Iż-Żmien u l-Eternità—X’Nafu Tassew Dwarhom?
“IŻ-ŻMIEN jidher li hu waħda mill-iktar forom misterjużi taʼ esperjenza umana,” tistqarr enċiklopedija. Iva, huwa tistaʼ tgħid impossibbli li wieħed jiddefinixxi ż-żmien fi kliem sempliċi. Nistgħu ngħidu li ż-żmien “jaħrab,” “jgħaddi,” “itir,” u anki li aħna nfusna ninsabu mexjin ’il quddiem fil-“medda taż-żmien.” Imma fir-realtà lanqas biss nafu fuqiex qegħdin nitkellmu.
Iż-żmien ġie ddefinit bħala “d-distanza bejn żewġ ġrajjiet.” Madankollu, l-esperjenza tagħna donnha tgħidilna li ż-żmien huwa indipendenti mill-ġrajjiet; donnu jibqaʼ għaddej sew jekk xi ħaġa tiġri u sew jekk le. Wieħed filosfu jsostni li ż-żmien fil-fatt ma jeżistix imma huwa sempliċement xi ħaġa immaġinata. Jistaʼ jkun li dak li hija mibnija fuqu ħafna mill-esperjenza tagħna huwa sempliċement frott taʼ l-immaġinazzjoni tagħna?
Il-Ħarsa tal-Bibbja dwar iż-Żmien
Il-Bibbja ma tagħti ebda definizzjoni taż-żmien, u b’hekk tissuġġerixxi li huwa forsi xi ħaġa li l-bniedem m’huwiex kapaċi jifhimha għalkollox. Huwa bħall-firxa bla tarf taʼ l-ispazju, xi ħaġa li wkoll insibuha diffiċli biex nifhmuha. Jidher li ż-żmien huwa waħda minn dawk l-affarijiet li Alla biss jistaʼ jifhimhom għalkollox, għax hu biss hu “minn dejjem taʼ dejjem.”—Salm 90:2.
Għalkemm il-Bibbja ma tagħtix definizzjoni taż-żmien, din, iżda, titkellem dwar iż-żmien bħala realtà. L-ewwelnett, il-Bibbja tgħidilna li Alla ħalaq l-“imnariet”—ix-xemx, il-qamar, u l-kwiekeb—bħala affarijiet li jimmarkaw iż-żmien, biex “[i]kunu sinjali għat-tqassim taż-żminijiet, tal-jiem u tas-snin.” Ħafna ġrajjiet iddokumentati fil-Bibbja huma stabbiliti sewwa fil-medda taż-żmien. (Ġenesi 1:14; 5:3-32; 7:11, 12; 11:10-32; Eżodu 12:40, 41) Il-Bibbja titkellem ukoll dwar iż-żmien bħala xi ħaġa li għandna nużawha b’mod għaqli sabiex ikun jistħoqqilna nirċievu l-barka t’Alla taʼ li jkollna eternità taʼ żmien—il-prospett taʼ li ngħixu għal dejjem.—Efesin 5:15, 16.
Il-Ħajja taʼ Dejjem—Hija Din Loġika?
Filwaqt li jħossuhom frustrati meta jipprovaw jifhmu x’inhu tassew iż-żmien, ħafna nies tħawwadhom l-idea taʼ ħajja taʼ dejjem, jew li jibqgħu jgħixu għal dejjem. Raġuni waħda għal dan tistaʼ tkun li l-esperjenza li għandna taż-żmien kienet dejjem konnessa maċ-ċiklu taʼ li wieħed jitwieled, jikber, jixjieħ, u jmut. B’hekk, sirna nidentifikaw il-mogħdija taż-żmien mal-proċess innifsu tax-xjuħija. Għal ħafna, li jaħsbuha mod ieħor huwa bħallikieku qegħdin jiksru l-istess konċett taż-żmien. ‘Il-bnedmin għala għandhom ikunu eċċezzjoni għal dak li milli jidher huma suġġetti għalih il-ħlejjaq ħajjin l-oħra kollha?’ huma għandhom mnejn jistaqsu.
Dak li taʼ spiss jiġi injorat f’dan il-mod taʼ raġunar huwa l-fatt li l-bnedmin diġà huma eċċezzjoni għall-bqija tal-ħolqien f’ħafna aspetti. Per eżempju, l-annimali m’għandhomx il-kapaċitajiet intellettwali li għandhom il-bnedmin. Minkejja li ħafna jsostnu mod ieħor, dawn ma jsirux iktar kreattivi minn dak li l-istint jippermettilhom li jkunu. Huma la għandhom doni artistiċi u lanqas il-kapaċità li juru mħabba u apprezzament, bħalma għandhom il-bnedmin. Jekk il-bnedmin ngħataw bil-wisq iktar fejn għandhom x’jaqsmu dawn il-kwalitajiet u l-kapaċitajiet li jagħmlu l-ħajja waħda taʼ skop, għala m’huwiex possibbli li huma ngħataw iktar anki fejn għandha x’taqsam il-ħajja nfisha?
Mill-banda l-oħra, m’hijiex xi ħaġa stramba li s-siġar, li ma jistgħux jaħsbu, f’xi każi jgħixu għal eluf taʼ snin, mentri bnedmin intelliġenti jistgħu jgħixu biss madwar 70 jew 80 sena? M’huwiex paradoss li l-fkieren, li m’għandhom ebda kapaċitajiet kreattivi jew artistiċi, jistgħu jgħixu għal iktar minn 200 sena, waqt li l-bnedmin, li huma mogħnijin b’dawn il-kapaċitajiet, jgħixu ħafna inqas minn nofs dan iż-żmien?
Għalkemm il-bniedem ma jistax jifhimhom għalkollox iż-żmien u l-eternità, il-wegħda taʼ ħajja taʼ dejjem xorta għadha tama msejsa fis-sod fil-Bibbja. F’dan il-ktieb, it-terminu “ħajja taʼ dejjem” jidher kważi 40 darba. Imma jekk l-iskop t’Alla hu li l-bnedmin jgħixu għal dejjem, għala għadu ma ġiex irrealizzat? Din il-mistoqsija se tiġi kkunsidrata fl-artiklu li jmiss.