Wilg-y tɩ y sẽn tõe n yãk y toorẽ yamã noom-y lame

1, 2. a) Bõe la neb kẽer yeta, b sã n wʋm tɩ Wẽnnaam naana ned fãa t’a tõe n yãk a toorẽ yam? b) Bõe la Biiblã yeta? d) Sogs-bʋs la d na n leoke?

PAG a ye n da wa n dat n maan bũmbu, n bõos a zoa t’a sõng-a t’a bãng a sẽn tog n maane. A yeela a zoa wã yaa: “M pa yet tɩ f sõng-m tɩ m tags n bãng m sẽn na n maaneg ye. Fo we n yeel maam m sẽn segd n maane. Rẽ nana n yɩɩda.” Wẽnnaam sẽn yaa tõnd Naandã naana ned fãa t’a tõe n yãk a toorẽ yam. La pagã goamã wilgdame t’a pa rat rẽ ye. A ratame tɩ b togs-a a sẽn segd n maane. La yãmb yẽ? Bõe n noom-yã? Y sẽn na n yãkd y toorẽ yam bɩ, bɩ y taabã sẽn na n togsd yãmb y sẽn tog n maane?

² Neb n yet tɩ Wẽnnaam pa naan ninsaal t’a tõe n yãk a toorẽ yam ye. B tagsdame tɩ bũmb nins ned kam fãa sẽn maandã yaa Wẽnd n pʋlme. Kẽer me yetame tɩ rẽ pa sɩd ye. La sãnda yetame tɩ yaa d sã n da tõe n maana d yam zãng la d tõe n yeel tɩ Wẽnnaam naan-d lame tɩ d tõe n yãk d toorẽ yam. Biiblã tõe n sõnga tõnd tɩ d bãng sɩdã. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala, Biiblã wilgdame t’a Zeova naana ned fãa t’a tõe n tags n yãk a toorẽ yam. (Karm-y Zozoe 24:15.) Biiblã tõe n sõnga tõnd tɩ d paam sogs a taab me leoore. Wala makre, d sẽn tar sor n na n yãk d toorẽ yamã rat n yeelame tɩ d maan d yam bũmb fãa pʋgẽ bɩ? Yaa sɩd tɩ yɛl kẽer pʋgẽ d pa tõe n maan d yam bɩ? Bõe n kɩt tɩ d tõe n yeel tɩ d sẽn yãkd yam n maand bũmb ninsã wilgda d sẽn nong a Zeova tɩ ta zĩig ningã? Wãn to la d tõe n wilg tɩ d sakame tɩ d taabã me tara sor n na n yãk b toorẽ yam?

MAK-SÕNG A ZEOVA NE A ZEEZI SẼN KÕ TÕNDO

3. Baa a Zeova sẽn tõe n maan a yam bũmb fãa pʋgẽ wã, mak-sõng bʋg la kõ tõndo?

³ A Zeova a ye bal n tõe n maan a yam bũmb fãa pʋgẽ. La a sẽn maand to-to wã kõta tõnd yam. Wala makre, a Zeova ra yãka Israyɛll nebã tɩ b yɩ “buud sẽn welg toor” yẽ yĩnga. (Tõo. 7:6-8) A sẽn yãk yam n maan woto wã tara võore. Yaa sẽn na yɩl n pids bũmb a sẽn pʋlem a zoa a Abrahaam. (Sɩng. 22:15-18) Sẽn paas me, baa a Zeova sẽn tõe n maan a yam bũmb fãa pʋgẽ wã, a wilgda a nonglmã la a tɩrlmã a sẽn maand fãa pʋgẽ. D sã n tags n ges a sẽn da kibind Israyɛll nebã to-to b sã n kɩɩs a raabã, d bãngda rẽ vẽenega. B sã n wilg tɩ b sũy sɩd sãama ne b sẽn da maanã, a Zeova zoeta b nimbãanega, n kõ-b sugri, tɩ wilg t’a nong-b lame. A yeelame: “Mam na n yiisa bãmb ka-tẽebã, Mam na n nong-b-la ne yamleoogo.” (Ooze 14:4) A Zeova tõe n maana a yam, la a tagsda ãdem-biisã neer yelle. Ad woto yaa mak-sõng tɛkẽ!

4, 5. a) Ãnd la Wẽnnaam naan pipi t’a tõe n yãk a toorẽ yam, la a talla tõog kãng n maan bõe? b) Bõe la ned kam fãa segd n sok a menga?

⁴ A Zeova sẽn wa n na n naan malɛgsã la ninsaalbã, a yãka yam n naan-b tɩ b tõe n yãk b toorẽ yam. Malɛk ning a sẽn naan pipi wã yaa a Zeezi. Yẽ la ‘soab ning ned sẽn ka tõe n yãndã wẽnego.’ (Kol. 1:15) Baa a Zeezi sẽn wa n nan pa wa tẽngã zugã, a ra yãka yam n na n sak a Ba wã wakat fãa, n da yɩ tõat wa a Sʋɩtãan ye. A sẽn wa n wa tẽngã zugã me, a yãka yam n kell n kɩɩs a Sʋɩtãana, n pa sak n maan a raab ye. (Mat. 4:10) Yʋng ning b sẽn da na n yõk-a wã, a pʋʋsa a Ba wã n yeel bũmb sẽn wilgd t’a ra ket n data ne a sũur fãa n maan a Ba wã raabo. A yeelame: “M ba, yãmb sã n data, bɩ y zãag bõn-yũudl-kãngã ne maam. Baoosgo, bɩ y ra maan mam sẽn datã ye, maan-y y raabo.” (Luk 22:42) Bɩ tõnd me rɩk a Zeezi togs-n-taare, n yãk yam d toor n kell n maan a Zeova raabã la d waoog-a. La woto tõeeme bɩ?

⁵ Tõeeme. Bala Wẽnnaam naana ninsaal me a meng wõnego. (Sɩng. 1:26) La tõnd pa tõe n maan d yam zãng wa a Zeova ye. Wẽnnaam Gomdã wilgda vẽeneg tɩ Wẽnnaam lugla noy tõnd sẽn segd n tũ d neer yĩnga. Wala makre, zak fãa pʋgẽ, pagã segd n sakda a sɩdã, tɩ kambã me sakd b roagdbã. (Efɛ. 5:22; 6:1) Bɩ d sok d meng yaa: ‘Bũmb fãa pʋgẽ, mam tẽegdame tɩ m pa tõe n maan m yam zãng bɩ?’ Yaa d sã n tẽegd rẽ, n pa maand d sẽn dat bala, la d na n wa paam vɩɩm sẽn kõn sa wã.

D TÕE N YÃKA D TOORẼ YAM, LA PA BŨMB FÃA PƲGẼ YE

6. Rɩk-y makr sẽn wilgd tɩ sẽn na yɩl tɩ ned fãa tall lohorem, yaa tɩlɛ tɩ noy beẽ.

⁶ Sã n pa bũmb fãa pʋgẽ la ninsaal tõe n yãk a toorẽ yam, d tõe n yeelame t’a sɩd tara lohorem bɩ? N-ye! Bala, b sẽn lugund noyã yaa nebã koglg yĩnga. D rɩk makr wa y sẽn na n yãk yam n na n tog sor ne y mobilli. Rẽ yĩnga, y na n sak n dɩka sore, n miẽ tɩ noy kae so-loaadbã sẽn tũudi, la tɩ ned fãa n yãkd a kẽndã tʋʋlem, la a sã n na n kẽna sorã goabg bɩ rɩtg bɩ? Y sã n dɩk sor a woto, y na n ta y sẽn datẽ wã laafɩ sɩda? Ayo! Sẽn na yɩl tɩ ned fãa tar lohorem n yãkd a toorẽ yam, yaa tɩlɛ tɩ noy beẽ. D na n lebg n tẽega Biiblã kibay a wãn sẽn wilgd tɩ noy nins a Zeova sẽn kõ-dã sɩd yaa d neer yĩnga.

7. a) Bõe n da kɩt t’a Ãdem yaa toor ne rũmsã? b) Wilg-y bũmb a Ãdem sẽn tall tõog ning Wẽnnaam sẽn kõ-a wã n maane.

⁷ Wẽnnaam naana d yaab a Ãdem t’a tõe n yãk a toorẽ yam wa malɛgsã. Rẽ n so t’a ra yaa toor ne rũmsã, bala rũng pa tõe n tags n yãk a sẽn na n maan ye. Ad bũmb a ye a Ãdem sẽn tall tõog ning Wẽnnaam sẽn kõ-a wã n maan tɩ sek pẽgre: Yẽ n pʋd rũmsã yʋyã, baa ne Wẽnnaam sẽn deng n naan rũmsã n yaool n naan-a wã. Ad Biiblã sẽn yete: “Wẽnnaam talla bãmb n wa ninsaal nengẽ, n na n ges yẽnda sẽn na n pʋd b yʋyã to-to.” A Ãdem deng n maaga a yĩng n ges rũmsã fãa, n pʋd b yʋyã tɩ zems ne-ba. A Zeova pa lebg n toeem b yʋyã ye. Biiblã yeelame tɩ bõn-vɩɩsã fãa yembr-yembr kell n talla yʋy nins a Ãdem sẽn kõ-bã.—Sɩng. 2:19.

8. Bõe la a Ãdem yãk yam n maan tɩ pa sõma, la rẽ waa ne bõe?

⁸ Bʋko, baa ne Wẽnnaam sẽn da kõ a Ãdem tʋʋm wʋsg a sẽn tõe n tʋmã, a bas n tʋlga bũmb a sẽn da pa tar sor n na n maane. Wẽnnaam da yeelame t’a ges zẽedã zĩig yelle, sẽn na yɩl t’a yalg tɩ tẽngã gill wa lebg arzãna. Wẽnnaam ning-b-la bark me n yeel-b yaa: “Rog-y kamb n fɩɩg n pid dũniyã, la y soog-a. Soog-y zĩmã sẽn be ko-kãsengẽ wã, ne bõn-yɩgdɩ wã sẽn yɩgd yĩngrã, la y soog rũmsã sẽn vuud tẽn-gãongã zugã.” (Sɩng. 1:28) La a Ãdem wa n kɩɩsa a Zeova n yãk tɩɩg ning bil a Zeova sẽn da yeel t’a ra rɩ wã n dɩ. Yaa rẽ n wa ne namsgã, t’a kambã la a yagensã fãa namsd hal na maan yʋʋm tusa wã. (Rom. 5:12) D sẽn ne a Ãdem yam-yãkrã biisã sõngdame tɩ d bãng tɩ d segd n talla lohorem ning a Zeova sẽn kõ tõndã n maan sẽn yaa neere, tɩ zems ne noy nins a sẽn luglã.

9. A Zeova basame tɩ Israyɛll nebã yãk b sã n na n sak n maana bõe, la bõe la b yeel-yã?

⁹ A Ãdem ne a Awa yel-wẽndã yĩnga, b kambã la b yagensã fãa lebga koangdb la kiidba. La ãdem-biig fãa ket n tara lohorem n na n yãk a sẽn na n maanega. Wẽnnaam sẽn tall manesem ning ne Israyɛll nebã wilgda rẽ. A basame tɩ b yãk b sã n na n sak n yɩɩ neb sẽn welg toor yẽ yĩnga. (Yik. 19:3-6) Israyɛll nebã yeela Wẽnnaam tɩ b na n sak n yɩ a nin-buiidu, n tũ noy nins a sẽn kõ-bã. Ad b sẽn yeele: “Tõnd na n maana bũmb nins fãa Sẽn-Ka-Saab sẽn yeelã.” (Yik. 19:8) La bʋko, b pa pids b pʋlengã ye. Tõnd tõe n dɩka yam b sẽn maanã pʋgẽ. D wilg tɩ d sẽn tõe n yãk d toorẽ yamã noom-d lame, n ket n modgd n tũud a Zeova noyã, n da tol n bas-a ye.—1 Kor. 10:11.

10. Mak-sõma bʋs n be Ebre-rãmb sak 11, n wilgdẽ tɩ baa ninsaal sẽn pa zems zãngã, a tõe n yãka yam n sak Wẽnnaam? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

¹⁰ Ebre-rãmb sak 11 wã sõdga neb 16 yʋya, neb sẽn yãk yam n tũ a Zeova, n sak noy nins a sẽn kõ wã. B wẽn-sakrã kɩtame tɩ Wẽnnaam ning-b barka, tɩ b na n le wa paam bark sẽn ka to dũni-paalgã pʋgẽ. D gom b neb a wãn yelle. B yeelame t’a Nowe talla tẽebo, n sak n ka koom koglg wa Wẽnnaam sẽn da yeelã, a zakã rãmb põsb yĩnga, tɩ rẽ sõng tɩ ninsaalbã buud pa menem ye. (Ebre. 11:7) B yeelame t’a a Abrahaam ne a Saara me saka Wẽnnaam, n yi n bas Uur sẽn yaa b tẽngã, n na n tɩ zĩnd tẽng ning Wẽnnaam sẽn pʋlem t’a na n kõ-b lame wã. Baa b sẽn wa n paam segb n da tõe n leb Uur sẽn da tar laog wʋsgã, b pa leb ye. Bala b ra tagsda bũmb nins Wẽnnaam sẽn pʋlem-bã yell n yɩɩda. Biiblã yeelame tɩ b ra rata tẽng “sẽn yaa sõama n yɩɩd pĩnd soaba.” (Ebre. 11:8, 9, 13, 15, 16) A Moyiiz me sak n basa Ezɩpt arzɛgsã, n tõdg “sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõt wakat bilf yĩngã,” n “naag ne Wẽnnaam nebã n paam namsgo.” (Ebre. 11:24-26) Bɩ tõnd me tall pĩnd wẽn-sakdb-kãensã tẽebã buudu, n yãk yam n maan Wẽnnaam daabã wakat fãa, tɩ wilg tɩ d sẽn tõe n yãk d toorẽ yamã noom-d lame.

11. a) Wẽnnaam sẽn naan-d tɩ d tõe n yãk d toorẽ yamã kɩtame tɩ d tõe n paam bark bʋgo? b) Bõe n kɩt tɩ y rat n yãk yam n maan sẽn segde?

¹¹ Nina tõe n tagsdame tɩ sẽn yaa nana yaa ned a to sẽn na n wilgd-a a sẽn segd n maane. La sã n yaa d to n wilgd tõnd d sẽn segd n maane, d na n bõna wʋsgo. Wala makre, d na n bõna bũmb a ye yõod sẽn ka to. Tõod 30:19, 20 wã wilgda sẽn yaa bũmb ninga. (Karm-y-yã.) Vɛrse 19 wilgdame tɩ Wẽnnaam yeela Israyɛll nebã tɩ b yãk vɩɩm wall kũum. Vɛrse 20 wã wilgdame tɩ rẽ yaa sor a sẽn kõ-ba, tɩ b tõe n wilg b sẽn nong yẽ tɩ ta zĩig ninga. Tõnd me tõe n yãka d sã n na n tũu a Zeova. Sẽn paase, d tõe n yãka yam n maan bũmb toor-toor n waoog a Zeova, n wilg d sẽn nong-a n ta zĩig ninga. Sɩd yaa bõn-kãseng meng-menga.

BAA D SẼN TÕE N YÃK D TOORẼ YAMÃ, D RA MAAND D YAM BAL YE

12. Baa d sẽn tõe n yãk d toorẽ yamã, bõe la d pa segd n maane?

¹² Mams-y wa y sẽn na n kõ y zoa bũmb sẽn tar yõod wʋsgo. Y sã n wa wʋm t’a rɩka y kũunã n lob tãmpʋʋrẽ, wall t’a tall-a lame n pogl neda, y sũur kõn sãam sɩda? Yaa a Zeova n naan ninsaal t’a tõe n yãk a toorẽ yam. Rẽnd a sã n ne neb wʋsg sẽn yãk yam n maand sẽn pa zemse, pa rẽ bɩ b pʋd n namsd b taabã, sãamda a sũuri. Biiblã ra sɩd yeelame tɩ ‘yaoolem wakatã,’ neb wʋsg na n yɩɩ “zɩ-beoog-rãmba.” (2 Tɩm. 3:1, 2) Bõe la d tõe n maan n wilg a Zeova tɩ d sũur nooma ne-a, a sẽn naan-d tɩ d tõe n yãk d toorẽ yamã? Bõe n na n sõng-d tɩ d ra maand d yam bala?

13. Bõe n na n sõng kiris-ned t’a ra tũnug ne a lohormã n maand sẽn yaa wẽnga?

¹³ Tõnd ned kam fãa tara lohorem n na n yãk a zo-rãmba, a fu-yerdɩ, a sẽn na n maneg a meng to-to, la reem nins a sẽn nonge. La d sã n pa gũusi, d tõe n wa basame tɩ d yĩngã ratem soog-do, wall d rɩk dũniyã neb togs-n-taare, tɩ kɩt tɩ d lohormã lebg ‘pʋ-toog lillidga.’ (Karm-y 1 Pɩyɛɛr 2:16.) Bũmb a ye sẽn na n sõng-d yaa d sẽn na n modg n ‘maand fãa Wẽnnaam waoogr yĩnga,’ la d ra tũnug ne d lohormã n maand d “yĩngã sẽn data” ye.—Gal. 5:13; 1 Kor. 10:31.

14. Bõe yĩng tɩ d sã n teeg a Zeova bɩ na n sõng-d tɩ d ra tũnug ne d lohormã n maan sẽn pa segde?

¹⁴ Bũmb a to sẽn tõe n sõng-d tɩ d ra tũnug ne d lohormã n maan sẽn pa segde, yaa d sẽn na n tũud noy nins a Zeova sẽn kõ tõnd d neer yĩngã, tɩ wilg tɩ d teeg-a lame. Yẽ la soab ning sẽn zãmsd tõnd d sõngr yĩnga, la a yãagd tõnd sor ning d sẽn tog n tũ wã zugã. (Eza. 48:17) D segd n sika d meng n sak n deeg tɩ ninsaal pa tõe n “bãng a sore,” la tɩ yaa a Zeova n “wilgd ninsaal a sore.” (Yel. 20:24) D gũus n da wa lʋɩ bẽdg ning pʋgẽ a Ãdem ne Israyɛll nebã sẽn lʋɩyã ye. B basa a Zeova teegre, n teeg b mense. Bɩ d rɩk yam b yellã pʋgẽ, n mao n kell n ‘teeg a Zeova ne d sũur fãa.’—Yel. 3:5.

D SAK TƖ D TAABÃ ME TARA SOR N NA N YÃK B TOORẼ YAM

15. Yam-bʋg la d tõe n dɩk Galat-rãmb 6:5 goamã pʋgẽ?

¹⁵ D segd n tẽegdame tɩ d taabã me tara sor n na n yãk b toorẽ yam. Bõe yĩnga? Bala, ninsaal fãa tara tõog-kãnga. Rẽ kɩtame tɩ pa wakat fãa la kiris-ned yam-yãkr wõnd a to ye. Tõnd ned kam fãa yel-manesem, wall a sẽn maand bũmb ning a Zeova tũudmã pʋgẽ wã pa yembr ye. Tẽeg-y Galat-rãmb 6:5 sẽn yet bũmb ningã. (Karm-y-yã) D sã n sak n deeg tɩ kiris-ned fãa na n “tʋka a meng zɩɩbo,” d na n wilga d manesmã pʋgẽ tɩ d miime tɩ d taabã me tara sor n na n yãkd b toorẽ yam.

16, 17. a) Bõe n wa ne no-koeemd Korẽnt tigingã pʋgẽ? b) Wãn to la a Poll sõng-b tɩ b welg b zu-loɛɛgã, la rẽ wilgda tõnd bõe?

¹⁶ D lebg n tẽeg kibar sẽn be Biiblã pʋgẽ n wilgdẽ tɩ bũmb sã n yaa sũur-kaset yelle, d segd n sakame tɩ d tẽed-n-taag fãa tara sor n na n yãk a toorẽ yam. Yaa no-koeemd sẽn da zĩnd Korẽnt tigingã pʋgẽ. Neb kẽer da wa n sakd n daada nemd b sẽn koosd raagẽ, tɩ yaool n yaa nemd b sẽn da kõ bõn-naandse. Kiris-neb kẽer sũur-kaset ra sakdame tɩ b wãbd nemd a woto, bala b miime tɩ bõn-naandg pa baa fʋɩ ye. La b tẽed-n-taas sãnda sẽn da yɩ bõn-naands pʋʋsdb ra getame tɩ nemdã wãbr yaa wa f sẽn waoogd bõn-naandga. (1 Kor. 8:4, 7) Yɩɩ zu-loe-kãseng sẽn da tõe n welg tigingã neba. Wãn to la a Poll sõng-b tɩ ned fãa bãng a manesem sẽn segd n yɩ a soaba?

¹⁷ Pipi, a Poll tẽega b fãa tɩ pa rɩɩb n na n sõng-b tɩ b pẽneg Wẽnnaam ye. (1 Kor. 8:8) Rẽ poore, a keooga sẽn da wãbd-b nemd a woto buudã tɩ b gũus tɩ b lohormã ra wa “lebg kug-lakdg neb nins sẽn ka pãnga yĩng ye.” (1 Kor. 8:9) Sẽn na n baase, a sagla tigingã neb nins sẽn yãk yam n pa na n wãb nemdã b sũur-kasetã yĩngã, tɩ bãmb me gũus n da kao sẽn wãbd-bã bʋʋd ye. (1 Kor. 10:25, 29, 30) Dẽnd baa yel-kãngã sẽn da yaa Wẽnnaam tũub yellã, kiris-ned fãa ra segd n tagsa neere, n maan bũmb ning a sũur kasetã sẽn yet-a wã. Woto wilgda vẽeneg tɩ yel-bõonesã pʋgẽ me, d segd n sak n deegame tɩ d tẽed-n-taasã tara sor n na n yãk b toorẽ yam.—1 Kor. 10:32, 33.

18. Bõe la y rat n maan n wilg tɩ y sẽn paam n tõe n yãk y toorẽ yamã noom-y lame?

¹⁸ A Zeova naana tõnd ned kam fãa t’a tõe n yãk a toorẽ yam, tɩ sɩd yaa lohorem. (2 Kor. 3:17) D sũur nooma ne rẽ, bala, kɩtame tɩ d yam-yãkr fãa pʋgẽ bɩ d tõe n wilg tɩ d nonga a Zeova. Woto yĩnga, bɩ d fãa ket n maoodẽ tɩ d yam-yãkr fãa waoogd Wẽnnaam, la d wilgd d manesmã pʋgẽ tɩ d miime tɩ d taabã me tara sor n na n yãk b toorẽ yam.