Epidemija globali

L-​awtoritajiet jikkalkulaw li jekk l-​affarijiet ikomplu sejrin kif inhuma, sal-​2030, in-​numru taʼ mwiet kaġun tat-​tipjip se jitlaʼ għal iktar minn 8,000,000 fis-​sena. U jbassru li t-​tipjip se jkun ħa 1,000,000,000 ħajja sa tmiem is-​seklu 21.

Il-​vittmi tat-​tabakk mhumiex biss in-​nies li jpejpu. Inkluż magħhom hemm il-​membri tal-​familja li jħallu warajhom u dawn ibatu telf emozzjonali u finanzjarju. Ukoll hemm is-​600,000 persuna li jmutu kull sena, li avolja ma jpejpux, jieħdu d-​duħħan li jiġi mit-​tipjip taʼ ħaddieħor. Il-​piż tal-​ispejjeż li dejjem jiżdiedu għall-​kura tas-​saħħa jinfirex fuq kulħadd.

Għall-​kuntrarju t’epidemiji li jgħaġġlu lit-​tobba biex isibu kura, hemm ċans kbir li din il-​pjaga titfejjaq; is-​soluzzjoni kulħadd jafha. Dr. Margaret Chan, direttriċi-​ġenerali tal-​Organizzazzjoni Dinjija tas-​Saħħa, qalet: “L-​epidemija tat-​tipjip hi kollha kemm hi maħluqa mill-​bniedem, u tistaʼ titwaqqaf permezz tal-​isforzi magħqudin tal-​gvernijiet u tas-​soċjetà ċivili.”

Ir-​respons internazzjonali biex din il-​kriżi tas-​saħħa tiġi miġġielda qatt ma kien daqshekk qawwi. Minn Awwissu tal-​2012, xi 175 pajjiż qablu li jieħdu passi biex inaqqsu l-​użu tat-​tabakk.a Però, qawwiet b’saħħithom qed iġiegħlu l-​epidemija tkompli. Kull sena, l-​industrija tat-​tabakk tonfoq biljuni taʼ ewro fuq reklamar biex tiġbed klijenti ġodda, speċjalment minn fost nisa u adulti żgħażagħ f’pajjiżi li qed jiżviluppaw. Peress li t-​tabakk hu vizzjuż, nistgħu ngħidu li n-​numru taʼ nies li jmutu bih se jibqaʼ għoli, u hemm biljun ruħ li diġà qabdu l-​vizzju. Jekk dawk li issa jpejpu ma jiqfux, l-​imwiet se jiżdiedu ġmielhom fl-​erbgħin sena li ġejjin.

Ir-​reklamar tat-​tabakk u d-​dipendenza minnu jżommu lil ħafna fl-​iskjavitù taʼ vizzju li jixtiequ jaqtgħu. Din kienet l-​esperjenza taʼ Naoko. Hi bdiet tpejjep meta kienet għadha żagħżugħa. Kienet tħossha sofistikata meta kienet tikkopja kif kien jiġi rreklamat il-​vizzju fil-​midja. Minkejja li l-​ġenituri tagħha t-​tnejn mietu bil-​kanċer tal-​pulmun, hi kompliet tpejjep, anki meta kienet trabbi liż-​żewġt ibniet tagħha. “Kont konċernata li setaʼ jaqbadni l-​kanċer tal-​pulmun u inkwetata għas-​saħħa taʼ wliedi,” tammetti hi, “imma xorta ma stajtx naqtaʼ l-​vizzju. Kont naħseb li qatt ma stajt nieqaf inpejjep.”

Madankollu, Naoko rnexxielha tieqaf. Sabet il-​motivazzjoni biex tegħleb il-​vizzju tat-​tipjip mill-​istess sors li għen lil miljuni oħra jibqgħu ħelsin mit-​tabakk. X’inhu dan is-​sors? Jekk jogħġbok kompli aqra.