Il-​Pass Mgħaġġel taʼ Din id-​Dinja

ĠIELI TĦOSSOK LI MA TISTAX TLAĦĦAQ MAL-​PASS LI MIEXJA BIH IL-​ĦAJJA? IĠAGĦLEK DAN TĦOSSOK BIN-​NERVI, GĦAJJIEN, JEW LI BILKEMM TIFLAĦ TISSAPORTI IKTAR? JEKK INHU HEKK, M’INTIX WAĦDEK.

MILJUNI taʼ nies, speċjalment fil-​bliet, isibu li l-​ħajja saret ġirja waħda li tħallik bla nifs u tistordik. Dan japplika b’mod partikulari għall-​pajjiżi tal-​Punent. F’laqgħa reliġjuża li saret dan l-​aħħar fl-​Istati Uniti, kelliem staqsa lil dawk fl-​udjenza biex jgħollu idhom jekk kienu jħossuhom għajjenin kważi l-​ħin kollu. Minnufih, dehret sħaba taʼ idejn mgħollijin.

Il-ktieb Why Am I So Tired? (Għala Nħossni Daqshekk Għajjien?) jgħid li fil-​ħajja tal-​lum jeżistu affarijiet li jikkaġunaw tensjoni kbira imma li qatt ma konna nisimgħu bihom qabel—min irid jilħaq l-​ajruplan, min irid ilesti biċċa xogħol sa ċerta data, min irid jieħu t-​tfal żgħar l-​iskola u jmur għalihom fil-​ħin, u nibqgħu sejrin hekk. Mhux taʼ b’xejn li l-​għeja ġiet deskritta bħala s-​saħta taʼ żmienna.a

Dari, il-​ħajja kienet iktar sempliċi, u l-​pass tal-​ħajja kien jimxi iktar bil-​mod. In-​nies kienu jgħixu fi qbil iktar maċ-​ċikli tan-​natura—matul il-​ġurnata jaħdmu, u x’ħin jidlam jinġabru mal-​familja u mbagħad jorqdu. Illum, hemm diversi raġunijiet għala n-​nies iħossuhom iżjed għajjenin u mifluġin.

F’Daqqa Waħda, il-​Ġranet Twalu

Fattur wieħed jistaʼ jkun li n-​nies jorqdu inqas. U wieħed mill-​iktar żviluppi sinifikanti li invada l-​ħin taʼ l-​irqad kien il-​wasla tad-​dawl elettriku. Billi jixegħlu swiċċ, in-​nies setgħu jibdew jikkontrollaw it-​tul tal-​“ġurnata,” u malajr bdew joqogħdu mqajmin iktar fit-​tul. Fil-​fatt, ħafna ma tantx kellhom għażla f’din il-​ħaġa għax il-​fabbriki bdew jaħdmu lejl u nhar u l-​industriji li jagħtu servizz tawlu l-​ħinijiet tax-​xogħol tagħhom. Kittieb wieħed qal: “Twieldet is-​soċjetà taʼ erbgħa u għoxrin siegħa.”

Żviluppi oħra fit-​teknoloġija, bħar-​radju, it-​televixin, u l-​kompjuter persunali, ukoll kellhom sehem biex ma jħallux lin-​nies jorqdu biżżejjed. F’ħafna pajjiżi, il-​programmi televiżivi jibqgħu għaddejjin lejl u nhar bla waqfien. Taʼ spiss jiġri li xi nies li jħobbu jaraw il-​films jew li jħobbu l-​isport imorru għax-​xogħol bi ngħas u għajjenin wara li jkunu qattgħu lejl sħiħ jaraw it-​televixin. Il-​kompjuters fid-​dar, u l-​viżibilju taʼ divertiment li joffru, iħajru wkoll lil miljuni biex jibqgħu mqajmin fit-​tard. M’għandniex xi ngħidu, dawn l-​affarijiet fihom infushom m’humiex ħżiena; minkejja dan, lil xi nies iħajruhom iktar biex jinjoraw il-​bżonn li jistrieħu.

Il-​Ħajja Ssir Iktar Mgħaġġla

Mhux talli l-​ġranet tagħna twalu iktar imma l-​ħajja nfisha donnha saret mgħaġġla iktar, u għal darb’oħra t-​teknoloġija għenet f’dan. Il-​karozzella biż-​żiemel li kienet teżisti inqas minn seklu ilu m’għandha x’taqsam xejn mal-​karozzi, ferroviji, u ajruplani ġett tal-​lum li kollha jgħaġġlu ħafna. Fil-​fatt, negozjant fi żmienna, li nannuh x’aktarx li kien imur għax-​xogħol bil-​mixi jew inkella biż-​żiemel jew bir-​rota, jistaʼ jtir min-​naħa għall-​oħra taʼ l-​Oċean Atlantiku bejn ikla u oħra!

L-uffiċċju wkoll għamel rivoluzzjoni kwieta minħabba l-​ħeffa u l-​produttività. It-​typewriters u l-​posta tas-​soltu ċedew posthom għall-​kompjuters, il-​magni tal-​fax, u l-​posta elettronika. Minħabba l-​kompjuters żgħar, it-​telefon ċellulari, u l-​pagers, id-​differenza li kienet teżisti bejn id-​dar u l-​uffiċċju m’għadhiex tidher daqshekk.

M’għandniex xi ngħidu, ħadd minna ma jistaʼ jnaqqas il-​ħeffa tal-​pass li miexja bih id-​dinja. Madankollu, fuq bażi persunali, nistgħu nagħmlu bidliet li jgħinuna ngħixu ħajja iktar kalma u bilanċjata. Imma qabel ma nikkunsidraw din il-​kwistjoni, ejja neżaminaw xi wħud mill-​effetti li dan il-​pass mgħaġġel tal-​lum jistaʼ jħalli fuqna personalment u fuq is-​soċjetà kollha.

[Nota taʼ taħt]