အခန်း တစ်

ဘုရားသခင်၏ ပရောဖက်တစ်ပါး လူသားများအတွက် အလင်း သယ်ဆောင်

၁၊ ၂။ မျက်မှောက်ခေတ် အဘယ်အခြေအနေများက များစွာသောသူတို့ကို အလွန် စိုးရိမ်ပူပန်စေသနည်း။

လူ့ကြိုးစားအားထုတ်မှုများ အရာရာ အောင်မြင်နေပုံရသည့် ခေတ်ကာလတွင် ကျွန်ုပ်တို့ အသက်ရှင်နေကြသည်။ အာကာသသို့ ခရီးသွားခြင်း၊ ကွန်ပျူတာ နည်းပညာရပ်၊ မျိုးရိုးဗီဇ ပြုပြင်မှု အင်ဂျင်နီယာ ပညာရပ်နှင့် အခြားသိပ္ပံဆန်းသစ် တီထွင်မှုများက လူသားမျိုးနွယ်အတွက် အသက် ပို၍ပင် ရှည်လာနိုင်သည့်—သာ၍ ကောင်းသော အသက်တာ မျှော်လင့်ချက်၊ အလားအလာအသစ်များ ရှိလာစေခဲ့သည်။

^၂ ထိုကဲ့သို့သော တိုးတက်မှုများက သင့်အိမ်တံခါးကို သော့မခတ်ဘဲ ထား၍ ရစေသလော။ ယင်းတို့က စစ်၏ အန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးစေခဲ့ပြီလော။ ရောဂါဘယ ကင်းဝေးစေခဲ့ပြီလော သို့မဟုတ် ချစ်မြတ်နိုးသူများ သေဆုံးခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည့် ဝမ်းနည်းကြေကွဲမှုကို ဖယ်ရှားပေးခဲ့ပြီလော။ ဝေးလေစွ! လူ့တိုးတက်မှုများသည် အံ့သြဖွယ် ဖြစ်နိုင်သော်လည်း အကန့်အသတ်ဖြင့် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့စောင့်ကြည့်ရေး အဖွဲ့၏ အစီရင်ခံချက်၌ ဤသို့ ဖော်ပြထား၏– “ကျွန်ုပ်တို့သည် လကမ္ဘာသို့ မည်သို့ သွားရန်၊ ပိုမိုအစွမ်းထက်သော စီလီကွန် ချစ်(ပ်)များ ပြုလုပ်ပုံနှင့် လူသားမျိုးရိုးဗီဇ အစားထိုးပုံတို့ကို ဖန်တီးတီထွင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် လူသန်းပေါင်းတစ်ထောင်အတွက် သန့်ရှင်းသောရေ ရရှိရန်၊ ထောင်နှင့်ချီသော မျိုးစိတ်များ မျိုးသုန်းမှုနှုန်း ကျဆင်းစေရန်၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကို မပျက်ယွင်းစေဘဲ ကျွန်ုပ်တို့၏ စွမ်းအင်လိုအပ်ချက်ကို ပြည့်မီရန်တို့အတွက် ယခုထိတိုင် မစွမ်းဆောင်နိုင်သေးချေ။” များစွာသောသူတို့သည် အနာဂတ်ကို စိုးရိမ်စိတ်ဖြင့် ရှုမျှော်နေကြကာ နှစ်သိမ့်မှုနှင့် မျှော်လင့်ချက်အတွက် မည်သည့်အရာကို အားကိုးရမည်ကို မသေမချာ ဖြစ်နေကြခြင်းအား သဘောပေါက်နိုင်ပါသည်။

၃။ ဘီ.စီ.အီး. ရှစ်ရာစုအတွင်း ယုဒပြည်တွင် အဘယ် အခြေအနေ ရှိသနည်း။

^၃ ယနေ့ ကျွန်ုပ်တို့ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသော အခြေအနေသည် ဘီ.စီ.အီး. ရှစ်ရာစုအတွင်းရှိ ဘုရားသခင့် လူမျိုးတော် ရင်ဆိုင်ရသည့် အခြေအနေနှင့် ဆင်တူသည်။ ထိုအချိန်က ယုဒပြည်သူပြည်သားများထံ သူတို့ အမှန်တကယ် လိုအပ်နေသည့် နှစ်သိမ့်မှု ပေးသော သတင်းတစ်ခု ပို့ရန် မိမိ၏ကျွန် ဟေရှာယကို ဘုရားသခင် မိန့်မှာခဲ့သည်။ ကသောင်းကနင်းနိုင်သော အဖြစ်အပျက်များက လူမျိုးတော်ကို လှုပ်ခါစေခဲ့သည်။ မကြာမီ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော အာရှုရိ အင်ပါယာသည် ပြည်တော်ကို ခြိမ်းခြောက်ကာ လူများစွာကို ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်စေမည်။ ဘုရားသခင့် လူမျိုးသည် ကယ်တင်ခြင်းအတွက် မည်သည့်နေရာကို မျှော်ကိုးကြမည်နည်း။ သူတို့၏ နှုတ်ခမ်းဖျားတွင် ယေဟောဝါ၏ နာမတော် ရှိသော်လည်း သူတို့သည် လူများကို ပိုကိုးစားလိုကြသည်။—၄ ဓမ္မရာဇဝင် ၁၆:၇; ၁၈:၂၁။

မှောက်မိုက်အတွင်း အလင်း ထွန်းလင်းခြင်း

၄။ ဟေရှာယသည် အဘယ် သတင်းနှစ်ခုကို ကြွေးကြော်ရန် မိန့်မှာခံခဲ့ရသနည်း။

^၄ ယုဒလူမျိုး၏ ပုန်ကန်သော လမ်းစဉ်ကြောင့် ယေရုရှလင်သည် ဖျက်ဆီးခံရမည် ဖြစ်ကာ ယုဒပြည်သူပြည်သားများသည် ဗာဗုလုန်သို့ သုံ့ပန်းအဖြစ် ခေါ်ဆောင်ခံရမည်။ မှန်ပါသည်၊ အမှောင်လွှမ်းသော ကာလ ရောက်လာမည်။ ယေဟောဝါသည် မိမိ၏ ပရောဖက် ဟေရှာယအား ဤဘေးဒုက္ခအကြောင်း ကြိုဟောရန် မိန့်မှာခဲ့ပြီး သတင်းကောင်းကို ကြေညာရန်လည်း ကိုယ်တော် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ အနှစ် ၇၀ ပြည်နှင်ဒဏ် ခံရပြီးနောက် ဂျူးလူမျိုးသည် ဗာဗုလုန်မှ လွတ်မြောက်မည် ဖြစ်သည်! ရွှင်လန်းဝမ်းမြောက်နေသော အကြွင်းအကျန်သည် ဇိအုန်မြို့သို့ ပြန်လာကြပြီး ထိုနေရာ၌ စစ်မှန်သော ဝတ်ပြုရေးကို ပြန်လည်တည်ထောင်ခွင့် ရကြမည်။ ဤဝမ်းမြောက်ဖွယ် သတင်းနှင့်၊ ယေဟောဝါသည် မိမိ၏ ပရောဖက်အားဖြင့် မှောင်မိုက်တွင် အလင်း ထွန်းလင်းစေခဲ့သည်။

၅။ ယေဟောဝါသည် မိမိ၏ ရည်ရွယ်ချက်များကို အဘယ်ကြောင့် ဤမျှတိုင် ကြို၍ ဖော်ပြခဲ့ရသနည်း။

^၅ ဟေရှာယက မိမိ၏ ပရောဖက်ပြုချက်များကို မှတ်တမ်းတင်ပြီး ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော် ကြာပြီးသည့်အထိ ယုဒပြည် ဖျက်ဆီးခြင်း မခံခဲ့ရပါ။ သို့ဖြစ်လျှင် ယေဟောဝါသည် မိမိ၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို အဘယ်ကြောင့် ဤမျှ အလှမ်းဝေးဝေး ကြို၍ ဖော်ပြခဲ့သနည်း။ ပရောဖက်ပြုချက်များ ပြည့်စုံချိန်လောက်တွင် ဟေရှာယ၏ ကြေညာချက်ကို ကိုယ်တိုင် ကြားခဲ့သူများ သေဆုံးခဲ့သည်မှာ ကြာနေခဲ့မည် မဟုတ်လော။ မှန်ပါသည်။ သို့တိုင် ဟေရှာယအား ယေဟောဝါ ဖွင့်ပြတော်မူခဲ့သည့် ကျေးဇူးကြောင့် ဘီ.စီ.အီး. ၆၀၇၊ ယေရုရှလင်မြို့ ဖျက်ဆီးခံရချိန်တွင် သက်ရှိထင်ရှား ရှိနေသူများတွင် ရေးသားထားသော ဟေရှာယ၏ ပရောဖက်ပြုချက် မှတ်တမ်းတစ်ခု ရရှိထားခဲ့ကြပေမည်။ ယင်းက ယေဟောဝါသည် “အဦးမှစ၍ အဆုံးတိုင်အောင်လည်းကောင်း၊ ရှေးကာလမှစ၍ မဖြစ်သေးသော အမှုအရာတို့ကိုလည်းကောင်း ဖော်ပြ” တော်မူသောအရှင် ဖြစ်ကြောင်း မငြင်းဆိုနိုင်သော သာဓက ဖြစ်စေမည်။—ဟေရှာယ ၄၆:၁၀; ၅၅:၁၀၊ ၁၁။

၆။ ယေဟောဝါသည် လူသား ကြိုတင်ခန့်မှန်းသူ အားလုံးထက် သာလွန်သည့် နည်းအချို့ကား အဘယ်နည်း။

^၆ ယေဟောဝါ တစ်ပါးတည်းသာ ယင်းကဲ့သို့ ပြောဆိုနိုင်ခွင့် ရှိသည်။ လူတစ်ဦးသည် လက်ရှိ နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် လူမှုရေး အခြေအနေဆိုင်ရာ မိမိ၏ နားလည်သဘောပေါက်မှုပေါ် အခြေခံကာ မဝေးသော အနာဂတ်ကို ကြိုပြောနိုင်ကြပေမည်။ သို့သော် ယေဟောဝါ တစ်ပါးတည်းသာ အလှမ်းဝေးသော အနာဂတ်၌ပင် မည်သည့်အချိန်တွင်မဆို အဘယ်အရာ ဖြစ်ပျက်မည်ကို သေချာပေါက် ကြိုမြင်နိုင်တော်မူ၏။ မိမိ၏ ကျေးကျွန်များကိုလည်း အဖြစ်အပျက်များ မဖြစ်မီ အချိန်ကြာမြင့်စွာကတည်းက ကြိုဟောရန် ကိုယ်တော် တန်ခိုးပေးနိုင်တော်မူသည်။ သမ္မာကျမ်းစာ၌ ဤသို့ ဆိုထား၏– “အရှင်ထာဝရဘုရားသည် မိမိကျွန် ပရောဖက်တို့အား မဖော်မပြဘဲ အဘယ်အမှုကိုမျှ စီရင်တော်မမူ။”—အာမုတ် ၃:၇။

“ဟေရှာယ” ဘယ်နှစ်ဦး ရှိသနည်း

၇။ ကျမ်းပညာရှင်များစွာသည် ဟေရှာယကျမ်း၏ ကျမ်းရေးသူနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သို့ စောဒကတက်ခဲ့ကြသနည်း၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။

^၇ ပရောဖက်ပြုချက်ဆိုင်ရာ အရေးကိစ္စသည် ဟေရှာယကျမ်းရေးသူနှင့်ပတ်သက်၍ ကျမ်းပညာရှင်များစွာကို စောဒကတက်စေခဲ့သည့် အကြောင်းတစ်ရပ် ဖြစ်သည်။ ထိုဝေဖန်သူများက ကျမ်း၏ အနောက်ပိုင်းသည် ဗာဗုလုန်၌ ပြည်နှင်ခံရချိန်အတွင်း သို့မဟုတ် ယင်းနောက်ပိုင်းအချိန် ဖြစ်သော ဘီ.စီ.အီး. ခြောက်ရာစုတွင် အသက်ရှင်ခဲ့သူတစ်ဦး ရေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ရမည်ဟု ဇွတ်ငြင်းကြသည်။ သူတို့၏ အဆိုအရ ယုဒပြည် သိမ်းရုံးဖျက်ဆီးခံရခြင်း ပရောဖက်ပြုချက်များသည် ပြည့်စုံပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ရေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သောကြောင့် တင်ကူးဟောကြားချက် လုံးဝ မဟုတ်ပါ။ ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၄၀ နောက်ပိုင်းတွင် ဗာဗုလုန်အား တန်ခိုးကြီးနေသော အာဏာစက် ဖြစ်ပြီးနေဘိသကဲ့သို့၊ ဣသရေလလူမျိုးကိုလည်း ထိုနေရာတွင်ရှိ သုံ့ပန်းများအလား ဖော်ပြထားသည်ကိုလည်း ထိုဝေဖန်သူများ သတိပြုမိကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဟေရှာယကျမ်း အနောက်ပိုင်းကို မည်သူပင် ရေးပါစေ ထိုခုနှစ်သက္ကရာဇ်—ဘီ.စီ.အီး. ခြောက်ရာစုအတွင်း ရေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်ရမည်ဟု သူတို့ ဆင်ခြင်ကြသည်။ ထိုသို့ ဆင်ခြင်ရန် ခြေမြစ်ခိုင်လုံပါသလော။ လုံးဝ မခိုင်လုံပါ!

၈။ ဟေရှာယကျမ်း၏ ကျမ်းရေးသူနှင့်ပတ်သက်၍ အဘယ်အချိန်တွင် စတင် သံသယဖြစ်လာခဲ့ကြသနည်း၊ မည်သို့ ပျံ့နှံ့ခဲ့သနည်း။

^၈ စီ.အီး. ၁၂ ရာစု ရောက်မှသာ ဟေရှာယကျမ်းရေးသူနှင့်ပတ်သက်၍ စောဒကတက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဂျူးလူမျိုး ဋီကာဆရာ အီဘရာဟံ အင် အေးဇရကြောင့် စောဒကတက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ “ဒုတိယပိုင်း ဖြစ်သော အခန်းကြီး ၄၀ မှစ၍ နောက်ပိုင်းသည် ဗာဗုလုန်တွင် ပြည်နှင်ခံရချိန်အတွင်းနှင့် ဇိအုန်သို့ ပြန်သည့် အစောပိုင်းကာလတွင် အသက်ရှင်ခဲ့သူ ပရောဖက်တစ်ဦး၏ ပြုစုရေးသားချက် ဖြစ်သည်ဟု [အီဘရာဟံ အင် အေးဇရ] ၏ ဟေရှာယကျမ်း အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ချက် စာအုပ်၌ ဖော်ပြထား” ကြောင်း ဂျူးဒေးယကား စွယ်စုံကျမ်းက ဆိုသည်။ ဟေရှာယ အနက်ဖွင့်ကျမ်းကို ၁၇၇၅ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ၁၇၈၉ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအကြိမ် ထုတ်ဝေခဲ့သူ ဂျာမန်လူမျိုး ကျမ်းပညာရှင် ဂျော်နသန် ခရစ်စတိုဖာ ဒိုးဒါလင် အပါအဝင် အခြားကျမ်းပညာရှင်များစွာတို့က အင် အေးဇရ၏ အယူအဆများကို ၁၈ နှင့် ၁၉ ရာစုနှစ်များအတွင်း လက်ခံယူခဲ့ကြသည်။ ရာစုနှစ်သစ် သမ္မာကျမ်းစာဋီကာစာအုပ်၌ ဤသို့ ဆိုထား၏– ဟေရှာယကျမ်း အခန်းကြီး ၄၀–၆၆ တွင် ပါသော ပရောဖက်ပြုချက်များသည် ရှစ်ရာစုမှ ပရောဖက် ဟေရှာယ၏ စကားများ မဟုတ်ဘဲ နောက်ပိုင်းအချိန်တွင် ပေါ်လာသူတစ်ဦး၏ စကားများ ဖြစ်သည်ဟူသော ဒိုးဒါလင် တင်သွင်းသည့် အယူအဆကို ယခု ရှေးအစဉ်အလာ လိုက်သော ကျမ်းပညာရှင်များမှလွဲ၍ ကျန်အားလုံးက လက်ခံကြသည်။”

၉။ (က) ဟေရှာယကျမ်းသည် မည်သို့ ခွဲစိတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသနည်း။ (ခ) ဟေရှာယကျမ်း၏ ကျမ်းရေးသူနှင့်ပတ်သက်သော အချေအတင် ငြင်းခုံမှုကို ကျမ်းစာဋီကာဆရာတစ်ဦး မည်သို့ အကျဉ်းချုံးဖော်ပြသနည်း။

^၉ သို့ရာတွင် ဟေရှာယကျမ်းရေးသူနှင့်ပတ်သက်သော စောဒကတက်မှုသည် ဤမျှနှင့် မပြီးပြတ်ခဲ့ပါ။ ဒုတိယ ဟေရှာယ—သို့မဟုတ် ဂျူတာရို-ဟေရှာယနှင့်ပတ်သက်သည့် သီအိုရီက တတိယမြောက် ကျမ်းရေးသူ ရှိနိုင်သည်ဟူသော ယူဆချက်ကို မွေးထုတ်ပေးလိုက်ပြန်သည်။a ထို့နောက် ဟေရှာယကျမ်းကို ထပ်၍ ခွဲစိတ်ခဲ့ကြသည်၊ ကျမ်းပညာရှင်တစ်ဦးက အခန်းကြီး ၁၅ နှင့် ၁၆ သည် အမည်မသိ ပရောဖက်တစ်ဦး ရေးသည်ဟု ယူမှတ်စဉ် အခန်းကြီး ၂၃ မှ ၂၇ ကို ရေးသူအား နောက်တစ်ဦးက စောဒကတက်ပြန်သည်။ နောက်တစ်ဦးက အခန်းကြီး ၃၄ နှင့် ၃၅ တွင် တွေ့ရသော စကားများကို ဟေရှာယ ရေးခဲ့ခြင်း မဖြစ်နိုင်ဟု ထပ်၍ ဆိုပြန်သည်။ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အကြောင်းမှာ ရှစ်ရာစုမှ ဟေရှာယ မဟုတ်ဘဲ အခြားသူတစ်ယောက်ယောက် ရေးသည်ဟု ယူမှတ်ထားပြီး ဖြစ်သည့် အခန်းကြီး ၄၀ မှ ၆၆ တွင် တွေ့ရသော အကြောင်းအရာနှင့် အလွန် ဆင်တူသောကြောင့် ဖြစ်သည်! ယင်းကဲ့သို့ ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်ပုံ၏ ရလဒ်ကို သမ္မာကျမ်းစာ ဋီကာဆရာ ချားလ်စ် စီ. တာရေက ဤသို့ အကျဉ်းချုံး ဖော်ပြ၏။ “တစ်ချိန်က အရေးပါခဲ့သော ‘ပြည်နှင်ခံရခြင်းဆိုင်ရာ ပရောဖက်ပြုချက်ကျမ်း’ သည် အလွန် သေးသိမ်အရေးမပါသောအဖြစ်သို့ ရောက်သွားပြီး ဖရိုဖရဲ အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာ ဖြစ်သွားသည်။” သို့ရာတွင် ဟေရှာယကျမ်းနှင့်ပတ်သက်၍ ထိုကဲ့သို့ ခွဲစိတ်ခြင်းကို ကျမ်းပညာရှင်အားလုံးက လက်ခံသည် မဟုတ်ပါ။

ကျမ်းရေးသူတစ်ဦးတည်း ဖြစ်ကြောင်း အထောက်အထား

၁၀။ ဟေရှာယကျမ်းကို တစ်ဦးတည်း ရေးကြောင်း ဖော်ပြသည့် အသုံးအနှုန်း ရှေ့နောက်ညီညွတ်မှုဆိုင်ရာ ဥပမာတစ်ခုကို ပေးပါ။

^၁၀ ဟေရှာယကျမ်းသည် ကျမ်းရေးသူတစ်ဦးတည်း၏ လက်ရာ ဖြစ်ကြောင်း အတည်ယူရန် ခိုင်လုံသော အကြောင်းပြချက် ရှိသည်။ အထောက်အထားတစ်ခုမှာ စကားအသုံးအနှုန်း ရှေ့နောက်ညီညွတ်မှုနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ဥပမာ၊ “ဣသရေလအမျိုး၏ သန့်ရှင်းသောအရှင်” ဟူသော စကားစုကို ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၁ မှ ၃၉ တွင် ၁၂ ကြိမ် တွေ့ရပြီး ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၄၀ မှ ၆၆ တွင် ၁၃ ကြိမ် တွေ့ရသည်၊ ယေဟောဝါနှင့်ပတ်သက်၍ ဤကဲ့သို့ ပြောဆိုသုံးနှုန်းခြင်းကို ကျန်ဟေဗြဲကျမ်းစောင်များတွင် ၆ ကြိမ်သာ တွေ့ရသည်။ မကြာခဏ သုံးပြီးသား စကားအသုံးအနှုန်းကို အထပ်ထပ် အသုံးပြုခြင်းက ဟေရှာယ ကျမ်းရေးသူ တစ်ဦးတည်း ဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။

၁၁။ ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၁ မှ ၃၉ နှင့် ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၄၀ မှ ၆၆ အကြား အဘယ် ဆင်တူချက်များ ရှိသနည်း။

^၁၁ ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၁ မှ ၃၉ နှင့် အခန်းကြီး ၄၀ မှ ၆၆ အကြားတွင် အခြားဆင်တူချက်များ ရှိသည်။ အပိုင်းနှစ်ခုစလုံးတွင် သားဖွားခြင်း ဝေဒနာ ခံစားရသော အမျိုးသမီးတစ်ဦးအကြောင်းနှင့် “လမ်း” သို့မဟုတ် “လမ်းမကြီး” ကဲ့သို့သော သုံးပြီးသား ထူးခြားသည့် တင်စားချက် အသုံးအနှုန်းများကို ထပ်တလဲလဲ သုံးထားသည်။b “ဇိအုန်” ဟူသော စကားလုံးကိုလည်း အထပ်ထပ် သုံးထားရာ အခန်းကြီး ၁ မှ ၃၉ တွင် ၂၉ ကြိမ်နှင့် အခန်းကြီး ၄၀ မှ ၆၆ တွင် ၁၈ ကြိမ် ပါရှိသည်။ အမှန်တွင်၊ ဇိအုန်ဟူသော စကားလုံးကို အခြားကျမ်းစောင်များထက် ဟေရှာယကျမ်းတွင် ပို၍ ရည်ညွှန်းဖော်ပြသည်! ထိုသို့သော အထောက်အထားများနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာ စံတင်ကျမ်းစာစွယ်စုံကျမ်းက ဤသို့ မှတ်ချက်ချ၏– “ဤကျမ်းကို ဇာတ်ကောင်တစ်ဦးတည်းက ရေးကြောင်း ထင်ရှားရာ” ကျမ်းရေးသူ နှစ်ဦး၊ သုံးဦး သို့မဟုတ် ထိုထက်များသောသူတို့က ရောရေးခဲ့မည်ဆိုလျှင် “ယင်းကို ရှင်းပြဖို့ ခက်မည်။”

၁၂၊ ၁၃။ ခရစ်ယာန် ဂရိကျမ်းစာစောင်များက ဟေရှာယကျမ်းသည် ကျမ်းရေးသူတစ်ဦး၏ လက်ရာ ဖြစ်ကြောင်း မည်သို့ ဖော်ပြသနည်း။

^၁၂ ဟေရှာယကျမ်းကို တစ်ဦးတည်းသာ ရေးကြောင်း အခိုင်မာဆုံး အထောက်အထားကို မှုတ်သွင်းခံ ခရစ်ယာန် ဂရိကျမ်းစောင်များတွင် တွေ့ရသည်။ ယင်းတို့က ပထမရာစု ခရစ်ယာန်များသည် ဟေရှာယကျမ်းအား ကျမ်းရေးသူ တစ်ဦးတည်း၏ လက်ရာ ဖြစ်သည်ကို ယုံကြည်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသည်။ ဥပမာ၊ အဲသယောပိ အမတ်တစ်ဦးသည် ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၅၃ တွင် ယခု တွေ့ရသော အကြောင်းအရာကို ဖတ်နေသည်ဟု လုကာက ဖော်ပြ၏၊ ဤအပိုင်းကို ရေးသူမှာ မျက်မှောက်ခေတ် ဝေဖန်ရေးသမားများက ဂျူထရို-ဟေရှာယဟု ယူမှတ်ကြသည်။ သို့ရာတွင် လုကာက အဲသယောပိ အမျိုးသားသည် “ပရောဖက် ဟေရှာယ၏ ကျမ်းစာကို ဖတ်လေ၏” ဟု ဆိုထားသည်။—တမန်တော် ၈:၂၆-၂၈။

^၁၃ ထို့ပြင် နှစ်ခြင်းဆရာ ယောဟန်၏ ဓမ္မအမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ယနေ့အချိန်တွင် ဟေရှာယ ၄၀:၃ ၌ တွေ့ရသော ပရောဖက်ပြုချက် စကားများ ပြည့်စုံပုံကို ရှင်းပြသော ခရစ်ဝင်ကျမ်းရေးသူ မဿဲကိုလည်း သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ မည်သူ၏ ပရောဖက်ပြုချက်ဟု မဿဲ ယူမှတ်သနည်း။ အမည်မသိရသော ဂျူထရို-ဟေရှာယလော။ မဟုတ်ပါ၊ ကျမ်းရေးသူကို “ပရောဖက် ဟေရှာယ” အဖြစ် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ဖော်ပြထား၏။c (မဿဲ ၃:၁-၃) အခြားတစ်ကြိမ်တွင်မူ၊ ယေရှုသည် ယခုတွင် ဟေရှာယ ၆၁:၁ ၌ တွေ့ရသော စကားများကို ကျမ်းလိပ်တစ်ခုမှ ဖတ်ပြသည်။ ထိုမှတ်တမ်းနှင့်ပတ်သက်၍ လုကာက “ပရောဖက် ဟေရှာယ၏ ကျမ်းစာကို ပေးသည်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။ (လုကာ ၄:၁၇) ရောမမြို့သားတို့ထံ ရေးသော ပေါလု၏ စာတွင် ဟေရှာယကျမ်း၏ ပထမပိုင်းနှင့် နောက်ပိုင်း နှစ်ခုစလုံးကို ရည်ညွှန်းသုံးနှုန်းသော်လည်း ကျမ်းရေးသူကို ထိုဟေရှာယမှလွဲ၍ အခြားသူ တစ်ယောက်ယောက် ဖြစ်သည်ဟူသော အရိပ်အမြွက်ပင် မဖော်ပြပါ။ (ရောမ ၁၀:၁၆၊ ၂၀; ၁၅:၁၂) ရှင်းနေသည်မှာ ပထမရာစု ခရစ်ယာန်များသည် ဟေရှာယကျမ်းကို နှစ်ဦး၊ သုံးဦး သို့မဟုတ် ထိုထက်ပိုသောသူများ ရေးခဲ့သည့် ကျမ်းအဖြစ် မယူမှတ်ခဲ့ကြပါ။

၁၄။ ပင်လယ်သေ ကျမ်းလိပ်သည် ဟေရှာယကျမ်း၏ ကျမ်းရေးသူ ကိစ္စရပ်အပေါ် မည်သို့ အလင်းဖြာပေးသနည်း။

^၁၄ ပင်လယ်သေကျမ်းလိပ်များ—အများစုသည် ယေရှု မပေါ်မီအချိန်က ဖြစ်သော ရှေးကျမ်းစာလိပ်များ—တွင် ပါသော သက်သေအထောက်အထားကိုလည်း သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ ဟေရှာယကျမ်းလိပ်ဟု လူသိများသည့် ဟေရှာယကျမ်း လက်ရေးစာမူ တစ်စောင်သည် ဘီ.စီ.အီး. ဒုတိယရာစုမှ ဖြစ်ရာ ဂျူထရို-ဟေရှာယသည် အခန်းကြီး ၄၀ ကို ဆက်လက်ရေးသားသည် ဟူသော ဝေဖန်ရေးသမားများ၏ အဆို မှားကြောင်း ဖော်ပြသည်။ မည်သို့အားဖြင့်နည်း။ ဤရှေးကျမ်းစာတွင် အခန်းကြီး ၄၀ ဟု ကျွန်ုပ်တို့ သိထားသော ကျမ်း၏ ပထမဆုံး စာကြောင်းသည် ကော်လံ၏ နောက်ဆုံးစာကြောင်းတွင် အစပြုထားပြီး နောက်ကော်လံတွင် စာကြောင်း ဆုံးသွားသည်။ ထိုနေရာတွင် ကျမ်းရေးသူ ပြောင်းသွားသည် သို့မဟုတ် စာအုပ် ပိုင်းခြားလိုက်သည်ဟူသော ထင်မြင်ချက် ကျမ်းကူးသူ၏ စိတ်ထဲတွင် မရှိသည်မှာ ရှင်းနေပါသည်။

၁၅။ ပထမရာစု ဂျူးသမိုင်းဆရာ ဖလေးဗီးယပ်စ် ဂျိုစီဖတ်စ်သည် ကုရုအကြောင်း ဟေရှာယ ပရောဖက်ပြုထားချက်နှင့်ပတ်သက်၍ အဘယ်အရာ ပြောစရာ ရှိသနည်း။

^၁၅ နောက်ဆုံးအနေနှင့် ပထမရာစု ဂျူးသမိုင်းဆရာ ဖလေးဗီးယပ်စ် ဂျိုစီဖတ်စ်ထံမှ သက်သေအထောက်အထားကိုလည်း သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ ကုရုနှင့်ပတ်သက်သော ဟေရှာယကျမ်းပါ ပရောဖက်ပြုချက်များသည် ဘီ.စီ.အီး. ရှစ်ရာစုတွင် ရေးသားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု သူ ဖော်ပြခဲ့သည့်အပြင် ထိုပရောဖက်ပြုချက်များကို ကုရု သိခဲ့သည် ဟူ၍လည်း ဆို၏။ “လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း နှစ်ရာ့တစ်ဆယ်ကျော် ကာလက ဟေရှာယ ထားရစ်ခဲ့သော ပရောဖက်ပြုချက် စာအုပ်ကို ဖတ်ခြင်းမှ ထိုအကြောင်းအရာများကို ကုရု သိရှိခဲ့ရသည်” ဟု ဂျိုစီဖတ်စ် ရေးထား၏။ ဂျိုစီဖတ်စ်၏ အဆိုအရ ထိုပရောဖက်ပြုချက်များ၌ ပါသော အကြောင်းအရာသည် ဂျူးများအား သူတို့၏ ပြည်တော်သို့ ပြန်လွှတ်စေရန် ကုရု၏ စိတ်စေတနာအပေါ် တွန်းအားပင် ဖြစ်ခဲ့ပေမည်၊ ကုရုသည် “ရေးသားထားချက်ကို ဖြစ်မြောက်အကောင်အထည်ပေါ်စေလိုသည့် ပြင်းပြသော ဆန္ဒ၏ လှုံ့ဆော်မှု ခံခဲ့ရသည်” ဟု ဂျိုစီဖတ်စ် ရေးသားထား၏။—ဂျူးတို့၏ ရှေးဟောင်းနှောင်းဖြစ်များ၊ စာအုပ် ၁၁၊ အခန်း ၁၊ အပိုဒ် ၂။

၁၆။ ဟေရှာယကျမ်း နောက်ဘက်အပိုင်း၌ ဗာဗုလုန်ကို တန်ခိုးကြီး အာဏာစက် ဖြစ်နေဘိသည့်အလား ဖော်ပြထားသည်ဟု ဝေဖန်ရေးသမားများ၏ ပြောဆိုချက်နှင့်ပတ်သက်၍ အဘယ်သို့ ဆိုနိုင်သနည်း။

^၁၆ အစောပိုင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သကဲ့သို့ ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၄၀ မှစ၍ နောက်ပိုင်းတွင် ဗာဗုလုန်ကို တန်ခိုးကြီး အာဏာစက် ဖြစ်နေဘိသည့်အလား၊ ဣသရေလလူများသည် ပြည်နှင်ဒဏ်ခံဘဝ ရောက်နေပြီးသည့်အလား ဖော်ပြထားသည်ကို ဝေဖန်သူများစွာက ထောက်ပြကြသည်။ ဤအချက်က ကျမ်းရေးသူသည် ဘီ.စီ.အီး. ခြောက်ရာစုအတွင်းတွင် အသက်ရှင်ခဲ့သူ ဖြစ်ကြောင်း မညွှန်ပြပေလော။ လုံးဝ မညွှန်ပြပါ။ အမှန်မှာ ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၄၀ မတိုင်မီ အခန်းကြီးများတွင်ပင် တစ်ခါတစ်ရံ ဗာဗုလုန်ကို တန်ခိုးကြီး ကမ္ဘာ့အာဏာစက် ဖြစ်နေဘိသည့်အလား ဖော်ပြထားသည်။ ဥပမာ၊ ဟေရှာယ ၁၃:၁၉ တွင် ဗာဗုလုန်ကို “တိုင်းနိုင်ငံတို့၏ အထွတ်” သို့မဟုတ် သမ္မာကျမ်းစာတော် ဘာသာပြန်ကျမ်း၌ “တိုင်းနိုင်ငံများ၏ ဘုန်း” ဟု ပြန်ဆိုထားသည်။ ဤစကားများကို ပြောပြီး ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော် ကြာသည့်အချိန်အထိ ဗာဗုလုန်သည် ကမ္ဘာ့အာဏာစက်တစ်ခု မဖြစ်လာသေးသောကြောင့် ဤစကားများသည် ပရောဖက်ပြုချက် ဖြစ်သည်မှာ ရှင်းပါသည်။ ဝေဖန်ရေးသမားတစ်ဦးက ဟေရှာယ ၁၃ သည် အခြားကျမ်းရေးသူ၏ လက်ရာပါဟု လွယ်လွယ် ပြောကာ ထိုပြဿနာကို “ဖြေရှင်း” လိုက်သည်! သို့သော် အနာဂတ်တွင် ဖြစ်မည့် အဖြစ်အပျက်များကို ဖြစ်ပြီးသွားသောပုံစံဖြင့် ပြောဆိုခြင်းသည် သမ္မာကျမ်းစာ ပရောဖက်ပြုချက်တွင် တွေ့နေကျ ဖြစ်သည်။ ဤစာရေးနည်းက ပရောဖက်ပြုချက်တစ်ခု အသေအချာ ပြည့်စုံမည်ကို ထိထိမိမိ အလေးပေး ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်သည်။ (ဗျာဒိတ် ၂၁:၅၊ ၆) အမှန်မှာ၊ စစ်မှန်သော ပရောဖက်ပြုချက်တို့၏ ဘုရားသခင်သာ ဤကဲ့သို့ ပြောဆိုနိုင်၏– “အသစ်သောအရာတို့ကို ယခု ငါဟော၏။ မပေါ်လာမီ သင်တို့အား ငါပြနှင့်၏။”—ဟေရှာယ ၄၂:၉။

ယုံကြည်စိတ်ချရသော ပရောဖက်ပြုချက် စာအုပ်

၁၇။ ဟေရှာယ အခန်းကြီး ၄၀ နှင့် နောက်ပိုင်းမှစ၍ ရေးဟန်ပြောင်းသွားခြင်းကို မည်သို့ ရှင်းပြနိုင်သနည်း။

^၁၇ သို့ဖြစ်၍ သက်သေအထောက်အထားများအရ အဘယ် အဖြေထွက်သနည်း။ ဟေရှာယကျမ်းသည် မှုတ်သွင်းခံ ကျမ်းရေးသူ တစ်ဦး၏ လက်ရာ ဖြစ်သည်ဟု အဖြေထွက်ပါသည်။ ဤကျမ်းတစ်စောင်လုံးကို နှစ်ဦး သို့မဟုတ် ထိုထက်မကသောသူတို့၏ လက်ရာ မဟုတ်ဘဲ တစ်ဦးတည်း၏ လက်ရာအဖြစ် ရာစုနှစ်များတစ်လျှောက် လက်ဆင့်ကမ်းပေးခဲ့သည်။ အချို့သူများက ဟေရှာယကျမ်း အခန်းကြီး ၄၀ မှစ၍ ရေးဟန် အပြောင်းအလဲ အနည်းငယ် ရှိသည်ဟု ပြောသည်မှာ မှန်ပါသည်။ သို့သော် ဟေရှာယသည် ဘုရားသခင့် ပရောဖက်အဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၄၆ နှစ်ထက်မနည်း အမှုဆောင်ခဲ့သည်ကို သတိရပါ။ ထိုအချိန်အတွင်း သူ့သတင်းစကားတွင် ပါသော အကြောင်းအရာများနှင့် သူ၏ သတင်းစကားကို ဖော်ပြသည့် နည်းလမ်း ပြောင်းနိုင်သည်ဟု မျှော်လင့်နိုင်ပါသည်။ အမှန်မှာ၊ ဘုရားသခင့်ထံမှ လာသော ဟေရှာယ၏ တာဝန်မှာ ပြင်းထန်သော တရားစီရင်ချက် သတင်းစကား ထုတ်ဆင့်ရန်မျှသာ မဟုတ်ပါ။ “ငါ၏ လူတို့ကို နှစ်သိမ့်စေကြလော့” ဟူသော ယေဟောဝါ၏ စကားများကိုလည်း ထုတ်ဆင့်ပေးခဲ့ရသည်။ (ဟေရှာယ ၄၀:၁) ဘုရားသခင်နှင့် ပဋိညာဉ် ဖွဲ့ထားသော လူမျိုးသည် အနှစ် ၇၀ ပြည်နှင်ဒဏ် ခံရပြီးနောက် သူတို့၏ ပြည်တော်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခံရမည် ဟူသော ကိုယ်တော့် ကတိတော်သည် ဂျူးများအတွက် အမှန်ပင် နှစ်သိမ့်မှု ဖြစ်ခဲ့ပေမည်။

၁၈။ ဤစာအုပ်တွင် ဆွေးနွေးသွားမည် ဖြစ်သော ဟေရှာယကျမ်းပါ အဓိကအကြောင်းကား အဘယ်နည်း။

^၁၈ ဂျူးလူမျိုးများ ဗာဗုလုန်သုံ့ပန်းဘဝမှ လွတ်မြောက်ခြင်းသည် ဤစာအုပ်တွင် ဆွေးနွေးထားသည့် ဟေရှာယ အခန်းကြီးများစွာ၏ အဓိကအကြောင်း ဖြစ်သည်။d ကျွန်ုပ်တို့ တွေ့ရမည် ဖြစ်သည့်အတိုင်း ထိုပရောဖက်ပြုချက်ထဲမှ များစွာတွင် မျက်မှောက်ခေတ် ပြည့်စုံမှု ပါရှိသည်။ ထို့ပြင် ဘုရားသခင့် တစ်ပါးတည်းသော သားတော်၏ အသက်တာ—နှင့် သေခြင်း—တွင် ပြည့်စုံခဲ့သော စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ် ပရောဖက်ပြုချက်များကို ဟေရှာယကျမ်းထဲတွင် ကျွန်ုပ်တို့ တွေ့ရသည်။ ဟေရှာယကျမ်းထဲတွင် ပါသော အရေးကြီးသည့် ပရောဖက်ပြုချက်များကို လေ့လာခြင်းသည် ဘုရားသခင့် ကျေးကျွန်များနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အခြားသူများကို အကျိုးဖြစ်စေမည်မှာ သေချာသည်။ ထိုပရောဖက်ပြုချက်များသည် အမှန်ပင် လူသားအားလုံးအတွက် အလင်း ဖြစ်သည်။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်များ]

[စာမျက်နှာ ၅ ပါ လေးထောင့်ကွက်]

ဒိုင်အာခရိုနစ် သရုပ်ခွဲ လေ့လာမှုမှ ရသည့် သက်သေအထောက်အထား

ဒိုင်အာခရိုနစ် လေ့လာမှု—နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာသောအခါ ဘာသာစကားတွင် ဖြစ်ပျက်တတ်သော မသိမသာ ပြောင်းလဲမှုများကို ခြေရာခံမှု—ဖြင့် ဟေရှာယကျမ်းသည် ကျမ်းရေးသူတစ်ဦး၏ လက်ရာ ဖြစ်ကြောင်း ထပ်ဆင့်အထောက်အထားများကို တွေ့ရသည်။ ဟေရှာယကျမ်းထဲမှ အပိုင်းတစ်ပိုင်းကို ဘီ.စီ.အီး. ရှစ်ရာစုတွင် ရေးခဲ့ပြီး နောက်အပိုင်းကို နောက်အနှစ် ၂၀၀ ကြာပြီးနောက်မှ ရေးခဲ့မည်ဆိုလျှင် အပိုင်းတစ်ပိုင်းစီတွင် အသုံးပြုသော ဟေဗြဲရေးနည်းစနစ် ကွဲပြားခြားနားမှု ရှိသင့်သည်။ သို့သော် ဝက်ဘ်မင်စတာ၏ ဘာသာတရားဆိုင်ရာ ဂျာနယ်တွင် ဖော်ပြထားသော လေ့လာမှုတစ်ခု၏ အဆိုအရ “ဒိုင်အာခရိုနစ် သရုပ်ခွဲ လေ့လာမှုမှ ရသော အထောက်အထားများက ဟေရှာယ ၄၀-၆၆ သည် ပြည်နှင်ဒဏ် မခံရမီအချိန်က ဖြစ်ကြောင်း အဘက်ဘက်မှ ထောက်ခံသည်။” လေ့လာမှုနှင့်ပတ်သက်၍ စာရေးသူက ဤသို့ နိဂုံးချုပ်ထား၏– “ငြင်းခုံဝေဖန်မှုများတွင် ပါသော ကျမ်းပညာရှင်များက ဟေရှာယကျမ်းကို ပြည်နှင်ဒဏ် ခံရချိန်အတွင်း သို့မဟုတ် ပြည်နှင်ဒဏ် ခံရချိန်နောက်ပိုင်း ရက်စွဲကို တပ်သင့်သည်ဟု ဆက်၍ ဇွတ်ပြောနေမည်ဆိုလျှင် ဒိုင်အာခရိုနစ် သရုပ်ခွဲ လေ့လာမှုမှ ရသည့် သက်သေအထောက်အထားများကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း သိသိကြီးနှင့် ပြောဆိုရပေမည်။”