Diciembre

Xa kemansa ouij techkisa tikajsikamatiskej teisa tein tikixtajtoltiaj itech iTajtol Dios. Oso xa keman tiktataujtiaj Jiova yejuatsin amo technankilia kemej tikchiayaj. Nejin uelis kichiuas maj timotajtanikan ox melauak tein tikneltokaj. Komo amo tikchiuaj teisa, amo semi titakuaujtamatiskejok uan amo semi kuali timouikaskejok iuan Jiova (Sant. 1:7, 8). Hasta uelis tiknemiliskej ke amo teyi tikseliskejok satepan. Tatitanil Pablo kijtoj ke nechialis tein tikpiaj kemej yeskia se ancla (Heb. 6:19). Ancla se tepos tein semi etik tein ilpitok ika cadena itech se barco. Keman chikauak kioui, ancla motoka uan kipaleuia barco maj at amo kiuika uan maj amo moteloti itech uejueyi temej. Sayoj ke ueli tapaleuia sayoj komo cadena tein ika kiilpiaj barco uan ancla amo kotoni. Cadena uelis uejueliujtias komo peua nesi óxido. No ijkon, keman timotajtaniaj ox melauak tein tikneltokaj, totakuaujtamatilis uelis kaxantias. Uan keman tikpanoskej ouijkayomej, uelis amo titakuaujtamatiskejok ke Jiova kichiuas tein kijtoua. Uan komo amo titakuaujtamatijok, amo tikchiaskejok tikseliskej nion teyi. Akin ijkon momachilia amo uelis yolpakis. w21.02 30 § 14, 15

Keman Abrahán xa kipiaya panoua 70 xiujmej keman yejua uan ichankauan kiskej Ur (Gén. 11:31-12:4). Uan kemej cien xiujmej nemik itech takenkalmej uan miakkan yajtinemik itech tal Canaán. Momikilij keman kipiaya 175 xiujmej (Gén. 25:7). Sayoj ke, amo kiitak keniuj Jiova kinmakak ikoneuan tal kampa yejua yajtinemik, ijkon kemej yejuatsin kiluijka. Uan amo no kiitak keman moixtalij altepet tein kichiaya oso iTekiuajyo Dios. Maski ijkon, Biblia kijtoua ke momikilij “satepan ke kuali nemik” (Gén. 25:8). Maski kipanok miak ouijkayomej, nochipa takuaujtamatik iuan Jiova uan kichiak maj kichiuani tein kijtojka. ¿Keyej uelik taxikoj? Porin itech nochi inemilis, Jiova kiyekpiak uan kuali mouikak iuan (Gén. 15:1; Is. 41:8; Sant. 2:22). Ijkon kemej Abrahán, tejuan no tikchiaj “altepet tein kipia kuajkuali tatsineualonimej” (Heb. 11:10, TNM). Sayoj ke tejuan amo tikchiaj maj moixtali, porin iTekiuajyo Dios moixtalijya itech xiuit 1914 uan taixyekantokya ompa iluikak (Apoc. 12:7-10). Sayoj ke kemaj tikchiaj maj peua taixyekana nikan taltikpak. w20.08 4, 5 § 11, 12

Moneki amo timoueyimatiskej nion tiyolijsiuiskej uan ijkon uelis kuali tikinkakiskej oksekin. Onkak eyi taman tein kinextia keyej amo nenkaj komo tikchiuaj nejin. Yekinika, porin techpaleuis maj amo niman tiknemilikan ke tikixmatijya se tokniuj ika tein yekinika tikitaj. Ojpatika, porin ijkon tikmatiskej keniuj momachilia uan keyej kichiua seki taman. Nejin techpaleuis maj okachi tikajsikamatikan. Uan expatika, porin ijkon xa tikpaleuiskej maj kimati keyej ijkon momachilia. Kemansa, se tokniuj amo kiajsikamati keyej amo kuali momachilia hasta keman iuan tajtoua okse tokniuj. Seki tokniuan ouij kinkisa kijtoskej keniuj momachiliaj porin achto kinpanok seki taman tein amo kuali oso porin ipa amo semi tajtouaj. Tokniuan xa amo niman touan takuaujtamatiskej. Sayoj ke, komo amo tiyolijsiuij ijkon kemej Jiova, satepan touan takuaujtamatiskej uan techiluiskej keniuj momachiliaj. Keman touan tajtoskej, maj kuali tikinkakikan. w20.04 15, 16 § 6, 7

Miakpa, pescados yetokej kampa onkak tein kikuaskej uan kampa at moajsi kemej kiuelitaj. Akin kintemouaj pescados no moneki kimatiskej toni hora okachi uelis kinajsiskej. Maj tikitakan tein monojnotskej se tokniuj takat akin nemi itech se tal tein moajsi tatajko ueyiat ompa Pacífico uan se misionero. Tokniuj takat kiyoleuak maj kintemotij pescados uan misionero kiluij: “Timoitaj mosta chiknaui hora kualkan”. Sayoj ke tokniuj takat kinankilij: “Amo ijkon se kichiua nejin tekit. Moneki tiaskej itech hora keman uelis tikinajsiskej pescados, amo keman tejuan tiueliskej”. No ijkon, itatojtokakauan Cristo itech yekinika siglo tanojnotsayaj kampa okachi ueliskiaj kinajsiskej taltikpakneminij uan itech horas keman taltikpakneminij okachi ueliskiaj. Kemej neskayot, tanojnotsayaj itech templo, itech sinagogas, kajkalpan uan kampa tanamakayaj (Hech. 5:42; 17:17; 18:4). Tejuan no moneki tikmatiskej toni hora uan kani okachi uelis tikinajsiskej taltikpakneminij, uan tikixtaliskej ijkuak titanojnotsaskej (1 Cor. 9:19-23). w20.09 4 § 8, 9

Se taman kemej uelis kuali timouikaskej iuan Jesús yejua keman tikintakamatij tokniuan akin kinixtalijtokej maj techixyekanakan ika netasojtalis (Efes. 4:15). Kemej neskayot, inechikol Dios kitemoua maj kuali motekitiltikan Kalmej kampa tiMosentiliaj. Yejua ika, seki nechikolmej kinsentilianij iniuan oksekin. Nejin tapaleuiani maj amo motekitiltiok miak tomin tein motemaka itech inechikol Dios. Sayoj ke nejin kichiuani maj seki tokniuan peua tapaleuikan itech okse nechikol, maski xa miak xiujmejya mosentiliayaj itech ininnechikol uan semi kintasojtayaj tokniuan. Axkan yejuan moneki momatiskej ika nejin yankuik taman. Jesús semi yolpaki keman kiita ke nejin tokniuan kitakamatij tein moixtalia itech inechikol Dios. w20.04 24 § 14

Tekiuaj akin taixyekana norte uan tekiuaj akin taixyekana sur kisentokaj moteuiaj porin kinekij maj inintekiuajyo kipia okachi chikaualis. Kemej neskayot, maj tikitakan tein panok satepan ke tamik Ojpatika Ueyi Neteuilis, keman Unión Soviética peuak taixyekana itech miak altepemej tein moajsij Europa. Nejin kichiuak maj tekiuaj akin taixyekana sur peuani tekitini iniuan akin taixyekanaj itech okseki altepemej uan ijkon sentateuiskiaj. Nechikol tein kiixtalijkej moixmati kemej OTAN (Organización del Tratado del Atlántico Norte). Nejin ome tekiuanij no kitemouaj kipiaskej okachi kuali teposmej tein ika tateuiskej. No moteuijkej keman kinpaleuijkej tataman altepemej itech neteuilismej tein mochiujkej África, Asia uan América Latina. Seki xiujmej achto, Rusia uan akin kipaleuiaj peuak kipiaj okachi chikaualis itech nochi taltikpak. Nejin ome tekiuanij no moteuianij keman mopantianij se uan okse ke kichiuanij seki taman ika computadoras tein ika kitemouaj maj kipolokan tomin uan maj inintekiuajyo amo kipiaok chikaualis. Uan kemej kijtojka Daniel, tekiuaj akin taixyekana norte kisentoka kiixnamiki ixolal Dios (Dan. 11:41). w20.05 13 § 5, 6

Itech itonaluan tanauatijkej Isaías, Jiova kiluij ixolal: “¿Uelis se siuat kielkauas ikonetsin [...]? Maski nejin siuamej kielkauaskiaj, nejua amo keman nimitselkauaskia” (Is. 49:15). Amo miakpa Jiova kijtoua ke yejuatsin kemej yeskia se temomaj. Sayoj ke nikan, ika tajtoj netasojtalis tein se temomaj kipialia ikonetsin uan ijkon kinextij ke semi kintasojta itekitikauan. Miakej siuamej akin kipiaj ininkoneuan no tanemiliaj kemej Jasmín, se tokniuj siuat akin kijtoj ke keman se kipia se konetsin, peua se mopialia iuan se netasojtalis tein uejkaua nochipaya. Jiova kiita keman semej ikoneuan amo tanojnotsaok nion monechikouaok. Miakej nejin tokniuan akin tikintasojtaj mokepaj itech nechikol, uan kuali tikinseliaj. Jiova kineki maj mokepakan, uan tejuan no (1 Ped. 2:25). w20.06 18 § 1-3

Onkak netetayokolilmej tein amo moitaj tein okachi kipiaj ipatiuj. Itech tamachtilis tein Jesús kitemakak itech se tepet, ika tajtoj netetayokolilmej tein Dios kitemaka tein okachi kipiaj ipatiuj ke tomin oso okseki taman. Uan kijtoj: “Kampa yeski yetos nochi in namoricojyo, [...] sayo ompa itech ne moricojyo nanyoltanemilijtoske” (Mat. 6:19-21). Tein tikpatiuitaskej yejua tein tiknekiskej tiktemoskej. Tiksentiliaj ‘toricojyo itech ne eluiyaktsinko’ keman timochikauaj tikchiuaskej tein kiyolpaktia Dios uan tikseliaj itatiochiualis. Ijkon kemej kijtoj Jesús, nion teyi uelis kiixpolos nejin netetayokolilmej uan nion akin uelis techichtekilis. Tatitanil Pablo techyolchikaua maj tiksentokakan tikitakan “ten amo tikitstinemij” (2 Cor. 4:17, 18). Seki taman tein “amo tikitstinemij” yejua tatiochiualismej tein Dios kijtoua ke techmakas itech yankuik taltikpak. ¿Tiknextiaj ke tiktasojkamatij nejin netetayokolilmej tein amo moitaj? w20.05 26 § 1, 2

Tein Moisés kinmachtij israelitas tamatij kemej mixkiouit kipaleuia xiuit maj moskalti uan maj xochioua. ¿Keniuj no uelis titamachtiskej kemej tamachtij Moisés? Keman titanojnotsaskej kajkalpan oso kampa miakej panouaj, maj tikinnextilikan taltikpakneminij itokay Dios itech Biblia. Uelis tikuiskej nepaleuilmej tein kiueyitaliaj Jiova, kemej toamaixuan, kualtsitsin videos uan jw.org kampa timoteixmatiltiaj. Maj tiktemokan nochipa ika titajtoskej toTajtsin Dios kampa titekitij, kampa timomachtiaj oso keman tiyouij kansaika. Maj ika titajtokan keniuj kiixtalijtok maj tinemikan uan tein kichiuas nikan taltikpak. Keman taltikpakneminij kikakiskej nejin, xa kiajsikamatiskej se taman tein amo keman kinemilijtoyaj: ke Jiova semi techtasojta. Nochipa keman titamachtiaj tein melauak ika toTajtsin tetasojtakej, titapaleuiaj maj mochipaua itokay uan maj taltikpakneminij kiajsikamatikan ke kinmachtianij miak takajkayaualis. Tein tikinmachtiaj ika Biblia semi kinpaleuia uan kinyolseuia (Is. 65:13, 14). w20.06 10 § 8, 9

¿Katiyejua kualneskayomej moneki tiknextiskej komo tiknekij tikinpaleuiskej akin kinekij mokepaskej iuan Jiova? Maj tikitakan toni techmachtia neskayot kampa Jesús ika tajtoj telpoch akin kisak ichan (Luc. 15:17-24). Telpoch yektanemilia uan mokepa ikalijtik. Ipopaj motaloua kiajsiti uan kinaua uan ijkon kinextilia ke kisentoka kitasojta. Telpoch amo kuali momachilia uan kinemilia ke amo kinamikiok maj kiita kemej ikoneuj. Tepopaj kiiknelia ikoneuj keman kitapouia keniuj momachilia uan keman kiita ke moyolnonotsakya oso moyolnemilijya. Yejua ika kichiua se ueyi takualis uan tanauatia maj kimakakan tilmaj tein okachi kuali. Ijkon kinextilia ke kiselia kemej ikonetsin akin semi kitasojta. Jiova kemej yeskia tepopaj akin ika motajtoua itech nejin neskayot. Kintasojta tokniuan akin amo tanojnotsajok nion monechikouajok uan kineki maj mokepakan iuan. Komo tikchiuaj kemej yejuatsin, uelis tikinpaleuiskej maj mokepakan. Yejua ika, moneki amo tiyolijsiuiskej, tikinajsikamatiskej uan tiknextiskej ke tikintasojtaj. w20.06 25, 26 § 8, 9

Jesús kijtoj ke sekin kiseliskiaj tein melauak ika “miak pakilis”, sayoj ke amo takuaujtamatiskiajok keman kipiaskiaj kuejmolmej (Mat. 13:3-6, 20, 21). Xa amo kiajsikamatij ke komo mochiuaj itatojtokakauan Jesús kipiaskej ouijkayomej (Mat. 16:24, TNM). Oso xa kinemiliaj ke se itatojtokakauj Cristo amo keman kipias ouijkayomej. Sayoj ke itech nejin tonalmej tinochin uelis tikpiaskej kuejmolmej. Itech tonemilis uelis mopatas seki taman tein kichiuas maj amo tiyolpakikanok (Sal. 6:6; Ecl. 9:11). Miakej itekitikauan Jiova kinextiaj ke kineltokaj ke tein momachtiaj yejua tein melauak. ¿Keniuj tikmatij? Porin kisentokaj takuaujtamatij iuan Jiova keman se tokniuj kinyolkokoua oso kichiua tein amo kuali (Sal. 119:165). Keman kipanouaj ouijkayomej, inintakuaujtamatilis okachi mochikaua (Sant. 1:2-4, TNM). Moneki tikpiaskej nejon totakuaujtamatilis. w20.07 8 § 1; 9 § 4, 5

Keman tikixtajtoltitij Biblia, maj tikiluikan ke tiknekij tikitaskej keniuj uelis techpaleuis tein tikixtajtoltitij uan maj tiktajtanikan inepaleuil. Kemej neskayot, komo tikpanotokej se ouijkayot uan tiknekij tikmatiskej toni uelis tikchiuaskej, maj tiktajtanikan Jiova maj techpaleui maj tikajsikan itech iTajtol tayolmajxitilis tein techpaleuis (Filip. 4:6, 7). Se inetetayokolil Jiova maj ueli kemej yeskia tikitakan seki taman ika totanemilil. Keman tikixtajtoltijtoskej Biblia, maj tiknemilikan ke ompa timoajsij uan ke tejuan taltikpaknenkej akin ika motajtoua itech nejon tajkuilolmej. Maj kemej yeskia tikitakan tein yejua kiitak uan maj tikmachilikan tein xa kimachilij. Okse, maj tiknemilikan toni techmachtia. Tikchiuaj nejin keman kuali itech titanemiliaj tein tikixtajtoltiaj uan keman tiktemouaj keniuj uelis techpaleuis. Itech titanemiliskej tein tikixtajtoltiaj techpaleuia maj tikitakan keniuj mouika tein tikixtajtoltijkej ika tein tikmatiajya uan maj okachi kuali tikajsikamatikan. Titanemiliskej techpaleuia maj nochi tikajsikamatikan. w21.03 15 § 3-5

Tatitanil Pablo ueliskia kinemilis ke komo amo mochikauani kiteixmatiltis iTajtol Dios, xa amo kitsakuaskiaj. Ueliskia kualantos iniuan takamej akin kikaujkaj akin nemiaj itech xolalmej tein moajsiaj Asia, uan ueliskia amo takuaujtamatisok iniuan oksekin akin kuali iuan mouikayaj. Sayoj ke amo kichiuak nejon. Maski kimatia ke amo uejkaua kimiktiskiaj, kisentokak kitayekanaltij kiueyitalis Jiova. Uan no, kisentokak kitemoj keniuj kinyolchikauas oksekin uan kinextij ke takuaujtamatia iuan Jiova keman nochipa kitataujtij. Amo sayoj itech tanemilijtoya ke sekin kikaujkaj, ta kijtoj ke semi kitasojkamatia maj tokniuan akin kuali iuan mouikayaj uan amo kikaujkaj kipaleuianij ika netasojtalis. No kisentokak momachtij iTajtol Dios (2 Tim. 3:16, 17; 4:13). Uan tein okachi moneki, kimatia ke Jiova uan Jesús kitasojtayaj. w21.03 18 § 17, 18

Tepitsin satepan ke peuak xiuit 100, itech inechikol Dios peuak moajsij akin amo yekmelauj kichiuayaj kemej Cristo, akin peuak tamachtiaj tein amo melauak. Ijkuak uan hasta itamian siglo diecinueve, amo moajsia se nechikol kampa kisentekitiliayaj Dios. Akin amo yekmelauj kichiuayaj kemej Cristo momiakilijkej kemej amo kuali xiuit uan nejon kichiuak maj amo moitani akonimej yekmelauj kichiuayaj kemej Cristo (Mat. 13:36-43). ¿Keyej semi moneki maj tikmatikan nejin? Porin itech Daniel capítulo 11 kinextia ke tekiuaj akin taixyekana norte uan tekiuaj akin taixyekana sur amo katkaj taixyekananij nion tekiuanij itech xiujmej 100 hasta 1870. Itech nejon xiujmej amo moajsia se nechikol kampa kisentekitiliayaj Dios akin ueliskia kinixnamikiskej. Sayoj ke, tepitsin satepan ke peuak xiuit 1870 oksepa neskej tekiuaj akin taixyekana norte uan tekiuaj akin taixyekana sur. w20.05 3 § 5

Joel kijtoj ke miakej chapolimej tatamiskiaj itech xolal Israel uan kikuaj nochi tein kiajsij (Joel 1:4). Miak xiujmej tikajsikamatiaj ke nejon chapolimej kinixnextiaya itekitikauan Jiova, akin kisentokaj tanojnotsaj uan nion teyi kintsakuilia. Tiknemiliayaj ke tanojnotsalis kintapololtia uan amo kimatij toni kichiuaskej akin nemij itech ‘altepet’, oso taltikpakneminij akin kinkakij taixyekananij itech taneltokalis. Sayoj ke, keman tikixtajtoltiaj okseki tajkuilolmej, tikitaj ke moneki tikpataskej kemej tikajsikamatij. ¿Keyej? Maj tikitakan naui taman. Maj tikitakan tein Jiova kijtoj itech Joel 2:20: “Tein ualeua kampa ika norte [miakej chapolimej] namechajchiuilis uan semi uejka nikuikas”. Komo chapolimej kinixnextiskiaj itaixpantijkauan Jiova, akin tanojnotsaj uan kinpaleuiaj oksekin maj mochiuakan imomachtijkauan Jesús ijkon kemej yejua tanauatij, ¿keyej Jiova kinuikaskia uejka? (Ezeq. 33:7-9; Mat. 28:19, 20.) Tein melauj, Jiova amo kinuika uejka itekitikauan akin amo kikauaj, ta teisa oso se akin kinixnamiki. w20.04 3 § 3-5

Sayoj ke, ¿toni monekiskia tikchiuaskej komo tiknemiliaj ke Jiova amo niman technankilia? Moneki tiksentokaskej tiktataujtiskej. Jiova amo kualanis komo miakpa tiktajtaniaj maj techmaka tamatilis tein techpaleuis maj titaxikokan, ta kinekis techmakas (Sal. 25:12, 13). Yejuatsin kimati toni ouijkayomej tikpanouaj, techiknelia uan kineki techpaleuis. ¿Melauj ke nejon kichiua maj tiyolpakikan? Sayoj ke ¿keniuj techmaka tamatilis Jiova? Ika iTajtol (Prov. 2:6). Yejua ika moneki timomachtiskej Biblia uan amaixmej tein ika tajtouaj Biblia. Sayoj ke amo sayoj moneki tikmatiskej miak taman, ta moneki tikchiuaskej tein Jiova techyolmajxitia. Santiago kijtoj: “Xiktakamatinemikan nochi ten namechnextilia in Tajtoltsin de Dios; uan amo sayo xikakikan” (Sant. 1:22). Keman tikchiuaj tein Dios tayolmajxitia okachi tiyolseujtokej, titeajsikamatij uan titeikneliaj (Sant. 3:17). Nejin kualneskayomej techpaleuiaj maj tiksentokakan tiyolpakikan maski tikpanoskej tein yeski ouijkayot. w21.02 29 § 10, 11

Akin momachtijtok Biblia xa peuas kichiuas tein momachtia uan moauis komo nochin itech nechikol kipaleuiaj. Nochin tokniuan itech nechikol uelis tapaleuiskej maj akin momachtijtokej Biblia moauikan. Se precursora kijtoua: “Miakej taltikpakneminij kijtouaj ke nochin akin nemij itech se xolal tapaleuiaj keman moskaltijtok se konetsin. Niknemilia ke no ijkon panoua keman se kinpaleuia taltikpakneminij maj mochiuakan itatojtokakauan Cristo. Miakpa, moneki maj nochin tokniuan itech nechikol kipaleuikan akin momachtijtok Biblia maj mochiua itekitikauj Jiova”. Keman moskaltijtok se konetsin, kiyolchikauaj uan kimachtiaj miak taman ichankauan, akin kuali mouikaj iniuan ichankauan uan tamachtianij. No ijkon, tokniuan uelis kipaleuiskej akin momachtijtok Biblia maj kiixtali moauis komo kiyolmajxitiaj, komo kiyolchikauaj uan komo kikauiliaj se kuali neskayot (Prov. 15:22). Komo tikmachtijtokej se taltikpaknenkej, ¿keyej moneki tikauaskej maj okseki tokniuan kipaleuikan? Porin miakej uelis tapaleuiskej maj se akin momachtijtok Biblia okachi kiixmatij Dios. w21.03 8 § 1-3

Tinochin tiitekitikauan Dios, telpochmej uan akin xiuejkejya, moneki timoyekpiaskej uan amo tiktemoskej tiktekitiliskej Jiova uan no tikchiuaskej tein amo kuali. Tatitanil Juan kijtoj ke amo uelis tinentinemiskej itech tein melauak uan no tiauilnemiskej (1 Juan 1:6). Komo tiknekij tikyolpaktiskej Jiova, moneki nochipa tikelnamikiskej ke yejuatsin amo teyi ueli tiktatiliaj. Maski taltikpakneminij amo kiitaj tein tikichtakachiuaj, Jiova ueli kiita nochi (Heb. 4:13). No moneki maj amo tikitakan tajtakol kemej kiitaj akin amo kitekitiliaj Jiova. Itech itonaluan Juan, akin kikaujkaj uan kiixnamikkaj tamachtilis tein melauak kijtouayaj ke ueliskia se mouikas iuan Dios maski se kichiuaskia tein amo kuali. Axkan miakej no ijkon tanemiliaj. Kijtouaj ke kineltokaj Dios, sayoj ke amo kiitaj tajtakol kemej yejuatsin kiita, okachiok kemej kiita auilnemilis. Tein Jiova kijtoua ke tajtakol, yejuan kijtouaj ke uelis kichiuaskej komo kinekij oso komo yejua okachi kinyolpaktia. w20.07 22 § 7, 8

¿Tikintajtouiaj tokniuan siuamej keman moneki? Maj tiknemilikan ke miakej tokniuan kiitaj ke se tokniuj siuat akin inamik amo itaixpantijkauj Jiova, miakpa amo niman ajsi nechikolmej uan niman youi. Uan no, amo semi kinuika ikoneuan. Yejua ika, peua kijijtouaj porin kinemiliaj ke amo senkis kiluia inamik maj kikaua maj kinuika konemej nechikolmej. Sayoj ke yejuan amo kimatij ke tokniuj kichiujtok nochi tein ueli. Amo yejua senkis kiixtalia tein kichiuas uan amo no yejua senkis kiixtalia tein kichiuaskej ikoneuan. Komo tikiluiaj ke kuali tein kichiujtok uan tikintapouiaj oksekin tein kichiua, xa uelis titapaleuiskej maj amo kijijtokanok. Tokniuan tayekananij no moneki kiitaskej toni kinpoloua tokniuan siuamej uan keniuj uelis kinpaleuiskej. Kimatij ke Jiova kiita ox se kinpaleuia (Sant. 1:27). Yejua ika, ijkon kemej Jesús, kinextiaj kuali taixejekolis uan amo kiixtaliaj tanauatilmej, ta kualtakamej uan teajsikamatij (Mat. 15:22-28). w20.09 24, 25 § 17-19

Tanauatijkej Daniel nochipa kinextij yolyemanilis uan kitemoj maj Jiova kiixyekana. Kemej neskayot, keman Jiova kichiuak maj kiluiani Nabucodonosor toni kijtosnekia tein kikochitaka, Daniel amo yejua moueyitalij, ta kiueyitalij Jiova (Dan. 2:26-27). Nejin techmachtia ke komo tiktemakaj tanojnotsmej tein tokniuan kiuelkakij oso komo kuali techyoui itech tanojnotsalis, moneki tikueyitaliskej Jiova. Maj tiyolyemankej uan maj tikajsikamatikan ke nejon sayoj ueli tikchiuaj porin Jiova techpaleuia (2 Cor. 4:7). Ijkon no tikchiuaj kemej Jesús. Jesús nochipa kitemoj inepaleuil Jiova (Juan 5:19, 30). Amo keman kitemoj kitapanauilis iTajtsin. Biblia kijtoua ke “amo kinemilij kikuilis Dios tein iaxka uan mochiuas kemej yejuatsin” (Filip. 2:6, TNM). Kiajsikamatia toni kinamikia kichiuas, kipoujkaitaya tanauatil tein kipia iTajtsin uan kitakamatia. w20.08 11 § 12, 13

Sekin akin motalojtokej itech ojti tein teajxitia kampa se nemis nochipaya kipanouaj okse ouijkayot. Nejin tokniuan kipiaj kuejmolmej tein oksekin amo ueli kiitaj uan xa amo kiajsikamatij. Komo tein tikpanotokej kichiua maj amo semi ueli tiktekitilikan Jiova uan tikmachiliaj ke amo techajsikamatij, tein kipanok Mefibóset uelis techyolchikauas (2 Sam. 4:4). Yejua amo sayoj mokokouaya, ta no tekiuaj David, sayoj ke amo kikauak maj nejon kichiuani maj kualani. Okachi kuali, kipatiuitak tein kipiaya. Motasojkamatik porin David achto kipaleuijka (2 Sam. 9:6-10). Yejua ika, keman David kinemilij ke kichiujka tein amo kuali, Mefibóset kiixtalij amo kualanis. Amo kikauak maj inepolol David kikualantiani nion kitajtakoltij Jiova tein David kichiujka. Kitayekanaltij kipaleuis tekiuaj akin Dios kiixtalijka (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30). Jiova kichiuak maj moijkuilo itech iTajtol tein kichiuak Mefibóset porin uelis techpaleuis (Rom. 15:4). w20.04 26 § 3; 30 § 18, 19

Xa itech tonechikol moajsij misioneros, precursores especiales oso precursores regulares. Yejuan miak tonalmej tanojnotsaj uan kinmachtiaj oksekin. Maski miakej nejin tokniuan amo kipiaj miak tomin oso miak taman, Jiova semi kintatiochiuiani (Mar. 10:29, 30). ¿Melauj ke semi tiktasojkamatij maj nejin tokniuan moajsikan itech tonechikol? ¿Sayoj tokniuan takamej akin taixyekanaj, misioneros uan precursores kipiaj se tekit itech nechikol? Amo. Jiova semi kipatiuita sejse tokniuj tanojnotskej uan yejuan semi tapaleuiaj itech nechikol (Rom. 10:15; 1 Cor. 3:6-9). Ijkon tikijtouaj porin se taman tein okachi moneki tikchiuaskej itech nechikol, yejua tikinpaleuiskej oksekin maj mochiuakan itatojtokakauan Cristo (Mat. 28:19, 20; 1 Tim. 2:4). Nochin tokniuan tanojnotsanij, akin moauijkejya uan akin ayamo, mochikauaj kitayekanaltiskej nejin tekit (Mat. 24:14). w20.08 21 § 7, 8

Kemej kinextia tajkuilol tein axkan timomachtiaj, keman tikixnamikij ouijkayomej Jesús techpaleuia. Yejua ika, ¿keyej semi techyolchikaua itajtoluan? Porin tinochin tikpanouaj ouijkayomej uan kemansa ouij techkisa tikxikoskej. Kemej neskayot, keman se akin tiktasojtaj momikilia, xa amo sayoj titayokoyaj seki tonalmej, ta miak xiujmej. Oksekin kipiaj ouijkayomej porin xiuejkejya, uan oksekin porin kipiaj kokolis tein kichiua maj motayokoltikan. Maski ijkon, titaxikouaj porin tikmatij ke Jesús yetok touan “nochi tonalmej”, hasta tonalmej keman tikmachiliaj ke amo tiuelijok (Mat. 11:28-30). ITajtol Dios senkis techmatiltia ke Jiova kichiua maj ángeles techpaleuikan (Heb. 1:7, 14). Kemej neskayot, ángeles techpaleuiaj uan techixyekanaj keman tikteixmatiltiaj tein kichiuas iTekiuajyo Dios itech “nochi paísme uan intsalan nochi tataman tagayot uan intsalan nochi tataman pueblojuani uan [...] ten tajtoaj ika tataman tajtolis” (Apoc. 14:6; Mat. 24:13, 14). w20.11 13, 14 § 6, 7

Tiknekij maj akin tikmachtiaj kiajsikamati ke tein momachtijtok kisa itech iTajtol Dios (1 Tes. 2:13). Yejua ika, maj tikyolchikauakan maj kijto keniuj kiita tein momachtijtok. Maj amo nochipa tejuan tikmelauakan tein kijtosnekij tajkuilolmej, ta maj tikiluikan maj yejua techmelauili seki. Maj tikpaleuikan maj kiita keniuj iTajtol Dios no uelis kipaleuis yejua. Maj tikchiuilikan netajtanilmej tein tapaleuiskej maj kijto keniuj kiita tajkuilolmej tein kiixtajtoltia (Luc. 10:25-28). Kemej neskayot, uelis tiktajtaniskej: “¿Tikonita itech nejin tajkuilol se kualneskayot tein kipia Jiova?, ¿keniuj uelis mitsonpaleuis nejin tamachtilis?, ¿keniuj tikonita nejin tein tionmomachtij?”. Amo okachi tayekantok ox kimati miak taman, ta ox kipatiuita uan kichiua tein momachtia. Xikonkaua maj Biblia yejua tamachti. Komo tiknekij okachi kuali titamachtiskej, moneki tiyeskij tiyolyemankej. w20.10 15 § 5, 6

Uelis tikneltokaskej ke Jiova kijtos maj amo motanojnotsaok keman monekis. Maj tiknemilikan tein panok itech itonaluan Noé. Jiova kinextij ke nochipa kichiua teisa keman moneki. Kemej ciento veinte xiujmej achto kiixtalij kemanian peuaskia Tetsaujkakiouit. Miak xiujmej satepan, kinauatij Noé maj kichijchiuani arca. Noé chikauak tekitik kemej cuarenta oso cincuenta xiujmej. Maski taltikpakneminij amo kikakkej, kisentokak kinnejmachtij hasta keman Jiova kijtoj ke monekiaya kalakiskej itech arca. Ompa, “Jiova tatsakuak” keman monekia (Gén. 6:3; 7:1, 2, 16). Amo uejkaua, Jiova kiixtalis maj amo motanojnotsaok. Ompa, kiixpolos tein Satanás kiixyekana uan kichiuas maj moajsi yankuik taltikpak kampa sayoj nemiskej akin kitakamatij. Hasta maj ejko nejon tonal, maj tikchiuakan kemej Noé uan okseki itekitikauan Dios akin amo momaseuijkej. Maj tiktayekanaltikan tanojnotsalis, maj amo tiyolijsiuikan uan maj titakuaujtamatikan iuan Jiova uan ke kichiuas tein kijtoj. w20.09 13 § 18, 19

Komo amo ixyetoskia se taixyekankej, amo kipiaskiaj yolseuilis uan amo akin yolpakiskia. Kemej neskayot, keman moixejekoskia teisa tein moneki mochiuas amo akin kimatiskia akoni kiixpejpenas se taman tein moijtoj uan kiixtalis maj mochiua, nion kimatiskiaj akoni kinixyekanas keman kichiuaskej. Komo semi tapaleuia maj Dios kiixtaliani maj sekin kipiakan tanauatil, ¿keyej miakej siuamej kimachiliaj ke ininnamik kintajyouiltia? Porin miakej takamej amo kitakamatij tanauatilmej tein Jiova kinmaka kalyetouanij uan kichiuaj tein kinmachtijkej kampa nemij. Xa no kitajyouiltiaj ininnamik porin ijkon kuali momachiliaj. Kemej neskayot, xa se takat kichikaujkauia inamik porin kineki kimachilis ke okachi ueyichiujkej oso porin kineki kinnextilis oksekin ke “yekmelauj takat”. Xa kinemilia ke maski amo ueli kichiua maj inamik kitasojta, kemaj uelis kichiuas maj kimouili. Uan uelis kitemos maj kichiua tein kineki porin kimati ke kimouilia. Kemej tanemiliaj uan tein kichiuaj nejon takamej amo kuali yetok. Yejuan amo kinpoujkaitaj siuamej kemej monekiskia. Uan no, nejon tanemilil uan tachiualis senkis kiixnamiki tein Jiova kineki maj kichiuakan (Efes. 5:25, 28). w21.02 3 § 6, 7

Keman semi tionmotekipachojtos, semi tionyolseuis komo tikontataujtia Jiova. Yejuatsin mitsonnankilis keman mitsonmakas “yolseuilis ten kachi kuika uelilis hasta amo uelis se kajsikamatis ok de keniu” (Filip. 4:6, 7). Jiova techmaka nejon yolseuilis ika iyektikatsin espíritu (Gál. 5:22). Keman tikontataujtis Jiova, xikonilui nochi tein tikonmachilia. Xikontapoui toni ouijkayot tikonpia uan keniuj tionmomachilia. Komo ueli tikonyektalia, xikontajtani maj mitsonmaka tamatilis tein mitsonpaleuis xikonmati toni tikonchiuas uan chikaualis tein mitsonpaleuis xikonchiua. Komo amo ueli tikonyektalia, xikontajtani maj mitsonpaleui amo semi xionmotekipacho. Komo tikoniluia Jiova toni ouijkayot tikonpia uan keniuj tionmomachilia, okachi tikonitas keniuj mitsonnankilia. Komo amo niman mitsonnankilia, xikonsentoka xikontataujti. Jiova amo sayoj kineki xikontapoui toni ouijkayot tikonpia uan keniuj tionmomachilia, ta no kineki xikonsentoka xikontataujti (Luc. 11:8-10). w21.01 3 § 6, 7

Itech tonechikoluan, amo sayoj moajsij tokniuan akin kipiaj ininnamik uan akin kipiaj ininkoneuan, ta no moajsij miakej tokniuan takamej uan siuamej akin amo kipiaj ininnamik. ¿Keniuj moneki tikinitaskej nejin tokniuan? Maj tikitakan keniuj kinitaya Jesús. Keman yetoya nikan taltikpak, amo monamiktij uan kitayekanaltij itanojnotsalis. Amo keman tamachtij ke itatojtokakauan monekia monamiktiskej oso ke monekia mokauaskej ininselti. Sayoj ke kemaj kijtoj ke seki itatojtokakauan kiixtaliskiaj amo monamiktiskej (Mat. 19:12). Yejua kinpoujkaitaya uan kinpatiuitaya akin amo kipiayaj ininnamik uan amo kinemiliaya ke teisa kinpolouaya itech ininnemilis. Ijkon kemej Jesús, tatitanil Pablo katka se itekitikauj Dios akin amo monamiktij. Amo keman tamachtij ke amo kuali yetok maj se monamikti. Kimatia ke sejse itekitikauj Dios monekia kiixpejpenas nejon. w20.08 28 § 7, 8

Tatitanil Juan nemik miak xiujmej uan kipanok miak taman tein amo kichiaya. No kipanok tataman ouijkayomej tein ueliskia kichiuas maj amo takuaujtamatiniok iuan Jiova. Sayoj ke nochipa mochikauak kitakamatis itanauatiluan Jesús, kemej tein kijtoua ke moneki se kintasojtas tokniuan. Yejua ika, Juan kineltokaya ke Jiova uan Jesús kitasojtayaj uan ke kimakaskiaj chikaualis tein kipaleuiskia maj kixiko tein yeski ouijkayot (Juan 14:15-17; 15:10). Juan nochipa kinnextilij tokniuan ke kintasojtaya ika itajtoluan uan ika tein kichiuak. Nion Satanás nion tein onkak itech taltikpak uelik kitsakuilijkej maj kinnextiliani nejon netasojtalis. Ijkon kemej kipanok Juan, tejuan no techyoualouaj taltikpakneminij akin Satanás kinixyekana akin semi tetauelitaj (1 Juan 3:1, 10). Satanás kineki kichiuas maj amo tikintasojtakanok tokniuan, uan uelis kichiuas nejon sayoj komo tejuan tikauaj. Yejua ika, maj tikixtalikan tikintasojtaskej tokniuan uan maj tiknextikan ika totajtoluan uan ika tein tikchiuaj. Nejon kichiuas maj semi techyolpakti iniuan timoajsiskej ichankauan Jiova uan nochipa tiyolpakiskej (1 Juan 4:7). w21.01 13 § 18, 19

Kemej Satanás taixyekantok nikan taltikpak, uelis tikpanoskej uejueyi ouijkayomej uan kemansa amo tikmatiskej toni tikchiuaskej (2 Tim. 3:1). Sayoj ke amo moneki timotekipachoskej nion timouiskej porin Jiova kimati toni tikpanotokej. Keman tikpanouaj ouijkayomej, yejuatsin kijtoua ke techpaleuis ika iyekmay tein kipia miak chikaualis (Is. 41:10, 13). Senkis titakuaujtamatij ke Jiova techpaleuis uan ke itech Biblia tikajsiskej chikaualis tein techpaleuis maj titaxikokan. Videos, tamouisolmej tein mokaki uan taxelol “Kikaujkej neskayot ika takuaujtamatilis” techpaleuia maj kemej yeskia tikitakan tein tikixtajtoltiaj itech Biblia uan techyolchikauaj. Achto ke tikitaskej, tikakiskej oso tikixtajtoltiskej nejon tamachtilis tein semi takuaujtamach, maj tiktajtanikan Jiova maj techpaleui maj tikajsikan tayolmajxitilis tein uelis techpaleuis itech tonemilis. Maj tiknemilikan ke tejuan takat oso siuat akin ika motajtojtok. Maj itech titanemilikan tein kichiuak uan keniuj Jiova kipaleuij maj taxikouani keman kipiak ouijkayomej. Ompa, maj tikchiuakan tein techmachtia. Satepan, maj tiktasojkamatilikan Jiova nepaleuil tein techmakani uan maj tiknextikan ke timotasojkamatij keman tiktemoskej tikinyolchikauaskej uan tikinpaleuiskej oksekin. w21.03 19 § 22, 23

Komo tejuatsin uan monamik nankinekij nankipiaskej konemej, ximotajtanikan: “¿Tiyolyemankej, tiktasojtaj Jiova uan tikpatiuitaj iTajtol? ¿Techixpejpenaskia Jiova maj tikyekpiakan se konetsin?” (Sal. 127:4). Uan komo tikonpiaya konemej, xionmotajtani: “¿Nikinmachtia nokoneuan ke moneki se tekitis?” (Ecl. 3:12, 13). “¿Nimochikaua nikinyekpias uan maj amo kinpano tein amo kuali itech nejin taltikpak?” (Prov. 22:3). Maski amo uelis tikonchiuas maj amo kinpano nion teyi tein amo kuali. Keman tikonmachtis maj kitemokan tayolmajxitilis itech Biblia (Prov. 2:1-6). Kemej neskayot, komo se nanmochankauj kikaua Jiova, xikonnextili mokoneuan ika iTajtol Dios keyej moneki okachi se kitasojtas Jiova (Sal. 31:23). Oso komo momikilia se nanmochankauj oso se akin kuali iuan nanmouikayaj, xikonnextili tajkuilolmej tein kinpaleuiskej maj amo semi motayokoltikan uan maj yolseujtokan (2 Cor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16). w20.10 27 § 7