Oqgħod Attent mill-​Avvelenament taċ-​Ċomb!

Fi snin reċenti, xi gvernijiet ħarġu avviżi urġenti biex jinġabru lura prodotti tal-​konsumatur bħalma huma l-​ġugarelli u l-​ġojjelli. Għala? Għax instabu livelli għoljin taʼ ċomb f’xi affarijiet minn dawn, u t-​tfal żgħar għandhom it-​tendenza li jdaħħluhom f’ħalqhom. L-​avvelenament taċ-​ċomb jistaʼ jkun perikoluż speċjalment għat-​tfal taħt is-​sitt snin, ladarba s-​sistema ċentrali nervuża tagħhom tkun għadha qed tiżviluppa.

SKONT studju li sar mill-​Iskola tas-​Saħħa Pubblika Johns Hopkins Bloomberg, iċ-​ċomb iwaqqaf proteina li hi importanti għall-​iżvilupp tal-​moħħ u s-​sens tal-​fehma. Xi studji juru li t-​tfal jassorbu sa 50 fil-​mija miċ-​ċomb li jibilgħu, waqt li l-​adulti normalment jassorbu minn 10 sa 15 fil-​mija biss.

Riċerka reċenti wriet li saħansitra livelli iktar baxxi taʼ ċomb minn dawk stabbiliti mill-​gvernijiet jistgħu jagħmlu l-​ħsara. Il-​problemi fit-​tfal, skont il-​Kunsill Nazzjonali tas-​Sigurtà fl-​Istati Uniti, jistgħu jinkludu “diffikultà biex jitgħallmu u biex joqogħdu attenti, problema fl-​imġiba u fl-​iżvilupp, smigħ difettuż, u ħsara fil-​kliewi.” Nisa li jistgħu joħorġu tqal għandhom jieħdu iktar prekawzjonijiet biex jevitaw il-​kuntatt maċ-​ċomb minħabba li jistaʼ jagħmel ħsara lit-​tarbija fil-​ġuf.a

Iċ-​ċomb jistaʼ jikkontamina wkoll l-​ikel u x-​xorb li jkun ġie preparat f’reċipjenti li jkun fihom verniċ taċ-​ċomb biex jagħmilhom ileqqu, u dan jużawh bħala drawwa f’xi partijiet mill-​Asja u l-​Amerika Latina. Kultant, ilma għax-​xorb jinżamm f’reċipjenti tal-​fuħħar biex jibqaʼ kiesaħ, u xarbiet sħan jiġu servuti f’maggijiet li jkollhom dan il-​verniċ. Studju fuq tfal taħt il-​ħames snin fil-​belt tal-​Messiku wera li kważi nofs it-​tfal li għandhom iktar minn sena u nofs kellhom livelli għoljin taʼ ċomb fid-​demm tagħhom. Intqal li l-​ikel preparat f’reċipjenti bħal dawn kien il-​kawża. Iċ-​ċomb jagħmel lill-​affarijiet tal-​fuħħar jidhru lixxi u qishom tal-​ħġieġ, imma dan jistaʼ jerħi, speċjalment mid-​dixxijiet li jiġu msaħħnin jew li fihom jinżamm ċertu frott jew ħaxix.

Sorsi Oħrajn tal-​Avvelenament taċ-​Ċomb

Għalkemm fi snin reċenti l-​biċċa l-​kbira mill-​pajjiżi żviluppati neħħew iċ-​ċomb mill-​petrol tagħhom, l-​Organizzazzjoni Dinjija tas-​Saħħa (WHO) tgħid li hemm kważi 100 pajjiż fid-​dinja li għadhom jużaw il-​petrol biċ-​ċomb. Iċ-​ċomb ma jitfarrakx jew jinħaraq. B’hekk, il-​frak irqiq li joħroġ minn vetturi jikkontamina l-​ħamrija matul it-​toroq ewlenin. Dak li jkun jiblaʼ t-​trab taċ-​ċomb man-​nifs jew idaħħlu d-​dar maż-​żarbun.

Sors ewlieni ieħor taʼ kontaminazzjoni taċ-​ċomb hu ż-​żebgħa li fiha ċ-​ċomb u li kienet tintuża fid-​djar qabel ma saru l-​liġijiet biex jirregolawha. Fl-​Istati Uniti biss, madwar 38 miljun dar—40 fil-​mija mid-​djar kollha—fihom żebgħa li fiha ċ-​ċomb. Żebgħa li qed titqaxxar jew it-​trab taċ-​ċomb li jiġi minn rinnovazzjonijiet jistaʼ b’mod partikulari jkun taʼ periklu.

Ħafna bini u djar qodma għandhom katusi taċ-​ċomb jew katusi tar-​ram issaldjati biċ-​ċomb għall-​ilma. Il-​Klinika Mayo, ċentru mediku distint fl-​Istati Uniti, tirrikkmanda li dak li jkun għandu jħalli l-​ilma kiesaħ minn katusi bħal dawn għaddej għal 30 sa 60 sekonda qabel ma jixorbu. Ilma sħun minn dawn il-​katusi m’għandux jintuża għax-​xorb jew għat-​tisjir—speċjalment biex jiġi preparat l-​ikel għat-​trabi.

Il-​livelli taċ-​ċomb fid-​demm jonqsu sew meta jitneħħa s-​sors li jkun fih iċ-​ċomb. Persuni li huma konċernati dwar iċ-​ċomb fid-​demm tagħhom għandhom mnejn ikunu jixtiequ jagħmlu test tad-​demm. Dak li jkun għandu jfittex kura tas-​saħħa jekk jinstabu livelli li jagħmlu l-​ħsara.

Il-​Bżonn li l-​Pubbliku Jsir Konxju

L-​avvelenament taċ-​ċomb jistaʼ jiġi minn akkumulazzjoni taʼ ċomb fil-​ġisem fuq perijodu taʼ żmien. Imma jekk xi ħadd jiblaʼ ammont suffiċjenti f’daqqa jistaʼ jmut. Iċ-​Ċentri għall-​Kontroll tal-​Mard fl-​Istati Uniti jirrapportaw li fl-​2006, tifel taʼ erbaʼ snin miet minħabba li belaʼ biċċa ġojjell tal-​metall li kien fiha livelli għoljin taċ-​ċomb.

Biex tenfasizza l-​bżonn li l-​pubbliku jsir konxju, enċiklopedija medika tgħid li, fil-​preżent, ħamsa fil-​mija mit-​tfal li għadhom ma jmorrux l-​iskola fl-​Istati Uniti għandhom livelli għoljin taċ-​ċomb fid-​demm tagħhom. Jekk dan hu minnu f’pajjiż fejn l-​użu taċ-​ċomb hu regolat, x’jistaʼ jingħad għal pajjiżi fejn regolamenti bħal dawn ma jeżistux? Tabilħaqq, kulħadd għandu joqgħod attent!

[Nota taʼ taħt]

[Kaxxa/Stampa f’paġna 13]

XI SINTOMI TAL-​AVVELENAMENT TAĊ-​ĊOMB FIT-​TFAL

Uġigħ fiż-​żaqq, aggressività, anemija, problemi fl-​attenzjoni, kostipazzjoni, għeja kbira, uġigħ taʼ ras, irritabilità, nuqqas taʼ abbiltajiet fl-​iżvilupp, nuqqas taʼ aptit u enerġija, żvilupp iktar bil-​mod.—MEDLINE PLUS MEDICAL ENCYCLOPEDIA.