Maj tiksentokakan tiknextikan netasojtalis tein amo tami

1, 2. ¿Toni moneki techolinis maj timonextilikan netasojtalis tein amo tami?

TIKSELISKEJ miak taman tein kuali komo tikinnextiliaj tokniuan netasojtalis tein amo tami oso tein amo tekaua. Seki taman moijtoua itech nejin proverbios: “Maj netasojtalis tein amo tami uan tein melauak amo mitskauakan [...]; ijkon, Dios uan taltikpakneminij kuali mitsitaskej uan kiitaskej ke titamatkej”; “taltikpaknenkej akin kinextia netasojtalis tein amo tami yejua mopaleuia”, uan “akin semi kitemoua melaujkayot uan netasojtalis tein amo tami kiajsis nemilis” (Prov. 3:3, 4; 11:17, nota; 21:21).

² Itech nejin tajkuilolmej moijtoua eyi taman tein moneki techolinis maj tiknextikan netasojtalis tein amo tami. Yekinika, porin kichiua maj Jiova techpatiuita. Ojpatika, porin techpaleuia tejuan, kemej neskayot, techpaleuia maj kuali timouikakan iniuan oksekin. Uan expatika, porin tikseliskej tatiochiualismej satepan, kemej neskayot, uelis tinemiskej nochipaya. Kemej tikitaj, tikseliskej miak taman tein kuali komo tiktakamatij nejin tanauatil tein Jiova kitemakak: “Ximonextilikan netasojtalis tein amo tami uan teiknelilis” (Zac. 7:9).

3. ¿Katiyejua netajtanilmej tiknankiliskej itech nejin tamachtilis?

³ Itech nejin tamachtilis tiknankiliskej naui netajtanilmej. ¿Akonimej moneki tikinnextiliskej netasojtalis tein amo tami?, ¿keniuj techmachtia amatajkuilol Rut ke moneki tiknextiskej nejin netasojtalis?, ¿keniuj uelis tiknextiskej netasojtalis tein amo tami itech nejin tonalmej? Uan ¿keniuj techpaleuia komo tiknextiaj?

¿AKONIMEJ MONEKI TIKINNEXTILISKEJ NETASOJTALIS TEIN AMO TAMI?

4. ¿Keniuj tiknextiaj netasojtalis tein amo tami kemej Jiova kinextia? (Marcos 10:29, 30).

⁴ Kemej tikitakej itech tamachtilis 44, Jiova sayoj kinnextilia inetasojtalis tein amo tami akin kitasojtaj uan kitekitiliaj (Dan. 9:4). Tiknekij tikchiuaskej kemej Dios porin ‘tiikoneuan akin techtasojta’ (Efesios 5:1, TNM). Yejua ika, tiknekij tikinnextiliskej tokniuan netasojtalis tein amo tami (xikonixtajtolti Marcos 10:29, 30).

5, 6. ¿Keyej se takat kisentoka kintekitilia seki taltikpakneminij?

⁵ Xa no tiknemiliaj ke komo okachi tikajsikamatij toni netasojtalis tein amo tami, okachi kuali tikinnextiliskej tokniuan. Yejua ika maj tikitakan se neskayot.

⁶ Maj itech titanemilikan se takat akin miak xiujmejya kintekitiliani seki taltikpakneminij. Sayoj ke itech nochi nejon xiujmej xa amo kiixmatini nion semej akin kintekitilia. Xa amo nochipa kiuelita tein kiixtaliaj maj mochiua. Miak xiujmejya ompa tekitini porin ijkon ueli moixpanoltia. Kisentokas kintekitilis hasta keman kiajxitis xiujmej keman amo monekisok tekitis oso hasta keman kiajsis se okachi kuali tekit.

7, 8. 1) ¿Toni kiolinia aksa maj kinexti netasojtalis tein amo tami? 2) ¿Keyej tikitaskej seki tajkuilolmej tein moajsij itech amatajkuilol Rut?

⁷ Tein teolinia maj se kinexti netasojtalis tein amo tami semi taman ke tein kiolinia takat maj amo kinkaua akin kintekitilia. Yejua kisentoka kintekitilia porin ijkon ueli kitani tomin. ¿Keyej itekitikauan Dios akin nenkej ne uejkauj kinextijkej netasojtalis tein amo tami? Amo kinextijkej porin ijkon monekia kichiuaskej, ta porin yejuan kinekkej kinextiskej. Maj tikitakan tein kichiuak David. Yejua kinextilij Jonatán, akin semi kuali iuan mouikaya netasojtalis tein amo tami, maski ipopaj Jonatán kinekia kimiktis David. Miak xiujmej satepan ke Jonatán momikilij, David kisentokak kinextilij Mefibóset, iokichpil Jonatán, netasojtalis tein amo tami (1 Sam. 20:9, 14, 15; 2 Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7).

⁸ Seki tajkuilolmej tein moajsij itech amatajkuilol Rut techmachtia miak taman tein kijtosneki netasojtalis tein amo tami. ¿Keniuj kinextijkej netasojtalis tein amo tami akin ininka motajtoua itech nejin amatajkuilol? ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejuan itech tonechikol?b

TEIN TECHMACHTIA AMATAJKUILOL RUT

9. ¿Keyej Noemí kinemilij ke Jiova kitajyouiltijtoya?

⁹ Amatajkuilol Rut ika tajtoua Noemí, Rut, akin katka isiuamon, uan se takat akin monotsaya Boaz, akin kitasojtaya Dios uan katka ichankauj inamik Noemí. Kemej ompa Israel amo onkayaok toni kikuaskej, Noemí, inamik uan ome ininokichpipiluan mokaltalitoj Moab. Keman ompa nemiaj, inamik momikilij. Ompa, iokichpipiluan monamiktijkej, sayoj ke satepan no momikilijkej (Rut 1:3-5; 2:1). Nochi nejon kichiuak maj Noemí semi motayokoltiani. Yejua ika kinemilij ke Jiova kitajyouiltijtoya. Maj tikitakan toni kinemiliaya: “Jiova nechixtopeuak”. “Akin kipia nochi uelilis kichiuani maj nikpia ueyi tayokol”. No kijtoj: “Jiova nechixtopeuak. Akin kipia nochi uelilis kichiuani maj semi nitajyoui” (Rut 1:13, nota, 20, 21).

10. ¿Keniuj kiitak Jiova tein Noemí kijtoj?

¹⁰ ¿Keniuj kiitak Jiova tein Noemí kijtoj? Yejuatsin amo kikauak, ta keman kiitak ke semi tajyouijtoya kiajsikamatik. Jiova kiajsikamati ke tayokol uelis kichiuas maj akin tamatkej amo yektanemili (Ecl. 7:7). Maski ijkon, Noemí monekia kiitas ke Jiova amo kikaujka. ¿Keniuj kipaleuij yejuatsin? (1 Sam. 2:8). Kichiuak maj Rut kinextiliani netasojtalis tein amo tami. Rut kipaleuij ika netasojtalis maj amo kisentokani motayokoltiani uan maj kiitani ke Jiova kitasojtayaok. ¿Toni techmachtia tein kichiuak Rut?

11. ¿Keyej miakej tokniuan kinpaleuiaj akin tayokoxtokej?

¹¹ Netasojtalis tein amo tami techolinia maj tikinpaleuikan akin tayokoxtokej. Ijkon kemej kichiuak Rut iuan Noemí, axkan miakej tokniuan amo no kinkauaj akin tayokoxtokej. Kintasojtaj tokniuan uan mochikauaj kinpaleuiskej (Prov. 12:25, nota; 24:10). Ijkon kichiuaj tein tayolmajxitij tatitanil Pablo: “Xikinyolchikauakan nekes ten yolkuetautinemij ika ouijkayot. Uan xikinpaleuijtiyakan nekes ten amo kipiaj ueyi takuautamatilis. Uan no xikinijyouilijtiyakan nochi in ouijkayot ten ne tokniuan kichiuaj” (1 Tes. 5:14).

12. ¿Keniuj okachi uelis tikpaleuiskej se tokniuj akin tayokoxtok?

¹² Miakpa, okachi uelis tikpaleuiskej se tokniuj akin tayokoxtok komo tikakij uan komo tikiluiaj ke tiktasojtaj. Jiova kiita nochi tein tikchiuaj porin tiknekij tikpaleuiskej semej itekitikauan (Sal. 41:1). Proverbios 19:17 kijtoua: “Akin kinextilia teiknelilis akin teikneltij kitaneujtia Jiova, uan yejuatsin kiixtauilis tein kichiua”.

13. ¿Toni tein kichiuak Orpá amo kichiuak Rut, uan keniuj kinextij Rut netasojtalis tein amo tami? (Xikonita taixkopin ipeujyan amaix).

¹³ Maj tikitakan tein kipanok Noemí satepan ke momikilij inamik uan ome iokichpipiluan. Nejin techpaleuis maj okachi tikajsikamatikan toni netasojtalis tein amo tami. Keman Noemí kitekakilij ke “Jiova kielnamikka ixolal uan kimakaka tein kikuas” kiixtalij mokepas ialtepeuj (Rut 1:6). Isiuamouan iuan yajkej, sayoj ke itech ojti, Noemí expa kiniluij maj mokepanij Moab. ¿Toni panok? Tajkuilol kijtoua ke “Orpá kipitsoj [oso kitennamikik] imonan uan yajki, sayoj ke Rut amo kinekik kikauas” (Rut 1:7-14). Orpá kichiuak tein Noemí kiluij uan mokepak Moab. Sayoj ke maski Rut no ueliskia mokepas ichan, netasojtalis tein amo tami kiolinij maj mokauani iuan imonan (Rut 1:16, 17). Kiixtalij mokauas iuan Noemí, amo porin ijkon monekia kichiuas, ta porin yejua kinekik kichiuas. Rut kinextij netasojtalis tein amo tami. ¿Toni techmachtia tein kichiuak?

14. 1) ¿Keniuj miakej tokniuan kichiuaj kemej Rut? 2) Kemej kijtoua Hebreos 13:16, ¿keniuj uelis tikyolpaktiskej Dios?

¹⁴ Netasojtalis tein amo tami teolinia maj se mochikaua okachi se tepaleuis. Ijkon kemej ne uejkauj, miakej itekitikauan Dios itech nejin tonalmej kinnextilianij netasojtalis tein amo tami okseki tokniuan, hasta akin amo kinixmatij. Kemej neskayot, keman kimatij ke kansaika mochiuak se tetsauit, niman tajtanij keniuj uelis tapaleuiskej. Oso komo kimatij ke se tokniuj itech nechikol amo kipia tomin, kitemouaj kimatiskej toni kipoloua uan kipaleuiaj. Kichiuaj kemej tokniuan akin nemiaj Macedonia itech yekinika siglo, akin “kitemaktijtinenke kachi ok” ke tein uelia kitemakayaj (2 Cor. 8:3). No ijkon, tokniuan itech nejin tonalmej kichiuaj okachi ke tein uelij. Kitemakaj inintiempo uan tein kipiaj. Jiova semi kiyolpaktia kiitas ke itekitikauan kinextiaj netasojtalis tein amo tami (xikonixtajtolti Hebreos 13:16).

¿KENIUJ UELIS TIKNEXTISKEJ AXKAN NETASOJTALIS TEIN AMO TAMI?

15, 16. ¿Toni kichiuak Rut keman Noemí amo kinekia maj iuan youi?

¹⁵ Amatajkuilol Rut uelis techmachtis miak taman tein semi kipia ipatiuj. Maj tikitakan seki.

¹⁶ Maj amo timosenkauakan. Keman Noemí mokepayaya Judá, Rut kiluij ke iuan yaskia, sayoj ke Noemí amo kinekia. Maski ijkon, Rut amo mosenkauak. ¿Toni panok? “Keman Noemí kiitak ke Rut amo kinekia kikauas, amo teyi kiluijok” (Rut 1:15-18).

17. ¿Toni techpaleuis maj amo timosenkauakan?

¹⁷ Tein techmachtia: Moneki amo tiyolijsiuiskej keman tiktemouaj tikinpaleuiskej akin tayokoxtokej uan moneki amo timosenkauaskej. Kemej neskayot, xa tiknekij tikpaleuiskej se tokniuj siuat, sayoj ke amo kineki.c Maski ijkon, netasojtalis tein amo tami techolinis maj amo tikauakan (Gál. 6:2). Uan tikchiaj maj satepan techkaua maj tikpaleuikan uan maj tikyolseuikan.

18. ¿Toni xa semi kiyolkokoj Rut?

¹⁸ Maj amo timoyolkokokan. Keman Noemí uan Rut ajsikej Belén uan Noemí kinitak siuamej akin kiixmatiaj, kiniluij: “Nikpiaya nochi keman niajki, sayoj ke Jiova kichiuak maj amo teyi ika nimokepani” (Rut 1:21). ¿Keniuj xa momachilij Rut keman imonan kijtoj nejon? Mochikaujka semi kipaleuis: iuan chokaka, kiyolseuijka, uan miak tonalmej iuan ojtokak. Maski ijkon, Noemí kijtoj: “Jiova kichiuak maj amo teyi ika nimokepani”. Maski Rut iuan yetoya, itajtoluan Noemí kinextiayaj ke amo kitasojkamatia inepaleuil. Nejon xa semi kiyolkokoj Rut. Sayoj ke amo kikauak Noemí.

19. ¿Toni techpaleuis maj tiksentokakan tiktemokan tikpaleuiskej se tokniuj akin tayokoxtok?

¹⁹ Tein techmachtia: Xa timochikaujtokej tikpaleuiskej se tokniuj siuat akin tayokoxtok, sayoj ke xa techiluia se taman tein amo kualtsin. Maski ijkon, amo timoyolkokouaj, ta tiksentokaj tiktemouaj tikpaleuiskej. Uan tiktajtaniaj Jiova maj techpaleui maj tikmatikan keniuj uelis tikyolseuiskej (Prov. 17:17).

20. ¿Toni kipaleuij Rut maj amo mosenkauani?

²⁰ Maj titeyolchikauakan. Rut kinextilijka Noemí netasojtalis tein amo tami, sayoj ke axkan yejua monekia maj kiyolchikauanij. Yejua ika Jiova kiolinij Boaz maj kiyolchikauani ika nejin tajtolmej: “Maj Jiova mitsixtauili nochi tein tikchiuani. Maj Jiova, iDios Israel, senkis mitstatiochiui porin tiktemoj nepaleuil iajtapaltampa”. Nejin kualtsitsin tajtolmej semi kiyolchikaujkej Rut. Yejua kijtoj: “Tinechyolseuij nejua motekitikauj, uan ika motajtoluan tikchiuak maj kuali nimomachili” (Rut 2:12, 13). Boaz kiyolchikauak Rut keman monekia uan nejon kipaleuij maj amo mosenkauani.

21. Kemej kijtoua Isaías 32:1, 2, ¿toni kichiuaskej tokniuan tayekananij?

²¹ Tein techmachtia: Akin kinnextiliaj oksekin netasojtalis tein amo tami, kemansa no moneki maj kinyolchikauakan. Boaz kiyolchikauak Rut porin semi kipaleuijka Noemí. No ijkon, tokniuan tayekananij kinyolchikauaj tokniuan akin kinpaleuiaj oksekin ika netasojtalis. Inintajtoluan tokniuan tayekananij kinyolchikauas nejin tokniuan uan kinpaleuis maj amo mosenkauakan (xikonixtajtolti Isaías 32:1, 2).

¿KENIUJ TECHPALEUIA KOMO TIKNEXTIAJ NETASOJTALIS TEIN AMO TAMI?

22, 23. ¿Toni kipatak Noemí, uan keyej? (Salmo 136:23, 26).

²² Satepan, Boaz kinpaleuij Rut uan Noemí keman kinmakak tein kikuaskej (Rut 2:14-18). ¿Keniuj kiitak Noemí inepaleuil Boaz? Yejua kijtoj: “Maj kiseli itatiochiualis Jiova, akin kinnextiliani inetasojtalis tein amo tami akin yoltokej uan akin momikilijkejya” (Rut 2:20a). ¡Noemí semi mopatakaya! Achto, keman semi tayokoxtoya kijtojka: “Jiova nechixtopeuak”. Sayoj ke axkan kijtouaya ika yolpakilis ke Jiova kinextijka “inetasojtalis tein amo tami”. ¿Toni kipaleuij maj mopatani?

²³ Noemí peuak kiajsikamati ke Jiova amo keman kikaujka. Yejuatsin kichiujka maj Rut kipaleuiani keman mokepak Judá (Rut 1:16). Noemí no kiitak inepaleuil Jiova keman yejua uan Rut kiselijkej inepaleuil Boaz, akin katka semej takamej akin ueliskia kikouas tein ininaxka katkad (Rut 2:19, 20b). Noemí xa kinemilij: “Axkan nikajsikamati. Jiova amo keman nechkauak. Nouan yetoni nochi nejin tonalmej” (xikonixtajtolti Salmo 136:23, 26). Xa semi kitasojkamatik maj Rut uan Boaz amo mosenkauanij. Nochin eyin semi kinyolpaktij maj Noemí oksepa yolpakini uan maj moyolchikauani.

24. ¿Keyej tiknekij tiksentokaskej tikinnextiliskej tokniuan netasojtalis tein amo tami?

²⁴ ¿Keniuj amatajkuilol Rut techmachtia toni netasojtalis tein amo tami? Netasojtalis tein amo tami techolinia maj tiksentokakan tikinpaleuikan tokniuan akin tayokoxtokej uan maj amo timosenkauakan. No techolinia maj okachi timochikauakan tikinpaleuiskej. Tokniuan tayekananij moneki kinyolchikauaskej ika netasojtalis akin kinnextiliaj oksekin netasojtalis tein amo tami. Semi tiyolpakij keman tikitaj ke tokniuan oksepa moyolchikauaj uan kitekitiliaj Jiova ika yolpakilis (Hech. 20:35). Sayoj ke maj amo tikelkauakan ke tiksentokaj tiknextiaj netasojtalis tein amo tami porin tiknekij tikchiuaskej kemej Jiova, akin “inetasojtalis tein amo tami semi ueyi”, uan tiknekij tikyolpaktiskej (Éx. 34:6; Sal. 33:22).