TAMACHTILIS ITECH IPEUJYAN AMAIX | ¿KEYEJ TAJYOUIJ UAN MOMIKILIJ JESÚS?
¿Yekmelauj mochiuak?
Itech xiuit 33, kimiktijkej Jesús akin kayot Nazaret. Kijtouilijkej ke kiixnamikia tekiuaj, kitelmaakej uan kisokej itech se kouit, kampa tel tajyouij uan momikilij. Sayoj ke, Dios oksepa kimakak nemilis uan cuarenta tonalmej satepan, Jesús yajki iluikak.
Nejin tein panok tein se kimoujkaita moajsi itech naui Evangelios tein kipia Nuevo Testamento oso Escrituras Griegas Cristinas. Sayoj ke, ¿yekmelauj mochiuak nochi nejon? Nejin se netajtanil tein motelneki monankilis porin komo sayoj se taman tein moijtoua, inintakuaujtamatilis itatojtokakauan Cristo nenkaj yeskia uan amo melauak ke nemiskej itech se xochital (1 Corintios 15:14). Axkan, komo yekmelauj mochiuak, uelis tikseliskej tein kuali satepan. Yejua ika, ¿yekmelauj mochiuak tein kijtouaj Evangelios oso sayoj se takajkayaualis?
TEIN MOCHIUANI ACHTO
Evangelios ijkuiliujtokej ika miak nejmachkayot, amo kemej teisa tein tetapouiaj. Kemej neskayot, ika tajtouaj tel miak xolalmej kampa axkan uelis se taixmatis uan no ininka tajtouaj taltikpakneminij akin tajkuilouanij kijtouanij ke yekmelauj nenkej (Lucas 3:1, 2, 23).
Tajkuilouanij akin nenkej itech yekinika uan ojpatika siglo no ika tajtojkej Jesús.a Ijkon kemej kijtouaj Evangelios ke kimiktijkej Jesús mouika ika kemej momattoyaj romanos kinmiktiskej taltikpakneminij itech nejon tonalmej. Uan no, senkis kijtouaj tein yekmelauj panok uan hasta kijtouaj seki taman tein amo kuali tein kichiuayaj seki imomachtijkauan Jesús (Mateo 26:56; Lucas 22:24-26; Juan 18:10, 11). Nochi nejin kinextia ke akin kijkuilojkej Evangelios kijtojkej tein melauak uan takuaujtamach keman kijkuilojkej tein kichiuak Jesús.
¿OKSEPA KIPIAK NEMILIS JESÚS?
Maski tel miakej kineltokaj ke Jesús yekmelauj nemik, oksekin kijtouaj ke amo melauak oksepa kipiak nemilis. Hasta itatitaniluan yekinika amo kineltokilijkej (Lucas 24:11). Sayoj ke yekmelauj kineltokakej ijkuak yejuan uan okseki imomachtijkauan miakpa kiitakej satepan keman oksepa kipiaya nemilis. Tein melauj, se tonal kiitakej panoua quinientos taltikpakneminij (1 Corintios 15:6).
Maski ueliskiaj kinmiktiskej, imomachtijkauan Jesús ika yolchikaualis kinixmatiltijkej nochin ke Jesús moajokka, hasta akin kinmiktijkej (Hechos 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32). ¿Kichiuaskiaj nochi nejon komo amo senkis kiyekmatiskiaj ke Jesús moajokkaya? Amo. Tein melauj, kemej tel miakej senkis kineltokaj ke Jesús yekmelauj moajokuik, kichiuani maj tel miakej kintelixmatikan itatojtokakauan hasta axkan.
Evangelios kijtouaj ke Jesús momikilij uan oksepa kipiak nemilis uan uelis senkis itech titakuaujtamatiskej porin kipiaj miak taman tein kinextia ke nejon yekmelauj panok. Komo tionmomachtia nejin tajkuilolmej, senkis tikonneltokas ke tein ompa moijtoua yekmelauj mochiuak. Sayoj ke tein okachi kichiuas xikonneltoka nejon yejua tikonmatis keyej mochiuak. Okse tamachtilis kimelauas nejon.
a Tácito, akin yolik kemej itech xiuit 55, kijkuiloj: “Nejon takat akin [itatojtokakauan] kikuiaj itokay, Cristo, taixyekankej Poncio Pilato kimiktij ijkuak taixyekantoya tekiuaj Tiberio”. Okseki tajkuilouanij akin ika tajtojkej Jesús katkaj tajkuilojkej Suetonio akin katka romano uan Josefo akin katka judío (yekinika siglo), uan Plinio el Joven, akin taixyekanaya Bitinia (itech ipeujyan ojpatika siglo).