Il-​muntanja Sinaj Ġawhra Fid-​Deżert

QATT ma se ninsa l-​eċċitament li ħassejt l-​ewwel darba li rajt il-​Muntanja Sinaj tradizzjonali. Hekk kif serripna matul dik il-​medda t’art kollha trab u sħuna tal-​Peniżola tas-​Sinaj fl-​Eġittu, għal għarrieda t-​taxi tagħna ġiet fil-​fetħa wiesgħa tal-​Pjanura taʼ er-Raha. Il-​faċċata li tispira l-​biżaʼ tal-​Muntanja Sinaj feġġet f’daqqa waħda mill-​art tal-​pjanura. Kienet tidher qisha ġawhra, impoġġija fid-​deżert. Kemm hi ħaġa eċċitanti meta tqis li din setgħet kienet l-​istess muntanja fejn Mosè rċieva l-​Liġi mingħand Alla!

Għalkemm għad hemm xi ftit tad-​dibattitu dwar il-​lok eżatt tal-​Muntanja Sinaj Biblika, il-​pellegrini ilhom jiġu hawnhekk għal sekli sħaħ għaliex jemmnu li din hi l-​muntanja famuża. Sa mit-​tielet seklu E.K., kienu jiġu l-​axxetiċi, bl-​intenzjoni li jiżolaw lilhom infushom għal skop reliġjuż. Fis-​sitt seklu, l-​Imperatur Biżantin Ġustinjanu I ordna li hawnhekk jinbena monasteru bħal fortizza biex jipproteġi lil dawn l-​axxetiċi, kif ukoll biex jassigura preżenza Rumana f’dawn l-​inħawi. Dak il-​monasteru, li jinsab ħdejn il-​bażi tal-​Muntanja Sinaj tradizzjonali, issa huwa magħruf bħala l-​monasteru taʼ Santa Katerina. Għala ma tiġix miegħi fuq il-​vjaġġ lejn il-​Muntanja Sinaj?

Nesploraw il-​Muntanja

Wara li nivvjaġġaw minn ġol-​wied niexef, is-​sewwieq Bedwin tat-​taxi tagħna jniżżel lili u lil sieħbi eżatt taħt il-​monasteru. Ix-​xena hija mdawra b’irdumijiet taʼ blat għeri, u l-​ħitan tal-​monasteru miksijin bis-​siġar u l-​ġnien kollu ħdura jagħtu dehra pjaċevoli. Imma nibqgħu għaddejjin, minħabba li l-​objettiv ewlieni tagħna hu li nitilgħu sal-​quċċata tan-​nofsinhar u li nikkampjaw hemmhekk għal-​lejl. Din il-​quċċata, Ġebel Musa, li tfisser il-​“Muntanja taʼ Mosè,” hija identifikata tradizzjonalment mal-​Muntanja Sinaj.

Mixja taʼ sagħtejn twassalna lejn dik li jsejħulha l-​Lenbija taʼ Elija, wied żgħir li jaqsam fi tnejn ix-​xifer tal-​Muntanja Sinaj li huwa twil 3.218 kilometri. Skond it-​tradizzjoni, kien f’għar fil-​viċin li Elija semaʼ l-​leħen t’Alla. (1 Slaten 19:​8-13) Nieqfu nistrieħu taħt siġra taċ-​ċipress li għandha 500 sena. Hawnhekk hawn ukoll bir antik. Kemm nieħdu pjaċir b’dak l-​ilma ċar u frisk li joffrilna wieħed Bedwin dħuli!

Waqt li nsegwu r-​rotta normali tat-​turisti, aħna nqattgħu 20 minuta oħra nitħabtu mas-​750 tarġa li jwassluna fuq il-​quċċata. Hemmhekk insibu knisja żgħira. Il-​patrijiet jgħidu li din hi mibnija preċiż fuq il-​post fejn Mosè rċieva l-​Liġi. Maʼ l-​appoġġ tal-​knisja hemm qasma fil-​blata fejn dawn isostnu li Mosè nħeba meta Alla għadda minn hemm. (Eżodu 33:​21-23) Imma l-​verità hi li ħadd ma jaf il-​lok eżatt taʼ dawn il-​postijiet. Hu x’inhu l-​każ, id-​dehra minn fuqnett hi spettakolari! Nibqgħu nħarsu ċassi lejn ringiela wara l-​oħra taʼ muntanji qishom granit aħmar li jibqgħu sejrin wara l-​pjanura taʼ taħtna miżgħuda bil-​blat. Lejn il-​lbiċ hemm Ġebel Katherina, jew il-​Muntanja Katerina​—li l-​quċċata tagħha taʼ 2637 metru hija l-​ogħla waħda f’dawn l-​inħawi.

Nitilgħu fuq Ras Safsafa, il-​Quċċata taʼ Biswitha

Jum ieħor jipprovdilna l-​opportunità biex nitilgħu fuq Ras Safsafa, il-​quċċata li tinsab fl-​istess xifer taʼ 3.218 kilometri taʼ Ġebel Musa. Ras Safsafa hi l-​quċċata tat-​tramuntana, u hi daqsxejn iktar baxxa minn Ġebel Musa. Ras Safsafa titlaʼ dritt mill-​Pjanura taʼ er-Raha, fejn l-​Iżraeliti għandhom mnejn ikkampjaw meta Mosè telaʼ biex jirċievi l-​Liġi mingħand Jehovah.

Hekk kif nerħulha bil-​mixi lejn Ras Safsafa minn ġo pajsaġġ taʼ qċaċet u widien iżgħar, ngħaddu minn ħdejn kappelli, ġonna, u nixxigħat abbandunati​—sinjali taʼ żmien meta iktar minn mitt patri u eremita kienu jgħammru hawnhekk f’għerien u ċelel tal-​ġebel. Issa għad fadal biss patri wieħed.

Niltaqgħu maʼ dan il-​patri waħdu fi ġnien imdawwar b’ċint għoli tal-​barbed wire. Waqt li jħallina nidħlu, hu jispjegalna li ilu jaħdem f’dan il-​ġnien għal ħames snin, u jinżel fil-​monasteru darba fil-​ġimgħa biss. Il-​patri jagħtina d-​direzzjonijiet biex naslu Ras Safsafa, u aħna nserrpu ’l fuq sakemm fl-​aħħar, ninsabu ’l fuq mill-​qċaċet taʼ madwar. Nistgħu naraw il-​fetħa tal-​Pjanura taʼ er-Raha taħtna. Partikolarment minn dan il-​lok vantaġġuż, nistaʼ nimmaġina li dan hu l-​post fejn Mosè telaʼ fuq il-​muntanja mill-​kamp taʼ l-​Iżraeliti biex sab ruħu fil-​preżenza t’Alla. Nagħmel stampa f’moħħi tat-​tliet miljun Iżraelit miġbura flimkien “biswit il-​muntanja” fuq din il-​pjanura spazjuża. Inġib quddiem għajnejja lil Mosè nieżel minn irdum fil-​qrib, u jġorr f’idejh iż-​żewġ twavel bl-​Għaxar Kmandamenti miktubin fuqhom.​—Eżodu 19:2; 20:18; 32:15.

Sodisfatti li t-​taħbit iebes tagħna kien vallapena, aħna nerħulha bil-​mod il-​mod lura lejn il-​kamp tagħna hekk kif tkun nieżla x-​xemx. Fid-​dawl taʼ ħuġġieġa żgħira, naqraw il-​porzjonijiet taʼ Eżodu li jiddeskrivu l-​esperjenzi li kellu Mosè hawnhekk, u mbagħad norqdu. Tard l-​għada fil-​għodu, immorru nħabbtu l-​bieb tal-​monasteru taʼ Santa Katerina.

Ġewwa l-​Monasteru

Il-​monasteru taʼ Santa Katerina huwa meqjus bħala wieħed mill-​iktar monumenti importanti fil-​Kristjaneżmu. Immexxi mill-​patrijiet Ortodossi Griegi, dan huwa famuż mhux biss għall-​post fejn jinsab imma wkoll għax-​xbihat u l-​librerija tiegħu. Għall-​biċċa l-​kbira taʼ l-​istorja tiegħu, il-​monasteru taʼ Santa Katerina tant kien iżolat li l-​wasla taʼ xi viżitaturi kienet tkun xi ħaġa rari u fl-​istess ħin ġrajja taʼ min jieħu pjaċir biha. Il-​patrijiet kienu jgħannqu lill-​mistidnin tagħhom, jagħtuhom bewsa mill-​qalb, u saħansitra jaħslulhom saqajhom. Il-​mistidnin setgħu joqogħdu jduru liberament maʼ dak il-​bini kollu li kien hemm wara l-​ħitan tal-​monasteru, li kienu għoljin kważi 14-il metru. ‘Oqogħdu għal ġimgħa, xahar, kemm tridu intom’ kien il-​kumment ġentili li spiss kien jirrepeti l-​patri. Madankollu, dan l-​aħħar l-​ospitalità tal-​patrijiet li fadal, madwar tużżana b’kollox, qed tiġi provata bil-​kbir. Illum l-​għadd taʼ viżitaturi li jiġu jaraw il-​monasteru kull sena jlaħħaq madwar 50,000.

Minħabba dawn il-​folol, iż-​żjajjar huma limitati għal tliet sigħat kuljum, ħamest ijiem fil-​ġimgħa. It-​turisti jistgħu jżuru biss parti żgħira tal-​monasteru​—bitħa li fiha l-​Bir taʼ Mosè (fejn il-​leġġenda tgħid li Mosè ltaqaʼ maʼ dik li mbagħad saret martu), il-​Knisja tat-​Trasfigurazzjoni (li skond kif jingħad, hija l-​eqdem knisja attiva fid-​dinja), u librerija. Lit-​turisti juruhom ukoll il-​Kappella taʼ l-​Għollieq Jaqbad​—il-​punt eżatt, jgħidu l-​patrijiet lit-​turisti, fejn Mosè ra għall-​ewwel darba l-​preżenza t’Alla. Peress li l-​patrijiet dan jikkunsidrawh bħala l-​iktar post qaddis fuq l-​art, il-​viżitaturi jintalbu jinżgħu ż-​żraben tagħhom, bħalma Alla kien talab lil Mosè biex jagħmel.​—Eżodu 3:5.

Aħna ninsabu diżappuntati li ma ħallewniex nagħtu mqar daqqa t’għajn lil-​librerija famuża tal-​monasteru, l-​interess prinċipali tagħna hawnhekk. It-​talba tagħna għal eċċezzjoni tintlaqaʼ bl-​esklamazzjoni tal-​gwida: “Impossibbli! Il-​monasteru se jagħlaq fi ftit minuti oħra.” Madankollu, ftit mumenti wara, meta ninqatgħu mill-​grupp, il-​gwida jpespsilna: “Ejjew warajja!” Wara li ngħaddu minn taħt xi ħbula, nitilgħu xi turġien, u ngħaddu minn quddiem patri Franċiż li kien jidher sorpriż li qed jarana hemmhekk, insibu ruħna f’waħda mill-​iktar libreriji antiki u famużi tad-​dinja! Din fiha iktar minn 4,500 biċċa xogħol, bil-​Grieg, bl-​Għarbi, bis-​Sirjak, u bl-​Eġizzjan. Darba kien hawn ukoll il-​prezzjuż Kodiċi Sinajtiku.​—Ara l-​kaxxa f’paġna 18.

Firda taʼ Swied il-​Qalb

Il-​mawra tagħna tikkonkludi barra l-​ħitan tal-​monasteru bi żjara fil-​kannierja. Hemmhekk hemm munzell għoli t’għadam taʼ ġenerazzjonijiet taʼ patrijiet u eremiti, separati fi gzuz t’għadam tar-​riġlejn, taʼ l-​idejn, kranji, u għadam ieħor. Il-​kranji kważi jilħqu sas-​saqaf. Post li jkexkex bħal dan għala hu meqjus neċessarju? Il-​patrijiet għandhom biss ċimiterju żgħir. Għalhekk, meta jmut xi ħadd, id-​drawwa tagħhom hi li jneħħu l-​għadam mill-​eqdem qabar biex ikun disponibbli għalih. Kull patri jantiċipa li xi darba l-​għadam tiegħu se jispiċċa maʼ dak taʼ sħabu fil-​kannierja.

B’hekk, iż-​żjara tagħna tintemm fuq nota kemxejn taʼ swied il-​qalb. Imma l-​isforzi tagħna żgur li kienu vallapena. Ħadna pjaċir naraw il-​veduti straordinarji u l-​monasteru famuż. Imma aħna u sejrin, ninsabu impressjonati l-​iktar bil-​ħsieb li x’aktarx li konna mxejna l-​istess mogħdijiet li kienu rifsu fuqhom Mosè u l-​ġens taʼ Iżrael 3,500 sena ilu hawnhekk fuq il-​Muntanja Sinaj​—ġawhra fid-​deżert.​—Ikkontribwit.

[Stampa f’paġna 16, 17]

Il-​Pjanura taʼ er-Raha, u Ras Safsafa

[Mappep f’paġna 17]

Il-​Muntanja Sinaj

[Sorsi]

Ritratt tan-​NASA

Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Sors]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Stampi f’paġna 18]

Ġebel Musa u l-​monasteru taʼ Santa Katerina

[Sorsi]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

Ritratt meħud bil-​korteżija tal-​British Museum