Ħarsa Lejn id-Dinja
Biżaʼ mill-Istranġieri
“Iktar minn 80 fil-mija mis-sewwieqa nisa jippreferu jqattgħu l-lejl imsakkrin ġol-karozza meta din tiqfilhom milli jaċċettaw l-għajnuna mingħand xi stranġier,” tirrapporta The Independent taʼ Londra. Stħarriġ li sar fuq 2,000 sewwieq mid-Direct Line Rescue wera li 83 fil-mija min-nisa u 47 fil-mija mill-irġiel jirrifjutaw l-għajnuna meta tiqfilhom il-karozza. Bl-istess mod, il-maġġuranza mis-sewwieqa ma jiqfux biex jagħtu l-għajnuna meta jaraw li xi ħadd waqfitlu l-karozza. B’mod partikulari, in-nisa jibżgħu li xi ħadd jistaʼ biss ikun qed jippretendi li waqfitlu l-karozza. Il-kelliemi Nick Cole qal: “Hija xi ħaġa li turi verament fiex wasalna fi żmienna, meta naraw li għal ħafna sewwieqa l-prospett li jibqgħu bil-qiegħda waħedhom fil-karozza tagħhom għal lejl sħiħ jidher li huwa aħjar mill-biżaʼ li jaqbadhom meta jiġu wiċċ imbwiċċ maʼ stranġier.”
Nies bla Fidi Jmexxu ’l Dawk li Għandhom il-Fidi
Il-qassisin nisa fiċ-Church of England huma “ġeneralment iktar xettiċi minn sħabhom l-irġiel dwar. . . ċerti duttrini Kristjani importanti,” tirrapporta The Times taʼ Londra. Stħarriġ fuq kważi 2,000 membru tal-kleru fiċ-Church of England wera li “tmienja minn kull għaxar qassisin jemmnu li Ġesù miet biex ineħħi d-dnubiet mid-dinja,” meta mqabbel maʼ 6 minn kull 10 qassisin nisa. U waqt li 7 minn kull 10 irġiel jemmnu fl-irxoxt taʼ Ġesù Kristu, 5 minn 10 nisa jemmnu hekk. Robbie Low, kelliemi għall-Cost of Conscience, l-organizzazzjoni li għamlet l-istħarriġ, qal: “Bla dubju hemm żewġ Knejjes fiċ-Church of England: il-Knisja li temmen, u l-Knisja li ma temminx, u dan huwa skandlu. Iktar u iktar pożizzjonijiet t’awtorità qegħdin jingħataw lil nies li dejjem inaqqsu mill-fidi tagħhom. Hija sitwazzjoni intollerabbli fejn dawk li għandhom fidi qed jitmexxew minn dawk li m’għandhomx fidi.”
Tiħrax l-Intolleranza Reliġjuża fil-Ġeorġja
“Ix-Xhieda taʼ Jehovah kienu qed jippjanaw li jagħmlu laqgħa mill-ġdid għas-sajf ġo għalqa ħdejn kanal tax-xmara, imma l-lejl taʼ qabel waslet marmalja,” jgħid rapport f’The New York Times. “Erbgħa u għoxrin raġel lebsin slaleb tal-Knisja Ortodossa Ġeorġjana waslu b’xarabank u għamlu tfittxija bir-reqqa fid-dar taʼ Ushangi Bunturi fejn kienet se ssir il-laqgħa. Huma ġabru munzelli taʼ Bibbji u fuljetti reliġjużi kif ukoll l-affarijiet tas-Sur Bunturi fil-bitħa u ħarquhom . . . Huma mlew il-pixxina tal-magħmudija bid-diesel. Marru l-pulizija wkoll, inkluż il-kap tal-pulizija lokali . . . Ħadd ma ġie arrestat. . . . L-attakki saru qishom kienu ppjanati minn qabel.” Filwaqt li kien hemm tensjonijiet reliġjużi “f’ħafna minn dawk li qabel kienu repubbliki taʼ l-Unjoni Sovjetika, inkluż ir-Russja,” tgħid it-Times, “il-Ġeorġja hija unika fil-ħruxija tal-vjolenza lejn il-minoranzi reliġjużi, u fl-evidenza tal-kompliċità fl-attakki min-naħa taʼ l-uffiċjali. Il-Ġeorġja ggarantiet il-libertà tar-reliġjon fil-Kostituzzjoni li għamlet wara li nqatgħet mill-Unjoni Sovjetika. Imma fil-vjolenza li qed tiżdied kien hemm bosta attakki minn marmalji, attakki taʼ ħruq, u swat.”
Ir-Reliġjon u l-Gwerra
“L-iktar kontroversji mdemmija u perikolużi taʼ llum . . . għandhom x’jaqsmu mar-reliġjon,” tgħid il-gazzetta USA Today. Dawn huma wkoll diffiċli ħafna biex jissolvew. “Il-mezzi li normalment jintużaw fid-diplomazija—li l-pajjiżi jkunu lesti jagħmlu kompromess, per eżempju, jew jinsew inġustizzji tal-passat—jistgħu jkunu iktar diffiċli li jintużaw meta dawk li jkunu kontra xulxin isostnu li Alla qiegħed magħhom,” tkompli l-gazzetta. “Dan japplika anki meta r-reliġjon tkun għodda biex tħeġġeġ l-appoġġ tan-nies iktar milli tkun il-kaġun taʼ konflitt. Imma meta din tkun il-kaġun, dan jistaʼ jinvolvi ġlied fuq affarijiet inqas spiritwali, bħal fuq xi biċċa art jew fuq il-poter.” Differenzi reliġjużi saħansitra jagħmluha iktar diffiċli biex ikun hemm waqfa qasira minn gwerra. Eżempju wieħed huwa l-ġlied reċenti fil-Kosovo. Kien hemm ħsieb li ssir waqfa qasira fi żmien l-Għid, imma ma setgħetx issir peress li d-dati għaċ-ċelebrazzjonijiet Kattoliċi u Ortodossi kienu differenti. “Fl-aħħar spiċċaw biex lanqas biss waqfu għal ftit,” tgħid il-USA Today.
Il-Ħalib taʼ l-Omm Huwa taʼ Ġid
“Sempliċement m’hemm l-ebda ikel aħjar għat-trabi tat-twelid” mill-ħalib taʼ l-omm, jikteb in-newrokirurgu t-Tabib Sanjay Gupta fir-rivista Time. “Trabi li jiġu mreddgħin mill-omm jiddaħħlu inqas l-isptar, ikollhom inqas infezzjonijiet fil-widnejn, dijarea, raxxijiet, allerġiji u problemi mediċi oħra minn tfal li jingħataw il-flixkun.” Huwa rapportat ukoll li l-ħalib taʼ l-omm jipproteġi minn mard tan-nifs. Studju fid-Danimarka kkonkluda li “l-adulti li bħala trabi damu jiġu mreddgħin minn ommhom għal sebaʼ sa disaʼ xhur kellhom livell taʼ intelliġenza iktar għoli minn dawk li treddgħu biss għal ġimagħtejn jew inqas.” L-Akkademja Amerikana tal-Pedjatrija tissuġġerixxi li tarbija tiġi mreddgħa għal sitt xhur u, jekk inhu possibbli, għal sena jew iktar. “Fil-fatt mhux it-trabi biss jibbenefikaw jekk jiġu mreddgħin,” jgħid il-U.S.News & World Report. Studju fuq 150,000 mara fi 30 pajjiż differenti wera li “għal kull sena li mara treddaʼ, din taqtaʼ r-riskju għal għomorha li tiżviluppa kanċer fis-sider b’4.3 fil-mija.” Minkejja dan, “nofs l-ommijiet Amerikani biss ireddgħu, għal perijodu taʼ madwar xahrejn jew tlieta.”
Ir-Relazzjonijiet fil-Familja Jistgħu Jgħinu biex Jiġi Evitat l-Abbuż tad-Droga
Studju fuq l-adolexxenti fil-Britannja, il-Ġermanja, l-Irlanda, l-Italja, u l-Olanda “juri li l-kwalità tal-ħajja tal-familja, jew pjuttost il-fatt li ħafna żgħażagħ lanqas biss ikollhom waħda, tinsab fil-qalba tal-problema tad-drogi fis-soċjetà tal-Punent,” qal Dr. Paul McArdle li huwa riċerkatur fl-Università taʼ Newcastle, l-Ingilterra. Kif ġie rapportat f’The Daily Telegraph taʼ Londra, meta ż-żgħażagħ għexu maż-żewġ ġenituri u gawdew relazzjonijiet mill-aqwa mal-familja tagħhom, speċjalment maʼ ommhom, 16.6 fil-mija minnhom biss żviluppaw vizzji tad-droga. Imma meta ma kienx hemm dawn il-fatturi, 42.3 fil-mija kienu jieħdu d-drogi. “Aħna lit-tfal nuruhom biċ-ċar il-perikli taʼ l-abbuż tad-droga kemm fuq it-TV u anki billi nieħdu passi fl-iskejjel għall-prevenzjoni tad-droga, imma milli jidher ħadd ma qed jagħmel xejn fejn tidħol il-kwistjoni tar-responsabbiltà tal-ġenituri,” qal McArdle. “Jien naħseb li prevenzjoni effettiva taʼ l-użu tad-droga tiddependi iktar mir-relazzjonijiet fil-familja milli minn kwalunkwe fattur ieħor.”
Rata taʼ Mwiet Iktar Baxxa
Fl-Istati Uniti, “titjib fil-kura taʼ l-emerġenza f’dawn l-aħħar 40 sena għen biex inaqqas ir-rata taʼ mwiet taʼ vittmi li jiġu attakkati,” jgħid rapport mill-Associated Press. Ir-riċerkaturi sabu li mill-1960 sa l-1999, ir-rata taʼ mwiet minn attakki kriminali naqas bi kważi 70 fil-mija fl-Istati Uniti, avolja kien hemm kważi sitt darbiet iktar attakki kriminali fl-istess perijodu taʼ żmien. L-istudju wera wkoll li fl-1960, 5.6 fil-mija mill-vittmi t’attakki vjolenti spiċċaw biex mietu, imma fl-1999, 1.7 fil-mija biss mill-attakki rriżultaw f’mewt. Ir-riċerkaturi faħħru għadd taʼ avanzi mediċi li għenu biex tonqos ir-rata taʼ l-imwiet, fosthom “l-iżvilupp tas-servizzi t’emerġenza tan-numru 911, li l-vittmi taʼ inċidenti gravi malajr jinġiebu f’kundizzjoni stabbli u jittieħdu l-isptar, taħriġ aħjar għall-ispeċjalisti mediċi taʼ l-emerġenza, u iktar sptarijiet u ċentri speċjalizzati biex jieħdu ħsieb inċidenti gravi,” jgħid ir-rapport. Il-professur Anthony Harris, mill-Università taʼ Massachusetts ġo Amherst, qal: “In-nies li setgħu spiċċaw ġol-kamra mortwarja 20 sena ilu, illum sempliċement jingħataw kura u ħafna drabi joħorġu mill-isptar fi ftit ġranet.”
Taħriġ Fjakk għaż-Żwieġ
Iktar minn 40 fil-mija mill-koppji li jgħixu flimkien qabel jiżżewġu, jiddivorzjaw qabel l-għaxar anniversarju tagħhom, tirrapporta d-Daily News taʼ New York. Il-figuri miġbura miċ-Ċentru Nazzjonali għall-Istatistiċi tas-Saħħa juru wkoll li l-koppji li jkunu għexu flimkien qabel iżżewġu u jibqgħu miżżewġin għal iktar minn għaxar snin għandhom ċans doppju li eventwalment jiksbu divorzju. “Jekk ikollok tnejn li qed jaħsbu biex jintrabtu flimkien u ma jaħsbux li huwa tajjeb li jgħixu flimkien minn qabel,” jgħid Matthew Bramlett, il-kittieb prinċipali tar-rapport, “dawn huma wkoll it-tip taʼ nies li għandhom inqas ċans li jiddivorzjaw.” Iktar minn hekk, nies li jgħixu flimkien qabel iż-żwieġ “jidhru li inqas ikunu lesti li jissaportu l-uġigħ emozzjonali biex jipprovaw isolvu problemi f’relazzjoni,” tgħid il-konsulenta taż-żwieġ Alice Stephens.