Kif tgħid le

L-ISFIDA

Ibnek jibqaʼ jinsisti li tagħtih dak li jrid. Kull meta tgħid le, ir-​reazzjoni ribelluża tiegħua tkun għoddha tellfitlek il-​paċenzja kollha. Tgħidlu x’tgħidlu ma jikkalmahx, u eventwalment tħoss li ma jkollok l-​ebda għażla ħlief li ċċedilu. Minħabba li għejejt tgħidlu le, għal darb’oħra kontra qalbek tgħidlu iva.

Int tistaʼ titgħallem kif ma ċċedix. Iżda, l-​ewwel ikkunsidra xi fatturi dwar li tgħid le.

X’GĦANDEK TKUN TAF

Ma tkunx kattiv jekk tgħid le. Xi ġenituri ma jaqblux maʼ dan, u forsi jirraġunaw li għandek tirraġuna mat-​tifel, tispjega ruħek, jew saħansitra tiddiskuti miegħu. Imma jħeġġuk biex ma tgħidx le, għax jibżgħu li ġġiegħel lil ibnek iħossu offiż.

Veru, il-​kelma “le” tistaʼ għall-​ewwel tiddiżappuntah lil ibnek. Madankollu tgħallmu lezzjoni vitali—li fid-​dinja, hemm limiti sa fejn in-​nies jistgħu jaslu. Mill-​banda l-​oħra, jekk iċċedilu, iddgħajjef l-​awtorità tiegħek u tgħallem lil ibnek iġibek fejn irid hu billi joqgħod jeqred kull meta jkun irid xi ħaġa. Maż-​żmien, ir-​reazzjoni tiegħek tistaʼ ġġiegħlu jistmerrek. Wara kollox, tifel kemm jistaʼ jirrispetta ġenitur li faċli jiġi mmanipulat?

Meta tgħid le, tkun qed tipprepara lil ibnek biex ikun adoloxxent u adult. Tkun qed tgħallmu l-​benefiċċji taʼ li jċaħħad lilu nnifsu. Tifel li jitgħallem din il-​lezzjoni taʼ valur aktarx iżomm iżjed sod fl-​adoloxxenza meta jiffaċċja l-​pressjoni biex jieħu d-​drogi jew li jagħmel is-​sess qabel iż-​żwieġ.

Ukoll, meta tgħid le, tkun qed tħarreġ tifel biex ikun adult. “Fil-​verità, aħna [l-​adulti] mhux dejjem ikollna kull ma rridu,” jikteb Dr. David Walsh. “Ma nkunu qed nagħmlu l-​ebda favur lil uliedna meta ngħallmuhom li d-​dinja dejjem se tagħtihom kull ma jkunu jridu.”b

DAK LI TISTAʼ TAGĦMEL

Iffoka fuq il-mira tiegħek. Int trid lil ibnek ikun adult kompetenti, matur emozzjonalment, u taʼ suċċess. Imma jekk tagħtih kull ma jrid, tkun qed taħdem kontra dik il-​mira. Il-​Bibbja tgħid li jekk ‘xi ħadd jiġi mfissed minn mindu jkun għadu żgħir, iktar tard fil-​ħajja dan se jsir ingrat.’ (Proverbji 29:21) Għalhekk, li tgħid le huwa parti minn dixxiplina effettiva. Taħriġ bħal dan se jgħinu lil ibnek, mhux iweġġgħu.—Prinċipju Bibliku: Proverbji 19:18.

Kun sod meta tgħid le. Ibnek iżgħar minnek. Mela m’hemmx għalfejn toqgħod tiddibatti miegħu jekk tgħidx le bħallikieku għandek bżonn l-​approvazzjoni tiegħu. Ovvjament, hekk kif it-​tfal jikbru, jeħtieġ li jkollhom “is-​sensi tagħhom imħarrġin biex jagħrfu jagħżlu kemm it-​tajjeb u kemm il-​ħażin.” (Ebrej 5:14) Għalhekk, ma jkunx ħażin li tirraġuna mat-​tfal. Madankollu, toqgħodx tidħol fi kwistjonijiet bla tmiem maʼ tfal żgħar dwar għala għedt le. Iktar ma tikkustinja maʼ ibnek, iktar il-​le tiegħek se tinstemaʼ qisha mistoqsija milli deċiżjoni.—Prinċipju Bibliku: Efesin 6:1.

Żomm mad-deċiżjoni li ħadt. Ibnek għandu mnejn jara jekk intix verament se żżomm kelmtek billi joqgħod jeqred. Jekk dan jiġri meta tkunu d-​dar, x’tistaʼ tagħmel? “Infired minn mat-​tifel,” jgħid il-​ktieb Loving Without Spoiling. “Għidlu, ‘Jekk għandek aptit toqgħod teqred, mhux problema, imma jien ma rridx nisimgħek. Mur f’kamartek. Tistaʼ toqgħod teqred hemmhekk sakemm jgħaddilek.’” Għall-​ewwel, jistaʼ jkun diffiċli għalik iżżomm sod b’dan il-​mod—u biex it-​tifel jaċċetta. Imma r-​reżistenza tiegħu aktarx tonqos meta jirrealizza li mhux se tbiddel fehmtek.—Prinċipju Bibliku: Ġakbu 5:12.

Kun raġunevoli. M’għandekx tgħid le biex sempliċement tuża l-​awtorità li għandek bħala ġenitur. Minflok, ‘ħa jkun jaf kulħadd kemm int raġunevoli.’ (Filippin 4:5) Hemm drabi li tistaʼ tgħidlu iva lil ibnek—sakemm ma tkunx qed iċċedi għall-​qrid tiegħu u dak li jitolbok ibnek ikun xieraq.—Prinċipju Bibliku: Kolossin 3:21.