“L-Era tar-Regħba”
JEKK bniedem isibha diffiċli biex jeħles minn riħ komuni, x’ċans għandu biex jelimina l-marda iktar komplessa tar-regħba?
Jidher li r-regħba u l-egoiżmu lanqas biss iridu jiġu mgħallmin—mid-dehra diġà jkunu hemm mit-tfulija. Tistaʼ tara żewġt itfal ċkejknin waqt li qed jilagħbu bil-ġugarelli tagħhom u tarah dan.
Ir-regħba individwali umana hija komuni biżżejjed u ħażina biżżejjed, imma meta niġu għar-regħba nazzjonali jew internazzjonali, miljuni huma effettwati għad-detriment tagħhom. Ħu per eżempju, il-kummerċ internazzjonali tad-drogi. Rivista bil-lingwa Spanjola ssostni li dan hu l-akbar negozju tad-dinja—300 elf miljun dollaru fis-sena. Miljuni taʼ ħajjiet jiġu rvinati, u numru bla għadd taʼ mwiet qabel iż-żmien jiġu kkaġunati mill-użu ħażin tad-drogi. X’inhu l-għerq tal-kawża taż-żjieda allarmanti tal-kummerċ tad-drogi? Bla dubju, hija r-regħba.
World Press Review jenfasizza dan il-mottiv tar-regħba. Hu jikkwota r-rivista taʼ aħbarijiet taʼ Madrid Cambio 16, li tistqarr li “bil-kemm 10 sa 20 fil-mija tal-profitti mill-bejgħ tad-drogi jmorru għand il-pajjiżi produtturi. 10 fil-mija oħra jiġu mgħoddija lura fi traffikar permezz taʼ investimenti f’laboratorji, vetturi u armi.... Il-bqija jispiċċaw fil-pajjiżi konsumaturi fis-sistema bankarja dinjija biex jiffrankaw it-taxxi.”
Dan jikkontradixxi l-ħarsa li l-bżonn hu r-raġuni għar-regħba, u li r-regħba hija biss karatteristika tal-foqra jew taʼ dawk inqas privileġġati. Ovvjament, ir-regħba hija nuqqas uman mifrux li jinvolvi l-ispettru sħiħ tas-soċjetà inklużi dawk li m’huma xejn affattu fil-bżonn. Waħda mill-karatteristiċi strambi tar-regħba hi li hi tant sottili—saħansitra nies li normalment huma kuntenti b’dak li għandhom fil-ħajja se juru regħba jekk bla mistenni jingħataw l-opportunità.
Il-kittieba Meg Greenfield tilmenta: “Iftaħ il-gazzetta meta trid, u taqra dwar ġurijiet kbar u prosekuturi speċjali u sejħiet dubjużi, l-għaġla u l-makakkerija u l-qerq, u dan huwa taʼ dwejjaq mhux ħażin. Anki jekk naċċettaw li xi wħud mill-akkużi li jinġiebu huma nfondati u xi oħrajn antiki, jien jidhirli li ħafna drabi n-nies għamlu affarijiet u tħallew igħadduha lixxa b’affarijiet li misshom qatt ma tħallew isiru.... Dan hu sa fejn wasalna: saħansitra ħafna mill-altruiżmu tagħna hu biex nogħġbu lilna nfusna, rgħiba.”
Kemm Hi Mifruxa?
Ir-regħba m’hijiex xi ħaġa ġdida fost il-bnedmin, għalkemm bla dubju żdiedet ferm minħabba l-pressjonijiet tal-għixien tas-seklu 20. Tant saret mifruxa li editorjal f’The Christian Century jagħti isem lill-għaxar snin tas-snin tmenin li jħoss li jaqbel mal-ismijiet bħal “L-Era tal-Anzjetà” tas-snin 50 jew “L-Għaxar snin taʼ l-Ewwel Jien” tas-snin 70. Isejjaħ lis-snin 80 bħala “L-Era tar-Regħba”!
Illum, ir-regħba tidher f’kull qasam fejn in-nies jinġabru flimkien—fil-postijiet tax-xogħol, fl-iskejjel u fil-komunità inġenerali. Daħħlet l-influwenza korrotta tagħha fil-kummerċ, fil-politika, u saħansitra fir-reliġjonijiet prinċipali tad-dinja.
Iktar iva milli le, ir-regħba żviluppat f’korruzzjoni illegali jew frodi. The Canberra Times, per eżempju, tagħti lill-Awstralja l-unur dubjuż taʼ li qiegħda fuq quddiem fid-dinja fil-frodi tal-assigurazzjoni tal-karozzi. Il-Law Society Journal Awstraljan jidher li jappoġġa dan, billi jistqarr: “Talbiet/stqarrijiet qarrieqa magħmulin minn persuni nxurjati jiswew lill-kumpaniji tal-assigurazzjoni, u indirettament lill-persuni nxurjati miljuni taʼ dollari kull sena.” Il-ġurnal iżid li “hija problema serja li dejjem tiżdied fl-assigurazzjoni taʼ oġġetti, partikolarment fil-qasam taʼ ħruq apposta, serq mix-xatt, u affarijiet tal-karozza u tad-dar.”
Għalhekk huwa faċli biex tifhem għala ħafna nies jidħku bl-ideja li r-regħba qatt se tispiċċa. Għax, huma jħossu li r-regħba se tkun dejjem magħna u li dinja meħlusa mir-regħba hija biss ħolma impossibbli.
Ir-Regħba Trid Tiġi Meqruda
Fuq liema bażi tistaʼ tiġi magħmula din id-dikjarazzjoni li tidher impossibbli t’hawn fuq? Hija bbażata fuq il-fatt li ħajja mingħajr regħba diġà qiegħda titwettaq. Waqt li dan it-twettieq m’huwiex perfett, dan juri li jistaʼ jsir b’edukazzjoni u motivazzjoni xierqa. L-artiklu li jmiss se juri eżatt kif jistaʼ jkun hemm dinja sħiħa mingħajr regħba.