Kapitlu 3

Min Hu Dak Alla Veru?

1. Ħafna għala jaqblu mal-​kliem li bih tiftaħ il-​Bibbja?

META tħares lejn is-​sema f’lejl bnazzi, ma tibqax skantat int meta tara daqs dawk kwiekeb? Kif tispjegaha l-​eżistenza tagħhom? U xi ngħidu dwar l-​affarijiet ħajjin fuq l-​art—fjuri taʼ kull lewn, għasafar bil-​għanjiet li jgħaxxqu tagħhom, baleni setgħanin li jaqbżu fl-​oċean? Il-​lista qatt ma tispiċċa. Dan kollu ma jistax ikun li ġie b’kumbinazzjoni. Mhux taʼ b’xejn li ħafna jaqblu mal-​kliem li bih tiftaħ il-​Bibbja: “Fil-​bidu Alla ħalaq is-​sema u l-​art”!—Ġenesi 1:1.

2. Il-​Bibbja x’tgħid dwar Alla, u x’tinkuraġġina biex nagħmlu?

² L-​umanità tinsab diviża ferm fuq il-​kwistjoni dwar Alla. Xi wħud jaħsbu li Alla hu forza impersunali. Miljuni jqimu antenati mejtin, billi jemmnu li Alla hu wisq remot biex jiġi milħuq. Imma l-​Bibbja tirrivela li dak Alla veru hu persuna reali li juri interess kordjali fina bħala individwi. Dak huwa għala din tinkuraġġina biex ‘infittxu lil Alla,’ billi tgħid: “M’huwiex ’il bogħod minn kull wieħed minna.”—Atti 17:27.

3. Għala huwa impossibbli li wieħed jagħmel xbiha t’Alla?

³ Alla x’aspett għandu? Xi ftit mill-​qaddejja tiegħu raw viżjonijiet tal-​preżenza glorjuża tiegħu. F’dawn hu ssimbolizza lilu nnifsu bħala li qiegħed bil-​qiegħda fuq tron, b’dija taʼ l-​għaġeb ħierġa minnu. Madankollu, dawk li raw viżjonijiet bħal dawn qatt ma ddeskrivew wiċċ distint. (Danjel 7:9, 10; Apokalissi 4:2, 3) Dak huwa għaliex “Alla huwa spirtu”; m’għandux ġisem fiżiku. (Ġwann 4:24) Fil-​fatt, huwa impossibbli li wieħed jagħmel xbiha fiżika eżatta tal-​Ħallieq tagħna, għax “lil Alla għadu ħadd ma rah.” (Ġwann 1:18; Eżodu 33:20) Madankollu, il-​Bibbja tgħallimna ħafna dwar Alla.

DAK ALLA VERU GĦANDU ISEM

4. X’inhuma xi wħud mit-​titli mimlijin tifsir applikati għal Alla fil-​Bibbja?

⁴ Fil-​Bibbja, dak Alla veru hu identifikat b’espressjonijiet bħalma huma “Alla li jistaʼ kollox,” “[“l-​Iktar,” NW] Għoli,” “Ħallieq Grandjuż,” “l-​Imgħallem [“Grandjuż,” NW] tiegħek,” “Alla Sidna,” u “Sultan taʼ dejjem.” (Ġenesi 17:1; Salm 50:14; Ekkleżjasti 12:1 [NW]; Isaija 30:20; Atti 4:24; 1 Timotju 1:17) Li nimmeditaw fuq titli bħal dawn jistaʼ jgħinna nikbru fl-​għarfien dwar Alla.

5. X’inhu l-​isem t’Alla, u kemm jidher spiss fl-​Iskrittura Ebrajka?

⁵ Madankollu, Alla għandu isem uniku li jidher kważi 7,000 darba fl-​Iskrittura Ebrajka waħedha—iktar spiss minn kwalunkwe wieħed mit-​titli tiegħu. Madwar 1,900 sena ilu, il-​Lhud b’mod superstizzjuż waqfu milli jippronunzjaw l-​isem divin. L-​Ebrajk Bibliku kien jinkiteb mingħajr vokali. Għalhekk, m’hemm ebda mod li bih wieħed ikun preċiż dwar kif Mosè, David, jew oħrajn taʼ żmien il-​qedem ippronunzjaw l-​erbaʼ konsonanti (יהוה) li jifformaw l-​isem divin. Xi studjużi jissuġġerixxu li l-​isem t’Alla setaʼ kien ippronunzjat “Yahweh,” imma ma jistgħux ikunu ċerti. Il-​pronunzja bl-​Ingliż “Jehovah” ilha tiġi wżata għal sekli sħaħ, u l-​ekwivalenti tiegħu f’ħafna lingwi huwa aċċettat minn ħafna llum.—Ara Eżodu 6:3 u Isaija 26:4 fil-​Bibbja taʼ Karm Żammit.

GĦALA GĦANDEK TUŻA L-​ISEM T’ALLA

6. Salm 83:19 (83:18, NW) x’jgħid dwar Jehovah, u għala għandna nużaw ismu?

⁶ L-​isem uniku t’Alla, Jehovah, iservi biex jiddistingwih mill-​allat l-​oħrajn kollha. Dak huwa għala dak l-​isem jidher daqshekk spiss fil-​Bibbja, speċjalment fit-​test Ebrajk tagħha. Bosta tradutturi jonqsu li jużaw l-​isem divin, imma Salm 83:19 [Salm 83:18, NW] jgħid b’mod ċar: “Biex jagħrfu li Jaħweh [“Jehovah,” KŻ] hu ismek, li int waħdek il-​Għoli fuq l-​art kollha.” Mela huwa xieraq għalina li nużaw l-​isem persunali t’Alla meta nitkellmu dwaru.

7. It-​tifsira taʼ l-​isem Jehovah x’tgħallimna dwar Alla?

⁷ L-​isem Jehovah huwa forma taʼ verb Ebrajk li jfisser “biex isir.” B’hekk, l-​isem t’Alla jfisser “Hu Jikkaġuna li Jsir.” Alla Jehovah b’dak jidentifika lilu nnifsu bħala l-​Wieħed il-​Kbir taʼ Skopijiet. Hu dejjem iġiegħel l-​iskopijiet tiegħu jsiru realtà. Dak Alla veru biss jistaʼ bi dritt iġorr dan l-​isem, għax il-​bnedmin qatt ma jistgħu jkunu ċerti li l-​pjanijiet tagħhom se jkollhom suċċess. (Ġakbu 4:13, 14) Jehovah waħdu jistaʼ jgħid: “Hekk jiġri minn kelmti: hija toħroġ minn fommi, . . . u ttemm dak li nkun bgħattha tagħmel.”—Isaija 55:11.

8. Liema skop ħabbar Jehovah permezz taʼ Mosè?

⁸ Il-​patrijarki Ebrej Abraham, Iżakk, u Ġakobb kollha kemm huma ‘sejħu isem il-​Mulej [“Jehovah,” NW],’ imma ma kinux jafu s-​sinjifikat sħiħ taʼ l-​isem divin. (Ġenesi 21:33; 26:25; 32:10 [32:9, NW]; Eżodu 6:3) Meta Jehovah iktar tard irrivela l-​iskop tiegħu biex jeħles lid-​dixxendenti tagħhom, l-​Iżraeliti, mill-​jasar fl-​Eġittu u jagħtihom “art tnixxi ħalib u għasel,” dan setaʼ deher impossibbli. (Eżodu 3:17) Minkejja dan, Alla enfasizza s-​sinjifikat dejjiemi taʼ ismu billi qal lill-​profeta tiegħu Mosè: “Hekk għandek tgħidilhom lil ulied Israel: ‘Jaħweh, Alla taʼ missirijietkom, Alla taʼ Abraham, Alla taʼ Iżakk, Alla taʼ Ġakobb, bagħatni għandkom.’ Dan ikun ism[i] għal dejjem u dan l-​isem ifakkarkom fija minn nisel għal nisel.”—Eżodu 3:15.

9. Farawni kif qiesu lil Jehovah?

⁹ Mosè talab lil Farawni, is-​sultan taʼ l-​Eġittu, biex iħalli lill-​Iżraeliti jmorru biex iqimu lil Jehovah fix-​xagħri. Imma Farawni, li hu nnifsu kien meqjus bħala alla u li qiem lil allat Eġizzjani oħrajn, wieġeb: “Min hu l-​Mulej [Jehovah], biex jien nismaʼ minn kliemu u nħalli lil Israel jitlaq? Il-​Mulej ma nafx min hu, u ’l Israel ma nħallihx jitlaq.”—Eżodu 5:1, 2.

10. Fl-​Eġittu tal-​qedem, Jehovah ħa liema azzjoni biex iwettaq l-​iskop tiegħu li involva l-​Iżraeliti?

¹⁰ Jehovah imbagħad ħa azzjoni progressiva biex iwettaq l-​iskop tiegħu, billi aġixxa f’armonija mat-​tifsir taʼ ismu. Ġab għaxar kastigi fuq l-​Eġizzjani tal-​qedem. L-​aħħar kastig qatel lil kull l-​ewwel imwieled taʼ l-​Eġittu, inkluż l-​iben tal-​kburi Farawni. Imbagħad l-​Eġizzjani kienu ħerqanin biex Iżrael jitlaq. Madankollu, xi Eġizzjani tant kienu impressjonati bil-​qawwa taʼ Jehovah li ngħaqdu maʼ l-​Iżraeliti f’li jitilqu mill-​Eġittu.—Eżodu 12:35-38.

11. Jehovah liema miraklu wettaq fil-​Baħar l-​Aħmar, u l-​għedewwa tiegħu x’ġew sforzati jirrikonoxxu?

¹¹ L-​istinat Farawni u l-​armata tiegħu, b’mijiet taʼ karrijiet tal-​gwerra, irħewlha biex jaqbdu mill-​ġdid lill-​irsiera tiegħu. Hekk kif l-​Eġizzjani resqu qrib, Alla mirakolożament fired il-​Baħar l-​Aħmar sabiex l-​Iżraeliti setgħu jaqsmu fuq art niexfa. Meta dawk li bdew jiġru warajhom rifsu l-​qiegħ tal-​baħar, Jehovah “xekkel ir-​roti tagħhom u bit-​tbatija, setgħu jmexxuhom.” Il-​gwerriera Eġizzjani għajtu: “Ħa naħarbu minn quddiem Israel, għaliex il-​Mulej qiegħed jiġġieled għalihom kontra l-​Eġizzjani!” Imma kien tard wisq. Il-​ħitan enormi taʼ ilma stabtu ’l isfel u “għarrqu l-​karrijiet u r-​rikkieba taʼ l-​eżerċtu kollu tal-​Fargħun.” (Eżodu 14:22-25, 28) Jehovah b’hekk għamel isem kbir ferm għalih innifsu u dik il-​ġrajja għadha ma ntesitx sal-​lum.—Ġożwè 2:9-11.

12, 13. (a) L-​isem t’Alla liema tifsira għandu għalina llum? (b) In-​nies x’għandhom bżonn jitgħallmu b’mod urġenti, u għala?

¹² L-​isem li Alla għamel għalih innifsu għandu tifsira kbira għalina llum. Ismu, Jehovah, qiegħed bħala garanzija li dak kollu li kien l-​iskop tiegħu li jagħmel hu se jikkaġuna li jseħħ. Dak jinkludi t-​twettiq taʼ l-​iskop oriġinali tiegħu li l-​art tagħna ssir ġenna. (Ġenesi 1:28; 2:8) Għal dak l-​għan, Alla se jelimina lill-​opponenti kollha tas-​sovranità tiegħu llum, għax hu stqarr: “[I]kunu jafu li jien il-​Mulej [Jehovah].” (Eżekjel 38:23) Imbagħad Alla se jwettaq il-​wegħda tiegħu biex jeħles lill-​adoraturi tiegħu għal ġo dinja ġdida taʼ tjieba.—2 Pietru 3:13.

¹³ Dawk kollha li jridu l-​favur t’Alla jridu jitgħallmu jsejħu ismu bil-​fidi. Il-​Bibbja twiegħed: “Kull min isejjaħ isem il-​Mulej [Jehovah] isalva.” (Rumani 10:13) Iva, l-​isem Jehovah għandu tifsir sinjifikanti ferm. Li ssejjaħ lil Jehovah bħala Alla tiegħek u l-​Ħellies tiegħek jistaʼ jwasslek għal hena bla tarf.

KWALITAJIET TAʼ DAK ALLA VERU

14. Il-​Bibbja liema kwalitajiet bażiċi t’Alla tenfasizza?

¹⁴ Studju dwar il-​ħelsien taʼ Iżrael mill-​Eġittu jenfasizza erbaʼ kwalitajiet bażiċi li Alla jippossiedi f’bilanċ perfett. Il-​modi li bihom ittratta maʼ Farawni rrivelaw il-​qawwa taʼ l-​għaġeb tiegħu. (Eżodu 9:16) Il-​mod kapaċi li bih Alla ttratta maʼ dik is-​sitwazzjoni kkumplikata wera l-​għerf inkomparabbli tiegħu. (Rumani 11:33) Hu rrivela l-​ġustizzja tiegħu f’li esegwixxa l-​kastig fuq l-​opponenti u l-​oppressuri stinati tal-​poplu tiegħu. (Dewteronomju 32:4) Kwalità pre-eminenti t’Alla hija l-​imħabba. Jehovah wera mħabba li tispikka billi wettaq il-​wegħda tiegħu rigward id-​dixxendenti t’Abraham. (Dewteronomju 7:8) Hu wera wkoll imħabba billi ħalla lil xi Eġizzjani jabbandunaw l-​allat foloz u jibbenefikaw bil-​kbir billi jieħdu l-​waqfa tagħhom favur dak l-​uniku Alla veru.

15, 16. Alla b’liema modi wera mħabba?

¹⁵ Hekk kif taqra l-​Bibbja, se tinnota li l-​imħabba hija l-​attribut prinċipali t’Alla, u hu juriha b’ħafna modi. Per eżempju, kien sforz l-​imħabba li hu sar Ħallieq u għall-​ewwel darba qasam il-​ferħ tal-​ħajja maʼ ħlejjaq spirti. Dawk il-​mijiet taʼ miljuni t’anġli jħobbu lil Alla u jfaħħruh. (Ġob 38:4, 7; Danjel 7:10) Alla wera wkoll l-​imħabba f’li ħalaq l-​art u f’li ppreparaha għal eżistenza umana hienja.—Ġenesi 1:1, 26-28; Salm 115:16.

¹⁶ Aħna nibbenefikaw mill-​imħabba t’Alla b’modi wisq numerużi biex insemmuhom. Per eżempju, Alla b’imħabba għamel lill-​iġsma tagħna b’mod tant meraviljuż li nistgħu ngawdu l-​ħajja. (Salm 139:14) L-​imħabba tiegħu hija murija f’li hu jipprovdi ‘x-​xita mis-​sema u l-​frott fi żmienu, u hekk ixebbagħna bl-​ikel u jimlielna qlubna bil-​hena.’ (Atti 14:17) Alla saħansitra “jtellaʼ x-​xemx tiegħu sew fuq il-​ħżiena u sew fuq it-​tajbin, u jniżżel ix-​xita sew fuq min hu tajjeb u min m’huwiex.” (Mattew 5:45) L-​imħabba tqanqal ukoll lill-​Ħallieq tagħna biex jgħinna niksbu l-​għarfien dwar Alla u naqduh henjin bħala l-​adoraturi tiegħu. Tabilħaqq, “Alla hu mħabba.” (1 Ġwann 4:8) Imma hemm wisq iktar fil-​personalità tiegħu.

“ALLA LI JAGĦDER U JĦENN”

17. X’nitgħallmu dwar Alla f’​Eżodu 34:6, 7?

¹⁷ Wara li l-​Iżraeliti qasmu l-​Baħar l-​Aħmar, kien għadhom jeħtieġu jsiru jafu lil Alla aħjar. Mosè ħass din il-​ħtieġa u talab: “Jekk jien tassew sibt ħniena quddiemek, għallimni triqatek, biex nagħarfek u nsib ħniena quddiemek.” (Eżodu 33:13) Mosè sar jaf lil Alla aħjar malli samaʼ d-​dikjarazzjoni t’Alla stess: “Jaħweh! Jaħweh! Alla li jagħder u jħenn; tqil biex jagħdab u kbir fit-​tjieba u l-​fedeltà. Iħares it-​tjieba għal elf ġenerazzjoni u jaħfer il-​ħażen, id-​dnub u l-​ħtija; imma ma jħalli xejn għaddej.” (Eżodu 34:6, 7) Alla jibbilanċja l-​imħabba tiegħu bil-​ġustizzja, billi ma jipproteġix lil dawk li jidinbu minn jeddhom mill-​konsegwenzi taʼ l-​għemil żbaljat tagħhom.

18. Jehovah kif ta prova li hu mimli ħniena?

¹⁸ Bħalma sar jaf Mosè, Jehovah juri ħniena. Persuna mimlija ħniena tħoss għal dawk li jsofru u tipprova ġġibilhom serħan. B’hekk Alla wera mogħdrija għall-​umanità billi għamel provvediment għal serħan permanenti mis-​sofferenza, mard, u mewt. (Apokalissi 21:3-5) Adoraturi t’Alla jistgħu jġarrbu gwajiet minħabba l-​kundizzjonijiet f’din id-​dinja mill-​agħar, jew jistgħu jaġixxu bla għaqal u jinqalgħalhom l-​inkwiet. Imma jekk bl-​umiltà jduru lejn Jehovah għall-​għajnuna, hu se jfarraġhom u jgħinhom. Għala? Għaliex hu bil-​ħniena kollha jimpurtah b’mod teneru mill-​adoraturi tiegħu.—Salm 86:15; 1 Pietru 5:6, 7.

19. Għala nistgħu ngħidu li Alla hu grazzjuż?

¹⁹ Bosta nies fl-​awtorità jittrattaw lil oħrajn bl-​aħrax. F’kuntrast, kemm hu grazzjuż Jehovah lejn il-​qaddejja umlin tiegħu! Għalkemm hu l-​ogħla awtorità fl-​univers, juri qalb tajba li tispikka b’mod ġenerali maʼ l-​umanità kollha. (Salm 8:4, 5 [8:3, 4, NW]; Luqa 6:35) Jehovah hu grazzjuż ukoll maʼ individwi, billi jwieġeb it-​talbiet speċifiċi tagħhom għal favur. (Eżodu 22:25, 26 [22:26, 27, NW]; Luqa 18:13, 14) M’għandniex xi ngħidu, Alla m’hu obbligat li juri favur jew ħniena maʼ ħadd. (Eżodu 33:19) Għalhekk, għandna bżonn nuru apprezzament profond għall-​ħniena u l-​ħlewwa t’Alla.—Salm 145:1, 8.

BIL-​MOD BIEX JIRRABJA, IMPARZJALI, U TWAJJEB

20. Liema ħaġa turi li Jehovah hu kemm bil-​mod biex jirrabja u kemm imparzjali?

²⁰ Jehovah bil-​mod biex jirrabja. Madankollu, dan ma jfissirx li hu ma jiħux azzjoni, għax hekk għamel meta qered lill-​istinat Farawni u l-​armata tiegħu fil-​Baħar l-​Aħmar. Jehovah hu wkoll imparzjali. Għalhekk, il-​poplu ffavorit tiegħu, l-​Iżraeliti, eventwalment tilfu l-​favur tiegħu minħabba l-​ħażen persistenti tagħhom. Alla jaċċetta bħala l-​adoraturi tiegħu nies minn kull ġens, imma dawk biss li jikkonformaw mal-​mogħdijiet taʼ tjieba tiegħu.—Atti 10:34, 35.

21. (a) Apokalissi 15:2-4 x’jgħallimna dwar Alla? (b) Liema ħaġa se tagħmilha iktar faċli għalina biex nagħmlu dak li Alla jgħid li huwa sewwa?

²¹ Il-​ktieb Bibliku t’Apokalissi jenfasizza l-​importanza li nitgħallmu dwar “il-​ġudizzji” t’Alla. Dan jgħidilna li ħlejjaq tas-​sema jkantaw: “Kbar u taʼ l-​għaġeb l-​għemejjel tiegħek, Mulej, Alla li tistaʼ kollox; ġusti u veri t-​triqat tiegħek, Sultan tal-​ġnus. Min ma jibżax minnek, Mulej, u ma jsebbaħx lil ismek? Għax int waħdek qaddis; il-​ġnus kollha jiġu u jinxteħtu quddiemek iqimuk, għax il-​ġudizzji tiegħek intwerew.” (Apokalissi 15:2-4) Aħna nuru biżaʼ bnin taʼ Jehovah jew reverenza għalih, billi nikkonformaw maʼ dak li hu jgħid li huwa sewwa. Dan jintgħamel eħfef billi nfakkru lilna nfusna dwar l-​għerf u l-​imħabba t’Alla. Il-​kmandi kollha tiegħu huma għall-​ġid tagħna.—Isaija 48:17, 18.

“ALLA TAGĦNA L-​MULEJ . . . WAĦDU”

22. Dawk li jaċċettaw il-​Bibbja għala ma jqimux Trinità?

²² L-​Eġizzjani tal-​qedem qiemu ħafna allat, imma Jehovah hu ‘Alla għajjur [“li jesiġi devozzjoni esklussiva,” NW].’ (Eżodu 20:5) Mosè fakkar lill-​Iżraeliti li “Alla tagħna l-​Mulej [Jehovah], il-​Mulej waħdu.” (Dewteronomju 6:4) Ġesù Kristu rrepeta dak il-​kliem. (Mark 12:28, 29) Għalhekk, dawk li jaċċettaw il-​Bibbja bħala l-​Kelma t’Alla ma jqimux Trinità li tikkonsisti fi tliet persuni jew allat f’wieħed. Fil-​fatt, il-​kelma “Trinità” lanqas biss tidher fil-​Bibbja. Dak Alla veru hu Persuna waħda, separat minn Ġesù Kristu. (Ġwann 14:28; 1 Korintin 15:28) L-​ispirtu qaddis t’Alla m’huwiex persuna. Huwa l-​forza attiva taʼ Jehovah, użata minn Dak li Jistaʼ Kollox biex iwettaq l-​iskopijiet tiegħu.—Ġenesi 1:2; Atti 2:1-4, 32, 33; 2 Pietru 1:20, 21.

23. (a) Imħabbtek lejn Alla kif se tikber? (b) Ġesù x’qal dwar li wieħed iħobb lil Alla, u x’għandna bżonn nitgħallmu dwar Kristu?

²³ Meta tikkunsidra kemm Jehovah hu taʼ l-​għaġeb, ma taqbilx int li jixraqlu l-​qima tiegħek? Hekk kif tistudja l-​Kelma tiegħu, il-​Bibbja, se ssir tafu aħjar u se titgħallem dak li jirrikjedi minnek għall-​ġid etern u l-​hena tiegħek. (Mattew 5:3, 6) Barra minn dan, l-​imħabba tiegħek għal Alla se tikber. Dak huwa xieraq, għax Ġesù qal: “Int għandek tħobb lill-​Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha, b’ruħek kollha, b’moħħok kollu, u bil-​qawwa tiegħek kollha.” (Mark 12:30) Ovvjament, Ġesù kellu mħabba bħal din għal Alla. Imma l-​Bibbja x’tirrivela dwar Ġesù Kristu? X’inhu l-​irwol tiegħu fl-​iskop taʼ Jehovah?

ITTESTJA L-​GĦARFIEN TIEGĦEK

X’inhu l-​isem t’Alla, u kemm spiss huwa wżat fl-​Iskrittura Ebrajka?

Għala għandek tuża l-​isem t’Alla?

Liema kwalitajiet t’Alla Jehovah jappellaw speċjalment għalik?

[Stampa f’paġna 29]

Kemm tafu sewwa lill-​Ħallieq taʼ l-​affarijiet kollha?