Kif Tistaʼ Tgħin lil Min Hu bħall-Iben il-Ħali?
“Nifirħu, għax . . . kien mitluf u nstab.”—LUQA 15:32.
1, 2. (a) Xi żgħażagħ kif irreaġixxew għall-verità Kristjana? (b) Kif jistgħu jħossuhom il-ġenituri u t-tfal f’sitwazzjonijiet bħal dawn?
“ĦA NITLAQ mill-verità!” Kif jinħasdu l-ġenituri li għandhom il-biżaʼ t’Alla u li jkunu pprovaw kemm felħu biex irabbu lil uliedhom fit-triq Kristjana meta jisimgħu dan il-kliem mingħand xi ħadd minn uliedhom! Żgħażagħ oħrajn sempliċement ‘jitbiegħdu’ mingħajr ma jgħidu attwalment x’għandhom f’moħħhom. (Lhud 2:1) Ħafna minn dawn jixbhu lill-iben il-ħali fil-parabbola taʼ Ġesù. Dan l-iben telaq minn dar missieru, mar f’art imbiegħda, u hemmhekk berbaq wirtu kollu.—Luqa 15:11-16.
2 Għalkemm il-biċċa l-kbira mix-Xhieda taʼ Jehovah m’għandhomx din il-problema, għal dawk li għandhom, m’hemmx kliem taʼ faraġ li jistaʼ jneħħi kompletament in-niket tagħhom. U ma rridux ninsew id-dwejjaq li jistaʼ jġarrab hu stess, iż-żagħżugħ li jiżvija. Fil-fond taʼ qalbu, il-kuxjenza tiegħu tistaʼ tniggżu. Fil-parabbola taʼ Ġesù, l-iben il-ħali eventwalment “daħal fih innifsu,” u dan ġab ferħ kbir lil missieru. Kif jistgħu l-ġenituri u oħrajn fil-kongregazzjoni jgħinu lil min hu bħall-iben il-ħali biex ‘jidħol fih innifsu’?—Luqa 15:17.
Għala Xi Wħud Jiddeċiedu li Jitilqu
3. X’inhuma xi raġunijiet għala xi żgħażagħ jiddeċiedu li jitilqu mill-kongregazzjoni Kristjana?
3 Hemm mijiet t’eluf taʼ żgħażagħ li jaqdu lil Jehovah bil-ferħ fil-kongregazzjoni Kristjana. Allura, għala hemm żgħażagħ oħrajn li jitilqu? Dawn jistgħu jħossu li qegħdin jitilfu xi ħaġa minn dak li toffri d-dinja. (2 Timotju 4:10) Jew jistgħu jqisu li l-maqjel protettiv tan-nagħaġ taʼ Jehovah huwa restrittiv iżżejjed. Kuxjenza ħatja, interess qawwi fis-sess oppost, jew xewqa li jkun aċċettat minn dawk taʼ mparu jistgħu wkoll iġagħlu lil żagħżugħ jitbiegħed mill-merħla taʼ Jehovah. Żagħżugħ jistaʼ ma jibqax jaqdi lil Alla minħabba dik li tidher qisha ipokrisija min-naħa tal-ġenituri tiegħu jew taʼ xi Kristjan ieħor.
4. Spiss xi tkun ir-raġuni bażika għala xi żgħażagħ jitbiegħdu mill-verità?
4 L-attitudni u l-imġiba ribelluża taʼ tifel ġeneralment ikunu sintomi taʼ dgħjufija spiritwali, u jirriflettu dak li għandu f’qalbu. (Proverbji 15:13; Mattew 12:34) Tkun xi tkun ir-raġuni għala żagħżugħ jitlaq, l-għerq tal-problema spiss ikun għaliex ma jkollux ‘għarfien eżatt dwar il-verità.’ (2 Timotju 3:7) Iktar milli sempliċement iqimu lil Jehovah minn barra biss, ikun importanti li ż-żgħażagħ jikkultivaw relazzjoni persunali mill-qrib miegħu. X’se jgħinhom jagħmlu dan?
Ersaq Qrib Lejn Alla
5. X’inhu essenzjali sabiex iż-żgħażagħ jikkultivaw relazzjoni persunali m’Alla?
5 “Ersqu lejn Alla,” kiteb id-dixxiplu Ġakbu, “u hu jersaq lejkom.” (Ġakbu 4:8) Biex jagħmel dan, żagħżugħ irid jiġi megħjun jikkultiva xenqa għall-Kelma t’Alla. (Salm 34:9 [34:8, NW]) Għall-ewwel ikun jeħtieġ il-“ħalib”—it-tagħlim bażiku tal-Bibbja. Imma hekk kif jibda jitgħaxxaq bil-Kelma t’Alla u bil-mod il-mod jibda jogħġbu l-“ikel sħiħ”—tagħrif spiritwali profond—hu ma jdumx ma jsir matur spiritwalment. (Lhud 5:11-14; Salm 1:2) Żagħżugħ li ammetta li kien inbelaʼ mill-ispirtu tad-dinja beda japprezza l-valuri spiritwali. X’kien li għenu jdur lura? Hu applika suġġeriment li ngħatalu biex jaqra l-Bibbja kollha kemm hi, u għamel skeda u beda jaqraha regolarment. Iva, li taqra l-Kelma t’Alla regolarment huwa essenzjali biex tikkultiva rabta mill-qrib maʼ Jehovah.
6, 7. Il-ġenituri kif jistgħu jgħinu lil uliedhom jiżviluppaw xenqa għall-Kelma t’Alla?
6 Kemm hu vitali li l-ġenituri jgħinu lil uliedhom jikkultivaw xenqa għall-Kelma t’Alla! Minkejja li kienet tistudja l-Bibbja mal-familja regolarment, tfajla adolexxenti assoċjat maʼ wħud delinkwenti. Rigward l-istudju tal-familja, hi tiftakar: “Meta Missieri kien jistaqsi l-mistoqsijiet, jien kont sempliċement naqra t-tweġibiet, mingħajr ma nħares lejn wiċċu.” Minflok ma sempliċement ikopru l-materjal matul l-istudju tal-familja, ġenituri li huma għorrief jużaw l-arti tat-tagħlim. (2 Timotju 4:2) Biex żagħżugħ jieħu pjaċir bl-istudju, irid iħossu involut. Għala ma tistaqsix mistoqsijiet li jitolbu l-opinjoni tiegħu u tħallih jesprimi ruħu? Imbagħad inkuraġġieh biex japplika b’mod prattiku l-materjal li jkun qed jiġi kunsidrat.a
7 Iktar minn hekk, id-diskussjoni Skritturali trid tkun ħajja. Meta jkun xieraq, qabbad liż-żgħażagħ jirreċtaw ġrajjiet u drammi mill-Bibbja. Għinhom iġibu quddiem għajnejhom il-postijiet u l-karatteristiċi tal-pajjiż fejn seħħew il-ġrajjiet li qed jiġu diskussi. Bħala għajnuna, uża xi mapep u tabelli. Iva, bi ftit immaġinazzjoni, studju tal-familja jistaʼ jsir ħaj u varjat. Il-ġenituri jagħmlu tajjeb ukoll jekk jeżaminaw ir-relazzjoni tagħhom stess maʼ Jehovah. Hekk kif huma nfushom jersqu eqreb lejn Jehovah, jistgħu jgħinu lil uliedhom jagħmlu l-istess.—Dewteronomju 6:5-7.
8. It-talb kif jgħin lil dak li jkun jersaq qrib lejn Alla?
8 It-talb ukoll jgħin lil dak li jkun jersaq qrib lejn Alla. Tfajla adolexxenti ħassitha maqsuma bejn il-mod taʼ ħajja Kristjana u s-sħubija tagħha maʼ ħbieb li ma kinux taʼ l-istess twemmin bħalha. (Ġakbu 4:4) X’għamlet hi dwar din il-problema? “Għall-ewwel darba f’ħajti,” stqarret hi, “tlabt mill-qalb lil Jehovah dwar kif kont qed inħossni.” Hi kkonkludiet li Jehovah wieġeb it-talba tagħha meta eventwalment fil-kongregazzjoni Kristjana sabet ħabiba li setgħet tiftaħ qalbha magħha. Peress li ħasset li Jehovah kien qed jiggwidaha, hi bdiet tibni relazzjoni persunali miegħu. Il-ġenituri jistgħu jgħinu lil uliedhom billi jtejbu l-kwalità tat-talb tagħhom stess. Meta jitolbu bħala familja, il-ġenituri jistgħu jiftħu qalbhom sabiex uliedhom ikunu jistgħu jħossu r-rabta persunali li hemm bejn il-ġenituri u Jehovah.
Kun Paċenzjuż imma Żomm Sod
9, 10. Jehovah liema eżempju tana billi stabar fit-tul maʼ l-Iżraelin stinati?
9 Meta żagħżugħ jibda jitbiegħed mill-verità, hu għandu mnejn jipprova jinqataʼ għalih waħdu u jirreżisti kull sforz li jsir mill-ġenituri tiegħu biex ikollhom xi diskussjoni spiritwali miegħu. X’jistgħu jagħmlu l-ġenituri f’sitwazzjoni taʼ prova bħal din? Ikkunsidra x’għamel Jehovah fil-każ taʼ Iżrael tal-qedem. Hu ssaporta lill-Iżraelin li kellhom ‘rashom iebsa’ għal iktar minn 900 sena qabel m’abbandunahom u telaqhom għal riħhom. (Eżodu 34:9; 2 Kronaki 36:17-21; Rumani 10:21) Minkejja li ‘ġarrbuh’ kemm-il darba, Jehovah “kien iħenn” għalihom. “Ħafna drabi kien iżomm il-korla, ma kienx jixgħel qilltu kollha.” (Salm 78:38-42) Alla kien perfett fil-mod kif ittratta magħhom. Ġenituri li jafu jħobbu jimitaw lil Jehovah u jkunu paċenzjużi meta wieħed minn uliedhom ma jweġibx minnufih għall-isforzi tagħhom biex jgħinuh.
10 Il-fatt li tistabar fit-tul, jew li tkun paċenzjuż, jindika li tibqaʼ tittama għal titjib f’relazzjoni li fiha jeżistu l-problemi. Jehovah tana eżempju fuq kif nistgħu nistabru fit-tul. Hu ħa l-inizjattiva billi bagħat lill-messaġġiera tiegħu għand l-Iżraelin “taʼ sikwit.” Jehovah “ġietu ħasra mill-poplu tiegħu,” avolja “huma kienu jiddieħku bil-mibgħutin tiegħu, imaqdru kliemu.” (2 Kronaki 36:15, 16) Hu stieden lill-Iżraelin, billi qalilhom: “Erġgħu lura, kull wieħed lura minn triqtu l-ħażina.” (Ġeremija 25:4, 5) Madankollu, Jehovah ma kkompromettiex il-prinċipji taʼ tjieba tiegħu. Lill-Iżraelin intqalilhom biex ‘jerġgħu lura’ lejn Alla u lejn triqatu.
11. Il-ġenituri kif jistgħu jistabru fit-tul waqt li jżommu sod meta jittrattaw maʼ żagħżugħ li jkun qed jitbiegħed mill-verità?
11 Il-ġenituri jistgħu jimitaw lil Jehovah f’dak li hu sabar fit-tul billi ma jaqtgħux qalbhom malajr minn żagħżugħ li jkun qed jitbiegħed mill-verità. Mingħajr ma jitilfu t-tama, huma jistgħu jieħdu l-inizjattiva biex itejbu l-komunikazzjoni taʼ bejniethom jew jaraw li tiġi stabbilita mill-ġdid. Waqt li jżommu sod mal-prinċipji taʼ tjieba, huma jistgħu “taʼ sikwit” jistiednu liż-żagħżugħ biex jerġaʼ lura lejn it-triq tal-verità.
Meta Xi Ħadd taħt l-Età Jiġi Maqtugħ mis-Sħubija
12. X’responsabbiltà għandhom il-ġenituri lejn xi ħadd minn uliedhom taħt l-età li jgħix magħhom imma li hu mkeċċi mill-kongregazzjoni?
12 X’jiġri jekk xi ħadd taħt l-età li jgħix mal-ġenituri tiegħu jinvolvi ruħu f’għemil ħażin serju u minħabba li ma jindimx jitkeċċa mill-kongregazzjoni? Ladarba ż-żagħżugħ jgħix mal-ġenituri tiegħu, huma xorta għadhom responsabbli biex jgħallmuh u jiddixxiplinawh fi qbil mal-Kelma t’Alla. Dan kif jistaʼ jsir?—Proverbji 6:20-22; 29:17.
13. Il-ġenituri kif jistgħu jipprovaw jilħqu qalb binhom li jkun żbalja?
13 Jistaʼ jkun possibbli—tabilħaqq, ikun l-aħjar—li l-istruzzjoni u d-dixxiplina jingħataw waqt studju privat tal-Bibbja. Ġenitur ma jridx jiġġudika mill-attitudni taʼ x’jimpurtani taż-żagħżugħ, imma jrid jipprova jara x’hemm f’qalbu. Sa fejn twassal il-marda spiritwali tiegħu? (Proverbji 20:5) Tistaʼ tintlaħaq il-parti tenera taʼ qalbu? Liema skritturi jistgħu jintużaw b’mod effettiv? L-appostlu Pawlu jassigurana: “Il-kelma taʼ Alla hi ħajja u qawwija, taqtaʼ aktar minn xabla b’żewġt ixfar; hija tinfed sa tifred minn xulxin ir-ruħ u l-ispirtu u l-ġogi u l-mudullun; u tgħarbel il-ħsibijiet u l-fehmiet tal-qalb.” (Lhud 4:12) Iva, il-ġenituri jistgħu jagħmlu iktar milli sempliċement jgħidu lil binhom biex ma jerġax jinvolvi ruħu f’għemil ħażin. Huma jistgħu jibdew irawmu fih il-proċess tal-fejqan.
14. Liema hu l-ewwel pass li għandu jieħu żagħżugħ li jiżbalja biex jerġaʼ jistabbilixxi r-relazzjoni tiegħu maʼ Jehovah, u l-ġenituri kif jistgħu jgħinu liż-żagħżugħ biex jieħu dan il-pass?
14 Żagħżugħ li jiżbalja jkollu bżonn jerġaʼ jistabbilixxi r-relazzjoni tiegħu maʼ Jehovah. L-ewwel pass li jrid jieħu huwa li ‘jindem u jerġaʼ lura.’ (Atti 3:19; Isaija 55:6, 7) Waqt li jgħinu liż-żagħżugħ li hemm f’darhom biex jindem, il-ġenituri jrid ikollhom ‘is-sabar u jwiddbu bil-ħlewwa’ liż-żagħżugħ li ma jaqbilx magħhom. (2 Timotju 2:24-26) Jeħtieġ li ‘jwiddbuh’ fis-sens Bibliku. Il-kelma Griega tradotta “jwiddbuh” tistaʼ tiġi tradotta wkoll “jagħtuh evidenza konvinċenti.” (Apokalissi 3:19; Ġwann 16:8) Għalhekk, biex twiddeb trid tagħti evidenza biżżejjed biex tikkonvinċi liż-żagħżugħ kemm hi midinba t-triq li qabad. Irridu nammettu li dan m’huwiex faċli tagħmlu. Fejn ikun possibbli, il-ġenituri jistgħu jilħqulu qalbu, billi jużaw il-mezzi kollha li huma xierqa Skritturalment biex jikkonvinċuh. Huma għandhom jipprovaw jgħinuh japprezza l-ħtieġa li ‘jobgħod id-deni u jħobb il-ġid.’ (Għamos 5:15) Hu għandu mnejn jiġi lura f’sensih u ‘jeħles mix-xibka tax-Xitan.’
15. X’parti għandu t-talb f’li jerġaʼ jistabbilixxi r-relazzjoni maʼ Jehovah taʼ dak li żbalja?
15 Biex wieħed jerġaʼ jistabbilixxi r-relazzjoni tiegħu maʼ Jehovah, it-talb huwa indispensabbli. M’għandniex xi ngħidu, ħadd m’għandu jitlob dwar xi dnub serju li qed jiġi prattikat b’mod ċar u bla ndiema minn xi individwu li darba kien assoċjat mal-kongregazzjoni Kristjana. (1 Ġwann 5:16, 17; Ġeremija 7:16-20; Lhud 10:26, 27) Madankollu, il-ġenituri jistgħu jitolbu lil Jehovah biex jagħtihom l-għerf ħalli jittrattaw is-sitwazzjoni. (Ġakbu 1:5) Jekk żagħżugħ li jkun maqtugħ mis-sħubija jagħti evidenza taʼ ndiema imma ma jkollux ‘qalbu qawwija quddiem Alla,’ il-ġenituri jistgħu jitolbu li jekk Alla jsib bażi biex jaħfer l-iżball taż-żagħżugħ, tkun magħmula r-rieda Tiegħu. (1 Ġwann 3:21) Il-fatt li jismaʼ dan it-talb għandu jgħin liż-żagħżugħ biex jara lil Jehovah bħala Alla mimli ħniena.b—Eżodu 34:6, 7; Ġakbu 5:16.
16. Kif nistgħu ngħinu lill-membri taʼ familji li jkollhom tfal taħt l-età li ġew maqtugħin mis-sħubija?
16 Jekk żagħżugħ mgħammed jiġi maqtugħ mis-sħubija, il-membri tal-kongregazzjoni huma mistennijin li ‘ma jagħmluhiex’ miegħu. (1 Korintin 5:11; 2 Ġwann 10, 11) Dan eventwalment jistaʼ jgħinu biex ‘jidħol fih innifsu’ u jirritorna lejn il-maqjel protettiv t’Alla. (Luqa 15:17) Madankollu, jiġi lura jew ma jiġix, il-membri tal-kongregazzjoni jistgħu jinkuraġġixxu lill-familja taż-żagħżugħ maqtugħ mis-sħubija. Ilkoll kemm aħna nistgħu nfittxu opportunitajiet biex ‘inħossu għalihom’ u biex ikollna “qalb ħanina” lejhom.—1 Pietru 3:8, 9.
Kif Oħrajn Jistgħu Jgħinu
17. Il-membri tal-kongregazzjoni x’għandhom iżommu f’moħħhom meta jipprovaw jgħinu lil xi ħadd taħt l-età li jkun qed jitbiegħed mill-verità?
17 Xi ngħidu għal żagħżugħ li mhux maqtugħ mis-sħubija mill-kongregazzjoni Kristjana imma li sar dgħajjef fil-fidi? “Jekk membru jbati,” kiteb l-appostlu Pawlu, “ibatu lkoll miegħu.” (1 Korintin 12:26) Oħrajn jistgħu jieħdu interess attiv f’dan iż-żagħżugħ. M’għandniex xi ngħidu, hija meħtieġa ċerta attenzjoni, għaliex żagħżugħ li jkun marid spiritwalment jistaʼ jinfluwenza ħażin lil żgħażagħ oħrajn. (Galatin 5:7-9) F’waħda mill-kongregazzjonijiet, xi adulti li kellhom intenzjoni tajba u li riedu jgħinu lil xi żgħażagħ li kienu saru dgħajfin spiritwalment stidnuhom għal laqgħat soċjali biex idoqqu mużika popolari flimkien. Għalkemm iż-żgħażagħ mill-ewwel aċċettaw u ħadu pjaċir b’dawn il-laqgħat, il-mod kif influwenzaw lil xulxin eventwalment wassalhom biex ma jibqgħux jassoċjaw mal-kongregazzjoni. (1 Korintin 15:33; Ġuda 22, 23) Dak li jistaʼ jgħin lil xi ħadd taħt l-età li jkun marid spiritwalment m’huwiex xi laqgħat soċjali mingħajr direzzjoni spiritwali, imma s-sħubija li tgħinu biex jibda jixxennaq għal affarijiet spiritwali.c
18. Kif nistgħu nimitaw l-attitudni taʼ missier l-iben il-ħali fil-parabbola taʼ Ġesù?
18 Meta żagħżugħ li jkun telaq mill-kongregazzjoni jiġi lura fis-Sala tas-Saltna jew jattendi xi assemblea, ipprova aħseb kif iħossu. M’għandniex aħna nuru attitudni taʼ merħba bħalma wera missier l-iben il-ħali fil-parabbola taʼ Ġesù? (Luqa 15:18-20, 25-32) Adolexxent li telaq mill-kongregazzjoni Kristjana u iktar tard attenda għal konvenzjoni distrettwali stqarr: “Ħsibt li kulħadd se jinjorani fil-pożizzjoni li kont, imma l-aħwa rġiel u nisa avviċinawni u laqgħuni. Dan qanqalni profondament.” Hu beda jistudja l-Bibbja mill-ġdid u iktar tard tgħammed.
Taqtax Qalbek
19, 20. Għala għandna nżommu attitudni pożittiva rigward uħud bħall-iben il-ħali?
19 L-għajnuna li tingħata lil żagħżugħ li hu bħall-iben il-ħali biex ‘jidħol fih innifsu’ tirrikjedi l-paċenzja u tistaʼ tkun taʼ sfida għall-ġenituri u għal oħrajn. Imma taqtax qalbek. “Mhux għax jiddawwar il-Mulej li jtemm il-wegħdiet tiegħu, kif jaħsbu xi wħud, imma qiegħed jistabar bikom għax ma jridx li xi ħadd jintilef, imma li kulħadd jersaq għall-indiema.” (2 Pietru 3:9) Għandna l-assiguranza Skritturali li Jehovah irid li n-nies jindmu u jibqgħu jgħixu. Fil-fatt, hu ħa l-inizjattiva billi għamel arranġament biex jerġaʼ jħabbeb lill-bnedmin miegħu. (2 Korintin 5:18, 19) Il-paċenzja tiegħu serviet biex miljuni sħaħ jiġu f’sensihom.—Isaija 2:2, 3.
20 Għalhekk, m’għandhomx il-ġenituri jużaw kull metodu Skritturali li hu possibbli biex jgħinu lil binhom li jkun bħall-iben il-ħali biex jidħol fih innifsu? Waqt li timita lil Jehovah, stabar fit-tul hekk kif tieħu passi pożittivi biex tgħin lit-tifel jew it-tifla tiegħek tiġi lura lejn Jehovah. Żomm sod mal-prinċipji tal-Bibbja, u ipprova irrifletti l-kwalitajiet taʼ Jehovah taʼ l-imħabba, il-ġustizzja, u l-għerf waqt li titolbu biex jgħinek. Sewwa sew bħalma ħafna li webbsu qalbhom u rribellaw, iktar tard wieġbu għall-istedina taʼ mħabba taʼ Jehovah biex jiġu lura, ibnek bħall-iben il-ħali jistaʼ jirritorna lejn il-merħla protettiva t’Alla.—Luqa 15:6, 7.
[Noti taʼ taħt]
a Għal iktar suġġerimenti dwar kif tgħallem lit-tfal b’mod effettiv, ara It-Torri taʼ l-Għassa taʼ l-1 taʼ Lulju, 1999, paġni 13-17.
b Talb bħal dan m’għandux isir pubblikament fil-laqgħat tal-kongregazzjoni għan-nom taʼ xi ħadd taħt l-età li jkun maqtugħ mis-sħubija, għax oħrajn jistgħu ma jkunux konxji tal-kundizzjoni taʼ l-individwu maqtugħ mis-sħubija.—Ara It-Torri taʼ l-Għassa tal-15 taʼ Diċembru, 1979, paġna 15.
c Għal suġġerimenti speċifiċi, ara l-Awake! tat-22 taʼ Ġunju, 1972, paġni 13-16 u tat-22 taʼ Settembru, 1996, paġni 21-3.
Tiftakar Int?
• X’jistaʼ jkun l-għerq tal-problema meta xi żgħażagħ jitilqu mill-kongregazzjoni?
• Iż-żgħażagħ kif jistgħu jiġu megħjunin jikkultivaw relazzjoni persunali maʼ Jehovah?
• Il-ġenituri għala jeħtieġ li jistabru fit-tul filwaqt li jżommu sod meta jgħinu lil min hu bħall-iben il-ħali?
• Il-membri tal-kongregazzjoni kif jistgħu jgħinu lil min hu bħall-iben il-ħali biex jiġi lura?
[Stampa f’paġna 15]
Il-qari tal-Kelma t’Alla huwa vitali biex tinbena rabta mill-qrib maʼ Jehovah
[Stampa f’paġna 15]
It-talb mill-qalb tal-ġenituri jistaʼ jgħin lil uliedhom iħossu r-rabta persunali li hemm bejn il-ġenituri u Jehovah
[Stampa f’paġna 17]
Ilqaʼ lill-iben il-ħali meta ‘jidħol fih innifsu’
[Stampa f’paġna 18]
Ħu passi pożittivi biex tgħin lil xi ħadd minn uliedek jiġi lura lejn Jehovah