Agosto

¿Keyej Jiova kijkuiloskia itech se amatajkuilol inintokay sekin akin kinextiaj ke kimoujkatokaj uan ke itech tanemiliaj itokay ika tein kijtouaj? Tein tikijtouaj kinextia tein yekmelauj tiknemiliaj. Jesús kijtoj: “Tein semi se kinemilijtok yejua tein se kijtoua” (Mat. 12:​34, TNM). Yejuatsin kineki maj nemikan nochipaya akin kitasojtaj itech yankuik taltikpak. Jiova kuali kikaki tein tikijtoua uan ijkon kiita ox kiselis totaueyichiualis oso amo (Sant. 1:26). Miakej akin amo kitasojtaj Jiova keman tajtouaj kikuij tajtolmej tein teyolkokouaj uan tein ika kinextiaj ke moueyimatij (2 Tim. 3:​1-5). Amo tiknekij tiyeskij kemej yejuan, ta tiknekij maj Jiova nochipa kiyolpakti kemej titajtouaj. Sayoj ke, ¿kiyolpaktiskia komo aksa kualtsin tajtoua itech nechikol uan itech tanojnotsalis sayoj ke kinchikaujkanojnotsa ichankauan? (1 Ped. 3:7). w22.04 5 § 4, 5

Dios kichiuak maj kiyolnemilikan majtakti kuaomimej uan koujtajtapial para maj kiixpolokan ueyi Babilonia. Jiova kichiuas maj tekiuajyomej mopaleuikan iuan koujtajtapial chichiltik, tein kijtosneki Naciones Unidas, para kinixnamikiskej taneltokalismej tein amo melaujkej uan senkis kinixpoloskej (Apoc. 18:​21-24). Tein techmachtia. Semi moneki maj tikueyichiuakan Dios kemej yejuatsin kiita ke chipauak (Sant. 1:27). Maj amo keman tikauakan maj “ueyi […] Babilonia” techkajkayaua ika tein tamachtia, ika tein momattokej kichiuaskej akin ompa pouij, ika tein kijtouaj ke kuali yetok uan ika naualot. Uan maj tiksentokakan tikiniluikan nochin: “Xikisakan de [...] Babilonia”. Komo kichiuaj, Dios kiitas ke amo kipaleuijkej ika nochi tein amo kuali tein kichiuak (Apoc. 18:4). w22.05 11 § 17; 14 § 18

Tetatmej, xikontemokan kemanian uelis nankonmachtiskej mokoneuan de Jiova. Ika xiontajto yejuatsin uan keniuj mitsonpaleuiani (Deut. 6:​6, 7). Nejin okachiok moneki komo amo nochin kineltokaj Jiova, uan amo ueli tionmomachtia mochan iniuan mokoneuan. Se tokniuj siuat akin itokay Christine, kijtoua: “Kemej amo semi uelia nikinnojnotsaya nokoneuan de Jiova, nikchiuaya nochipa keman nikitaya ke ueliskia”. No kuali ika xiontajto inechikol Jiova uan tokniuan. Amo xikonijijto tokniuan tayekananij. Tein tikonijtos uelis tapaleuis maj mokoneuan kiitakan ke uelis kintajtaniskej maj kinpaleuikan keman monekis. Xikonchiua tein tapaleuis maj kuali mouikakan mochankauan. Nochipa xikonnextili monamik uan mokoneuan ke tikontasojta. Kuali ika xiontajto monamik uan xikonnexti ke tikonpoujkaita, uan xikonmachti mokoneuan maj no ijkon kichiuakan. Nejon tapaleuis maj nochin kuali mouikakan uan maj mokoneuan amo ouij kinkisa kiixmatiskej Jiova (Sant. 3:18). w22.04 18 § 10, 11

Tein Jesús kiniluij tokniuan akin nemiaj Éfeso kinextia ke kisentokayaj kitekitiliayaj Jiova maski kipiayaj ouijkayomej. Sayoj ke, amo kitasojtayajok Jiova kemej achto. Komo kinekiaj maj Jiova kiyolpaktiani kemej kiueyichiuayaj, monekia maj oksepa kitasojtanij. No ijkon panoua axkan, amo sayoj moneki titaxikoskej, ta moneki tikchiuaskej porin tiktasojtaj Jiova. Yejuatsin amo sayoj kiita tein tikchiuaj, ta no keyej tikchiuaj. Yejuatsin kiita ke semi moneki toni techolinia maj tikchiuakan teisa, kichia maj tikueyichiuakan porin tiktasojtaj uan timotasojkamatij (Prov. 16:2; Mar. 12:​29, 30). Maj tiksentokakan titachixtokan. Tokniuan akin nemiaj Sardis kinpanotoya okse taman. Maski achto kuali kitekitilijtoyaj Jiova amo ijkon kichiujtoyajok. Yejua ika, Jesús kiniluij maj tachixtokan (Apoc. 3:​1-3). Jiova amo kielkaua tein tikchiuaj para tiktekitiliskej (Heb. 6:10). w22.05 3 § 6, 7

Salomón kijtoj ke “se inetetayokolil Dios” keman se yolpaki porin se tekiti (Ecl. 5:​18, 19). Yejua kimatia ke melauj nejon, porin yejua semi tekitik. Kinchijchiuak miak kalmej, kitokak uva, kitokak miak xochit, tachijchiuak kampa mosentiliskia at, uan no kinchijchiuak xolalmej (1 Rey. 9:19; Ecl. 2:​4-6). Monekik chikauak tekitis. Maski nejon kichiuak maj kuali momachiliani, kimatia ke amo kichiuaskia maj yekmelauj yolpakini. No kichiuak miak taman para Jiova. Kemej neskayot, kiixyekanak tekit keman mochijchiuak templo para kiueyichiuaskej Jiova. Nejin tekit uejkauak chikome xiuit (1 Rey. 6:38; 9:1). Satepan ke kichiuak miak taman, kiitak ke okachi moneki se kitekitilis Jiova. Kijkuiloj: “Tein se kiajsikamati, satepan ke se kitamikaki nochi, yejua nejin: Xikmoujkatoka Dios akin melauak uan xiktakamati itanauatiluan” (Ecl. 12:13). w22.05 22 § 8

Biblia ininka tajtoua miakej akin Jiova kintapojpoluij. Xa tikonelnamiki tekiuaj Manasés. Yejua semi amo yolkuali katka uan semi tajtakolchiuak. Kinueyichiuak tiotsitsin uan kichiuak maj oksekin no kinueyichiuanij. No kinchichinoj ikoneuan kemej netemaktilmej para nejon tiotsitsin, uan moixeuij kikalakis se tiotsin itech itemplo Jiova tein yektik katka. Biblia kijtoua: “Kichiuak miak taman tein amo kuali iixpan Jiova porin kinekia kikualantis” (2 Crón. 33:​2-7). Sayoj ke keman Manasés kinextij ke yekmelauj moyolnonotsak, Jiova kitapojpoluij (2 Crón. 33:​12, 13). Xa no tikelnamikij tein kichiuak tekiuaj David, akin kichiuak uejueyi tajtakolmej porin auilnemik uan temiktij. Sayoj ke keman kijtoj tein kichiuak uan yekmelauj moyolnonotsak, Jiova kitapojpoluij (2 Sam. 12:​9, 10, 13, 14). Yejua ika, uelis tikneltokaskej ke Jiova yekmelauj kineki tetapojpoluis. w22.06 3 § 7

Kemansa xa ouij techkisas tiksentokaskej titakuaujtamatiskej itech tein tikchiaj. Xa tiknemiliskej ke uejkaujya tikchixtokej maj Dios kichiua tein motenkauak. Sayoj ke Jehová nochipa nemi uan amo kiita tiempo kemej tejuan tikitaj (2 Ped. 3:​8, 9). Yejuatsin kichiuas tein motenkaua keman kiitas ke okachi kuali, sayoj ke xa amo yeski keman tejuan tiknekiskej. ¿Toni techpaleuis maj tiksentokakan titakuaujtamatikan itech tein tikchiaj hasta keman Jehová kichiuas tein motenkaua? (Sant. 5:7). Maj tiksentokakan kuali timouikakan iuan Jehová, porin yejuatsin akin kijtoua ke mochiuas. Para tikneltokaskej ke mochiuas tein kuali, moneki tikneltokaskej ke Jehová nemi uan ke “kintaxtauia akin semi kitemouaj kiueyichiuaskej” (Heb. 11:​1, 6). Keman okachi tikneltokaskej ke Jehová nemi, okachi titakuaujtamatiskej ke kichiuas tein motenkauak. Para tiksentokaskej titakuaujtamatiskej itech tein tikchiaj, moneki maj tiktataujtikan Jehová uan maj tikixtajtoltikan Biblia. Maski amo ueli tikitaj Jehová, uelis kuali timouikaskej iuan. Ueli tiknojnotsaj keman tiktataujtiaj uan titakuaujtamatij ke techkaki (Jer. 29:​11, 12). w22.10 26, 27 § 11-13

Maj tiknemilikan nejin. Job tokotsyetok itech koujnex uan semi tajyouijtok (Job 2:8). Akin iniuan mouika kiluiaj miak taman, kitemouaj maj amo kuali kiitakanok. Kemej Job kipanotok miak kuejmolmej semi amo kuali momachilia uan semi motayokoltia porin momikilijkej ikoneuan. Job yekinika amo teyi kijtoua (Job 2:13). Sayoj ke, komo nejon takamej akin kijtouaj ke mouikaj iuan, kinemiliaj ke kemej amo teyi kijtoua kikauati Jiova, semi mopolojtokej. Job moixajokui uan kiniluia: “¡Amo keman nikauas Dios hasta maj nimiki!” (Job 27:5). ¿Toni kipaleuij Job maj yolchikauak maski semi tajyouijtoya? Hasta keman semi amo kuali momachiliaya kimatia ke Jiova kipaleuiskia uan no kimatia ke maski momikiliskia, yejuatsin kichiuaskia maj oksepa nemi (Job 14:​13-15). w22.06 22 § 9

Akin kichijchiuak iluikak uan taltikpak techmaka se ueyi tatiochiualis, ueli tiknojnotsaj ika netataujtil. Nejin kijtosneki ke ueli tikiluiaj Jiova nochi tein tiknemiliaj uan tikmachiliaj itech tein yeski tajtol. Uelis titakuaujtamatiskej ke yejuatsin techkakis maski tiyetoskej kaltapajtiloyan oso titsaktoskej. Semi tiktasojkamatij nejin netetayokolil. Tekiuaj David kiitaya ke se tatiochiualis kitataujtis Jiova. Itech se nekuikatil kiluij: “Maj nonetataujtil tamati kemej kopal tayekchijchiuj tein kichichinouaj moixpan” (Sal. 141:​1, 2). Keman David nemia, tiopixkamej semi kuali kichijchiuayaj kopal tein mokuia itech templo para kiueyichiuaskej Jiova (Éx. 30:​34, 35). David kinekia kuali kinemilis tein kiluiskia Jiova itech inetataujtil, ijkon kemej kuali kichijchiuayaj kopal tein kichichinouayaj. Uan tejuan no ijkon tiknekij tikchiuaskej porin tiknekij maj tonetataujtiluan kiyolpakti Jiova. w22.07 20 § 1, 2; 21 § 4

Maj tikauakan maj Jiova kichiua tein monekis. Jiova amo kineki maj timomakepakan keman aksa techchiuilia tein amo kuali (Rom. 12:​20, 21). Kemej titajtakolejkej amo ueli tikitaj teisa kemej Jiova kiita, uan yejua ika amo ueli tikmatij toni tein okachi kuali (Heb. 4:13). Uan no, kemansa tein tikmachiliaj uelis kichiuas maj amo tiyektanemilikan. Santiago kijkuiloj: “Tagat ten kualantinemi […] amo ueli[s] kichiuas […] ten kipaktia Dios” (Sant. 1:20). Uelis tikneltokaskej ke Jiova kichiuas tein kuali. Keman titetapojpoluiaj tiknextiaj ke tikneltokaj ke Jiova kichiuas tein kuali. Komo tikauaj maj Jiova kichiua tein monekis, tiknextiaj ke titakuaujtamatij ke yejuatsin kiyektalis nochi. Itech yankuik taltikpak, tein techyolkokoua ‘amo moelnamikisok, nion yetosok itech toyolo’ (Is. 65:17). w22.06 10, 11 § 11, 12

Keman techtauelitaj kinextia ke tikchiuaj kemej Jesús uan ke Jiova yolpaki ika tein tikchiuaj (Mat. 5:​11, 12). Satanás kichiua maj techtauelitakan, sayoj ke amo keman uelis kitanis Jesús. Moteixmatiltijtok kuali tanauatilmej itech nochi taltikpak porin Jesús tapaleuijtok. Onkak miak tataman tajtolmej uan nejon no se ouijkayot. Sayoj ke tein Jesús kichiuak maj kiitani tatitanil Juan kinextia ke nejon amo kitsakuiliskia maj moteixmatilti kuali tanauatilmej (Apoc. 14:​6, 7). ¿Toni kichiuani inechikol Jiova ika nejon? Itech jw.org mokixtianij miak amaixmej itech panoua mil tataman tajtolmej. Uan no, Tokniuan Oloch Taojtokaltianij kijtojkej ke ueliskia motajtolkepas itech panoua 700 tataman tajtolmej amatajkuilol Tiyolpakiskej nochipaya, tein okachi ika titamachtiaj. w22.07 9 § 6, 7

Jesús semi kinikneliaya nochin. Tatitanil Mateo kijtoua: “Keman kinitaya nochin akin mosentiliayaj, semi kinyolikneliaya, porin kinkojkokojkaj uan kinsenkaujkaj kemej ichkamej tein amo kipiaj inintajpixkauj” (Mat. 9:​36, TNM). ¿Uan keniuj kinita Jiova taltikpakneminij? Keman Jesús ika tajtoj iTajtsin, kijtoj: “Yejua amo kineki maj poliui nion semej nejin akin moitaj ke amo ueyichiuanimej” (Mat. 18:​14, TNM). ¡Techyolpaktia tikmatiskej ke Jiova semi techtasojta! Komo okachi tikixmatij Jesús, okachi tiktasojtaskej Jiova. Onkak okse taman tein uelis tikchiuas para okachi tiktasojtas Jiova uan okachi tiktekitilis. ¿Toni? Kuali ximouika iniuan tokniuan itech nechikol akin kuali kitekitilijtokej Jiova. Xikita keniuj semi yolpakij uan amo kinemiliaj ke amo kuali tein kiixtalijkej. Xikinilui maj mitstapouikan teisa tein kuali tein kipanouanij. Komo moneki tikixpejpenas teisa tein semi moneki xikinilui maj mitsyolmajxitikan. Biblia kijtoua: “Nochi kuali kisa keman miakej tayolmajxitiaj”. w22.08 3 § 6, 7

Tinochin tikpanoskej ouijkayomej, sayoj ke amo toselti tietokej. Ijkon kemej se tepopaj akin tetasojta, Jiova nochipa kiita tein tikpanouaj. Yejuatsin touan yetok, uan keman tiktajtaniaj maj techpaleui niman kichiua (Is. 43:2). Senkis tikneltokaj ke uelis titaxikoskej porin Jiova techmaka nochi tein moneki: netataujtil, Biblia, miak tamachtilis uan tokniuan akin semi techtasojtaj. Semi timotasojkamatij porin toTajtsin kiita tein tikpanouaj. “Yejuatsin kichiua maj tiyolpakikan” (Sal. 33:21). ¿Keniuj uelis tiktasojkamatiliskej Jiova porin techyekpia ika netasojtalis? Keman kuali tikuij nochi tein yejuatsin techmaka. Sayoj ke komo tiknekij maj Jiova kisentoka techyekpia, moneki tikchiuaskej teisa. Moneki timochikauaskej tiktakamatiskej uan tikchiuaskej tein kiita ke kuali yetok. Komo tikchiuaj, Jiova techyekpias nochipaya. w22.08 13 § 15, 16

Axkan miakej amo kimatij akoni iuan takuaujtamatiskej. Miakej kinpoujkaitaj políticos, taixmatinij uan tanamakanij, sayoj ke amo kiyekmatij ox yekmelauj kinekij kinpaleuiskej. Uan no, amo semi kinpoujkaitaj akin taixyekanaj itech taneltokalismej. Yejua ika tikajsikamatij keyej amo takuaujtamatij itech Biblia, amatajkuilol tein kijtouaj ke kikuij akin taixyekanaj itech nejon taneltokalismej. Tiitekitikauan Jehová tikneltokaj ke yejuatsin “Dios akin kijtoua tein melauak” uan ke nochipa kineki maj kuali tietokan (Sal. 31:5; Is. 48:17). Kuali tikmatij ke uelis titakuaujtamatiskej itech iTajtol Dios. Tejuan no tikneltokaj tein kijkuiloj se taixmatkej ika tein kijtoua Biblia: “Nochi tein Dios kijtoua melauak, uan nochi tein kijtoua yekmelauj mochiua. Akin kitekitiliaj Dios uelis kineltokaskej tein yejuatsin kijtoua porin iuan takuaujtamatij”. w23.01 2 § 1, 2

No tikinyolchikauaj tokniuan keman tikinpaleuiaj maj okachi takuaujtamatikan iuan Jiova. Ininchankauan seki tokniuan akin amo kitekitiliaj Jiova kinpijpinaujtiaj. Sekin mokokouaj oso moyolkokojtokej porin teisa kinchiuilijkej. Uan oksekin, uejkaujya kichixtokej maj ixpoliui tein amo kuali. Nochi nejin uelis kichiuas maj tokniuan ouij kinkisa takuaujtamatiskej iuan Jiova. Itech yekinika siglo tokniuan no kipanokej seki taman kemej nejin. Ika iTajtol Dios tatitanil Pablo kinpaleuij tokniuan maj okachi takuaujtamatinij iuan Jiova. Tokniuan judíos xa amo kimatiaj toni kinnankiliskej ininchankauan keman kiniluiayaj ke inintaneltokalis judíos okachi kuali katka ke tein tamachtiayaj akin kichiuayaj kemej Cristo. Xa semi kinyolchikauak tein Pablo kinijkuilouilij tokniuan hebreos (Heb. 1:​5, 6; 2:​2, 3; 9:​24, 25). Tein Pablo kijtoj xa kinpaleuij nejon tokniuan maj kimatinij toni kinnankiliskej akin kinijijtouayaj. w22.08 23, 24 § 12-14

Itech nejin taltikpak kampa Satanás taixyekana, miakej amo kimatij akoni iuan takuaujtamatiskej porin tanamakanij, tekiuanij uan akin taixyekanaj itech taneltokalis miakpa kinkajkayauanij. Uan kiitaj ke no ijkon kichiuaj akin kuali iniuan mouikaj, akin nemij kampa ika yejuan nemij uan hasta ininchankauan. Nejin amo moneki tikmojkaitaskej porin itech Biblia achtook moijtojka ke itech itamian tonalmej miakej tekauaskiaj, tetakajkayauiliskiaj uan kinchiuiliskiaj tein amo kuali inintasojikniuan. Kinextiskiaj ke kichiuaj kemej Satanás akin taixyekana nikan taltikpak, akin amo ueli iuan se takuaujtamati (2 Tim. 3:​1-4; 2 Cor. 4:4). Akin tikchiuaj kemej Cristo tikmatij ke uelis senkis titakuaujtamatiskej iuan Jehová. Tikmatij ke techtasojta uan ke amo keman kinkauas akin kuali iuan mouikaj (Sal. 9:10). No titakuaujtamatij iuan Jesús porin toka momikilij (1 Ped. 3:18). Uan tikitanij ke no uelis titakuaujtamatiskej itech tein Biblia tayolmajxitia (2 Tim. 3:​16, 17). w22.09 2 § 1, 2

Yekmelauj se yolpakis amo se teisa tein se kimachilia sayoj seki tonalmej, ta uelis uejkauas nochipaya. Itech se tepet Jesús tamachtij keniuj uelis yekmelauj se yolpakis. Kijtoj: “Yolpakij akin kiajsikamatij ke moneki maj Dios kinixyekana” (Mat. 5:3). Jesús kimatia ke tejuan tichijchiujtokej kemej tiknejnekiskej tikixmatiskej uan tikueyichiuaskej toTachijchiujkauj Jehová. Yejua nejin kijtosneki keman Biblia kijtoua ke ‘moneki maj Dios techixyekana’. Uan kemej Jehová se “Dios akin yolpaki”, akin tiktekitiliaj no uelis tiyolpakiskej (1 Tim. 1:11). ¿Yekmelauj tiyolpakiskej sayoj komo amo tikpiaj kuejmolmej? Amo. Itech se tepet Jesús kijtoj ke uelis yolpakiskej hasta “akin tayokoyaj” uan “akin kintajyouiltianij porin kichiuaj tein kuali yetok” oso akin kinuijuikaltiaj porin kitojtokaj (Mat. 5:​4, 10, 11). Jesús amo tamachtij ke uelis yekmelauj tiyolpakiskej komo amo tikpiaj kuejmolmej, ta komo timokauaj maj Dios techixyekana uan timotokiaj iuan (Sant. 4:8). w22.10 6 § 1-3

Komo kuali taixejekouaj techpaleuis maj tikmatikan kemanian moneki titajtoskej uan kemanian amo (Ecl. 3:7). Sekin kijtouaj ke keman se tajtoua kemej yeskia plata uan keman amo teyi se kijtoua kemej yeskia oro. Tein kijtosneki ke kemansa okachi kuali maj amo teyi se kijto. Maj tikitakan tein kichiua se tokniuj akin uejkaujya tayekankej uan miakpa kiluiaj itech okseki nechikolmej maj kinpaleui keman moneki kiyektaliskej teisa. Okse tayekankej kijtoua: “Nejin tokniuj amo keman kijtoua kuejmolmej tein kipiaj tokniuan itech okseki nechikolmej”. Kemej kuali taixejekoua, tayekananij itech okseki nechikolmej semi iuan takuaujtamatij, porin kimatij ke amo kijtos teisa tein amo moneki momatis. Komo tikijtouaj tein melauak no tapaleuis maj oksekin touan takuaujtamatikan. Aksa akin nochipa kijtoua tein melauak amo ouij iuan se takuaujtamatis (Efes. 4:25; Heb. 13:18). w22.09 12 § 14, 15

Miakej kichiuaj kemej yeskia amo takakij keman tamatilis kemej yeskia “chikauak tsajtsitiuj itech ojti” (Prov. 1:20). Biblia kijtoua ke onkak eyi tataman taltikpakneminij akin amo kinekij kipiaskej tamatilis: “akin amo teyi kimatij”, “akin takejkelouaj” uan “akin mijmikilomej” (Prov. 1:​22-25). “Akin amo teyi kimatij” yejuan akin niman kineltokaj teisa uan mokauaj maj kinkajkayauakan (Prov. 14:​15, nota). Akin taixyekanaj itech taneltokalis uan tekiuanij, kinkajkayauanij millones. Uan sekin motayokoltiaj keman kimatij ke kinkajkayaujkej. Sayoj ke akin ininka motajtoua itech Proverbios 1:22 kiixtaliaj amo teyi kimatiskej porin kinekij kisentokaskej kemej yetokej (Jer. 5:31). Yejuan amo kinekij momachtiskej tein Biblia kijtoua nion kitakamatiskej. Amo tiknekij tikchiuaskej kemej akin amo teyi kimatij porin ijkon kiixtaliaj (Prov. 1:32; 27:12). w22.10 19 § 5-7

Inechikol Jehová no techiluia toni moneki tikchiuaskej para uelis timopaleuiskej. Miakpa techiluianij maj tikinmakakan tayekananij tein uelis ika technotsaskej uan techajsiskej komo mochiua se ijsiujkayot. Tokniuan xa uelis technauatiskej maj timokauakan tochan oso maj tikisakan. Xa no techiluiskej keniuj uelis tikseliskej tein moneki oso keniuj uan kemanian uelis tikinpaleuiskej oksekin. Komo amo titatakamatij, uelis techpanos tein amo kuali tejuan oso tayekananij akin semi techyekpiaj (Heb. 13:17). Kemej mochiuaj tetsaujmej, neteuilismej oso oksekin takuejmolchiuaj, miakej tokniuan monekini kikauaskej ininchan. Yejuan mochikauaj niman momatiskej kampa ajsij uan kisentokaskej kiueyichiuaskej Jehová. Kisentokaj ‘kiteixmatiltijtinemij itajtol Dios’, ijkon kemej kichiujkej tokniuan itech yekinika siglo keman monekik nemitiuij okseko porin peuak kintajyouiltiaj (Hech. 8:4). Tokniuan akin monekini kikauaskej ininchan, semi kinpaleuia keman tanojnotsaj porin itech tanemiliaj tein kichiuas iTaixyekanalis Dios uan amo itech ininkuejmoluan. Nejon kinpaleuia maj kisentokakan yolpakikan uan maj yolseujtokan. w22.12 19 § 12, 13

Jehová techpatiuita tisejsemej. Achto ke Jesús kintitaniskia imomachtijkauan maj tanojnotsatij, kinpaleuij maj amo mouikan keman kinixnamikiskiaj (Mat. 10:​29-31). Kinyolchikauak keman ika tajtoj se tototsin tein semi kiixmatiaj ompa Israel. Itech nejon tonalmej, nejin tototsitsin amo patiyojkej katkaj. Sayoj ke Jesús kiniluij imomachtijkauan: “NamoTajtsin kuali kimati keman semej tototsitsin panuetsi”. Uan no kiniluij: “Namejuan okachi nantayekantokej ke miakej tototsitsin”. Ijkon kinextij ke Jehová kinpatiuitaya sejsemej, uan nejon kinpaleuij maj amo mouinij keman kinixnamikiskiaj. Xa keman tanojnotstiayaj itech uejueyi xolalmej uan xolaltsitsin uan kinitayaj nejin tototsitsin, kielnamikiaj tein Jesús kiniluijka. Keman no tikonitas se tototsin, xikonelnamiki ke Jehová semi mitsonpatiuita porin tejuatsin no okachi tiontayekantok ke “miakej tototsitsin”. Dios mitsonpaleuis xionmoyolchikaua keman mitsonixnamikiskej. w23.03 18 § 12

Kemansa tochankauan xa techixnamikij oso xa tikpolouaj totekiuj. Keman se kuejmol tein tikpiaj uejkaua, xa tiknemiliskej ke amo keman moyektalis uan xa timotayokoltiskej. Keman tikpanouaj nejon, Satanás kitemoua maj tiknemilikan ke Jehová amo techtasojta. Kineki maj peua tiknemilikan ke xa itajtakol Jehová oso inechikol tein tikpanotokej. Yejua nejon tein kinpanok seki israelitas akin nemiaj Egipto. Yekinika kineltokayaj ke Jehová kinixpejpenka Moisés uan Aarón para maj kinmakixtianij (Éx. 4:​29-31). Sayoj ke, keman faraón peuak okachi kintajyouiltia, kitajtakoltijkej Moisés uan Aarón tein kinpanotoya (Éx. 5:​19, 20). ¡Semi amo kuali maj kintajtakoltianij itekitikauan Dios tein kipanotoyaj! Komo tejuatsin uejkaujya tikonxikojtok ouijkayomej, xikontapoui Jehová nochi tein tikonmachilia uan xionmokaua maj mitsonpaleui. w22.11 15 § 5, 6

Jehová yejua akin kichiua maj tiyoltokan uan sayoj yejua ueli kichiua maj oksepa nemikan akin momikilijkejya. Ika ichikaualis yejuatsin, tanauatijkej Elías kichiuak maj oksepa nemi iokichpil siuatsin akin momikilijkaya itakatsin uan nemia Sarepta (1 Rey. 17:​21-23). Satepan, Dios kipaleuij tanauatijkej Eliseo para maj kichiua maj oksepa nemi iokichpil siuatsin akin nemia Sunem (2 Rey. 4:​18-20, 34-37). Keman Biblia ininka tajtoua sekin akin oksepa nenkej, kinextia ke Jehová kipia chikaualis para kichiuas maj oksepa nemikan akin momikilijkejya. Uan keman Jesús yetoya nikan taltikpak senkis kinextij ke iTajtsin kimakak chikaualis para no ijkon kichiuas (Juan 11:​23-25, 43, 44). Axkan Jesús moajsi ompa iluikak uan kimaktilijkej “nochi tanauatil ne iluikak uan nikan taltikpak”. Yejua ika uelis kichiuas maj “nochin akin yetokej itech miketekochmej” oksepa nemikan uan maj ueli nemikan nochipaya (Mat. 28:18; Juan 5:29). w22.12 5 § 10

Keman kiixtopeujkej Ezequiel, kiixtopeujkej Jehová. Tajkuilol tein axkan timomachtiaj kiyolchikaujkej Ezequiel porin kimatiltijkej ke kichiujtoya se kuali tekit maski israelitas kiixtopeuayaj. Uan no, Jehová kiluij ke keman judíos kiitaskiaj ke mochiua nochi tein moijtojka, yejuan kimatiskiaj ke “iniuan moajsia se tanauatijkej” (Ezeq. 2:5; 33:33). Nejin tajtolmej semi kiyolchikaujkej Ezequiel para maj kisentoka tanojnotsa. Tejuan no techyolchikaua tikmatiskej ke yejua Jehová akin techtitani maj titanojnotsatij. Tikpiaj tatiochiualis tiyeskij tiitaixpantijkauan (Is. 43:10). Ijkon kemej Jehová kiluij Ezequiel: “Amo ximoui”. Tejuan no techiluia: “Amo ximomoujtikan” (Ezeq. 2:6). ¿Keyej amo moneki tikinmouiliskej akin techixnamikij? Porin yejua Jehová akin techtitani uan techpaleuia ijkon kemej kichiuak iuan Ezequiel (Is. 44:8). w22.11 3, 4 § 4, 5

Semi tikpatiuitaj tekit tein kichiuaj tokniuan tayekananij uan tapaleuianij itech nechikol akin semi takuaujtamachmej. Tikitaj ke nejin tokniuan akin amo kikauaj Dios semi techyekpiaj uan yejua ika semi tiktasojkamatiliaj Jehová. Sayoj ke, ¿keniuj uelis tiknextiskej ke oksekin uelis touan takuaujtamatiskej? Tikintasojtaj tokniuan uan ininka timotekipachouaj. Sayoj ke moneki kuali titaixejekoskej uan amo timotelkalakiskej itech tein kinpanoua. Itech yekinika siglo seki tokniuan kintenkuitinemiaj oksekin uan mokalakiayaj kampa amo inintekiuj uan ika tajtouayaj tein amo monekia (1 Tim. 5:13). Amo tiknekij tikchiuaskej kemej yejuan. Maj tiknemilikan ke se tokniuj techtapouia teisa uan kimati ke amo tikijtoskej. Moneki maj tikchiuakan tein techiluia. w22.09 10 § 7, 8

Nejin amo kijtosneki ke sayoj moneki tikchiuaskej seki taman tein kuali para tiknextiskej ke kuali timonejnemiltiaj, ta moneki kuali tiknemiliskej toni yekmelauj tiknejnekij. Komo moneki tikpataskej teisa, maj tikchiuakan. Ijkon tikchiuaskej tein Jehová technauatia. Nejin moneki tiksentokaskej tikchiujtoskej. Nochipa tikyolpaktiskej Jehová keman amo tikpiaskejok tajtakol. Sayoj ke axkan monekiok tikchiuaskej seki taman para tikyolpaktiskej. Itech Romanos 12:2 Pablo kijtoua ke moneki tikpataskej kemej titanemiliaj para tikmatiskej toni kineki Dios maj tikchiuakan. Maj amo tikauakan maj peua titanemilikan oso tikchiuakan kemej akin nemij nikan taltikpak kampa mochiua tein tel amo kuali. Moneki tikitaskej ox tein tikixtaliaj tikchiuaskej kinextia ke titanemiliaj kemej Dios tanemilia. w23.01 8, 9 § 3, 4

¿Techajchiuilia Jehová ouijkayomej tein tikixnamikij? ¿Kichiua Jehová maj titajyouikan para techmachtis teisa? Biblia kijtoua ke amo (Ecl. 8:9; 9:11). Sayoj ke, kemaj tikmatij ke keman tikpanouaj se ouijkayot, Jehová kiitstok nochi uan techkaki keman tiktajtaniaj maj techpaleui (Sal. 34:15; Is. 59:1). Uan no, Jehová nochipa techpaleuia maj tikixnamikikan ouijkayomej. ¿Keniuj kichiua? Jehová techyolseuia uan techyolchikaua keman okachi moneki (2 Cor. 1:​3, 4). ¿Tikelnamikij keniuj Jehová techpaleuij uan techyolchikauak keman tikpanotoyaj se ouijkayot? Miakpa amo tikitaj keniuj Jehová techpaleuia hasta keman amo titajyouiajok. w23.01 17, 18 § 13-15

Nejin tapial semi tamati kemej koujtajtapial tein kipia chikome itsontekonuan, sayoj ke nejin chichiltik. Apocalipsis kijtoua ke “tamati keme ne achto okuilin” uan ke yejua se “chikueyi tayekanke” (Apoc. 13:​14, 15; 17:​3, 8). Moijtoua ke nejin “tayekanke” nesik, ompa ixpoliuik uan satepan oksepa nesik. Nejin kinextia tein kipanok Organización de las Naciones Unidas, akin kinpaleuia tekiuajyomej. Yekinika motokaytiaya Sociedad de Naciones. Itech Ojpatika Ueyi Neteuilis ixpoliuik uan satepan oksepa nesik. Ika tein kimoyauaj koujtajtapialmej oso tekiuajyomej, kichiuaskej maj taltikpakneminij kiixnamikikan Dios uan ixolal. Kemej yeskia kinsentiliskej “nochi tataman tayekanani” itech Armagedón, “para moteuiske ika guerra iuan Dios tech ne [i]ueyi tonal [...] porin sayo Yejuatsin kipixtinemi nochi chikaualis” (Apoc. 16:​13, 14, 16). w22.05 10 § 10, 11

Keman peuak kiixtajtoltia iselti. Nejin amo sayoj kipaleuij maj kimatini toni kijtouaya, ta no maj kitasojtani uan maj kichiuani. Ijkon kinextia tein kipanok itech templo keman kipiaya 12 xiujmej. Tamachtianij akin kuali kiixmatiaj iTanauatil Moisés, “kimojkaitayaj keniuj kiajsikamatia nochi uan kemej tanankiliaya” (Luc. 2:​46, 47, 52). Tejuan no uelis tikixmatiskej uan tiktasojtaskej iTajtol Dios komo nochipa tikixtajtoltiaj. Uelis tikmatiskej komo tikitaj tein Jesús kiniluij akin kuali kiixmatiaj tanauatil, kemej tajkuilouanij, fariseos uan saduceos. Maski nejon taixyekananij itech taneltokalis nochipa kiixtajtoltiayaj amatajkuilolmej, amo kinpaleuiaya. Jesús kijtoj eyi taman tein monekia kichiuaskej para ueliskia kinpaleuis. Tein kijtoj no techpaleuis 1) maj okachi tikajsikamatikan tein tikixtajtoltiaj, 2) maj tikajsikan tamachtilismej uan 3) maj tikauakan maj iTajtol Dios techpaleui maj timopatakan. w23.02 8, 9 § 2, 3

Seki taman tein amo moneki tikchiuaskej yejua nejin: amo tiknextiskej ke tikueuelitaj aksa komo sayoj timauiltijtokej, amo titeltatayiskej oso titeltakuaskej, amo tikijtoskej tein teyolkokos uan amo timoixpetaniskej ika nion se taman kampa monextia tateuilis oso auilnemilis (Sal. 101:3). Satanás nochipa kitemojtok maj amo timouikakanok iuan Jehová (1 Ped. 5:8). Komo amo timoyekpiaj, uelis peuas titenexikoluiskej, titakajkayauaskej, tikixnejnekiskej tein teaxka, titetauelitaskej, timoueyimatiskej uan tiyolkualantinemiskej (Gál. 5:​19-21). Komo amo niman timokixtiliaj, uelis kichiuas maj titajtakokan uan techijtakos (Sant. 1:​14, 15). Moneki amo tikelkauaskej ke uelis peuas timonejnemiltiskej kemej yejuan (1 Cor. 15:33). Komo tikchiuaj tein Jesús kijtoj uan tiksentokaj timoyekpiaj, amo semi iniuan tiyetoskej akin amo kitakamatij itanauatiluan Jehová (Luc. 21:34; 1 Cor. 6:15). Tikitaskej tein uelis panos uan amo timouikaskej iniuan. w23.02 16 § 7; 17 § 10, 11

Tejuatsin okachi tikontasojta Jehová porin okachi tikonixmattiuj. Xa tikonnejneki okachi iuan tionmouikas axkan uan nochipaya, uan uelis tikonchiuas. Uelis tikonyolpaktis ika tein tikonijtos uan ika tein tikonchiuas, Jehová mitsonyolchikaua xikonyolpakti (Prov. 23:​15, 16). Tein tikonixtalis itech monemilis kinextis ox yekmelauj tikontasojta Jehová. Amo onkak okse taman tein okachi kuali ke tikonyolpaktis yejuatsin. ¿Keniuj uelis tikonnextis ke tikontasojta Jehová, akin yekmelauj Dios? Yekinika, xikontataujti uan xikonilui ke iuan tionmotemaktia (Sal. 40:8). Satepan moneki tionmoauis, ijkon tikonnextis senteixtenoj ke tionmotemaktijya. Keman timoauiaj semi tiyolpakij uan mopata tonemilis. Ijkuak peua tikchiuaj sayoj tein kiyolpaktia Jehová uan amo tein tejuan tiknejnekij (Rom. 14:8; 1 Ped. 4:​1, 2). Xa tikonnemilis ke ouij tikonchiuas nejon, sayoj ke amo nenkaj porin mitsonpaleuis okachi kuali xionnemi. w23.03 5, 6 § 14, 15