¿Uelis aksa kichiuas maj amo kanaj moteuikanok nion maj takuejmolchiuakanok?
Miakej mochikauaj uan kitemouaj maj kinpatakan tekiuanij, maj okachi kinpaleuikan ika tomin oso maj amo kinchikoitakan. Oksekin kinekij moaxkatiliskej talmej uan tein uelis kikixtiliskej nejon talmej. Uan no, kemej miakej seseko kayomej uan tataman taneltokalis kipiaj, kichiuani maj kinekikan moteuiskej. ¿Toni mochiujtok tein tapaleuis maj amo kanaj moteuikanok uan ijkon maj tiyolseujkanemikan? ¿Yekmelauj uelis tapaleuis tein kichiujtokej?
Drazen_/E+ via Getty Images
TEKIUANIJ KITEMOUAJ MAJ AMO TATASOJTI
Tein kinekij: Maj nochin okachi kuali nemikan. Ijkon amo akin kipanoskia tatasojtilis porin yejua nejon tein miakpa kichiua maj moteuikan.
Keyej amo ueli mochiua: Akin kiixyekanaj se altepet, monekiskia kipataskej kemej kikuij tomin. Itech xiuit 2022, itech nochi taltikpak mokuikej kemej 34,100 millones de dólares para kinpaleuiskej miakej maj okachi kuali nemikan. Sayoj ke tomin tein kikuikej para ininsoldados okachi miak katka.
“Okachi tikuikej tomin para tikinpaleuiskej akin tajyouijtokej porin moteuijtokej kampa nemij. Uan amo semi miak tikuikej para tiktemoskej maj amo moteuikan uan maj moyektalikan nochi kuejmolmej” (António Guterres, secretario general de las Naciones Unidas).
Tein Biblia kijtoua: Tekiuanij uan oksekin akin kitemouaj tapaleuiskej, uelis kinpaleuiskej akin pobres, sayoj ke amo keman uelis kichiuaskej maj amo onkakanok pobres (Deuteronomio 15:11; Mateo 26:11).
TEKIUANIJ KITEMOUAJ MAJ MOIJKUILO KE AMO MOTEUISKEJOK
Tein kinekij: Kitemouaj amo moteuiskej uan kiyektaliskej kuejmolmej. Uan para kichiuaskej nejin, kinekij monojnotsaskej para kiitaskej tein panotok uan kiixtaliskej kichiuaskej tein omen kinpaleuis.
Keyej amo ueli mochiua: Xa semej oso nochin amo kinekiskej maj moijkuilo tein tapaleuis oso amo kinekiskej kichiuaskej tein moixtalis. Uan no, miakpa kitsayanaj oso kitapanauiliaj nejon tein moijkuiloj.
“Tein moixtalia mochiuas, uelis amo tapaleuis porin miakpa okachi kipaleuia se altepet uan okse amo. Uan nejon uelis kichiuas maj satepan moteuikan” (Raymond Smith, American Diplomacy).
Tein Biblia kijtoua: Nochin moneki kitemoskej kuali mouikaskej iniuan oksekin (Salmo 34:14). Sayoj ke miakej ‘tekauaj’ uan ‘kinchiuiliaj tein amo kuali inintasojikniuan’ uan ‘amo kinekij moyektenkauaskej iniuan oksekin’ (2 Timoteo 3:1-4). Yejua ika tekiuanij amo ueli kiyektaliaj kuejmolmej maski kinekiskiaj.
TEKIUANIJ KITEMOUAJ MAJ AMO ONKAKANOK TEPOSMEJ TEIN IKA TATEUIAJ
Tein kinekij: Kitemouaj amo kinchijchiuaskejok oso kinuejueloskej teposmej tein ika tateuiaj, okachiok tein fiero tauejuelouaj, tein kinijyomiktia miakej uan tein kimoyaua se kokolis.
Keyej amo ueli mochiua: Miakpa, akin taixyekanaj itech altepemej amo kinixpolouaj ininteposuan tein ika tateuiaj porin mouij maj amo kipiakanok toni ika mopaleuiskej. Uan maski nochin tekiuanij kiixpoloskiaj ininteposuan tein ika tateuiaj, amo uelis kichiuaskej maj nochin akin nemij itech taltikpak kuali mouikakan.
“Miakej tekiuanij akin kijtojkaj ke kinuejueloskiaj ininteposuan tein ika tateuiayaj satepan de xiuit 1991, amo kichiujkej tein kijtojkej. Yejuan motenkaujkej kichiuaskej seki taman tein tapaleuiskia maj amo moteuikanok uan maj kuali yetokan, uan ijkon satepan itech nochi taltikpak nochin okachi kuali nemiskiaj” (Securing Our Common Future: An Agenda for Disarmament [Asegurar nuestro futuro común: una agenda para el desarme]).
Tein Biblia kijtoua: Nochin monekiskia kinuejueloskej teposmej tein ika tateuiaj uan ika kinchijchiuaskej teposmej para ika tekitiskej (Isaías 2:4). Sayoj ke okachi moneki maj tikitakan toni se kiyolnemilia, porin nochi tein amo kuali, kemej se tateuis, ualeua itech se iyolo (Mateo 15:19).
TEKIUANIJ KITEMOUAJ MOSENPALEUISKEJ
Tein kinekij: Akin taixyekanaj itech tataman altepemej, kiixtaliaj mosenpaleuiskej komo oksekin kinekij kinteuiskej. Kinemiliaj ke akin kinekij kinteuiskej, amo kichiuaskej porin monekiskia moteuiskej iniuan ininsoldados de miakej altepemej.
Keyej amo ueli mochiua: Maski kijtouaj ke mosenpaleuiskej komo kinteuiaj, nejin amo kichiua maj amo kanaj moteuikanok. Akin taixyekanaj itech altepemej, amo nochipa kichiuaj tein kijtouaj, uan amo no monojnotsaj para kijtoskej keniuj uan kemanian kinixnamikiskej akin kinteuiaj.
“Maski Sociedad de Naciones uan Naciones Unidas mochikauanij kinpaleuiskej akin taixyekanaj itech altepemej para maj mosenpaleuikan, nejin amo kichiuani maj amo moteuikanok” (Encyclopedia Britannica).
Tein Biblia kijtoua: Maski miakpa, okachi kuali maj miakej mosenpaleuikan para kichiuaskej teisa, tekiuanij uan oksekin akin no tapaleuiaj, amo ueli kichiuaj maj nochin kuali mouikakan uan maj kuali nemikan (Eclesiastés 4:12). “Amo xitakuaujtamatikan iniuan ueyichiuanimej; yejuan no kemej tejuan uan amo kipiaj chikaualis para temakixtiskej. Yejuan no mikiskej, mokepaskej talnex uan ijkuak, amo teyiok kinemiliskej” (Salmo 146:3, 4).
Maski miakej tekiuanij mochikauaj tapaleuiskej para maj nochin kuali mouikakan, itech nochi taltikpak kisentokaj moteuiaj uan takuejmolchiuaj.