Bijografija
“Il-Ħajja t’Issa”—Kif Tgawdiha bis-Sħiħ!
KIF RAKKONTATA MINN TED BUCKINGHAM
Kont ili sitt snin naqdi bħala ministru full-time u miżżewweġ għal sitt xhur meta f’daqqa waħda mradt bil-poljomelite. Kienet is-sena 1950, u kelli biss 24 sena. Peress li qattajt disaʼ xhur l-isptar kelli ħafna ċans biex nimmedita dwar ħajti. Bid-diżabilitajiet il-ġodda tiegħi, x’futur kien se jkollna jien u marti, Joyce?
FL-1938 missieri, li qatt ma kien raġel reliġjuż, kiseb kopja tal-ktieb Government.a Probabbilment kienu t-taqlib politiku u lprospett tal-gwerra li qanqluh biex jikseb dan il-ktieb. Safejn naf jien, qatt ma qrah, imma qratu ommi li kienet mara tassew reliġjuża. Hi mill-ewwel irreaġixxiet għall-messaġġ tiegħu. Telqet il-Knisja taʼ l-Ingilterra u, minkejja l-oppożizzjoni minn missieri, saret Xhud leali taʼ Ġeħova u baqgħet sakemm mietet fl-1990.
Ommi ħaditni għall-ewwel laqgħa Kristjana tiegħi f’Sala tas-Saltna qrib Epsom, in-naħa t’isfel taʼ Londra. Il-kongregazzjoni kienet tiltaqaʼ f’post li qabel kien ħanut, u smajna rikording taʼ taħdita minn J. F. Rutherford, li kien jindokra x-xogħol tax-Xhieda taʼ Ġeħova f’dak iż-żmien. Dan ħalla impressjoni qawwija fuqi.
L-ibbombardjar qawwi waqt attakk Ġermaniż mill-ajru fuq Londra ppreżentalna perikli akbar. Allura, fl-1940, missieri ddeċieda li jieħu lill-familja f’post inqas perikoluż—Maidenhead, raħal ċkejken li jinsab 45 kilometru fil-punent taʼ Londra. Dan sewa taʼ ġid, għaliex it-30 membru tal-kongregazzjoni f’dan il-post kienu tassew sors taʼ inkuraġġiment mill-aqwa. Fred Smith, ħu taʼ saħħa spiritwali li ma bħalha u li tgħammed fl-1917, ħa interess persunali fija u ħarriġni biex insir predikatur iktar effettiv. Għadni sa llum grat ferm għall-eżempju tiegħu u għall-għajnuna li tani bl-imħabba.
Nidħol fis-Servizz Full-Time
Fl-1941, taʼ 15-il sena, tgħammidt fix-xmara Thames f’ġurnata kiesħa taʼ Marzu. Sa dak iż-żmien, ħija l-kbir, Jim, kien beda jaqdi bħala evanġelizzatur full-time. Illum, hu u martu, Madge, jgħixu f’Birmingham, wara li qattgħu ħajjithom fis-servizz taʼ Ġeħova f’inkarigi tas-circuit u tad-distrett madwar il-Britannja. Oħti ż-żgħira Robina, u żewġha Frank, ukoll għadhom jaqdu lil Ġeħova lealment.
Jien kont naħdem bħala skrivan taʼ wieħed li jagħmel il-ħwejjeġ. Darba minnhom id-direttur sejjaħli fl-uffiċċju tiegħu biex joffrili l-prospett taʼ karriera promettenti li tinvolvi x-xiri taʼ l-affarijiet għall-kumpanija. Però, jien kont ili naħsibha għal xi żmien jekk insegwix l-eżempju taʼ ħija, allura bl-edukazzjoni kollha ċħadt l-offerta tas-sid, waqt li spjegajtlu għala. B’sorpriża għalija, hu faħħarni minn qalbu talli ridt nistinka għal din l-attività Kristjana taʼ valur. Allura, wara l-konvenzjoni distrettwali f’Northampton fl-1944, jien sirt evanġelizzatur full-time.
L-ewwel inkarigu tiegħi kien f’Exeter, fil-kontea taʼ Devon. Dak iż-żmien din il-belt kienet qed tirkupra mill-ibbombardjar tal-gwerra. Kont ngħix f’appartament fejn kienu joqogħdu żewġ pijunieri, Frank u Ruth Middleton, li kienu verament qalbhom tajba miegħi. Kont għadni kemm għalaqt 18-il sena, bi ftit li xejn esperjenza fil-ħasil tal-ħwejjeġ u t-tisjir, imma l-affarijiet marru għall-aħjar hekk kif bdejt nitħarreġ fihom.
Dak li kien jakkumpanjani fl-ippridkar kien Victor Gurd, raġel Irlandiż taʼ 50 sena li kien ilu jippriedka mis-snin 20. Hu għallimni kif inqassam il-ħin tiegħi b’mod vantaġġuż, niżviluppa interess iktar profond fil-qari tal-Bibbja, u napprezza l-valur taʼ diversi traduzzjonijiet tal-Bibbja. Matul dawn is-snin importanti li fformawli l-karattru, l-eżempju sod taʼ Victor kien eżatt dak li kelli bżonn.
L-Isfida tan-Newtralità
Il-gwerra kienet waslet biex tispiċċa, imma l-awtoritajiet kienu għadhom qed ifittxu rġiel żgħażagħ għas-servizz militari. Fl-1943, jien kont dhert quddiem tribunal f’Maidenhead, fejn għedt ċar u tond għala kelli niġi eżentat bħala ministru taʼ l-Evanġelju. Għalkemm l-appell tiegħi ġie rifjutat, jien iddeċidejt li mmur Exeter biex nibda l-inkarigu tiegħi. Allura, kien f’Exeter li maż-żmien intlabt nidher quddiem il-qorti lokali. Wara li qatagħli s-sentenza taʼ sitt xhur xogħol iebes fil-ħabs, il-maġistrat qalli li ddispjaċieh li ma setax jaqfilni għal iktar żmien. Wara li għamilt dawk is-sitt xhur, erġajt intbgħatt il-ħabs għal erbaʼ xhur oħra.
Peress li kont l-uniku Xhud fil-ħabs, il-gwardjani kienu jsejħuli Ġeħova. Kont inħossni daqsxejn stramb inwieġeb għar-rassenja meta jsejħuli b’dak l-isem, għaliex hekk kien meħtieġ, imma xi privileġġ kien li tismaʼ l-isem t’Alla mħabbar jum wara l-ieħor! Dan wera lill-ħabsin li kien minħabba l-kuxjenza tiegħi bħala wieħed mix-Xhieda taʼ Ġeħova li ntbgħatt fosthom. Iktar tard, Norman Castro ntbagħat fl-istess ħabs, u l-isem inbidel. Issa sirna Mosè u Aron.
Jien intbgħatt minn Exeter għal Bristol u fl-aħħar fil-ħabs taʼ Winchester. Il-kundizzjonijiet ma kinux dejjem pjaċevoli, imma l-umoriżmu kien t’għajnuna biex inkampa. Jien u Norman kellna l-pjaċir nosservaw it-Tifkira flimkien meta konna Winchester. Francis Cooke, li żarna fil-ħabs, tana taħdita mill-aqwa.
Bidliet fis-Snin taʼ Wara l-Gwerra
Fil-konvenzjoni taʼ Bristol fl-1946, meta ħareġ il-ktieb bħala għajnuna għall-istudju tal-Bibbja “Let God Be True,” iltqajt maʼ tfajla ħelwa, Joyce Moore, li wkoll kienet taqdi bħala pijuniera f’Devon. Il-ħbiberija tagħna fjorixxiet, u żewwiġna erbaʼ snin wara f’Tiverton, fejn kont ili ngħix mill-1947. Darna kienet kamra mikrija bi 15-il xelin (50 ċenteżmu) fil-ġimgħa. Konna ngħixu tassew ferħanin!
Matul l-ewwel sena taż-żwieġ tagħna, għamilna ċaqliqa oħra li ħaditna fi Brixham, raħal li fih port sabiħ fejn bdiet it-teknika tas-sajd bit-tartarun. Però, ftit wara li morna hemm laqtitni l-poljo waqt li kont qed nivvjaġġa għall-konvenzjoni lejn Londra. Waqajt f’koma. Imbagħad ħriġt mill-isptar—wara disaʼ xhur, kif semmejt qabel. Idi l-leminija u saqajja t-tnejn ġew effettwati bl-ikrah sa llum il-ġurnata, u biex nimxi kelli nuża bastun. L-għażiża marti kienet is-sieħba dejjem ferriħija tiegħi u sors taʼ inkuraġġiment, speċjalment minħabba li rnexxielha tibqaʼ fil-ministeru full-time. Imma x’konna se nagħmlu issa? Malajr kont se ninduna kemm id Ġeħova ma tiqsarx.
Is-sena taʼ wara attendejna assemblea f’Wimbledon, Londra. Sa dan iż-żmien kont bdejt nimxi mingħajr il-bastun. Hemmhekk iltqajna maʼ Pryce Hughes, li kien qed jindokra x-xogħol fil-Britannja. Hu mill-ewwel qalli: “Ara min hawn! Irriduk fix-xogħol tas-circuit!” Ma setax tani inkuraġġiment aqwa! Kont b’saħħti biżżejjed? Jien u Joyce, it-tnejn konna mħassbin dwar dan, imma wara li ngħatajna ġimgħa taħriġ u b’fiduċja sħiħa f’Ġeħova rġajna fi triqitna lejn il-lbiċ taʼ l-Ingilterra fejn ġejt inkarigat naqdi bħala indokratur tas-circuit. Sa dak iż-żmien kelli biss 25 sena, imma għadni niftakar b’apprezzament kbir il-qalb tajba u l-paċenzja taʼ dawk ix-Xhieda li tant kienu t’għajnuna għalija.
Mill-oqsma differenti kollha taʼ l-attività teokratika tagħna, jien u Joyce sibna li ż-żjajjar lill-kongregazzjonijiet kienu l-iktar li ressquna qrib ħutna l-Kristjani. Ma kellniex karozza, u allura vvjaġġajna jew bil-ferrovija jew b’tal-linja. Għalkemm kont għadni qed nidra r-restrizzjonijiet li ġabitli l-marda tiegħi, gawdejna l-privileġġi tagħna sa l-1957. Kienet ħajja sodisfaċenti, imma dik is-sena ffaċċjajna sfida oħra.
Lejn is-Servizz Missjunarju
Tgħidx kemm fraħna meta rċivejna l-istedina biex nattendu t-30 klassi taʼ Gilgħad! Kont qed inkampa sew mal-paralisi tiegħi, u allura jien u Joyce minn qalbna aċċettajna din is-sejħa. Mill-esperjenza, konna nafu li Ġeħova dejjem jipprovdi s-saħħa jekk infittxu li nagħmlu r-rieda tiegħu. Il-ħames xhur taʼ taħriġ intensiv fl-Iskola taʼ Gilgħad (Watchtower Bible School of Gilead), fil-post mill-isbaħ taʼ South Lansing, New York, l-Istati Uniti, għaddew malajr. Il-maġġuranza taʼ l-istudenti kienu koppji miżżewġin li jaqdu fix-xogħol taʼ l-ivvjaġġar. Meta lill-klassi saritilha l-mistoqsija jekk kienx hemm min irid joffri ruħu għall-qasam missjunarju f’pajjiż taʼ lingwa differenti, aħna konna fost dawk li offrew ruħhom mill-ewwel. Fejn konna se mmorru? L-Uganda, fil-Lvant taʼ l-Afrika!
Peress li dak iż-żmien ix-xogħol tax-Xhieda taʼ Ġeħova kien projbit fl-Uganda, ngħatajt il-parir li nissetilja fil-pajjiż u nsib xogħol sekulari. Wara vjaġġ twil bil-ferrovija u l-vapur, wasalna Kampala, fl-Uganda. L-uffiċjali taʼ l-imigrazzjoni ma ħadux pjaċir x’ħin rawna u ħallewna noqogħdu biss ftit xhur. Imbagħad ordnawlna biex nitilqu. Bl-istruzzjonijiet mill-kwartieri ġenerali, ivvjaġġajna lejn ir-Rodeżja taʼ Fuq (illum iz-Zambja). Kemm fraħna meta f’dan il-post iltqajna m’erbgħa minn dawk li kienu magħna fl-Iskola taʼ Gilgħad—Frank u Carrie Lewis u Hayes u Harriet Hoskins. Minn hemm, erġajna ġejna inkarigati naqdu fir-Rodeżja t’Isfel (illum iż-Żimbabwe).
Ivvjaġġajna bil-ferrovija u għall-ewwel darba rajna l-ġmiel tal-Victoria Falls qabel wasalna Bulawayo. Qgħadna għal ftit żmien mal-familja McLuckie, li kienu fost l-ewwel Xhieda li ssetiljaw f’dan il-post. Kellna l-privileġġ li nsiru nafuhom sew matul is-16-il sena li kien imiss.
Naddattaw Ruħna għall-Bidliet
Wara ħmistax taʼ taħriġ biex insir familjari mal-ministeru Afrikan, ġejt maħtur naqdi bħala indokratur tad-distrett. Biex nagħtu xiehda fil-foresti Afrikani kellna nġorru x’nixorbu, x’nieklu, fiex norqdu, ħwejjeġ persunali, proġekter u ġeneratur taʼ elettriku, skrin kbir, u affarijiet neċessarji oħra. Dan kollu konna nippakkjawh fi trakk b’saħħtu biżżejjed biex jgħaddina mill-art imħarbta li kien hemm.
Jien kont naħdem maʼ l-indokraturi tas-circuit Afrikani filwaqt li Joyce kienet tieħu gost tgħin lin-nisa tagħhom u lil uliedhom li kienu jiġu magħna wkoll. Il-mixi fl-art Afrikana kien jegħjina, speċjalment fis-sħana tal-jum, imma malajr skoprejt li f’din il-klima stajt inkampa aħjar mal-limitazzjonijiet fiżiċi tiegħi, u kont grat għal dan.
In-nies in ġenerali kienu foqra. Ħafna kienu mgħaddsin fit-tradizzjoni u s-superstizzjoni u kienu jipprattikaw il-poligamija; però, huma wrew rispett profond għall-Bibbja. F’ċerti nħawi, il-laqgħat tal-kongregazzjoni kienu jsiru taħt siġar kbar li jagħtu d-dell, u fil-għaxija, id-dawl kien jiġi minn lampi taż-żejt imdendlin. Dejjem ħassejna riverenza profonda meta konna nistudjaw il-Kelma t’Alla taħt is-smewwiet kollhom kwiekeb, parti daqshekk meraviljuża mill-ħolqien.
Esperjenza oħra li ma ninsiex hi meta konna nuru l-films tal-Watch Tower Society f’riservi Afrikani. Il-kongregazzjoni kien ikollha xi 30 Xhud, imma f’dawn l-okkażjonijiet, konna nafu li stajna nistennew attendenza taʼ 1,000 ruħ jew iktar!
M’għandniex xi ngħidu, fit-tropiċi, il-mard jistaʼ jkun problema imma hemm bżonn li dejjem iżżomm ħarsa pożittiva. Jien u Joyce tgħallimna nkampaw b’suċċess—jien kampajt mal-malarja li ġieli kienet taqbadni, u Joyce kampat maʼ marda kaġunata mill-ameba.
Iktar tard, ġejna inkarigati naħdmu fl-uffiċċju tal-fergħa f’Salisbury (issa Harare), fejn kellna l-privileġġ li naħdmu maʼ qaddejja leali oħra taʼ Ġeħova, fosthom Lester Davey u George u Ruby Bradley. Il-gvern inkarigani biex naħdem bħala fizzjal taż-żwieġ u dan ippermettieli nżewweġ lill-aħwa Afrikani, u għalhekk stajt insaħħaħ ir-rabta taż-żwieġ Kristjan fost il-kongregazzjonijiet. Ftit snin wara, ngħatajt privileġġ ieħor. Issa kelli nżur lill-kongregazzjonijiet kollha li ma kinux jitkellmu bl-Afrikan. Għal iktar minn għaxar snin, jien u Joyce ħadna gost insiru nafu lil ħutna b’dan il-mod, u fraħna bil-progress spiritwali tagħhom. Waqt dan iż-żmien żorna wkoll lil ħutna fil-Botswana u l-Możambik.
Nerġgħu Mmorru Xi Mkien Ieħor
Wara ħafna snin taʼ ferħ fin-nofsinhar taʼ l-Afrika, fl-1975 ngħatajna inkarigu ġdid fi Sierra Leone, fil-Punent taʼ l-Afrika. Malajr issetiljajna fl-uffiċċju tal-fergħa fejn gawdejna l-qasam ġdid tal-ministeru tagħna, imma dan ma tantx kien se jdum. Jien imradt u sirt iktar dgħajjef minħabba diversi attakki qawwijin tal-malarja, u maż-żmien kelli niġi kkurat f’Londra, fejn ngħatali l-parir biex ma nerġax lura lejn l-Afrika. Iddispjaċiena minħabba dan, imma jien u Joyce ġejna milqugħin mill-qalb mill-familja taʼ Betel f’Londra. L-għadd kbir t’aħwa Afrikani f’ħafna mill-kongregazzjonijiet taʼ Londra għenuna nħossuna milqugħin. Hekk kif saħħti bdiet titjieb, erġajna addattajna ruħna għal rutina ġdida, u jien intlabt nieħu ħsieb id-Dipartiment tax-Xiri. Bit-tkabbir kollu li rajna tul is-snin taʼ wara, dan kien xogħol tassew interessanti.
Fil-bidu tas-snin 90, l-għażiża Joyce qabditha marda fin-nervituri magħrufa bħala motor neuron disease, u mietet fl-1994. Hi kienet mara kollha mħabba, leali, u dedikata, dejjem lesta biex taġġusta ruħha għad-diversi ċirkustanzi li ffaċċjajna flimkien. Biex inkampa maʼ din it-telfa, sibt li hu importanti nżomm ħarsa spiritwali ċara u nibqaʼ nħares ’il quddiem. Il-fatt li bl-għajnuna tat-talb żammejt skeda teokratika tajba, inkluż l-ippridkar, għenni nżomm moħħi okkupat bis-sħiħ.—Proverbji 3:5, 6.
Is-servizz f’Betel hu privileġġ u stil taʼ ħajja mill-aqwa. Hemm bosta żgħażagħ li tistaʼ taħdem magħhom u hemm ħafna ferħ li tistaʼ taqsam m’oħrajn. Waħda mill-barkiet hi l-għadd taʼ viżitaturi li nilqgħu hawnhekk f’Londra. Kultant nara lil xi ħbieb għeżież mill-inkarigi Afrikani li kelli, u tgħidx kemm ikolli memorji taʼ ferħ! Dan kollu jgħinni biex inkompli ngawdi bis-sħiħ “il-ħajja t’issa” u nimmedita b’fiduċja sħiħa u nittama fil-ħajja “li ġejja.”—1 Timotju 4:8.
[Nota taʼ taħt]
a Pubblikat mix-Xhieda taʼ Ġeħova fl-1928, imma m’għadux jiġi stampat.
[Stampa f’paġna 25]
M’ommi fl-1946
[Stampa f’paġna 26]
Maʼ Joyce fil-ġurnata tat-tieġ tagħna, fl-1950
[Stampa f’paġna 26]
F’konvenzjoni fi Bristol fl-1953
[Stampi f’paġna 27]
Naqdi maʼ grupp iżolat (fuq) u maʼ kongregazzjoni (xellug) fir-Rodeżja t’Isfel, illum iż-Żimbabwe