Iż-Żgħażagħ Jistaqsu . . .
Se Nsir Raġel Jekk Inkun Missier?
“Naf lil xi ftit [ġuvintur] li jgħidu, ‘Għandi tifla li toqgħod hawn u tifel li joqgħod hemm,’ u l-mod kif jgħiduha, qishom lanqas jimpurtahom xejn.”—Harold.
KULL sena, kważi miljun tfajla adolexxenti fl-Istati Uniti jinqabdu tqal. Il-biċċa l-kbira taʼ l-ommijiet li jwelldu dawn it-trabi ma jkunux miżżewġin. Minn dawn l-ommijiet adolexxenti, waħda minn kull 4 tispiċċa jkollha tarbija oħra fis-sentejn taʼ wara. Ir-rivista Atlantic Monthly tgħid: “Jekk inkomplu sejrin hekk, inqas min-nofs it-tfal li jitwieldu llum se jkunu jgħixu m’ommhom u missierhom matul tfulithom kollha. Il-biċċa l-kbira tat-tfal Amerikani se jqattgħu ħafna snin ġo familja bl-omm biss.”
Fl-Istati Uniti r-rata tat-tqala fost l-adolexxenti hija ferm ogħla minn dik taʼ pajjiżi żviluppati oħrajn. Madankollu, il-problema taʼ trabi mweldin barra miż-żwieġ hija waħda globali. F’ċerti pajjiżi Ewropej, bħall-Ingilterra u Franza, ir-rati taʼ trabi mweldin hekk jistgħu jitqabblu maʼ dawk taʼ l-Istati Uniti. F’xi pajjiżi Afrikani jew fl-Amerka t’Isfel, ir-rata tat-twelid fost tfajliet adolexxenti hija kważi d-doppju taʼ dik fl-Istati Uniti. X’qed jinkuraġġixxi din l-epidemija?
Il-Kaġun taʼ Din l-Epidemija
Din is-sitwazzjoni tirrifletti ħafna l-fatt li l-morali qed jitbaxxew f’dan iż-“żmien iebes” li ngħixu fih. (2 Timotju 3:1-5) Fi snin reċenti r-rati tad-divorzju telgħu m’ogħla s-sema. Stili taʼ ħajja omosesswali u modi differenti oħrajn saru normali. Il-mezzi tax-xandir ipprovaw jinfluwenzaw liż-żgħażagħ, b’mużika u vidjos tad-diski li jqanqlu sesswalment, artikli fir-rivisti u reklami li jġibulek għajnejk wara widnejk, u programmi televiżivi u films li jigglorifikaw is-sess bla rażan. Tant hu faċli li tinkiseb għajnuna biex isir abort u li jinkisbu kontraċettivi, illi ħafna żgħażagħ saru jemmnu li s-sess ma jġib l-ebda konsegwenzi. Missier mhux miżżewweġ qal: “Irrid is-sess mingħajr ir-responsabbiltà.” Ieħor qal li s-sess huwa sempliċement logħba.
Attitudnijiet bħal dawn jistgħu jkunu l-iktar popolari fost żgħażagħ foqra. Elijah Anderson, riċerkatur, għamel intervisti dettaljati maʼ żgħażagħ li jgħixu fiċ-ċentru tal-bliet u osserva li għal ħafna ġuvintur, is-sess huwa importanti għax juri l-pożizzjoni tagħhom fis-soċjetà taʼ madwarhom, bħallikieku kull konkwista sesswali hi xi kapulavur. Fil-fatt, wieħed missier mhux miżżewweġ qal lil Stenbaħ! li ħafna jqisu dawn il-konkwisti sesswali bħala trofej għal fuq l-ixkaffa. Għala għandhom din l-attitudni daqshekk indifferenti? Anderson jispjega li f’ħafna każi l-iktar nies importanti fil-ħajja taʼ żagħżugħ miċ-ċentru tal-bliet “huma membri tal-grupp li jagħmilha magħhom. Huma jpoġġu l-livelli għall-imġiba tiegħu, u hu importanti għalih li jgħix skond dawk il-livelli.”
Anderson b’hekk josserva li għal ħafna ġuvintur, il-konkwisti sesswali m’humiex ħlief logħba, li l-iskop taʼ din hu li tidħaq bil-persuna l-oħra, speċjalment bit-tfajla. Hu jkompli jgħid li “l-logħba tikkonsisti fil-mod kif jippreżenta ruħu l-ġuvni, inkluż ħwejġu, il-maxta tax-xagħar, id-dehra tiegħu, kliemu, u kemm jaf jiżfen.” Ħafna ġuvintur huma bravi biex jirbħu din il-“logħba.” Imma Anderson jinnota: “Meta tfajla toħroġ tqila, il-ġuvni x’aktarx li jitlaqha.”—Young Unwed Fathers—Changing Roles and Emerging Policies, imħejji minn Robert Lerman u Theodora Ooms.
Il-Ħarsa t’Alla
Imma veru li jekk wieħed isir missier isir raġel? Is-sess huwa biss logħba? Il-Ħallieq tagħna, Alla Jehovah, ma jaħsibhiex hekk. Fil-Kelma tiegħu, il-Bibbja, Alla jgħid ċar li s-sess għandu skop nobbli. Wara li tirrakkonta dwar il-ħolqien taʼ l-ewwel raġel u mara, il-Bibbja tgħid hekk: “Berikhom Alla u qalilhom: ‘Nisslu u oktru, u imlew l-art.’” (Ġenesi 1:27, 28) Qatt ma kienet l-intenzjoni t’Alla li l-missirijiet jabbandunaw lil uliedhom. Hu għaqqad lill-ewwel raġel u mara fir-rabta dejjiema taż-żwieġ. (Ġenesi 2:24) Għalhekk, hu ried li kull tifel u tifla jkollhom kemm omm u kemm missier.
Iżda, ma tantx għadda żmien qabel ma l-irġiel bdew ikollhom iktar minn mara waħda. (Ġenesi 4:19) Ġenesi 6:2 jgħidilna li anki xi ħlejjaq anġeliċi “raw . . . li l-bniet tal-bnedmin kienu ħelwin.” Wara li ħadu iġsma taʼ bnedmin, dawn l-anġli “ħaduhom b’nisa tagħhom,” u b’regħba kbira qabdu u ħadu “’l dawk li għoġbuhom.” Korsiv tagħna. Minħabba d-Dilluvju taʼ żmien Noè, dawn id-demonji kellhom jerġgħu lura lejn il-qasam taʼ l-ispirti. Madankollu, il-Bibbja tindika li issa huma jistgħu joqogħdu biss qrib taʼ l-art. (Apokalissi 12:9-12) B’hekk Satana u d-demonji tiegħu għandhom influwenza qawwija fuq in-nies illum. (Efesin 2:2) Xi ġuvintur bla ma jafu jkunu qed jissottomettu ruħhom għal din l-influwenza ħażina meta jsiru missirijiet taʼ tfal li la jkunu jriduhom u lanqas iħobbuhom.
Għalhekk, għandha raġun l-Iskrittura tgħid: “Dan irid Alla minnkom: il-qdusija tagħkom, li titbiegħdu miż-żína, u li kull wieħed minnkom iżomm ’il ġismu fil-qdusija u l-ġieħ, u ma jħallix il-passjoni tegħelbu bħall-pagani li ma jagħrfux lil Alla. F’din il-ħaġa ħadd ma għandu jagħmel tort jew ħsara lil ħuh, għax il-Mulej jaf jitħallas taʼ dan kollu.”—1 Tessalonikin 4:3-6.
‘Jitbiegħdu miż-żína’? Ħafna ġuvintur ma tantx togħġobhom din l-idea. Fuq kollox, għadhom żgħar, u x-xewqat tagħhom huma qawwijin! Imma nnota li ż-żína tinvolvi li wieħed “jagħmel tort jew ħsara” lil oħrajn u lid-drittijiet tagħhom. Ma jkunx taʼ ħsara għal tfajla jekk titħalla b’tarbija imma mingħajr l-appoġġ taʼ żewġha? U xi ngħidu għar-riskju li tlaqqat xi marda trasmessa sesswalment, bħall-herpes ġenitali, is-sifilide, il-gonorrea, jew l-AIDS? Veru, xi drabi dawn il-konsegwenzi jistgħu jiġu evitati. Minkejja dan, is-sess qabel iż-żwieġ xorta waħda jħassar id-dritt li għandha tfajla biex iżżomm reputazzjoni tajba u tiżżewweġ bħala verġni. Mela wieħed ikun qed jagħmel ħaġa bis-sens u juri maturità jekk jitbiegħed miż-żína. Veru, hemm bżonn taʼ kontroll fuqek innifsek u taʼ determinazzjoni sabiex ‘iżżomm lil ġismek’ ’il bogħod mis-sess qabel iż-żwieġ. Imma kif jgħid Isaija 48:17, 18, permezz tal-liġijiet tiegħu, Alla qed ‘jgħallimna għall-ġid tagħna.’
“Kunu Rġiel”
Imma, kif jistaʼ żagħżugħ ikun tassew raġel? Żgur li mhux billi jsir missier taʼ tfal illeġittimi. Il-Bibbja tħeġġeġ: “Ishru, żommu sħiħ fil-fidi, kunu rġiel, kunu qawwijin. Qisu li kollox fostkom isir bl-imħabba.”—1 Korintin 16:13, 14, Saydon.
Innota li biex wieħed ‘ikun raġel’ irid joqgħod b’sebaʼ għajnejn, ikun sod fil-fidi u kuraġġuż, u juri mħabba. M’għandniex xi ngħidu, dawn il-prinċipji jgħoddu sew għall-irġiel u sew għan-nisa. Imma jekk tiżviluppa kwalitajiet spiritwali bħal dawn, in-nies se jkollhom għalfejn jirrispettawk u jammirawk taʼ raġel li int! Tgħallem mill-aqwa bniedem li qatt għex—Ġesù Kristu. Aħseb ftit dwar kemm ġab ruħu taʼ raġel u kemm wera qlubija waqt li kien qed jiffaċċja t-torturi u saħansitra l-mewt. Imma Ġesù kif ġab ruħu maʼ dawk tas-sess oppost?
Żgur li Ġesù kellu l-opportunità li jgawdi l-kumpanija tan-nisa. Kellu ħafna segwaċi nisa, u xi wħud minnhom “kienu jaqduhom [lil Ġesù u lill-appostli tiegħu] minn ġidhom.” (Luqa 8:3) Żewġ nisa li kien jagħmilha ħafna magħhom kienu ħut Lazzru. Fil-fatt, il-Bibbja tgħid li “Ġesù kien iħobbhom lil Marta u lil oħtha.” (Ġwann 11:5) Bla dubju Ġesù, bħala raġel perfett, kien imżejjen bi sbuħija fiżika, intelliġenza u karattru li jiġbdek. Imma użahom hu biex iħajjar lil dawn in-nisa biex jikkommettu atti immorali? Għall-kuntrarju, il-Bibbja tgħid li Ġesù “ma kien għamel ebda dnub.” (1 Pietru 2:22) Ma ġabx ruħu b’mod li ma kienx jixraq, anki meta waħda mara li kienet magħrufa sew bħala midinba, forsi xi prostituta, bdiet “tibki u xxarrablu riġlejh bi dmugħha u tixxuttahomlu b’xuxitha.” (Luqa 7:37, 38) Ġesù lanqas biss għaddielu minn moħħu li jieħu vantaġġ minn din il-mara fl-istat dgħajjef li kienet tinsab! Hu wera li kien kapaċi jikkontrolla s-sentimenti tiegħu. Din hi l-kwalità li tagħmel raġel tassew. Lin-nisa ma kienx jittrattahom bħala oġġetti għas-sess, imma bħala individwi li jistħoqqilhom l-imħabba u r-rispett.
Jekk bħala żagħżugħ Kristjan issegwi l-eżempju taʼ Kristu—u mhux dak taʼ xi ħadd taʼ mparek—se tevita li ‘tagħmel tort jew ħsara’ lil xi ħadd. Ukoll, m’intix se ġġarrab it-traġedja taʼ dwejjaq li ssir missier taʼ tarbija illeġittima. Veru, oħrajn jistgħu jinkuk talli titbiegħed miż-żína. Imma fl-aħħar mill-aħħar, se jkunlek iktar taʼ ġid meta Alla jkun ferħan bik milli meta dawk taʼ mparek ikunu ferħanin bik għal ftit taʼ żmien.—Proverbji 27:11.
Xi ngħidu, iżda, jekk żagħżugħ għex ħajja immorali fil-passat imma diġà waqaf jagħmel hekk u nidem mill-qalb? F’dan il-każ jistaʼ jibqaʼ ċert li Alla se jaħfirlu, bħalma ħafer lis-Sultan David li wkoll ħa sehem f’imġiba immorali u mbagħad nidem. (2 Samwel 11:2-5; 12:13; Salm 51:3, 4 [51:1, 2, NW]) Imma jekk din l-imġiba rriżultat fi tqala barra miż-żwieġ, ġuvni għandu mnejn jibqagħlu ċerti deċiżjonijiet serji x’jieħu. Għandu hu jiżżewweġ lit-tfajla? Għandu xi responsabbiltajiet lejn it-tarbija tiegħu? Artiklu li se joħroġ fil-futur se jikkunsidra dawn il-mistoqsijiet.
[Stampi f’paġna 15]
Ħafna żgħażagħ jemmnu li s-sess ma jġib l-ebda konsegwenzi, imma għandhom żball