Il-Kelma taʼ Ġeħova Hi Ħajja
Punti Prinċipali mill-Ktieb taʼ Hosegħa
IL-QIMA vera kważi sparixxiet mis-Saltna taʼ Iżrael b’għaxar tribujiet fit-tramuntana. Taħt il-ħakma taʼ Ġerobogħam II, hemm il-prosperità materjali f’Iżrael, imma din malajr tonqos wara mewtu. Dak li jiġi wara hu perijodu taʼ inkwiet u nuqqas taʼ stabbiltà politika. Erbgħa mis-sitt slaten li jiġu wara jinqatlu. (2 Slaten 14:29; 15:8-30; 17:1-6) Il-karriera profetika taʼ Hosegħa li damet 59 sena u li bdiet fis-sena 804 Q.E.K., tkopri dan iż-żmien taʼ taqlib.
Is-sentimenti taʼ Ġeħova lejn il-ġens diżubbidjenti taʼ Iżrael jidhru ċar minn dak li jseħħ fiż-żwieġ taʼ Hosegħa. Is-suġġetti tal-messaġġ taʼ Hosegħa huma l-kxif taʼ l-iżball taʼ Iżrael u l-ġudizzji profetiċi kontrih u kontra s-saltna taʼ Ġuda. Billi juża kliem teneru u sensittiv li hu qawwi u ċar, Hosegħa jikteb dan kollu fi ktieb li jġib ismu. Bħala parti mill-Kelma ispirata t’Alla, il-messaġġ tiegħu hu ħaj u qawwi.—Ebrej 4:12.
“ĦU B’MARTEK MARA ŻIENJA”
Ġeħova jgħid lil Hosegħa: “Mur, ħu b’martek mara żienja.” (Hosegħa 1:2) Hosegħa jobdi u jkollu iben minn Gomer. Iż-żewġt itfal li jkollha wara evidentement huma illeġittimi. It-tifsir taʼ isimhom, Lo-ruħama u Lo-għammi, jirreferi għall-fatt li Ġeħova jżomm lura milli juri ħniena lejn Iżrael u jiċħad lill-poplu mhux leali tiegħu.
Kif iħossu fil-fatt Ġeħova dwar il-poplu ribelluż tiegħu? Hu jgħid lil Hosegħa: “Erġaʼ mur, u ħobb il-mara, maħbuba minn żewġha, li ħallietu biex tingħaqad maʼ rġiel oħra; l-istess kif il-Mulej iħobb ’l ulied Iżrael, għalkemm huma jduru lejn allat oħra.”—Hosegħa 3:1.
Mistoqsijiet Skritturali Mweġbin:
1:1—Hosegħa għala jsemmi lill-erbaʼ slaten li ħakmu fuq Ġuda matul il-ministeru tiegħu waqt li jsemmi biss ħakkiem wieħed taʼ Iżrael? Dan hu minħabba li s-slaten li ġew mil-linja tal-familja taʼ David biss kienu rikonoxxuti bħala l-ħakkiema bi dritt tal-poplu magħżul t’Alla. Is-slaten tas-saltna tat-tramuntana ma kinux mil-linja taʼ dixxendenza taʼ David, imma dawk taʼ Ġuda kienu.
1:2-9—Veru li Hosegħa ħa mara żienja? Iva, Hosegħa fil-fatt iżżewweġ mara li iktar tard saret adultera. Il-profeta ma jgħid xejn biex jindika li dak li qal dwar il-ħajja tal-familja tiegħu kien ħolma jew viżjoni.
1:7—Id-dar taʼ Ġuda meta ntweriet ħniena u ġiet salvata? Dan seħħ fis-sena 732 Q.E.K., fi żmien is-Sultan Ħeżekija. Dak iż-żmien, Ġeħova temm it-theddida li l-Assirja għamlet lil Ġerusalemm billi qabbad anġlu biex joqtol 185,000 suldat mill-forzi armati taʼ l-għadu f’lejl wieħed. (2 Slaten 19:34, 35) B’hekk, Ġeħova ħeles lil Ġuda, mhux “bil-qaws, jew bis-sejf, jew bil-lanza, jew biż-żiemel, jew bir-rikkieba,” imma permezz t’anġlu.
2:1, 2 (1:10, 11, NW)—Ladarba s-saltna taʼ Iżrael fit-tramuntana waqgħet fis-sena 740 Q.E.K., kif setgħu wlied Iżrael “jinġemgħu flimkien” maʼ wlied Ġuda? Ħafna wħud mis-saltna tat-tramuntana kienu marru Ġuda qabel ma l-abitanti taʼ l-art taʼ Ġuda ttieħdu fil-jasar lejn Babilonja fis-sena 607 Q.E.K. (2 Kronaki 11:13-17; 30:6-12, 18-20, 25) Meta l-eżiljati Lhud irritornaw lejn pajjiżhom fis-sena 537 Q.E.K., id-dixxendenti taʼ dawk li kienu mis-saltna taʼ Iżrael fit-tramuntana kienu fost l-uħud li rritornaw.—Esdra 2:70.
2:23-25 (2:21-23, NW)—X’kien imbassar minn kliem Ġeħova: “Niżirgħu [lil Ġeżragħel] għalija fl-art, u [inħobbu]”? L-isem taʼ l-ewwel imwieled taʼ Hosegħa minn Gomer kien Ġeżragħel. (Hosegħa 1:2-4) It-tifsir taʼ ismu, “Alla Se Jiżraʼ ż-Żerriegħa,” iħabbar il-ġbir taʼ Ġeħova tal-fdal leali fis-sena 537 Q.E.K. u l-fatt li jiżragħhom bħal żerriegħa f’Ġuda. Kien meħtieġ li l-art li kienet ilha ħerba għal 70 sena issa tibda tipproduċi qamħ, inbid ħelu, u żejt. B’mod poetiku, il-profezija tgħid li dawn l-affarijiet tajbin kienu se jitolbu lill-art biex toħroġ is-sustanzi tagħha, u l-art kienet se titlob lis-sema għax-xita. Mill-banda l-oħra, is-sema kienet se titlob lil Alla biex jipprovdi s-sħab tax-xita. Dan kollu kien se jkun għall-iskop li jieħu ħsieb b’abbundanza l-bżonnijiet tal-fdal li jerġaʼ lura. L-appostlu Pawlu u Pietru japplikaw Hosegħa 2:25 (2:23, NW) għall-ġbir tal-fdal taʼ Iżrael spiritwali.—Rumani 9:25, 26; 1 Pietru 2:10.
Lezzjonijiet Għalina:
1:2-9; 3:1, 2. Aħseb dwar is-sagrifiċċju persunali li għamel Hosegħa billi baqaʼ fi żwieġ fi qbil mar-rieda divina! Meta niġu biex nagħmlu r-rieda t’Alla, sa liema punt aħna lesti li nċedu l-preferenzi persunali?
1:6-9. Ġeħova jobgħod l-adulterju spiritwali, sewwasew bħalma jobgħod l-adulterju fiżiku.
1:7; 2:1, 2; 2:16-25 (1:7, 10, 11; 2:14-23, NW). Dak li Ġeħova bassar dwar Iżrael u Ġuda twettaq. Il-kelma taʼ Ġeħova dejjem isseħħ.
2:18, 21, 23-25 (2:16, 19, 21-23, NW), 3:1-4. Ġeħova hu lest li jaħfer lil dawk li juru ndiema mill-qalb. (Neħemija 9:17) Bħal Ġeħova aħna għandna nuru mogħdrija u ħniena fil-mod kif nittrattaw m’oħrajn.
“IL-MULEJ GĦANDU KAWŻA”
(Hosegħa 4:1–14:1 [4:1–13:16, NW])
“Il-Mulej għandu kawża man-nies tal-pajjiż.” Għala? Għaliex “m’hemmx fedeltà u lanqas tjieba; m’hemmx għarfien taʼ Alla fl-art.” (Hosegħa 4:1) Il-poplu apostata taʼ Iżrael ħa sehem fis-serq u t-tixrid tad-demm u kkommetta żína fiżika u spiritwali. Minflok ma jdur lejn Alla għall-għajnuna, “lill-Eġittu jsejjaħ, u lejn l-Assirja jmur.”—Hosegħa 7:11.
Ġeħova jiddikjara l-ġudizzju tiegħu, billi jgħid: “Iżrael inbala’!” (Hosegħa 8:8) Is-saltna taʼ Ġuda m’hijiex ħielsa mill-ħtija. “Il-Mulej għandu xi jgħid maʼ [“Ġuda,” KŻ], jikkastiga lil Ġakobb għal imġibtu, u jroddlu skond għemilu,” jgħid Hosegħa 12:3 (12:2, NW). Imma r-restawrazzjoni hija ċerta, għaliex Alla jwiegħed: “Jien neħlishom minn id is-saltna taʼ l-imwiet; mill-mewt nifdihom.”—Hosegħa 13:14, KŻ.
Mistoqsijiet Skritturali Mweġbin:
6:1-3—Min kien qed jgħid: “Imxi ħa nerġgħu lura għand il-Mulej”? Jistaʼ jkun li l-Iżraelin żleali kienu qed jinkuraġġixxu lil xulxin biex jerġgħu lura għand Ġeħova. Jekk dan hu minnu, dawn kienu sempliċement qed jagħmlu taʼ bir-ruħhom li huma nedmin. It-tjieba tagħhom kienet għomorha qasir u superfiċjali bħas-“sħab taʼ l-għodwa . . . [bħan-]nida li tinxtorob kmieni.” (Hosegħa 6:4) Mill-banda l-oħra, il-kelliemi setaʼ kien Hosegħa li beda jitlob li n-nies jerġgħu lura għand Ġeħova. Kien x’kien il-każ, is-saltna taʼ Iżrael b’għaxar tribujiet li kienu diżubbidjenti kellha turi ndiema sinċiera u terġaʼ lura verament lejn Ġeħova.
7:4—B’liema mod kienu l-Iżraelin żienja bħal “forn imkebbes”? Dan ix-xebh juri kemm kienu intensi x-xewqat mill-agħar li kellhom f’qalbhom.
Lezzjonijiet Għalina:
4:1, 6. Jekk irridu nibqgħu approvati minn Ġeħova, aħna rridu nkomplu nieħdu l-għarfien dwaru u ngħixu skond dak li nitgħallmu.
4:8b-13 (4:9-13, NW). Ġeħova se jitlob kont minn dawk li jipprattikaw l-immoralità sesswali u li jieħdu sehem f’qima mhux nadifa.—Hosegħa 1:4.
5:1. Dawk li jieħdu t-tmexxija fost il-poplu t’Alla għandhom jiċħdu l-apostasija għalkollox. Inkella jistgħu jħajru lil xi wħud biex jieħdu sehem fil-qima falza, u b’hekk isiru “nasba” għalihom.
6:1-4; 7:14, 16. Tkun xi ħaġa ipokrita u fiergħa li wieħed jindem biss bil-kliem. Sabiex jintwera ħniena minn Alla, il-midneb għandu juri ndiema mill-qalb, u dan jurih billi jdur lura lejn xi ħaġa ‘ogħla,’ jiġifieri, lejn forma taʼ qima elevata. L-azzjonijiet tiegħu għandhom ikunu fi qbil mal-livelli għoljin t’Alla.—Hosegħa 7:16, KŻ.
6:6. Min jipprattika d-dnub ikun qed juri nuqqas taʼ mħabba leali lejn Alla. Ebda ammont taʼ sagrifiċċji spiritwali ma jistaʼ jpatti għal dan in-nuqqas.
8:7, 13; 10:13. Il-prinċipju li “dak li bniedem jiżraʼ, dak huwa jaħsad” wera li kien minnu fil-każ taʼ l-Iżraelin idolatrużi.—Galatin 6:7.
8:8; 9:17; 14:1 (13:16, NW). Il-profeziji dwar is-saltna tat-tramuntana seħħew meta l-belt kapitali, is-Samarija, ġiet mirbuħa mill-Assirjani. (2 Slaten 17:3-6) Nistgħu nkunu fiduċjużi li Alla se jagħmel dak li qal u se jwettaq dak li tkellem dwaru.—Numri 23:19.
8:14. Ġeħova bagħat “in-nar fi bliet [Ġuda]” fis-sena 607 Q.E.K. permezz tal-Babiloniżi, u b’hekk ġab il-qerda mbassra fuq Ġerusalemm u l-art taʼ Ġuda. (2 Kronaki 36:19) Il-kelma t’Alla ma tistax tfalli.—Ġożwè 23:14.
9:10. Għalkemm dedikati lill-Alla l-veru, l-Iżraelin “ġew Bagħal-pegħor, u kkonsagraw ruħhom lil dak il-mistkerrah.” Aħna nkunu għaqlin jekk nieħdu t-twissija mill-eżempju ħażin tagħhom u ngħassu kontra li ma nwettqux id-dedikazzjoni tagħna lil Ġeħova.—1 Korintin 10:11.
10:1, 2, 12. Aħna għandna nqimu lil Alla b’qalb li m’hijiex ipokrita. Meta ‘niżirgħu għalina l-ġustizzja, aħna naħsdu l-frott tat-tjieba.’
10:5. Bet-awen (li jfisser “Dar l-Uġigħ”) huwa isem t’għajb li ngħata lil Betel (li jfisser “Dar t’Alla”). Meta l-idolu għoġol taʼ Bet-awen ittieħed fl-eżilju, ir-residenti tas-Samarija bkew it-telfa taʼ l-oġġett taʼ qima tagħhom. Kemm hu fieragħ li poġġew it-tama tagħhom f’idolu bla ħajja li lanqas biss setaʼ jipproteġi lilu nnifsu!—Salm 135:15-18; Ġeremija 10:3-5.
11:1-4. Ġeħova dejjem jittratta lill-poplu tiegħu bl-imħabba. Is-sottomissjoni lejn Alla qatt ma tkun b’moħqrija.
11:8-11; 13:14. Il-Kelma taʼ Ġeħova rigward ir-restawrazzjoni tal-poplu tiegħu għall-qima vera ‘ma reġgħetx lura għandu vojta.’ (Isaija 55:11) Fis-sena 537 Q.E.K., l-eżilju Babiloniż intemm u fdal mar lura Ġerusalemm. (Esdra 2:1; 3:1-3) Kulma qal Ġeħova permezz tal-profeti tiegħu żgur li se jseħħ.
12:7 (12:6, NW). Aħna għandna nkunu determinati b’mod sod li nuru t-tjieba, jew il-qalb tajba bl-imħabba, neżerċitaw il-ġustizzja, u nittamaw dejjem f’Ġeħova.
13:6. L-Iżraelin ‘imtlew u xebgħu u tkabbret qalbhom, u nsew [lil Ġeħova].’ Aħna rridu noqogħdu attenti minn kull tendenza li neżaltaw lilna nfusna.
“IL-MULEJ IT-TRIQAT TIEGĦU DRITTI”
(Hosegħa 14:2-10 [14:1-9, NW])
Hosegħa jitlob bil-ħrara: “Erġaʼ dur, Iżrael, lejn il-Mulej Alla tiegħek, għax int tfixkilt minħabba fi ħżunitek.” Hu jħeġġeġ lill-poplu biex jgħid lil Ġeħova: “Int tneħħi l-ħażen kollu; ilqaʼ t-tajjeb, u nroddu frott xufftejna.”—Hosegħa 14:2, 3 (14:1, 2, NW).
Midneb li jindem għandu jersaq lejn Ġeħova, jaċċetta l-mogħdijiet tiegħu, u joffrilu sagrifiċċji taʼ tifħir. Għala? Għaliex “il-Mulej it-triqat tiegħu dritti, il-ġusti jimxu fihom, iżda jitfixklu fihom il-midinbin.” (Hosegħa 14:10 [14:9, NW]) Kemm nifirħu li ħafna għad iridu “jersqu jitriegħdu quddiem il-Mulej, jersqu biex jieħdu l-ġid tal-Mulej fil-jiem li għad iridu jiġu”!—Hosegħa 3:5.
[Stampa f’paġna 15]
Il-ħajja tal-familja taʼ Hosegħa tat stampa taʼ kif Ġeħova kien se jittratta maʼ Iżrael
[Stampa f’paġna 17]
Wara l-waqgħa tas-Samarija fis-sena 740 Q.E.K., is-saltna taʼ Iżrael b’għaxar tribujiet ma baqgħetx teżisti