LIBRERIJA ONLAJN tat-Torri tal-Għassa
LIBRERIJA ONLAJN
tat-Torri tal-Għassa
Malti
@
  • ċ
  • ġ
  • ħ
  • ż
  • à
  • è
  • ò
  • ù
  • ʼ
  • BIBBJA
  • PUBBLIKAZZJONIJIET
  • LAGĦQAT
  • w08 7/15 pp. 17-21
  • Ma Tafx Liema Tinbet!

M'hawnx video għall-għażla li għamilt.

Jiddispjaċina, kien hemm problema biex jillowdja l-vidjow.

  • Ma Tafx Liema Tinbet!
  • It-Torri tal-Għassa Jħabbar is-Saltna taʼ Ġeħova—2008
  • Sottitli
  • Materjal Simili
  • It-​Tixbiha taż-​Żerriegħa tal-​Mustarda
  • It-​Tixbiha tal-​Ħmira
  • Ix-​Xibka l-​Kbira
  • ‘Isimgħu u ifhmu’
    It-Torri tal-Għassa Jħabbar is-Saltna taʼ Ġeħova—2014
  • Qed ‘tifhem l-Iskrittura’?
    It-Torri tal-Għassa Jħabbar is-Saltna taʼ Ġeħova—2014
  • Ix-Xibka l-Kbira u l-Ħut X’Ifissru Għalik?
    It-Torri tal-Għassa Jħabbar is-Saltna taʼ Ġeħova—1992
  • Riżultati tal-ippritkar—‘L-għelieqi huma bojod għall-ħsad’
    Is-Saltna t’Alla qed taħkem!
Ara Iżjed
It-Torri tal-Għassa Jħabbar is-Saltna taʼ Ġeħova—2008
w08 7/15 pp. 17-21

Ma Tafx Liema Tinbet!

“Iżraʼ fil-​għodu ż-​żerriegħa tiegħek, u tagħtix mistrieħ lil idek fil-​għaxija, għax ma tafx liema tinbet.”—KOĦ. 11:6.

1. Aħna għala nistagħġbu u nħossuna umli meta naraw b’għajnejna l-​proċess tat-​tkabbir?

BIDWI jeħtieġ li jkun paċenzjuż. (Ġak. 5:7) Wara li jiżraʼ ż-​żerriegħa, hu jrid jistennieha biex tinbet u tikber. Meta l-​kundizzjonijiet ikunu favorevoli, bil-​mod il-​mod tibda tisponta. Imbagħad dawn iż-​żrieragħ isiru xtieli li minnhom joħroġ is-​sbul. Maż-​żmien, il-​bidwi jkollu għalqa lesta għall-​ħsad. Kemm hu taʼ l-​għaġeb li naraw b’għajnejna l-​miraklu tat-​tkabbir! Ukoll, kemm inħossuna umli meta nirrealizzaw min hu s-​Sors taʼ dan it-​tkabbir! Aħna nistgħu nikkultivaw iż-​żerriegħa. Nistgħu ngħinu fit-​tisqija tagħha. Imma Alla biss jistaʼ jkabbarha.—Qabbel l-​1 Korintin 3:6.

2. Ġesù x’punti għallem dwar it-​tkabbir spiritwali fit-​tixbihat li kkunsidrajna fl-​artiklu taʼ qabel?

2 Kif issemma fl-​artiklu taʼ qabel, Ġesù xebbah ix-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna mal-​fatt li bidwi jiżraʼ ż-​żerriegħa. Fit-​tixbiha tat-​tipi differenti taʼ ħamrija, Ġesù enfasizza li, għalkemm il-​bidwi jiżraʼ żerriegħa tajba, tkun il-​kundizzjoni tal-​qalb taʼ individwu li tiddetermina jekk iż-​żerriegħa timmaturax jew le. (Mk. 4:3-9) Fit-​tixbiha taż-​żerriegħ li jorqod, Ġesù enfasizza li l-​bidwi ma jifhimx bis-​sħiħ il-​proċess tat-​tkabbir. Dan jiġri minħabba li t-​tkabbir isir bil-​qawwa t’Alla, mhux bl-​isforzi tal-​bniedem. (Mk. 4:26-29) Ejja issa nikkunsidraw tlieta oħra mit-​tixbihat taʼ Ġesù—dik taż-​żerriegħa tal-​mustarda, tal-​ħmira, u tax-​xibka l-​kbira.a

It-​Tixbiha taż-​Żerriegħa tal-​Mustarda

3, 4. It-​tixbiha taż-​żerriegħa tal-​mustarda liema aspetti tenfasizza dwar il-​messaġġ tas-​Saltna?

3 It-​tixbiha taż-​żerriegħa tal-​mustarda, imniżżla wkoll f’Marku kapitlu 4, tenfasizza żewġ affarijiet: l-​ewwel, it-​tkabbir taʼ l-​għaġeb tal-​messaġġ tas-​Saltna; it-​tieni, il-​protezzjoni li tingħata lil dawk li jaċċettaw il-​messaġġ. Ġesù qal: “Maʼ liema ħaġa nxebbhuha s-​saltna t’Alla, jew b’liema tixbiha nfissruha? Hi bħal żerriegħa tal-​mustarda, li meta nżergħet fl-​art kienet l-​iżgħar miż-​żrieragħ kollha li hawn fuq l-​art—imma wara li tinżeraʼ, titlaʼ u ssir akbar mill-​ħxejjex l-​oħrajn kollha u tipproduċi friegħi kbar, tant li l-​għasafar tas-​sema jkunu jistgħu joqogħdu għad-​dell tagħha.”—Mk. 4:30-32.

4 Hawnhekk ningħataw stampa tat-​tkabbir tas-​“saltna t’Alla” kif intwera mit-​tixrid tal-​messaġġ tas-​Saltna u mit-​tkabbir tal-​kongregazzjoni Kristjana minn Pentekoste tas-​sena 33.E.K. ’l quddiem. Iż-​żerriegħa tal-​mustarda hija waħda ċkejkna li tistaʼ tirrappreżenta xi ħaġa żgħira ħafna. (Qabbel Luqa 17:6.) Iżda maż-​żmien, xitla tal-​mustarda tistaʼ titwal minn 3 sa 5 metri u jkollha zkuk b’saħħithom, u b’hekk tistaʼ kważi ssir siġra.—Mt. 13:31, 32.

5. Liema tkabbir rat il-​kongregazzjoni Kristjana taʼ l-​ewwel seklu?

5 It-​tkabbir tal-​kongregazzjoni Kristjana kellu bidu żgħir fis-​sena 33 E.K. meta xi 120 dixxiplu ġew midlukin bl-​ispirtu qaddis. F’perijodu taʼ żmien kemxejn qasir, din il-​kongregazzjoni ċkejkna taʼ dixxipli bdiet tinkludi eluf taʼ wħud li emmnu. (Aqra Atti 2:41; 4:4; 5:28; 6:7; 12:24; 19:20.) Fi tletin sena, l-​għadd taʼ ħaddiema tal-​ħsad tant kien kiber li l-​appostlu Pawlu setaʼ jgħid lill-​kongregazzjoni f’Kolossi li l-​aħbar tajba kienet diġà ġiet “pridkata fil-​ħolqien kollu li hu taħt is-​sema.” (Kol. 1:23) Xi tkabbir spettakolari!

6, 7. (a) Liema tkabbir seħħ mill-​1914 ’l hawn? (b) Liema tkabbir ieħor se jseħħ?

6 Minn meta s-​Saltna t’Alla ġiet stabbilita fis-​sema fl-​1914, il-​friegħi tas-​“siġra” tal-​mustarda kibru iktar minn kemm kien mistenni. Il-​poplu t’Alla ra t-​twettiq letterali tal-​profezija li Isaija niżżel bil-​miktub: “L-​iżgħar fostkom isir tribù u l-​iċken isir ġens qawwi.” (Is. 60:22) Il-​grupp żgħir taʼ midlukin li kienu qed jieħdu sehem fix-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna fil-​bidu tas-​seklu 20 bl-​ebda mod ma setgħu jkunu jafu li sas-​sena 2008, madwar sebaʼ miljun Xhud kienu se jkunu qed jieħdu sehem f’dan ix-​xogħol f’iktar minn 230 pajjiż. Tkabbir tassew taʼ l-​għaġeb li jistaʼ jitqabbel maʼ dak taż-​żerriegħa tal-​mustarda fit-​tixbiha taʼ Ġesù!

7 Imma t-​tkabbir jieqaf s’hawn? Le. Maż-​żmien, kulmin jgħix fuq l-​art se jkun sudditu tas-​Saltna t’Alla. Kulmin jopponi se jkun tneħħa. Dan mhux se jseħħ minħabba l-​isforzi tal-​bnedmin, imma minħabba li l-​Mulej Sovran Ġeħova se jkun interviena fil-​kwistjonijiet taʼ l-​art. (Aqra Danjel 2:34, 35.) Dak iż-​żmien naraw it-​twettiq finali taʼ profezija oħra li Isaija niżżel bil-​miktub: “Mimlija [se tkun] l-​art bl-​għarfien tal-​Mulej bħalma l-​baħar hu miksi bl-​ilmijiet.”—Is. 11:9.

8. (a) L-​għasafar fit-​tixbiha taʼ Ġesù lil min jirrappreżentaw? (b) Minn xiex aħna protetti anki issa?

8 Ġesù jgħid li l-​għasafar tas-​sema jistgħu joqogħdu għad-​dell taʼ din is-​Saltna. Dawn l-​għasafar ma jirrappreżentawx lill-​għedewwa tas-​Saltna li jipprovaw jieklu ż-​żerriegħa t-​tajba, bħalma kien il-​każ taʼ l-​għasafar fit-​tixbiha tar-​raġel li xerred iż-​żerriegħa f’tipi differenti taʼ ħamrija. (Mk. 4:4) Minflok, f’din it-​tixbiha l-​għasafar jirrappreżentaw lil uħud li għandhom attitudni xierqa u li jfittxu l-​protezzjoni fi ħdan il-​kongregazzjoni Kristjana. Anki issa, dawn l-​uħud huma protetti mid-​drawwiet li jħammġuhom spiritwalment u minn prattiki mhux nodfa taʼ din id-​dinja mill-​agħar. (Qabbel Isaija 32:1, 2.) B’mod simili, Ġeħova xebbah is-​Saltna Messjanika maʼ siġra u qal profetikament: “Fuq il-​muntanja l-​għolja taʼ Iżrael inxettilha. U hi toħroġ il-​friegħi, u tagħmel il-​frott, u ssir siġra sabiħa taċ-​ċedru. U taħtha jistkenn kull tajr tal-​ġwienaħ, jistkennu għad-​dell tal-​friegħi tagħha.”—Eżek. 17:23.

It-​Tixbiha tal-​Ħmira

9, 10. (a) Ġesù liema punt enfasizza fit-​tixbiha tal-​ħmira? (b) Fil-​Bibbja, spiss x’inhu rappreżentat mill-​ħmira, u liema mistoqsija se nikkunsidraw dwar il-​mod kif Ġesù rrefera għall-​ħmira?

9 Il-​bniedem mhux dejjem jarah it-​tkabbir. Fit-​tixbiha tiegħu li jmiss, Ġesù jenfasizza dan il-​punt. Hu jgħid: “Is-​saltna tas-​smewwiet hi bħal ħmira li waħda mara ħadet u ħalltet maʼ tliet sigħan dqiq, sakemm tħemmret l-​għaġna kollha.” (Mt. 13:33) Il-​ħmira x’tirrappreżenta, u kif inhi konnessa mat-​tkabbir tas-​Saltna?

10 Fil-​Bibbja, il-​ħmira spiss tintuża biex tirrappreżenta d-​dnub. L-​appostlu Pawlu rrefera għall-​ħmira b’dan il-​mod meta tkellem dwar l-​influwenza li tikkorrompi taʼ midneb fil-​kongregazzjoni taʼ Korintu tal-​qedem. (1 Kor. 5:6-8) Kien Ġesù issa qed juża l-​ħmira biex tirrappreżenta t-​tkabbir taʼ xi ħaġa negattiva?

11. Il-​ħmira kif kienet tintuża f’Iżrael tal-​qedem?

11 Qabel ma nwieġbu din il-​mistoqsija, hemm bżonn li nagħtu kas tliet fatti bażiċi. L-​ewwel, għalkemm Ġeħova ma ppermettiex li jkun hemm ħmira matul iż-​żmien tal-​festa tal-​Qbiż, kultant kien jaċċetta sagrifiċċji li kien fihom il-​ħmira. Il-​ħmira kienet tintuża b’konnessjoni maʼ l-​offerti tas-​sliem u radd il-​ħajr, li fihom min kien joffrihom kien jagħmel il-​preżentazzjoni tiegħu minn jeddu bi spirtu taʼ radd il-​ħajr għall-​ħafna barkiet taʼ Ġeħova. Din l-​ikla kienet tferraħ lil dawk li jieħdu sehem fiha.—Lev. 7:11-15.

12. X’nistgħu nitgħallmu mill-​mod kif il-​Bibbja titkellem dwar l-​affarijiet b’mod simboliku?

12 It-​tieni, għalkemm konċett wieħed f’okkażjoni waħda jistaʼ jkollu konnotazzjoni negattiva fl-​Iskrittura, f’okkażjoni oħra l-​istess konċett jintuża biex jirrappreżenta xi ħaġa pożittiva. Per eżempju, fl-​1 Pietru 5:8, Satana hu mxebbah maʼ ljun, li jagħti stampa tan-​natura perikoluża u feroċi tiegħu. Imma f’Rivelazzjoni 5:5, Ġesù hu mxebbah maʼ ljun—“l-​Iljun tat-​tribù taʼ Ġuda.” Fil-​każ taʼ l-​aħħar, l-​iljun jintuża bħala simbolu taʼ ġustizzja li ssir bil-​kuraġġ.

13. It-​tixbiha taʼ Ġesù dwar il-​ħmira x’turi dwar it-​tkabbir spiritwali?

13 It-​tielet, fit-​tixbiha tiegħu, Ġesù ma qalx li l-​ħmira tħassar l-​għaġna kollha u tagħmilha bla użu. Hu rrefera sempliċement għall-​proċess normali taʼ kif isir il-​ħobż. Il-​mara tad-​dar minn jeddha żiedet il-​ħmira, u r-​riżultati kienu pożittivi. Il-​ħmira kienet moħbija fl-​għaġna. B’hekk, għall-​mara tad-​dar, il-​proċess tal-​ħmira kien moħbi. Dan ifakkarna fir-​raġel li jiżraʼ ż-​żerriegħa u jorqod bil-​lejl. Ġesù qal li “ż-​żerriegħa tinbet u tikber, bla ma [ir-raġel] jaf kif.” (Mk. 4:27) X’mod sempliċi biex tingħata stampa tal-​progress li ma jidhirx tat-​tkabbir spiritwali! Forsi t-​tkabbir ma narawhx mill-​ewwel, imma eventwalment ir-​riżultati tiegħu jkunu jidhru.

14. Il-​fatt li l-​ħmira tħemmer l-​għaġna kollha jagħti stampa taʼ liema aspett tax-​xogħol taʼ l-​ippridkar?

14 Dan it-​tkabbir mhux biss hu inviżibbli għall-​bniedem imma wkoll qed isir mad-​dinja kollha. Dan hu aspett ieħor enfasizzat fit-​tixbiha tal-​ħmira. Il-​ħmira tħemmer l-​għaġna kollha, it-​“tliet sigħan dqiq” kollha. (Lq. 13:21) Bħall-​ħmira, ix-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna li mexxa ’l quddiem dan it-​tkabbir spiritwali kiber sal-​punt li s-​Saltna issa qed tiġi pridkata “sa l-​iktar parti mbiegħda taʼ l-​art.” (Atti 1:8; Mt. 24:14) Xi privileġġ meraviljuż hu li tkun parti minn dan it-​tkabbir taʼ l-​għaġeb tax-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna!

Ix-​Xibka l-​Kbira

15, 16. (a) Irrakkonta fil-​qosor it-​tixbiha tax-​xibka l-​kbira. (b) Ix-​xibka l-​kbira x’tirrappreżenta, u din it-​tixbiha tirreferi għal liema aspett tat-​tkabbir tas-​Saltna?

15 Iktar importanti mill-​għadd taʼ dawk li jsostnu li huma dixxipli taʼ Ġesù Kristu hija l-​kwalità taʼ dawk id-​dixxipli. Ġesù jirreferi għal dan l-​aspett tat-​tkabbir tas-​Saltna meta jagħti tixbiha oħra, waħda dwar xibka kbira. Hu qal: “Jerġaʼ s-​saltna tas-​smewwiet hi bħal xibka kbira mitfugħa l-​baħar, li tiġbor fiha ħut taʼ kull xorta.”—Mt. 13:47.

16 Ix-​xibka l-​kbira, li tirrappreżenta x-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna, tiġbor fiha ħut taʼ kull xorta. Ġesù jissokta jgħid: “Meta [ix-xibka l-​kbira] imtliet tellgħuha x-​xatt u qagħdu bil-​qiegħda jiġbru t-​tajbin f’kannestri, imma l-​ħżiena rmewhom. Hekk se jiġri fil-​konklużjoni tas-​sistema: l-​anġli joħorġu u jifirdu lin-​nies ħżiena min-​nies sewwa u jixħtuhom fil-​forn tan-​nar. Hemmhekk se jibku u jgħażżu snienhom.”—Mt. 13:48-50.

17. Is-​separazzjoni li tissemma fit-​tixbiha tax-​xibka l-​kbira tirreferi għal liema perijodu taʼ żmien?

17 Qiegħda din is-​separazzjoni tirreferi għall-​ġudizzju finali tan-​nagħaġ u l-​mogħoż li Ġesù qal li kellu jseħħ meta jasal fil-​glorja tiegħu? (Mt. 25:31-33) Le. Il-​ġudizzju finali se jseħħ meta jiġi Ġesù matul it-​tribulazzjoni l-​kbira. B’kuntrast, is-​separazzjoni li tirreferi għaliha t-​tixbiha tax-​xibka l-​kbira sseħħ matul il-​“konklużjoni tas-​sistema.”b Dan hu ż-​żmien li qed ngħixu fih issa—il-​jiem li jwasslu għat-​tribulazzjoni l-​kbira. Għalhekk, issa kif qed iseħħ xogħol taʼ separazzjoni?

18, 19. (a) Xogħol taʼ separazzjoni kif qed iseħħ bħalissa? (b) Liema pass iridu jagħmlu dawk taʼ qalb onestà? (Ara wkoll in-​nota taʼ taħt f’paġna 21.)

18 Illum, letteralment miljuni taʼ ħut simboliku mill-​baħar taʼ l-​umanità nġibdu lejn il-​kongregazzjoni taʼ Ġeħova. Xi wħud jattendu t-​Tifkira, oħrajn jiġu għal-​laqgħat tagħna, u jerġaʼ oħrajn jieħdu pjaċir jistudjaw il-​Bibbja. Imma juru dawn kollha li huma Kristjani ġenwini? Forsi huma “jittellgħu x-​xatt,” imma Ġesù jgħidilna li “t-​tajbin” biss jinġabru f’kannestri, li jirrappreżentaw il-​kongregazzjonijiet Kristjani. Il-​ħżiena jintremew, u fl-​aħħar mill-​aħħar se jintefgħu ġo forn tan-​nar simboliku, li jfisser qerda fil-​futur.

19 Bħalma hu l-​każ dwar il-​ħut ħażin, ħafna li darba studjaw il-​Bibbja mal-​poplu taʼ Ġeħova waqqfu l-​istudju. Xi wħud li trabbew minn ġenituri Kristjani qatt ma riedu tassew isiru wħud li jsegwu l-​passi taʼ Ġesù. Huma wrew li m’humiex lesti jiddeċiedu li jaqdu lil Ġeħova jew wara li qdewh għal xi żmien huma waqfu jagħmlu dan.c (Eżek. 33:32, 33) Però, huwa assolutament neċessarju li kulmin hu taʼ qalb onestà jħalli lilu nnifsu jinġabar fil-​kongregazzjonijiet simbolizzati minn kannestri qabel ma jasal l-​aħħar jum taʼ ġudizzju u jibqaʼ f’post taʼ sigurtà.

20, 21. (a) X’tgħallimna mir-​reviżjoni tat-​tixbihat taʼ Ġesù dwar it-​tkabbir? (b) X’int determinat li tagħmel?

20 Allura x’tgħallimna mir-​reviżjoni qasira tagħna tat-​tixbihat taʼ Ġesù dwar it-​tkabbir? L-​ewwel li bħat-​tkabbir taż-​żerriegħa tal-​mustarda kien hemm tkabbir ġmielu fl-​interessi tas-​Saltna hawnhekk fuq l-​art. Xejn ma jistaʼ jwaqqaf ix-​xogħol taʼ Ġeħova milli jinfirex! (Is. 54:17) Iktar minn hekk, il-​protezzjoni spiritwali ġiet provduta għal dawk li fittxew “li joqogħdu għad-​dell” tas-​siġra. It-​tieni, hu Alla li jkabbar. Sewwasew bħalma l-​ħmira moħbija nfirxet fl-​għaġna kollha, dan it-​tkabbir mhux dejjem kien jidher jew jinftiehem mill-​ewwel, imma qed isir tabilħaqq! It-​tielet, mhux kulmin wieġeb wera li hu tajjeb. Xi wħud kienu bħall-​ħut ħażin fit-​tixbiha taʼ Ġesù.

21 Iżda kemm hu inkuraġġanti li naraw tant uħud tajbin jinġibdu minn Ġeħova! (Ġw. 6:44) Dan irriżulta fi żjieda spettakolari f’pajjiż wara l-​ieħor. Il-​glorja kollha għal dan it-​tkabbir tmur għal Alla Ġeħova. Minħabba li nixhdu għal dan, ilkoll kemm aħna għandna niġu mqanqlin biex nobdu t-​twissija miktuba sekli ilu: “Iżraʼ fil-​għodu ż-​żerriegħa tiegħek . . . , għax ma tafx liema tinbet, hux din jew l-​oħra, jew jagħtux it-​tnejn frott tajjeb xorta waħda.”—Koħ. 11:6.

[Noti taʼ taħt]

a L-ispjegazzjonijiet li ġejjin huma aġġustament għal dak li ġie spjegat qabel fil-​ħarġa tat-​Torri taʼ l-​Għassa tal-​15 taʼ Settembru, 1992, paġni 7-12, u fil-​ħarġa taʼ The Watchtower taʼ l-​1 t’Ottubru, 1975, paġni 589-608.

b Għalkemm Mattew 13:39-43 jirreferi għal aspett differenti tax-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna, iż-​żmien tat-​twettiq tiegħu jsir fl-​istess żmien tat-​twettiq tat-​tixbiha tax-​xibka l-​kbira, jiġifieri, matul il-​“konklużjoni tas-​sistema.” Is-​separazzjoni tal-​ħut simboliku huwa proċess kontinwu, sewwasew bħalma x-​xogħol taż-​żrigħ u tal-​ħsad jibqaʼ għaddej matul dan il-​perijodu taʼ żmien.—It-​Torri taʼ l-​Għassa tal-​15 t’Ottubru, 2000, paġni 25-26; Qim lill-​Uniku Alla Veru, paġni 178-181, paragrafi 8-11.

c Ifisser dan li kulmin ma baqax jistudja jew jassoċja mal-​poplu taʼ Ġeħova ntrema mill-​anġli bħallikieku hu ħażin? Le! Jekk xi ħadd jixtieq sinċerament li jerġaʼ lura lejn Ġeħova, hu se jsib il-​bieb miftuħ.—Mal. 3:7.

Int Kif Twieġeb?

• It-​tixbiha taʼ Ġesù dwar iż-​żerriegħa tal-​mustarda x’tgħallimna dwar it-​tkabbir tas-​Saltna u l-​protezzjoni spiritwali?

• Il-​ħmira fit-​tixbiha taʼ Ġesù x’tirrappreżenta, u Ġesù jenfasizza liema verità dwar it-​tkabbir tas-​Saltna?

• It-​tixbiha tax-​xibka l-​kbira tirreferi għal liema aspett tat-​tkabbir tas-​Saltna?

• Kif nistgħu nkunu ċerti li nibqgħu fost dawk li ‘nġabru fil-​kannestri’?

[Stampi f’paġna 18]

It-​tixbiha taż-​żerriegħa tal-​mustarda x’tgħallimna dwar iż-​żjieda tas-​Saltna?

[Stampa f’paġna 19]

X’nitgħallmu mit-​tixbiha tal-​ħmira?

[Stampa f’paġna 21]

Taʼ xiex tagħti stampa s-​separazzjoni tal-​ħut tajjeb mill-​ħut ħażin?

    Pubblikazzjonijiet bil-Malti (1990-2025)
    Oħroġ
    Illoggja
    • Malti
    • Ixxerja
    • Preferenzi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kundizzjonijiet għall-Użu
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Illoggja
    Ixxerja