D tõe n kɩtame tɩ zabã sa bɩ?
Bũmb wʋsg n kɩt tɩ nebã zabd taaba. Kẽer zabda sẽn na yɩl tɩ yɛlã toeem politikã wɛɛngẽ, tɩ sãnda zabd sẽn na yɩl tɩ tɩrlem zĩndi. Neb a taab zabda sẽn na yɩl n soog tẽns la tẽnsã laogo. Zab wʋsg yaa buud wall tũudum zaba. Bõe la nebã maand sẽn na yɩl tɩ zabã sa, tɩ laafɩ zĩndi? B modgrã na n yãka neng bɩ?
Drazen_/E+ via Getty Images
B MODGDA SẼN NA YƖL TƖ NAONGÃ BOOGE
Bõn-daabã: B ratame tɩ nebã vɩɩmã zĩnd yamleoogo. B raabã yaa kɩt tɩ welgr ning sẽn be naong rãmbã ne rakãag-rãmbã sʋkã sa bɩ booge, bala rẽ n wae n wat ne zabã.
Sẽn pa yãkd nengã võore: Baoodame tɩ goosneema-rãmbã toeem bũmb nins b sẽn lʋɩɩsd taoorã. Yʋʋmd 2022, b magame n mik tɩ yaa dolaarã ligd milyaar pis-tã la a naas la zak la b yiis sẽn na yɩl n sõng tɩ laafɩ zĩnd nebã sʋka. La d sã n dɩk rẽ n mak ne ligd ning b sẽn yiis yʋʋm-kãng sodaasã la zab-teedã yĩngã, d mikdame tɩ pa zem baa fʋɩ ye.
“D yiisda ligd wʋsg n sõngd zabã sẽn namsd b rãmbã, n yɩɩd ligd ning d sẽn yiisd sẽn na yɩl tɩ zab ra sɩnge, la sẽn na yɩl tɩ zabã sa wã.”—A António Guterres sẽn yaa Nasiõzĩni wã sekertɛɛr zenerallã.
Biiblã sẽn yete: Dũniyã goosneema-rãmbã la a siglsã tõe n sõnga naong rãmbã, la b pa tol n tõe n kɩt tɩ naongã sa zãng ye.–Tõodo 15:11; Matiye 26:11.
GOOSNEEMA-RÃMBÃ YẼSDAME N BAOOD LAAFƖ
Bõn-daabã: Kɩt tɩ sul a yiib yẽs ne taab sẽn na yɩl tɩ zabr da sɩnge, wall kɩt tɩ zabr sa tɩ naf b fãa.
Sẽn pa yãkd nengã võore: Sull a ye wall sul a yiibã fãa tõeeme n pa rat n zĩnd n yẽse, wall b sak n bars sẽn na yɩl tɩ zems-n-taar zĩnd ye. Sẽn paase baa b sã n zems taaba, b tõeeme n pa tũ b sẽn yeelã, tɩ zabrã le wa sɩnge.
“Goosneema-rãmbã yẽsgã pa yãkd neng wakat fãa ye. Sul a yiib tõe n zemsa taab tɩ zabr sa, la b sẽn zems taab bũmb ning wɛɛngẽ wã tõeeme n yaa kɛgr wʋsgo, tɩ le wa ne zabr a to.”—A Raymond Smith, American Diplomacy.
Biiblã sẽn yete: Nebã segd n “baoo laafɩ.” (Yɩɩn-sõamyã 34:14) La rũndã-rũndã neb wʋsg yaa “neb sẽn pa maand sɩda, . . . neb sẽn pa baood laafɩ, . . . [la] zãmb dãmba.” (2 Tɩmote 3:1-4) Zʋg-wẽns a woto kɩtame tɩ politikã taoor dãmb nins sẽn yaa pʋ-peelem dãmbã pa tõe n kɩt tɩ zabã sa ye.
GOOSNEEMA-RÃMBÃ MAKDAME N NA N ZEMS TAAB N BOOG B ZAB-TEEDÃ
Bõn-daabã: Sãam b zab-teedã kẽer wall b fãa zãnga, sẽn yɩɩd fãa zab-te-wẽnsã.
Sẽn pa yãkd nengã võore: Tẽnsã wae n pa rat n boog b zab-teedã, bala b yɛɛsda b pãngã na wa n booge, wall lebg nana tɩ tẽns a taab zab ne-ba. Baa tẽnsã sã n sãam b zab-teedã fãa, pa na n kɩt tɩ bũmb nins sẽn kɩt tɩ nebã zabd taabã sa ye.
“Goosneema-rãmb wʋsg sẽn pʋlem tɩ b na n sãama b zab-teedã yʋʋmd 1991 wã loogr poorã pa pids b pʋlemsã ye. B ra pʋlmame tɩ b na n maana bũmb toor-toor n boog bũmb nins sẽn tõe n wa ne yɛlã, n kɩt tɩ beem ning sẽn be tẽns toɛy-toɛy sʋkã sa, tɩ kɩt tɩ d paam n vɩɩmd ne bãan dũniyã zugu.”—“Assurer notre avenir commun : un agenda pour le désarmement.”
Biiblã sẽn yete: Nebã segd n loba b zab-teedã, la b rɩk “b sʋʋsã n kud wãgse.” (Ezayi 2:4) La woto bal pa sek ye. Bala nen-kɛglmã yita nebã sũyẽ wã.—Matiye 15:19.
TẼNS TOƐY-TOƐY SẼN KOGEND TAABA
Bõn-daabã: Tẽns toɛy-toɛy zemsda taaba, tɩ tẽng a to sã n wa na n zab ne b sʋkã tẽng a ye bɩ b naag taab n teeg-a. B tagsdame tɩ woto na n kɩtame tɩ tẽng a to pa rat n yik zabr ne-ba, a sẽn mi tɩ rẽ na n kɩtame t’a zab ne tẽns wʋsg sodaasã yĩnga.
Sẽn pa yãkd nengã võore: Tẽns wʋsg sẽn zemsd taab n na n kogend taabã pa kɩtd tɩ zabr pa zĩnd ye. Pa wakat fãa la tẽnsã maand bũmb nins b sẽn pʋlmã ye. B leb n pa zemsd taab b sẽn segd n zab to-to, la wakat ningã wɛɛngẽ ye.
“Baa Sosiete dɛ nasiõ wã ne Nasiõzĩni wã sẽn modg wʋsg sẽn na yɩl tɩ tẽns toɛy-toɛy zems taab n na n sõng taab n zabã, rẽ pa tõog tɩ zab pa zĩnd ye.”—“Encyclopedie britannique.”
Biiblã sẽn yete: Neb sã n yaa wʋsgo b tara pãnga. (Koɛɛg soaba 4:12) La ninsaalbã goosneema-rãmbã ne b siglsã pa tõe tɩ laafɩ hakɩɩk zĩnd ye. Biiblã yetame: “Ra teeg-y nanambse, wall ninsaalb sẽn pa tõe n wa ne fãagrã ye. Ninsaal vʋʋsmã sã n wa yõke, a lebda tẽn-gãongẽ wã. Baraar bala, a tagsa wã satame.”—Yɩɩn-sõamyã 146:3, 4.
Baa neb wʋsg sẽn modgd sẽn na yɩl tɩ laafɩ hakɩɩk zĩndã, zabã ket n beeme.