“Kwakungihlupha Ukubona Abanye Bephathwa Kubi”

Ngazalelwa edolobheni leNairobi eKenya ngo-April 1951. Abazali bami babedabuka e-India futhi babengena inkolo yesiSikh. Ubaba wayelabafazi ababili. Umama wayengowokuqala futhi kwakungelanto ayengayenza ngesikhathi ubaba ethatha umfazi wesibili. Umama lenkosikazi kababa yesibili babesiba labantwana kanyekanye. Sakhula singu-7 abantwana, omunye wakhona kwakungumntakababomdala. Ubaba watshona ngo-1964 ngileminyaka engu-13.

Ngangikuzonda Ukubona Umuntu Ophathwa Kubi

Ngisakhula, ngekhaya kwakuhlala kuxatshwana futhi kulabanye abantwana abathandwa ukwedlula abanye. Ngokuhamba kwesikhathi ngabona ukuthi okwakusenzakala ngakithi kuhambelana lokwakusenzakala kuLeya loRasheli okukhulunywa ngabo eBhayibhilini. Ngekhaya sasifundiswe ukuthi siqakathekile ukwedlula izisebenzi ezazivela eKenya njalo ngananzelela ukuthi zaziphathwa kubi. Ubaba wayefuna sibe ngabangane babantu abavela e-Europe esithi singafunda okunengi kubo. Wayesithi akumelanga sibe ngabangane babantu abavela e-Africa ngoba ngeke sifunde lutho kubo. Abanye abantu asixwayisa ukuthi singabi ngabangane babo ngabavela ePakistani ngoba kwakuthiwa bayizitha zethu. Ngangibona angani ubaba wayephambanisa ngoba kwakungihlupha ukubona abanye bephathwa kubi.

Inkolo yesiSikh yaqaliswa nguGuru Nānak ngeminyaka yabo-1500. Ngangivumelana lokwakufundiswa nguNānak okugoqela lokuthi kuloNkulunkulu oyedwa kuphela. Kodwa esontweni le abanye babephathwa kubi. Lokhu kwangenza ngacabanga ukuthi kulenye into engaqondanga kuyo.

Njengoba inkolo yesiSikh yayisilesikhathi ikhona, okunye okwakungihlupha yikuthi kanti ingakabikhona abantu babekhonza njani. Ngangizibuza ukuthi yiphi indlela yokukhonza uNkulunkulu ayamukelayo eyayikhona kudala. Ngekhaya kwakulamakhalenda alemifanekiso yabafundisi abangu-10 benkolo yesiSikh. Kodwa ngangizibuza ukuthi sikwazi njani ukuthi yibo sibili. Ngangizibuza lokuthi kungani vele kumele sikhothamele imifanekiso yabafundisi laba nxa kuyikuthi bona bakhuthaza abantu ukuthi bakhonze uNkulunkulu weqiniso oyedwa nje kuphela.

Imuli yangakithi yathuthela e-India ngo-1965 ngileminyaka engu-14. Izinto zazinzima e-India ngoba sasizihawulela. Ngemva komnyaka sathuthela e-England kodwa kasizange sihambe sonke ngasikhathi sinye. Sasihamba ngababili ngababili sifikela edolobheni leLeicester.

Ngathi sengileminyaka engu-16 ngaqalisa ukusebenza ngapha ngifunda ntambama ukuze ngiqhubeke ngemfundo njengoba ngangike ngama. Kodwa ngabona ukuthi ezinye izisebenzi zaziphathwa kubi. Ngokwesibonelo abantu be-England babehola imali enengi ukwedlula labo ababevela kwamanye amazwe. Njengomuntu owayekuzonda ukubona abantu bephathwa kubi, saqoqana labanye abesifazana abavela kwamanye amazwe savumelana ukuthi sikhalale umsebenzi ukuze wonke umuntu abhadalwe okufananayo. Ngangifuna ukuthi sonke siphathwe ngendlela efananayo.

Ngayithola Impendulo

Ngaqalisa ukubonana laboFakazi bakaJehova ngo-1968 kuze kufike obaba ababili endlini yami. Engakuthanda kakhulu yisithembiso sokuthi uMbuso uzakwenza ukuthi abantu bonke baphathwe ngendlela efananayo. Omunye wabo waphenduka eselomkakhe, mina lomnawami uJaswinder lomnawami uChani esihlangana kubaba saqalisa ukufunda. Ngemva kokufunda izahluko eziyisithupha sasesikwazi ukuthi uJehova nguNkulunkulu weqiniso, ukuthi iBhayibhili liLizwi lakhe lokuthi uMbuso wakhe yiwo kuphela ozakwenza ukuthi kungabi lomuntu ophathwa kubi.

Kodwa abangekhaya bathi besizwa ukuthi siyafunda basithwalisa nzima. Ubaba wathi esetshonile, umnewethu esihlangana kubaba wasala eseyinhloko yemuli. Waqalisa ukusithwalisa amagabha avuzayo etshotshozelwa ngunina. Wayetshaya abanawami uJaswinder loChani, abakhabe egqoke amajambo alensimbi. Mina ngasengileminyaka engu-18 futhi wayekwazi ukuthi umthetho ngeke umvumele ukuthi angenze loba yini kodwa kubanawami wayezenzela akufunayo. Ngelinye ilanga wavula iBhayibhili walilumathisa ngomlilo wasebakhombela ngalo wathi kubo, “Celani uJehova wenu alicitshe!” Ngalesosikhathi sasesike sahamba emihlanganweni ngudlu, kungelamuntu okwaziyo. Sasifuna sibili ukukhonza uJehova, onguye yedwa uNkulunkulu weqiniso. Kodwa izinto zazingamanga kuhle, yikho saqalisa ukudinga amacebo okubaleka ngekhaya. Manje sasizakwenza njani lokho?

Saqalisa ukugcina imali yethu yokudla leyokugada esasiyiphiwa nxa sisiya esikolo kanye lengangiyikhipha emholweni ngoba kwakumele ngiyinike umama, inkosikazi kababa yesibili. Sathenga izikhwama zethu ezintathu sazifihla kwenye indawo. Sasifaka izigqoko zethu kuzo kancane kancane. UJaswinder wathi esezafikisa iminyaka engu-18 ngoMay 1972 sasesilamadola eMelika angu-260. Yikho sagada isitimela saya ePenzance, kwelinye idolobho elise-England. Sathi sesifikile ePenzance safonela oFakazi. Basamukela kuhle kakhulu abazalwane. Senza imisebenzi etshiyeneyo yokuziphilisa futhi okunye esasikwenza yikulungisa inhlanzi. Imali esasiyithola yiyo esasibhadala ngayo irenti lokuthenga ezinye izinto ezifunekayo empilweni.

Saqhubeka sifunda iBhayibhili lomfowethu uHarry Briggs lomkakhe uBetty. Sabhabhathizwa ngoSeptember 1972 abangakithi bengakwazi. Sabhabhathizelwa eWolu yoMbuso yaseTruro. UChani waqalisa ukuphayona futhi mina loJaswinder sasimncedisa ngezimali.

Ukuyancedisa Lapho Okulabamemezeli Abalutshwana Khona

Umfowethu uHarry lomkakhe uBetty babejayele ukuyatshumayela esihlengeni seScilly lanxa bonke basebekuma-80 iminyaka. Ababekwenza kwasikhuthaza ukuthi sibalingisele. Kwasekusithi ngo-1973 ngemva kwengxoxo esaba layo lomfowethu uSkinner engikhulume ngayo ekuqaliseni, sasesikwazi okumele sikwenze.

NgoJanuary 1974 sagada indizamtshina saya eNew Delhi, e-India. Umfowethu uDick Cotterill wasivumela ukuthi sike sihlale endlini yamamishinari okwesikhatshana. UChani waqhubeka eliphayona lesikhathi sonke, mina loJaswinder sasizinika isikhathi esithe xaxa sokutshumayela.

Sahanjiswa ePunjab, elinye idolobho elise-India safika sahlala okwesikhatshana endlini yamamishinari eChandigarh. Sisuka lapho sahlala kwenye indlu esasiyirenta. Ngaqalisa ukuba liphayona lesikhathi sonke ngoSeptember 1974 ngasengisiba liphayona eliqakathekileyo ngo-1975. Ukutshumayela kwangenza ngabona ukuthi abantu ababekhuluma isiPunjabi kwakumele bathole amabhuku ngolimi lwabo ukuze bafunde ukuthi uJehova ulothando futhi ufuna bonke abantu baphathwe kuhle. Ngo-1976 iwofisi yegatsha yase-India yasicela ukuthi sizohumutsha amabhuku esiPunjabi. Umsebenzi wakhona wawungatshiphanga ngoba sasingelamathayiphurayitha lamakhompiyutha. Esasikuhumutsha sasikubhala ngesandla besesikuhlola sibone ukuthi kuqondile yini lokuthi kubhalwe ngendlela elula yini. Ngemva kwalokho sasisiyaphrintisa emitshineni emidala eyayikwesinye isitolo, lapho okwakufakwa khona uhlamvu lwebala olulodwa ngasikhathi sinye.

Ngangithokoza Lanxa Ngangike Ngibe Sebunzimeni

Ngokuhamba kwesikhathi impilo yatshintsha. UJaswinder wabonana lomunye umfowethu batshada, basebesiya eCanada. UChani yena watshada lomunye umfowethu weGerman owayevela e-United States, basebesiyahlala khona. Ngo-October 1976 ngaqalisa ukugula kakhulu ngasengibuyela e-England. Ngafika ngahlala lomama lomnewethu eLeicester. Bona babengelahlupho ngokukhonza kwami. Ngabanjwa umkhuhlane owawuphambanisa ama-cells egazi futhi kwakumele ngelatshwe ngendlela ezitshiyeneyo. Ngakhitshwa lombendeni njalo ngacina ngisima ukuphayona.

Ngathandaza kuJehova ngimncenga ukuthi angincedise, ngamtshela lokuthi nxa ngingasila ngizabuyela enkonzweni yesikhathi sonke. Lakanye ngabuyela! Lanxa ngangihlala ngigulagula, ngathuthela eWolverhampton ngo-1978 ngafika ngaphayona lapho okwakulabantu abanengi abakhuluma isiPunjabi. Sasinxusa abantu ngamaphepha esasizibhalele wona besesisiyawafothokhophisa ezitolo. Ngemva kwalokho sasiwapha abantu abakhuluma isiPunjabi sibanxuse ukuthi bazokuzwa inkulumo kazulu wonke. Khathesi eBritain kulamabandla amahlanu awolimi lwesiPunjabi kanye lamaqembu amathathu.

IBhetheli yeBritain yayikwazi ukuthi ngake ngaba ngumhumutshi wolimi lwesiPunjabi e-India. Yikho abafowethu beBhetheli bangithinta kusiyaphela iminyaka yabo-1980. Ngaqalisa ukusebenza eBhetheli yeLondon silungisa imitshina lenhlelo zamakhompiyutha ukuze yenelise ukubhala ulimi lwesiPunjabi. Kwakunzima ukuthi ngithole isikhathi sokuphumula ngoba kwakumele ngisebenze, nginakekele umama oweyehlala emaduzaneni ngiphinde ngiyesebenza laseBhetheli. Kodwa kwakumnandi ukusebenza eBhetheli.

NgoSeptember 1991 ngabizwa ukuthi ngizosebenza ngihlala eBhetheli. Ngangisebenza ukuhumutshela amabhuku ethu olimini lwesiPunjabi. Lokho kwangimangalisa kakhulu ngoba ngangizibona ngingeke ngenelise ukuwenza kuhle umsebenzi lo, ngapha ngigula futhi leminyaka isihambile. Lanxa kunjalo, uJehova wangipha isibusiso leso. Lanxa ngangikukholisa ukusebenza khona, ngangihlala ngigula. Izikhathi ezinengi nxa ngangiselatshwa ngendlela ezitshiyeneyo, kwakumele ngihlale ngichasisa indaba yegazi. Odokotela ababengelapha kungelagazi bamangala bengibona ngisila, ngasenginxuswa emhlanganweni owawulabodokotela abangaba ngu-40 esibhedlela esikhulu esiseLondon. Ngakhuluma okwemizuzu engu-10 ngendaba yokungafakwa igazi, kwasekulandela omunye umfowethu okuHlangothi Oluphathisa Ngolwazi Lwezokwelatshwa ephendula imibuzo yabantu.

Ngezikhathi lezo ezinzima, abanawami uJaswinder loChani babengisekela njalo ngiyababonga kakhulu abangane bami kanye lalabo engisebenza labo eBhetheli ngomusa wabo lendlela ababengisekela ngayo. Lanxa ngangisiba phakathi kobunzima, uJehova wayenginika amandla okuqhubeka ngisenza umsebenzi wami.—IHubo 73:26.

Isibusiso SikaJehova Senza Umuntu Anothe

Sengike ‘nganambitha ngabona ukuthi uJehova muhle’ okweminyaka engu-33 ngisebenza eBhetheli. (IHubo 34:8; IZaga 10:22) Asebekhulile abathembekileyo bayangikhuthaza kakhulu. Okunye okungithabisayo yikubona abantu engafunda labo iBhayibhili abakhuluma isiPunjabi bekhonza uJehova bethembekile. Mina labangekhaya siyazwanana kakhulu. Umama lomnewethu ayisibo boFakazi kodwa umama uhlala esithi, “Wena uzinikele kuNkulunkulu sibili.” Ngathi ngibatshela ukuthi ngicabanga ukutshiya iBhetheli ukuze ngigcine umama, umnewethu wathi: “Wenza umsebenzi omuhle ngapho. Ungasuki.” Umama ngihlala ngimvakatshela lanxa ehlala khatshana leBhetheli, lapho okugcinwa khona asebekhulile.

Ngangisithi ngingaba sebunzimeni ngizitshele ngithi: ‘Ungesabi, Kamal. UJehova ulihawu lakho. Umvuzo wakho uzakuba mkhulu kakhulu.’ (UGenesisi 15:1) Ngiyambonga uJehova ‘uNkulunkulu owahlulela kuhle’ ngoba wangibona ngisesengokuyinkazanyana wanginika lomsebenzi engiwukholisayo. (U-Isaya 30:18) Ngisilindele ngabomvu isikhathi lapho okungasoze kube ‘lomuntu ohlala khona ozakuthi: “Ngiyagula.”’—U-Isaya 33:24.