“Int Tistaʼ Taqtgħu —Aħna Rnexxielna!”
MINN KORRISPONDENT TAʼ STENBAĦ! FIL-ĠAPPUN
Skond xi rakkonti, vapuri Ewropej li daħlu fil-Ġappun lejn tmiem is-seklu 16 ġabu xi viżitaturi li kienu jpejpu t-tabakk, u dawn kienu qishom qed “iqabbdu n-nar ġo l-istonku tagħhom.” Wara l-iskantament qamet il-kurżità, sabiex sas-snin 80 tas-seklu 19, l-użu tat-tabakk sar komuni fil-Ġappun. Min kellu jgħid li d-dixxendenti taʼ dawn il-Ġappuniżi skantati, illum kellhom ikunu fost dawk li jpejpu l-iktar fid-dinja?
“AĦNA ridna nħossuna kbar, biex nesperjenzaw l-emozzjonijiet taʼ l-adulti.”—Akio, Osamu, u Yoko.
“Ridt nonqos.”—Tsuya.
“Ma kinitx ħlief kurżità.”—Toshihiro.
“Ma ħsibniex li t-tabakk se jagħmlilna l-ħsara.”—Ryohei, Junichi, u Yasuhiko.
“Ridt intaffi d-dardir taʼ fil-għodu li kelli matul it-tieni tqâla tiegħi.”—Chieko.
“Qbadt it-tipjip biex nokkupa ruħi f’mumenti imbarazzanti matul laqgħat tan-negozju.”—Tatsuhiko.
Dawn kienu r-raġunijiet li taw grupp taʼ nies meta ġew mistoqsijin għala bdew ipejpu s-sigaretti. Spjegazzjonijiet bħal dawn tistaʼ tifhimhom daqsxejn, meta tqis il-fatt li xi wħud lill-Ġappun isejħulu l-ġenna taʼ dawk li jpejpu. Iżda ħaġa taʼ l-għaġeb, dawn li ssemmew hawn fuq kollha qatgħu l-vizzju tat-tipjip. Din kienet azzjoni taʼ ħila kbira meta tikkunsidra l-ostakli maħluqa mill-ambjent taʼ madwarhom. Trid tkun taf kif irnexxielhom? Ejjew l-ewwel nikkunsidraw kemm huwa mifrux illum l-użu tat-tabakk fil-Ġappun.
Ix-Xena tat-Tabakk
Madwar 56 fil-mija taʼ l-irġiel adulti Ġappuniżi jpejpu, meta tqabbilhom mat-28 fil-mija biss taʼ l-irġiel Amerikani taʼ 15-il sena jew akbar. L-erbgħa u tletin miljun li jpejpu fil-Ġappun jinkludu madwar 22 fil-mija tan-nisa, li ħafna minnhom huma żgħażagħ. L-eżempju taʼ l-adulti u r-reklami magħmulin bis-sengħa kkontribwew ħafna għaż-żjieda mgħaġġla taʼ żgħażagħ li jpejpu. Reklami tas-sigaretti fuq it-televixin u fuq ir-radju, li ilhom li ġew ipprojbiti iktar minn għoxrin sena fl-Istati Uniti, issa huma pprojbiti fil-Ġappun.
Barra minn hekk, is-sigaretti huma disponibbli faċilment mill-magni li jinsabu fit-toroq fil-Ġappun. Ladarba jkollhom il-pakkett f’idejhom, ftit huma dawk li jagħtu kas tal-messaġġi dgħajfin u każwali li jkun hemm fuqu. It-tikketta jistaʼ jkun fiha sempliċement: “Ħalli ma npejpux ħafna; jistaʼ jagħmel il-ħsara.” U minbarra l-fatt li tiddomina l-injoranza dwar il-perikli serji li jistaʼ jġib it-tabakk, l-eżempju ħażin t’għadd taʼ nies prominenti wkoll jinkuraġġixxi lill-Ġappuniżi biex ipejpu, billi jingannahom f’sens falz taʼ sigurtà.
M’hijiex ħaġa kbira li dawk li huma kontra t-tipjip juru l-għali tagħhom għan-negliġenza tal-Ġappuniżi f’li ma jġagħlux iktar ċittadini jieqfu jużaw it-tabakk. Imma l-edukaturi qed jibdew jaraw l-importanza li jwissu lin-nies li t-tipjip jhedded is-saħħa u l-ħajja tagħhom. Iva, il-Ġappuniżi li jpejpu jesperjenzaw l-istess sintomi taʼ dawk li jpejpu f’pajjiżi oħrajn—dardir, qtugħ taʼ nifs, sogħla li ddejqek, uġigħ taʼ stonku, telf taʼ l-aptit, suxxettibblità għall-irjiħat, u forsi, maż-żmien, mewt qabel il-waqt minħabba kanċer fil-pulmun, mard tal-qalb, jew problemi oħrajn.
L-industrija Ġappuniża tat-tabakk ġiet ipprivatizzata mill-1 t’April, 1985, u b’hekk temmet bosta snin taʼ monopolju tal-gvern. Minkejja dan, din għadha tgawdi rbit mill-qrib mal-gvern u dan ifixkel kwalunkwe pass serju biex jiġi skuraġġit it-tipjip. Dan jispjega għala gruppi taʼ kontra t-tabakk iqisu lill-Ġappun bħala l-menqa taʼ dawk li jpejpu. U jispjega wkoll għala l-gazzetta The Daily Yomiuri rrapportat li t-tobba hawnhekk huma ddiżgustati bil-fatt li l-Ġappun huwa “soċjetà li tinkuraġġixxi t-tipjip.”
Biex tara kif xi wħud irnexxielhom jaqtgħuh, ara l-kaxxa “Kif Qtajnieh.”
Kif Tistaʼ Taqtgħu?
Il-parir taʼ dawk li qabel kienu jħobbu t-tabakk, bħal dawn li jissemmew fil-kaxxa, jinġabar f’dan il-kliem: Ara li jkollok motiv speċifiku biex taqtaʼ t-tipjip. Imħabba għal Alla u x-xewqa li togħġbu huma l-aħjar motiv. U mħabba lejn il-proxxmu tiegħek hija motiv tajjeb ieħor. Agħmel mira, u żommha. Għarrafha fil-miftuħ li se taqtaʼ t-tipjip—għid lil ħbiebek, u itlob l-għajnuna tal-membri tal-familja tiegħek. Ieqaf f’daqqa, jekk inhu possibbli. U agħmel kulma tistaʼ biex tevita ambjent fejn ikun hemm it-tipjip.
Jekk qed tistudja l-Bibbja, żid is-sħubija tiegħek max-Xhieda taʼ Jehovah. Meta tkun fosthom, malajr se titlef ix-xewqa li tpejjep. Mill-banda l-oħra, jekk int Xhud taʼ Jehovah li qed tistudja l-Bibbja maʼ xi ħadd li jpejjep, taqtax qalbek minnu. Għinu jħobb lil Jehovah iktar mill-vizzju ħażin tiegħu.
[Kaxxa/Stampi fʼpaġni 16, 17]
“Kif Qtajnieh”
Mieko: “Meta bdejt nistudja l-Bibbja max-Xhieda taʼ Jehovah, kont ċerta li ma stajtx naqtaʼ t-tipjip. Il-motiv tiegħi li nistudja kien biex uliedi, għall-inqas, jitgħallmu t-triq għall-ħajja. Imma malajr intbaħt li ġenitur irid jagħti l-eżempju, u għalhekk bdejt nitlob bil-ħeġġa lil Alla Jehovah biex jgħinni. Kien jeħtieġ sforz biex naħdem fi qbil maʼ dak li tlabt għalih, u għal ftit taż-żmien ħassejtni miżerabbli. Imma qatt ma se ninsa kemm ħassejtni tajba hekk kif esperjenzajt kuxjenza nadifa meta fl-aħħar ħlist minn dak il-vizzju inkallat.”
Masayuki: “Wara li kont wieħed li npejjep tliet pakketti sigaretti kuljum u wara ħafna esperimenti, fl-aħħar tfejt l-aħħar sigarett u għedt ċaw ċaw lit-tabakk. Il-familja tiegħi, ix-Xhieda sħabi, u Alla Jehovah għenuni naqtaʼ t-tipjip. Fil-bank fejn naħdem ħadd ma setaʼ jemmen li kont qtajt it-tipjip. Issuġġerejt li b’konsiderazzjoni għall-klijenti tagħna, il-ħaddiema taʼ l-uffiċċju fiż-żona ġenerali tal-bank ma jpejpux waqt is-sigħat tax-xogħol. Aġixxew skond is-suġġeriment tiegħi, għalkemm 80 fil-mija tal-ħaddiema kienu jpejpu. Din il-prattika issa xterdet maʼ 260 fergħa tal-bank tagħna.”
Osamu: “Hekk kif tgħallimt il-verità mill-Kelma t’Alla, il-Bibbja, indunajt li kelli nieqaf inpejjep. Domt kważi sena. Saħansitra wara li waqaft, sa sitt xhur wara, kelli niġġieled ix-xewqa li npejjep. Kont naf f’qalbi li ridt ikolli r-rieda li nieqaf.”
Toshihiro: “Is-sagrifiċċju bħala rahan taʼ Ġesù tant impressjonani li ħassejt li stajt għall-inqas nagħmel is-sagrifiċċju li naqtaʼ t-tipjip.”
Yasuhiko: “Id-deċiżjoni tiegħi li nobdi lil Alla Jehovah u li naqtaʼ t-tipjip salvatli ħajti. Għodwa waħda, il-kamra li kont qed naħdem fiha mtliet bil-gass li beda ħiereġ minn xi mkien. Normalment, kien ikolli sigarett imqabbad, u dan kieku kien jikkaġuna splużjoni. Imma peress li kont qtajt it-tipjip ftit tal-jiem qabel, illum qiegħed hawn nirrakkonta dak li ġara.”
Akio: “Meta kont inħossni mdardar minn żmien għall-ieħor, issuspettajt li t-tipjip kien qed jagħmilli l-ħsara. Imma ma qtajtux. L-ewwel informazzjoni taʼ fatti li rċevejt dwar il-perikli tat-tipjip ġew minn marti, li kienet saret waħda mix-Xhieda taʼ Jehovah. Wara ftit bdejt nistudja l-Bibbja, u tgħallimt mill-pubblikazzjonijiet tas-Soċjetà (Watch Tower) li wieħed li jpejjep mhux biss jagħmel ħsara lilu nnifsu imma wkoll lill-membri tal-familja tiegħu. Waqaft mill-ewwel!”
Ryohei: “Marti kienet tixtrili s-sigaretti—20 pakkett kull darba. Imma wara li studjat il-Bibbja max-Xhieda, irrifjutat li tixtri xi ħaġa li kienet taf li tagħmilli l-ħsara. Allura ftaħt ħanut tat-tabakk. Kont qed inpejjep tliet pakketti u nofs kuljum. Imbagħad bdejt nistudja l-Bibbja max-Xhieda. F’qasir żmien ridt insir kelliemi effettiv fuq suġġetti tal-Bibbja. Għalhekk qtajt it-tipjip sabiex nikkwalifika għal dan it-taħriġ fl-Iskola tal-Ministeru Teokratiku.”
Junichi: “Binti ż-żgħira, li hija Xhud, kienet ikkonċernata dwar ħajti. Ġagħlitni nagħmel wegħda li naqtaʼ t-tipjip, u hekk għamilt.”
Tsuya: “Meta żort Sala tas-Saltna għall-ewwel darba, tlabt għal axtrej u sulfarina hekk kif dħalt. Bqajt skantata meta qaluli li ħadd hemmhekk ma kien ipejjep. Indunajt li kelli naqtaʼ t-tipjip. Tmint ijiem martirju ġewwa l-isptar ikkonvinċewni li qatt ma ridt li nerġaʼ ngħaddi mill-agunija li naqtaʼ t-tipjip.”
Yoko: “Studjajt dwar is-suġġett fir-rivisti u f’pubblikazzjonijiet oħrajn tax-Xhieda taʼ Jehovah, fejn rajt kif Ġesù rrifjuta d-drogi li offrewlu meta kien se jissammar maz-zokk tat-tortura. Tlabt lil Alla Jehovah, u għedtlu li ridt inkun nadifa f’li nfaħħar lil ismu. Wara dan, qatt ma pejjipt iktar. Meta n-nies madwari kienu jpejpu, kważi kont inkun irrid niblaʼ d-duħħan tagħhom, imma malajr kont inwarrab minn hemm, għaliex ma kontx irrid li terġaʼ tiġini x-xewqa li npejjep.”
Dawn l-uħud li qabel kienu jpejpu huma determinati li ma jpejpu qatt iktar. Int tpejjep u tixtieq teħles minn dan il-vizzju?
Mieko
Osamu
Yasuhiko
Akio u martu, Sachiko
Junichi u bintu Meri
Yoko