“Meta Dalam bi Nhar”

MINN KITTIEB GĦAL STENBAĦ! F’BENIN

“MILJUNI Mibluhin bl-​Eklissi tax-​Xemx.” Din kienet l-​aħbar ewlenija fid-​Daily Graphic tal-​Gana l-​għada taʼ l-​eklissi totali tax-​xemx fid-​29 taʼ Marzu, 2006. L-​eklissi, li l-​ewwel intlemaħ fil-​ponta tal-​lvant tal-​Brażil, infirex matul l-​Atlantiku bi kważi 1,600 kilometru fis-​siegħa, u beda jidher fil-​pajjiżi taʼ mal-​kosta tal-​Gana, tat-​Togo, u taʼ Benin madwar it-​8.00 taʼ fil-​għodu. Kif kien se jidher f’dawn il-​pajjiżi taʼ l-​Afrika tal-​Punent?

L-aħħar eklissi totali li deher mill-​Gana kien fl-​1947. Theodore, li dakinhar kellu 27 sena, jiftakar: “Ħafna nies dak iż-​żmien kienu għadhom qatt ma raw eklissi, għalhekk ma kinux jafu eżatt x’kien qed jiġri. Minħabba f’hekk, in-​nies iddeskrivew din il-​ġrajja bħala ‘meta dalam bi nhar.’”

Kampanji biex in-​Nies Joqogħdu Attenti

L-​awtoritajiet bdew kampanji estensivi biex iwissu lin-​nies minħabba l-​perikli involuti jekk iħarsu direttament lejn ix-​xemx matul l-​eklissi. Fit-​Togo, il-​kartelluni li jolqtu l-​għajn wissew: “Attenti għal għajnejkom! Tinsabu fil-​periklu li titilfu d-​dawl!”

Uffiċjali tal-​gvern enfasizzaw żewġ alternattivi. L-​ewwel, ibqgħu ġewwa u araw dan l-​ispettaklu fuq it-​televixin. It-​tieni, jekk tkunu barra, ilbsu nuċċalijiet apposta biex jipproteġukom. Miljuni baqgħu mkaħħlin mat-​televixin u l-​iskrins tal-​kompjuter biex jaraw dawn ix-​xeni impressjonanti. Madankollu, l-​iskrin qatt ma jistaʼ jittrasmetti dik l-​atmosfera eċċitanti li jkun hemm minħabba l-​kurżità u l-​għagħa taʼ qabel u matul l-​eklissi. Ejja naraw x’kien hemm dakinhar.

Tiżdied l-​Antiċipazzjoni

Minn kull aspett din kienet tidher għodwa normali oħra tipika għall-​Afrika tal-​Punent—xemx tiddi u sema bla sħab. Veru li kien se jkun hemm l-​eklissi? Hekk kif l-​arloġġ beda jdur u joqrob il-​ħin mistenni, l-​osservaturi li kienu barra bdew jilbsu n-​nuċċalijiet tagħhom u jħarsu lejn is-​sema. Xi wħud kienu qed iċemplu fuq il-​mobile lil xi wħud li jafu u li kien joqogħdu xi mkien ieħor biex jaraw jekk kinux qed jaraw xi ħaġa.

Iktar minn 350,000 kilometru ’l fuq minn dawk l-​osservaturi, il-​qamar, għalkemm kien għadu mhux qed jidher, kien miexi bla tfixkil lejn il-​post fejn kien se jseħħ l-​eklissi. F’daqqa waħda, dan deher kulur il-​fidda meta tiswied, u beda bil-​mod il-​mod jgħatti x-​xemx. L-​eċċitament kompla jiżdied hekk kif l-​osservaturi bdew jindunaw bih, wieħed wara l-​ieħor.

Matul l-​ewwel siegħa, l-​osservaturi ma nnotaw l-​ebda bidla madwarhom. Madankollu, hekk kif il-​qamar kompla jgħatti x-​xemx, l-​atmosfera nbidlet. Is-​sema kaħlani beda jiddallam. It-​temperatura niżlet. Malli beda jidlam inxtegħlu d-​dwal tat-​toroq u tas-​sigurtà, li kienu jixegħlu awtomatikament malli jidlam. It-​toroq saru baħħ. Il-​ħwienet għalqu. L-​għasafar ma baqgħux jgħannu, u l-​annimali fittxew il-​kenn u marru jorqdu. Kien qed jidlam kompletament. Imbagħad seħħ l-​eklissi totali, u waqaʼ skiet kbir.

Eklissi Totali Indimentikabbli

Il-​kwiekeb bdew iteptpu. Il-​kuruna glorjuża tax-​xemx (il-parti taʼ barra taʼ l-​atmosfera tax-​xemx) dehret bħal dijadema bajda kulur il-​perla madwar il-​qamar iswed. Bħal tikek taʼ dawl ileqqu, imsejħin Baily’s Beads,a bdew jiddu fuq id-​dawra taʼ barra tal-​qamar hekk kif ix-​xemx tefgħet id-​dija tagħha fuq il-​widien u l-​ħotob taʼ wiċċ il-​qamar. Kien bħallikieku qed tara ċurkett tad-​djamanti jleqq. Spettaklu taʼ kulur roża u kuluri fl-​aħmar bdew jiddu fuq il-​kromosfera (is-saff taħt il-​kuruna tax-​xemx). “Dan kien l-​iktar spettaklu stupend li qatt rajt—meravilja taʼ ġmiel,” qal wieħed mill-​osservaturi.

L-eklissi totali dam madwar tliet minuti. Imbagħad ix-​xemx reġgħet bdiet tfiġġ. Ħafna spettaturi bdew jgħajtu u jċapċpu. Is-​sema xegħel, u mbagħad il-​kwiekeb għabu. L-​atmosfera stramba sparixxiet bħan-​nida taʼ fil-​għodu.

Il-qamar hu “xhud fidil fis-​smewwiet.” B’hekk, l-​eklissi jistaʼ jiġi kalkulat minn sekli qabel. (Salm 89:37, NW) Fl-​Afrika tal-​Punent kellhom jistennew kważi 60 sena biex jaraw dan l-​eklissi. Eklissi totali ieħor li se jidher mill-​Afrika tal-​Punent huwa mistenni li jkun matul l-​2081. Forsi int ikollok l-​opportunità li tara eklissi indimentikabbli fl-​inħawi fejn toqgħod ferm qabel dan.

[Nota taʼ taħt]

[Kaxxa/​Stampa f’paġna 29]

Eklissi tax-​Xemx Waqt il-​Mewt taʼ Ġesù?

Marku 15:33 jgħid: “X’ħin saret is-​sitt siegħa waqgħet dalma fuq l-​art kollha sad-​disaʼ siegħa.” Din id-​dalma taʼ tliet sigħat, minn madwar nofsinhar sat-​tlieta taʼ wara nofsinhar, kienet miraklu. Dan ma setax kien eklissi tax-​xemx. L-​ewwel ħaġa, l-​itwal eklissi solari li jistaʼ jseħħ f’post wieħed fuq l-​art idum madwar sebaʼ minuti u nofs. It-​tieni, Ġesù miet fl-​14-il jum tax-​xahar qamri taʼ Nisan. L-​ewwel jum taʼ Nisan jiġi determinat meta jidher il-​qamar ġdid, peress li dakinhar il-​pożizzjoni tiegħu tkun bejn l-​art u x-​xemx u jistaʼ jikkaġuna eklissi. Sa ma jasal l-​14-il jum taʼ Nisan, il-​qamar ikun diġà lesta nofs l-​orbita tiegħu. L-​art dakinhar tkun qiegħda bejn ix-​xemx u l-​qamar, u dan minflok ma jimblokka d-​dawl mix-​xemx, jirriflettih totalment. B’hekk, aħna naraw qamar kwinta, atmosfera perfetta biex tiġi kommemorata t-​Tifkira tal-​mewt taʼ Ġesù.

[Stampa]

L-​14 taʼ Nisan dejjem jaħbat meta l-​qamar ikun kwinta jew kważi kwinta

[Dijagramma/Mappa f’paġna 28]

(For fully formatted text, see publication)

Il-​mogħdija taʼ l-​eklissi

●

⇧

●

⇧

●

⇧ AFRIKA

BENIN ●

⇧

TOGO ●

⇧

GANA ●

⇧

●

⇧

●

⇧

●

⇧

●

⇧

●

[Credit Line]

Mappa: Based on NASA/Visible Earth imagery

[Stampa f’paġna 28]

L-​eklissi totali tad-​29 taʼ Marzu, 2006

[Stampa f’paġna 28]

Nuċċalijiet apposta li jipproteġu l-​għajnejn ippermettew lill-​osservaturi jaraw l-​eklissi direttament