũmb ninsã, la sẽn yɩɩd fãa a Platõ sẽn da zãms nebã bũmb ninsã n wa n kɩt tɩ zʋɩf-rãmbã tẽed tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidi.” A Zozɛf yaa kʋdemdã yel-mit sẽn da yaa zʋɩf. A yeelame tɩ yaa Gɛrɛs soolmẽ wã la b ra zãmsd nebã tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidi, lakae Gʋlsg sõamyã pa yet woto ye. A Zozɛf wilgame tɩ gɛrk-rãmbã sẽn da zãmsd nebã bũmb nins rẽ wɛɛngẽ wã yaa kibay la soalem b seb-gʋlsdbã sẽn gʋlse.

Gɛrk-rãmbã minimdã wa n piuugame, hal tɩ baa neb sẽn da yet tɩ b yaa kiris-neb sak n tẽ b sẽn da zãmsd nebã tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidã. Kʋdemdã yel-mit a Jona Lendering yeelame tɩ “filozof a Platõ ra yetame tɩ pĩndã, ninsaalbã sɩɩs ra bee zĩ-sõngẽ, la tɩ masã b bee dũni sẽn pa sõma zugu.” A paasame tɩ yaa “rẽ n so tɩ pa yɩ toog tɩ b rɩk a Platõ sẽn da yetã n kalem ne bũmb nins b sẽn da zãmsd nebã Kirist tũudmã pʋgẽ wã.” Yɩɩ woto tɩ ‘sɩɩg pa kiidã’ wa lebg bũmb “Kirist tũudmã” rãmb sẽn tẽede, hal n zãmsd rẽ me b egiliiz-rãmbẽ wã.

SƖDÃ BÃNGR NA N KƖTAME TƖ Y PAAM Y MENSE

Pipi kiris-nebã wakate, tʋm-tʋmd a Poll keooga a tẽed-n-taasã, n yeel yaa: “Sɩɩg-sõng togsa vẽeneg tɩ yaoolem wakate, neb kẽer na n basa tẽebo, n pʋg belgr sɩɩse, la zãmsg zĩn-dãmb sẽn kõta.” (1 Tɩmote 4:1) Gom-kãensã sɩd pidsame! B sẽn zãmsd nebã tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidã yaa ‘zãmsg zĩn-dãmb sẽn kõte.’ Yaa hal pĩnd wẽndẽ wã la filozof-rãmb ne neb sẽn da pʋʋsd wẽn-naands ra zãmsd nebã woto.

La a Zeezi yeelame: “Yãmb na bãng sɩda, la sɩdã na kõ yãmb lohorem.” (Zã 8:32, Wẽnnaam Sebre, 1983) Tũudum wʋsg pʋgẽ, yel-maandɩ la bũmb wʋsg b sẽn zãmsd nebã pa sɩd ye. Paoogda Wẽnnaam. La d sã n zãms Biiblã, d na n bãnga sɩdã, la rẽ na n kɩtame tɩ d paam d mense. Sẽn paase, d sã n zãms Biiblã n bãng sɩdã, d na n paama d mens fasɩ ne rog-n-mik kẽer la yel-maandɩ b sẽn wae n maand ned kũum poorã.—Ges-y zĩ-gũbr ning gom-zug sẽn yaa: “Sẽn ki-bã bee yɛ?”

Tõnd Naandã pa rat tɩ ninsaal vɩɩmd tẽng zug ka yʋʋm 70 bɩ 80 bala, n ki n tɩ vɩɩmd zĩig a to wakat sẽn kõn sa ye. Hal sɩngrẽ wã, a ra ratame tɩ ninsaalbã yɩ a kom-sakdse, n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa dũni-kanga zugu. Woto wilgdame t’a sɩd nonga ninsaalbã. Bũmb pa tõe t’a raabã pa pids ye. (Malasɩ 3:6) Yɩɩn-gʋlsdã ra yeela bũmb sẽn kengd pɛlga. A yeelame: “Nin-tɩrsã na n sooga tẽngã, la b na n paa beenẽ wakat sẽn kõn sa.”—Yɩɩn-sõamyã 37:29.

Y sã n dat n bãng Biiblã sẽn yet bũmb ning sẽn ki-bã wɛɛngẽ wã n paase, bɩ y ges Biiblã sɩd yetame tɩ bõe? sebrã sak a 6. A Zeova Kaset rãmbã n yiis-a. Y tõe n paam-a-la www.jw.org pʋgẽ, wall y ɛskan koodã.

a Sebr Sõng pʋgẽ, b yeelame tɩ ‘b fʋʋsa vɩɩm pemsem ninsaal yõe bogdẽ t’a tũ rẽ n paam vɩɩm.’

Ninsaal tõe n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa bɩ?

Na maan yʋʋm a wãn woto, bãngdb n yeel tɩ bãmb yãa mood sẽn be koom tẽngre, la tɩ b tẽedame tɩ yaa mood sẽn be na maan yʋʋm tusa. Yaa mood sẽn be Mediterane mogrã pʋgẽ, Ɛspayn ne Sipr sʋka. B yeelame tɩ wõnda bũmb a to sẽn kaoos woto ka be ye. B boonda mo-kãens buudã tɩ Posidonia oceanica.

Mood sã n tõe n vɩɩmd n kaoos woto, ninsaal yẽ? Siãnsã bãngdb nins sẽn maand vaeesg ninsaal vɩɩmã woglem wɛɛngẽ wã yeelame tɩ b tõe n wa tõogame tɩ ninsaal vɩɩmd n kaoos n yɩɩd masã wã. Sebr a yembr n yeel tɩ siãnsã bãngdb sẽn tõog n maan bũmb nins vɩɩmã woglem na paasã wɛɛngẽ wã yaa bũmb b sẽn da zɩ n maane. La d nan pa mi siãnsã sã n na n sɩd tõogame tɩ ninsaal vɩɩmã woglem paas ye. Rẽnda d gũ n gese.

La pa siãnsã bãngdb n na n tõog tɩ ninsaalbã wa vɩ wakat sẽn kõn sa ye. Biiblã goma a Zeova sẽn yaa tõnd Naandã yelle, n yeel yaa: “Vɩɩm ko-bundum bee yãmb nengẽ.” (Yɩɩn-sõamyã 36:10) A Zeezi yeela a pʋʋsg pʋgẽ yaa: “Vɩɩm sẽn kõn sa wã yaa tɩ nebã na bãng yãmb sẽn yaa y yembre, n yaa sɩd Wẽnnaamã, la b bãng a Zeezi Kirisi, yãmb sẽn tʋm a soabã.” (Zã 17:3) Rẽnd d sã n bao n bãng Wẽnnaam a Zeova ne a Biig a Zeezi sõma, la d modg n ta b yam, d na n paama vɩɩm sẽn ka sɛtã tɩ yɩ d keoore.

Mogrã pʋgẽ moodo

Bãngdbã tagsdame tɩ mo-kãensã sẽn be mogrã pʋgẽ wã kaoosa na maan yʋʋm tusa

SẼN KI-BÃ BEE YƐ?

A Zeezi sẽn vʋʋg a Lazaare

Biiblã wilgda vẽeneg tɩ sẽn ki-bã bee yaadã pʋsẽ, n gũud kũum vʋʋgrã. (Zã 5:28, 29) B pa namsde, bala Biiblã yeelame tɩ ‘sẽn ki-bã ka leb n mi bũmb ye.’ (Koɛɛg soaba 9:5) Daar a ye, a Zeezi maka kũumã ne gõeem. (Zã 11:11-14) Woto wã, d pa segd n yɛɛsdẽ tɩ sẽn ki-bã namsdame ye. Pa segd me tɩ d maand maoong b yĩnga, sẽn na yɩl n sigs b sũy ye. Sẽn ki-bã pa tõe n sõng-do, wall b maan-d wẽnga, bala “tʋʋmde, tagsgo, la bãngr ne yam ka be kɩɩm-kulgu,” rat n yeel tɩ yaoogã pʋgẽ ye. (Koɛɛg soaba 9:10) Wẽnnaam sã n wa vʋʋg sẽn ki-bã, a na n kell n kɩtame tɩ kũum sa wakat fãa yĩnga.—1 Korẽnt-rãmbã 15:26, 55; Vẽnegre 21:4.

D tõe n kɩsa sɩd tɩ Biiblã sẽn yetã yaa sɩda

D tõe n kɩsa sɩd ne Biiblã sẽn yetã. Bõe yĩnga? Ad bũmb a wãn sẽn wilgd rẽ:

  • Gʋls-moog sẽn sak ãnkr tʋk pʋgẽ

    Biiblã soaba: Biiblã tara sɛb 66. Yaa na maan rap 40 n gʋls-a. A gʋlsgã rɩka sẽn yɩɩd yʋʋm 1600. Sɩnga yʋʋmd 1513 sẽn deng a Zeezi rogmã, n tãag 98 a Zeezi rogmã poore. Baa ne rẽ, Biiblã sɩngr n tãag a baasgã, a goamã pa kɩɩsd taab ye. Woto fãa yaa kaset tɩ yaa Wẽnnaam n kɩt tɩ b gʋls-a. Yẽ n vẽneg a raabã n togs rap nins sẽn gʋls Biiblã, tɩ b gʋlse.

  • Pĩnd wẽndẽ lalga

    Biiblã ne kʋdemdã: Kibay nins yell b sẽn gomd Biiblã pʋgẽ wã zemsa ne tẽn-kʋdemdã yel-mitbã sẽn vaees n yã wã. La sebr a yembr wilgame tɩ sɛb wʋsg pʋgẽ, pa woto ye. Ad b sẽn yeele: “Sɛb nins pʋsẽ b sẽn gomd pag ne rao sẽn nong taab yelle, wall b togsd soalmã, pa rẽ bɩ ziri kaset-rãmb goamã, b pa wilgd yellã sẽn zĩnd zĩig ningã, la sẽn yɩ wakat ningã takɩ ye. La Biiblã pʋgẽ, b sã n togs kibare, b kõta vẽenem wʋsgo, tɩ f tõe n bãng sẽn yɩ zĩig ningã la wakat ningã.”

  • Atom

    Biiblã ne siãnsã: Yaa sɩd tɩ Biiblã pa siãns sebr ye. La a sã n gomd bũmb yelle, tɩ siãnsã rãmb me gomd rẽ yelle, a sẽn yetã yaa kɛpɩ. Bũmb kẽer meng la Biiblã ra yeta, tɩ siãnsã bãngdb wa bãng kaoosg zugẽ. Wala makre, Maan-kʋʋr sebrã sak 13 la 14 pʋgẽ, Wẽnnaam kõo Israyɛll nebã noy sẽn wilgd tɩ b segd n yɩɩ yɩlmã, la tɩ neb sã n bẽed bãas kẽere, yaa tɩlɛ tɩ b zãag ne nin-buiidã. Wẽnnaam ra kõo a nin-buiidã no-kãensã hal sẽn kaoose, tɩ nebã yaool n na n wa bãng bãasã sẽn longd to-to wã. Biiblã wilgdame me tɩ tẽngã yaa gilga, n yag vɩʋʋgẽ. Yaa hal yʋʋm kobs poor la siãnsã bãngdb yaool n na n bãng rẽ.—Zoob 26:7; Ezayi 40:22.

Woto yaa makr a wãn bal sẽn wilgd tɩ b sẽn yeel Biiblã pʋgẽ tɩ yaa Wẽnnaam n kɩt tɩ b gʋls-a wã yaa sɩda. B yeelame: “Wẽnnaam n kɩt tɩ b gʋls gʋls-sõamyã fãa, la b bee yõod zãmsg yĩnga, tɩ kɩt tɩ ned bãng a kongre, tɩ rems neda.”—2 Tɩmote 3:16.

    Moorã Sɛba (1991-2025)
    Pag-y
    Pak-y
    • Moore
    • Toole
    • Y sẽn date
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Y sẽn segd n sake
    • Noy d sẽn tũudi
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Pak-y
    Toole