¿Keniuj uelis kisentokaskej yolpakiskej akin kiyekpiaj aksa?

1, 2. ¿Keniuj momachilia Jehová keman kiita ke tikonyekpia se akin tikontasojta? (Proverbios 19:17; no xikonita taixkopimej).

SE TOKNIUJ de Corea del Sur akin monotsa Jin-yeol, kijtoua: “Nosiuatsin uan nejua tikuikaj panoua 32 xiujmejya ke timonamiktijkej. Makuil xiujmejya nikyekpiani porin kipia se kokolis tein monotsa párkinson uan amo semi ueli moolinia. Semi niktasojta uan nikuelita nikyekpias. Nochipa keman tikochij timomakitskiaj, nejua nikochi itech nocama uan nosiuatsin nonakastan itech okse cama tein kikuij akin mokokouaj”.

² Xa tikonyekpia mopaj, momaj, motakatsin, mosiuatsin, se mokonetsin oso se motasojikniuj. Uan semi tikonuelita tikonyekpias porin tikontasojta. Uan no porin tikontasojta Jehová (1 Tim. 5:​4, 8; Sant. 1:27). Maski ijkon xa ipa tiontajyouia keman tikonyekpia aksa uan kemansa miakej amo kimatij nejon, xa tikonmachilia ke amo akin kiajsikamati tein tikonijyouijtok. Miakej mitsonitaj ke tionuetska, sayoj ke amo kimatij ke tiontayokoxtok uan ke tionmochoktia keman tionyetok moselti (Sal. 6:6). Maski oksekin amo kimatij toni ouijkayomej tikonpanotok, Jehová kemaj kimati uan kiajsikamati keniuj tionmomachilia (no xikonita Éxodo 3:7). Jehová kimati nochi tein tikonnekiskia tikonchiuas uan amo tionueli porin tikonyekpia aksa, kiita nochi tekit tein tikonchiua, kiita keman tionchoka uan yejua ika semi mitsontasojta (Sal. 56:8; 126:5). Jehová kijtoua ke keman tikonyekpia aksa kemej yeskia yejua tikonpaleuiskia, uan motenkaua mitsontatiochiuis (xikonlero Proverbios 19:17).

3. ¿Keyej semi ouij katka para Abrahán uan Sara kiyekpiaskej Taré?

³ Itech Biblia ininka motajtoua miakej takamej uan siuamej akin no monekik kinyekpiaskej oksekin. Semej yejuan Abrahán uan Sara, keman kiskej de Ur, ipopaj, Taré kipiaya kemej 200 xiujmej. Maski tel xiuejya katka, iniuan yajki. Para ajsiskej Harán, monekik yaskej kemej 960 kilómetros (Gén. 11:​31, 32). Maski Abrahán uan Sara semi kitasojtayaj Taré, ipa ouij kinkisaya kiyekpiaskej porin uejka kampa yayaj. Xa monekik yaskej itech camellos oso burros, uan Taré xa semi ouij kikisaya yas ipanko semej nejin tapialmej. Yejua ika xa kemansa Abrahán uan Sara semi siouiaj. Sayoj ke Jehová kinpaleuij maj taxikokan. Uan tejua no mitsonpaleuis xikonsentoka xikonyekpia akin tikontasojta (Sal. 55:22).

4. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

⁴ Komo tionyolpaki mitsonpaleuis okachi xikonuelita tikonyekpias akin tikontasojta (Prov. 15:13). Xikonelnamiki ke uelis tionyolpakis maski tikonpias ouijkayomej (Sant. 1:​2, 3). ¿Toni uelis mitsonpaleuis? Xikontataujti Jehová maj mitsonpaleui xikonita keyej moneki tionyolpakis. Itech nejin tamachtilis tikitaskej seki taman tein mitsonpaleuis xikonsentoka xionyolpaki. No tikitaskej keniuj oksekin uelis mitsonpaleuiskej komo tikonyekpixtok aksa. Sayoj ke achto tikitaskej keyej semi moneki tikonsentokas tionyolpakis uan toni uelis mitsontsakuilis amo xionyolpakiok.

¿KEYEJ XA AMO SEMI TIONYOLPAKISOK?

5. ¿Keyej moneki tionyolpakis?

⁵ Komo sayoj tikonnemilijtok ke ouij se kiyekpias aksa, xa amo semi tiontaxikosok tikonyekpias (Prov. 24:10). Uan komo semi tionsioujtok, xa amo kuali tikonnojnotsas nion tikonpaleuis kemej tikonnekiskia. Maj tikitakan seki taman tein uelis kichiuas amo xionyolpakiok keman tikonyekpias aksa.

6. ¿Keyej miakej akin kiyekpiaj aksa tel sioujtokej?

⁶ Xa semi tionsioujtok. Se tokniuj siuat akin monotsa Leah, kijtoua: “Ipa ouij se kiyekpias aksa. Maski amo nisioujtok keman tanesi, nikmachilia ke ipa nitelsioui keman nitiotaki. Kemansa nion no ueli nikinnankilia akin nechtajkuilouiliaj”. Oksekin amo kipiaj tiempo para kuali kochiskej oso moseuiskej maski semi kinpoloua. Se tokniuj siuat akin monotsa Inés, kijtoua: “Amo semi kuali nikochi. Miakpa, de youak moneki nimeuas ojome hora para nikmakas tein kipoloua nomonan. Uan miak xiujmejya iuan notakatsin amo ueli tiouij kampa tiknekiskiaj para timoseuiskej”. Miakej hasta amo ueli yetokejok iniuan inintasojikniuan, nion ueli semi kitekitiliaj Jehová porin moneki nochipa kiyekpixtoskej aksa. Yejua ika momachiliaj ininselti uan motayokoltiaj porin amo ueli yetokejok iniuan oksekin kemej achto.

7. ¿Keyej motayokoltiaj oso amo kuali momachiliaj akin kiyekpiaj aksa?

⁷ Xa mitsontayokoltia tikonitas ke tajyouijtok akin tikontasojta oso tikonnemilia ke amo kuali tikonyekpia. Se tokniuj siuat akin monotsa Jessica, kijtoua: “Miakpa nikmachilia ke kinamiki maj okachi nikpaleui nopaj, uan tel amo kuali nimomachilia keman tepitsin nimoseuia”. Sekin xa kimachiliaj ke amo semi ueli kipaleuiaj akin kitasojtaj, oso ke amo uelis kiyekpiaskejok. Keman sioujtokej akin kiyekpiaj aksa xa kichiuaj oso kijtouaj teisa tein ika kiyolkokouaj akin kiyekpiaj, yejua ika tel amo kuali momachiliaj (Sant. 3:2). Sekin xa no semi kinyolkokoua keman kiitaj ke akin kiyekpiaj okachi tanaui. Se tokniuj siuat akin monotsa Bárbara, kijtoua: “Semi nechyolkokoua keman nikita ke notasojikniuj mojmostaj okachi tanaui”.

8. ¿Keniuj momachiliaj akin kiyekpiaj aksa keman kintasojkamatiliaj?

⁸ Xa tikonnemilia ke oksekin amo kitasojkamatij tein tikonchiua. ¿Keyej? Porin amo miakej mitsontasojkamatiliaj oso mitsoniluiaj ke kuali tein tikonchiujtok. Sayoj ke keman aksa mitsontasojkamatilia, semi mitsonyolchikaua (1 Tes. 5:18). Se tokniuj siuat akin monotsa Melissa, kijtoua: “Kemansa nichoka porin semi nisioujtok oso nimoyolkokoua. Sayoj ke semi nechyolchikaua keman akin nikinyekpia nechiluiaj ‘Tasojkamatik porin kuali tinechyekpiaʼ. Nejon nechpaleuia maj nitaxiko uan maj niksentoka nikinyekpia”. Uan se tokniuj takat akin monotsa Ahmadu kijtoua keniuj kipaleuia keman kitasojkamatiliaj. Yejua uan isiuatsin kiyekpiaj ininsobrina akin nojnelok uan semi mokokoua. Kijtoua: “Maski nosobrina amo kiajsikamati nochi tein tikchiuaj para tikyekpiaskej, semi niyolpaki keman techtasojkamatilia oso techiluia ke techtasojta’”.

TEIN MITSONPALEUIS XIKONSENTOKA XIONYOLPAKI

9. ¿Keniuj akin kinyekpiaj oksekin kinextiaj ke kiajsikamatij ke amo nochi ueli kichiuaj?

⁹ Xikonajsikamati ke amo nochi ueli tikonchiua (Prov. 11:2). Amo akin ueli kichiua nochi tein kineki. Yejua ika moneki tikonitas toni ueli tikonchiua, uan xikonajsikamati ke kemansa amo uelis tikonchiuas tein oksekin kinekiskiaj. Uan nejon kuali yetok porin tikonnextia ke tikonmati toni sayoj ueli tikonchiua. Uan no, komo oksekin kinekij mitsonpaleuiskej, xikontasojkamati uan xionmokaua maj mitsonpaleuikan. Se tokniuj takat akin monotsa Jay, kijtoua: “Amo ueli tikchiuaj nochi tein tiknekiskiaj. Para tiksentokaskej tiyolpakiskej moneki tikmatiskej toni ueli tikchiuaj uan amo tikchiuaskej tein amo tiuelij”.

10. ¿Toni moneki tikonajsikamatis komo tikonyekpia aksa? (Proverbios 19:11).

¹⁰ Xikonajsikamati keyej akin tikonyekpia kichiua seki taman (xikonlero Proverbios 19:11). Komo tikonajsikamati, amo tionkualanis keman yejua kijtos oso kichiuas teisa tein amo tikonuelita. Sekin kichiuaj seki taman tein amo kichiuaskiaj komo paktoskiaj (Ecl. 7:7). Xa aksa akin achto semi tetasojtaya uan teikneliaya uelis mouan mokualantis. Oso xa amo kiuelitas nion teyi oso tauelmiktos. Sayoj ke semi mitsonpaleuis komo tikontemoua tikonmatis toni kinpanoua akin kipiaj se taman kokolis. Komo ijkon tikonchiua, okachi uelis tikonajsikamatis ke kijtoua oso kichiua seki taman porin mokokoua (Prov. 14:29).

11. ¿Toni seki taman motelneki kichiuaskej akin kiyekpiaj aksa? (Salmo 132:​4, 5).

¹¹ Xikonchiua tein mitsonpaleuis okachi kuali xionmouika iuan Jehová. Kemej no semi moneki okachi kuali tionmouikas iuan Jehová, xa monekis tepitsin tikonkauas tein tikonchiujtok para tikontayekanaltis tein okachi moneki (Filip. 1:10). Tekiuaj David nochipa kipiaya miak tekit, sayoj ke kiitaya ke okachi monekia maj kiueyichiua Jehová (xikonlero Salmo 132:​4, 5). Maski tikonpias miak tekit, motelneki xikonxelo tiempo para tikonleros Biblia uan tionmotataujtis. Se tokniuj siuat akin monotsa Elisha, kijtoua: “Niyolseui uan niksentoka niyolpaki keman nimotataujtia, nikleroua seki salmos uan itech nitanemilia. Sayoj ke okachi nechpaleuia keman nimotataujtia. Miakpa itech tonal niktajtania Jehová maj nechpaleui maj niyolseujto”.

12. ¿Keyej no moneki moyekpiaskej akin kiyekpiaj aksa?

¹² Xionmoyekpia para amo tionkokolispeuas. Xa amo tionkemanti para tikouas uan tionmochijchiuilis takual tein mitsonpaleuis porin tikonyekpixtok akin tikontasojta. Sayoj ke xikonelnamiki ke amo tionkokolispeuas komo kuali tiontakua uan tikonchiua ejercicio. Yejua ika maski amo semi tionkemanti, semi moneki xikonxelo tiempo para kuali tiontakuas uan nochipa tikonchiuas ejercicio (Efes. 5:​15, 16). No xionmochikaua kuali tionmoseuis (Ecl. 4:6). Motelmachtianij kijtouaj ke komo kuali se kochi kipaleuia se ikuatixyo oso se ikuatekuich. Se amaix tein kijkuilojkej tapajtianij kijtoua ke keman aksa kualtsin moseuia, amo semi motekipachojtok uan ueli yolseujtok keman kipia ouijkayomej. No moneki xikontemo kemanian tikonchiuas tein tikonuelita (Ecl. 8:15). Se tokniuj siuat kijtoua toni kipaleuia maj kisentoka yolpaki: “Keman kualtsin tanesi, nikalankisa para nimototonis. Uan sepa itech metsti nikisa iuan se notasojikniuj para tiksenchiuaskej teisa tein tikuelitaj”.

13. ¿Keyej tapaleuia maj se mouetskiti? (Proverbios 17:22).

¹³ Nochipa xionuetska (xikonlero Proverbios 17:22; Ecl. 3:​1, 4). Keman tionuetska mitsonpaleuia amo semi xionmotekipacho. Keman tikyekpiaj aksa, xa kemansa ipa techpanos teisa tein amo kuali. Sayoj ke komo ika timouetskitiaj nejon, techpaleuis maj amo semi tikualanikan. Uan komo tionuetska iuan akin tikonyekpia, okachi namotasojtaskej.

14. ¿Keyej semi tapaleuia maj iuan se tajto se itasojikniuj?

¹⁴ Xikonilui se motasojikniuj keniuj tionmomachilia. Maski semi tionmochikauas tikonsentokas tionyolpakis, kemansa ipa tionmotekipachos. Keman ijkon mitsonpanos iuan xiontajto se motasojikniuj akin amo kimojkakakis tein tikoniluis (Prov. 17:17). Yejua mitsonkakis uan mitsonyolchikauas, uan xa yejua nejon tein mitsonpaleuis oksepa xionyolpaki (Prov. 12:25).

15. ¿Keniuj techpaleuia keman ika titajtouaj keniuj tinemiskej itech xochital?

¹⁵ Xikonnemili toni nankisenchiuaskej itech xochital. Xikonelnamiki ke amo nochipa tikonyekpias aksa akin mokokoua oso akin xiuejya. Jehová amo keman kiixtalijka maj tikchiuakan se tekit kemej nejon (2 Cor. 4:​16-18). Amo uejkaua tinochin ‘yekmelauj kuali tinemiskejʼ (1 Tim. 6:19). Komo iuan tiontajtoua akin tikontasojta uan namoiluiaj toni nankichiuaskej itech xochital, semi nanyolpakiskej (Is. 33:24; 65:21). Se tokniuj siuat akin monotsa Heather, kijtoua: “Nochipa nikiniluia akin nikinyekpia ke amo uejkaua tisentajtsomaskej, tisentsitsikuiniskej uan tisennemitiuij itech bicicleta. Tiksenchijchiuaskej pantsin uan tikintakualchiuiskej akin oksepa nemiskej. Uan nochipa tiktasojkamatiliaj Jehová nejon tein tikchiaj”.

¿KENIUJ UELIS TIKINPALEUISKEJ AKIN KIYEKPIAJ AKSA?

16. ¿Toni uelis tikchiuaskej komo itech tonechikol se tokniuj kiyekpia aksa? (No xikonita taixkopin).

¹⁶ Uelis tikinpaleuiskej para maj moseuikan. Xa uelis tikiluiskej ke iuan tietoskej akin kiyekpia, ijkon tikpaleuiskej maj tepitsin moseui uan maj kichiua okseki taman tein kipoloua (Gál. 6:2). Sekin tokniuan kijkuilouaj akonimej kipaleuiskej sejse semana. Se tokniuj akin monotsa Natalya, uan kiyekpia itakatsin akin amo ueli nejnemi, kijtoua: “Se tokniuj takat de nechikol uitse sepa oso ojpa itech semana para yetos iuan notakatsin. Sentanojnotsaj, monojnotsaj yejuan uan hasta kisenitaj películas. Notakatsin semi yolpaki keman yetok iniuan itasojikniuan uan nejua ueli nimoseuia oso nikchiua seki taman tein nikuelita kemej nias ninemitiuj tepitsin”. Kemansa xa hasta tejuan uelis tikyekpiaskej de youak akin mokokoua oso akin xiuejya para maj tokniuj akin kiyekpia ueli kochi.

17. ¿Keniuj uelis tikpaleuiskej se tokniuj akin kiyekpia aksa keman mochiujtos nechikol?

¹⁷ Uelis tikinpaleuiskej keman mochiujtos nechikol. Tokniuj xa amo semi ueli kikaki nechikolmej uan uejueyi nechikolmej porin moneki kiitstos akin kiyekpia. Yejua ika xa uelis tikpaleuiskej komo iuan timotaliaj akin mokokoua oso akin xiuejya itech nochi nechikol oso sayoj tepitsin. Komo akin mokokoua amo ueli kisa de ichan xa uelis tiaskej ompa para iuan tikakiskej nechikol uan ijkon akin kiyekpia uelis yas nechikol kampa timosentiliaj.

18. ¿Keniuj no uelis tikinpaleuiskej akin kiyekpiaj aksa?

¹⁸ Maj tikinyolchikauakan uan maj timotataujtikan por yejuan. Tayekananij nochipa moneki kinyolchikauaskej tokniuan akin kiyekpiaj aksa (Prov. 27:23). Uan tinochin moneki tikiniluiskej ke semi tikintasojtaj uan tikpatiuitaj tekit tein kichiuaj. No uelis tiktajtaniskej Jehová maj kisentoka kinyolchikaua uan maj kinpaleui maj nochipa yolpakikan (2 Cor. 1:11).

19. ¿Toni tikchiaj maj mochiua amo uejkaua?

¹⁹ Amo uejkaua Jehová kiixpolos nochi tein techtajyouiltia uan techtayokoltia. Ixpoliuis kokolis uan mikilis (Apoc. 21:​3, 4). “Koxoj ajkotsikuinis ijkon kemej kichiua masat” (Is. 35:​5, 6). Amo titajyouiskejok porin akin tikintasojtaj amo ueuentsintiaskejok nion kokolispeuaskej uan tejuan amo no tiueuentsintiaskej, ‘tein axkan techpanos amo tikelnamikiskejok’ (Is. 65:17). Uan maski Jehová ayamo kichiua tein motenkaujtok, tikmatij ke amo keman techsenkauas. Komo tiksentokaj tiktajtaniaj maj techyolchikaua, yejua techpaleuis maj ‘tikxikokan nochi ika nejmachkayot uan maj tiyolpakikan’ (Col. 1:11).