X’Tinvolvi Taħbita tal-Qalb?
● Qalbek tinsab fiċ-ċentru tas-sistema ċirkulatorja tiegħek u hi ħaddiema bieżla ħafna. Jekk int adult, qalbek x’aktarx li tħabbat iktar minn 100,000 darba kuljum. Anki meta tkun qed tistrieħ, il-muskoli taʼ qalbek jaħdmu iebes—fil-fatt, jaħdmu d-doppju tal-muskoli taʼ riġlejk meta tiġri. U meta jkun hemm bżonn, qalbek tistaʼ tirdoppja t-taħbit tagħha f’ħames sekondi. Fl-adulti, ir-rata li biha l-qalb tippompja d-demm tvarja minn 5 litri fil-minuta—5 litri huma l-ammont bejn wieħed u ieħor taʼ demm fil-ġisem—għal 20 litru fil-minuta matul l-eżerċizzju.
It-taħbit taʼ qalbek hu kontrollat minn dik li b’mod xieraq ġiet imsejħa sistema tan-nervituri disinjata b’mod tal-għaġeb. Din is-sistema taċċerta li l-kavitajiet taʼ fuq tal-qalb (atrija) jinġibdu qabel il-kavitajiet taʼ taħt (ventrikli) billi ddewwem il-kontrazzjoni tal-ventrikli bi frazzjoni taʼ sekonda. Taʼ interess li l-ħoss li t-tobba jisimgħu mill-istetoskopju tagħhom jiġi minn valvijiet tal-qalb li jkunu qed jingħalqu, mhux mit-taħbit tal-muskoli tal-qalb.
Biljun Taħbita
Bħala regola ġenerali, ir-rata taʼ qalb t’annimal tvarja bil-kbir skont id-daqs taʼ ġismu—jiġifieri, iktar ma jkun kbir l-annimal, iktar ir-rata tal-qalb tkun bil-mod. Pereżempju, qalb taʼ ljunfant tħabbat, bejn wieħed u ieħor, 25 darba fil-minuta, filwaqt li dik taʼ kanarin tħabbat madwar 1,000 darba fil-minuta! Fil-bnedmin, ir-rata tonqos minn madwar 130 taħbita fil-minuta fit-twelid għal madwar 70 meta jkunu adulti.
Il-biċċa l-kbira mill-mammali jidhru li jgħixu, bejn wieħed u ieħor, għal biljun taħbita. Għalhekk, ġurdien, li qalbu tħabbat 550 darba fil-minuta, jistaʼ jgħix kważi 3 snin; filwaqt li baliena kaħla, li qalbha tħabbat kważi 20 darba fil-minuta, tistaʼ tgħix iktar minn 50 sena. Il-bnedmin huma eċċezzjoni. Skont ir-rata taʼ qalbna, suppost ngħixu madwar 20 sena. Madankollu, qalb umana f’saħħitha tistaʼ tħabbat tliet biljun darba jew iktar, u b’hekk tgħix iktar minn 70 jew 80 sena!a
Minkejja dan, ħadd minna ma jixtieq jillimita t-tul taʼ ħajtu għal numru stabbilit taʼ taħbit il-qalb, għax il-bnedmin, fil-fond taʼ qalbhom, jixxennqu biex jgħixu għal dejjem. Fil-fatt, din ix-xewqa hi naturali, għax Alla poġġieha ġo fina. Iktar minn hekk, iż-żmien qed joqrob b’pass mgħaġġel meta d-dnub—il-kaġun tal-mewt—se jispiċċa. (Rumani 5:12) Minħabba f’hekk, “ma jkunx hemm iżjed mewt,” jgħid Rivelazzjoni 21:3, 4.
[Nota taˈ taħt]
a Il-figuri huma bejn wieħed u ieħor. Kemm ir-rata tal-qalb kif ukoll it-tul tal-ħajja taʼ ħlejjaq individwali jistgħu jvarjaw mhux ħażin mill-medja.
[Dijagramma/Stampa f’paġna 30]
(Għall-formazzjoni sħiħa tat-test, ara pubblikazzjoni)
MUDELL TAʼ QALB
Atriju tal-lemin
Atriju tax-xellug
Ventriklu tal-lemin
Ventriklu tax-xellug