Ungamthola Njani Umuntu Ongatshada Laye?

1-2. (a) Kuyini okumele umKhristu ongatshadanga acabangisise ngakho engakadingi umuntu wokuthandana laye? (b) Iyini inhloso yokuthandana? (Khangela “iNgcazelo Yamabala.”)

UYAKUFISA yini ukutshada? Lanxa ukutshada kungayisikho okuqakatheke kakhulu ukuze umuntu athokoze, amaKhristu amanengi angatshadanga ayakufisa ukuthola umuntu angatshada laye kungelani lokuthi anganani. Umuntu kumele abe eseqinile ekukhonzeni engakadingi umuntu wokuthandana laye. Kanti njalo kumele abe esezazi ukuthi ungumuntu onjani futhi esengenelisa ukondla imuli.a (1 Khor. 7:36) Nxa kunjalo kutsho ukuthi uyabe ezathokoza lomuntu azatshada laye.

² Akulula ukuthola umaqondana. (Zaga. 31:10) Lanxa ungathola umuntu ofisa ukumazi kuhle, kwezinye izikhathi akulula ukuthi liqalise ukuthandana.b Esihlokweni lesi sizaxoxa ngokuthi umKhristu ofisa ukutshada angamdinga njani umuntu angatshada laye lokuthi angenzani ukuze baqalise ukuthandana. Sizaxoxa langokuthi abanye ebandleni bangabasekela njani labo abafuna ukutshada.

OKUNGAKUNCEDA NXA UDINGA UMUNTU ONGATSHADA LAYE

3. Kuyini okumele umKhristu ongatshadanga acabange ngakho nxa edinga umuntu wokutshada laye?

³ Nxa ufisa ukutshada, kuqakathekile ukuthi ubekwazi ukuthi ufuna ukutshada lomuntu onjani ungakaqalisi ukudinga. Lokhu kuzakunceda ukuthi umbone umuntu onguye okufaneleyo lokuthi ungathandani lomuntu okungaba nzima ukuthi lihlalisane nxa selitshadile. Kumele uthandane lomKhristu obhabhathiziweyo, kodwa lokho akutsho ukuthi usungathandana laloba ngubani nje ngenxa yokuthi ubhabhathiziwe. (1 Khor. 7:39) Yikho ungazibuza imibuzo le: ‘Kuyini engifuna ukukwenza empilweni? Ngifuna ukutshada lomuntu olobuntu obunjani? Engikukhangeleleyo kulengqondo yini?’

4. Kuyini abanye abakuthandazelayo?

⁴ Nxa ukufisa ukutshada, akuthandabuzwa ukuthi usuke wathandaza ngendaba le. (Flp. 4:6) UJehova kathembisi ukukunika umuntu ongatshada laye, kodwa ulendaba lalokho okufunayo kanye lendlela ozizwa ngayo. Angakuncedisa ngesikhathi usadinga umuntu ongatshada laye. Ngakho qhubeka umtshela indlela ozizwa ngayo lalokho okufisayo. (Hubo. 62:8) Thandaza ucele uJehova ukuthi akuncedise ube lokuhlakanipha futhi ubekezele. (Jak. 1:5) Omunye umzalwane ongatshadanga okuthiwa nguJohnc ohlala e-United States uyasitshela lokho ahlala ekutshela uJehova nxa ethandaza. Uthi: “Ngiyamtshela uJehova ukuthi ngifuna ukutshada lomuntu olobuntu obunjani. Ngiyacela lokuthi angivulele amathuba okubona umuntu wokutshada laye. Okunye engikucela kuJehova yikuthi angincedise ngibe lobuntu obuzanginceda ukuthi ngibe yindoda ezaphatha kuhle umkayo.” Udadewethu okuthiwa nguTanya ohlala eSri Lanka yena uthi: “Ngiyathandaza kuJehova ngimcela ukuthi angincedise ngihlale ngithembekile futhi ngithokoza ngesikhathi ngisadinga engingatshada laye.” Lanxa kungathatha isikhathi eside ukuthi uthole umuntu ongatshada laye, uJehova uthembisa ukuthi uzaqhubeka ekunakekela, ekuthanda futhi ekuncedisa ukuthi uhlale uthokoza.—Hubo. 55:22.

5. AmaKhristu afisa ukutshada angahlangana ngaphi? (U-1 Khorinte 15:58) (Khangela lomfanekiso.)

⁵ IBhayibhili lisikhuthaza ukuthi ‘senze okunengi emsebenzini weNkosi.’ (Bala u-1 Khorinte 15:58.) Nxa ungahlala usenza okunengi emsebenzini weNkosi ndawonye labanye abafowethu labodadewethu, uzakholisa ukuba lobudlelwano labo futhi uzahlangana labanye abangatshadanga abaqakathekisa ukukhonza uJehova njengawe. Nxa ungenza konke okusemandleni akho ukuthi uthokozise uJehova, lawe uzathokoza.

6. Kuyini okumele amaKhristu afisa ukutshada akunanzelele ngesikhathi esadinga umuntu wokutshada laye?

⁶ Nanzelela ukuthi ukudinga umuntu wokutshada laye awukwenzi kube yinto oyiqakathekisa kakhulu empilweni yakho. (Flp. 1:10) Ukuba ngumngane kaJehova yikho okuzakwenza uthokoze hatshi ukuthi utshadile kumbe kawutshadanga. (Mat. 5:3) Kanti njalo nxa ungatshadanga kungaba lula ukuthi wenzele uJehova okunengi. (1 Khor. 7:​32, 33) Ngakho sisebenzise kuhle isikhathi lesi. Omunye udadewethu okuthiwa nguJessica ohlala e-United States owatshada esezafikisa iminyaka engu-40 uthi: “Ngangisenza okunengi enkonzweni futhi lokhu kwanginceda ukuthi ngisuthiseke lanxa ngangikufisa ukutshada.”

ZINIKE ISIKHATHI SOKUMHLOLA

7. Kungani kuqakathekile ukuzinika isikhathi sokuhlola umuntu ungakazibiki kuye? (IZaga 13:16)

⁷ Kumele wenzeni nxa ungabona umuntu ocabanga ukuthi lingafanelana? Kumele uhle uzibike kuye yini? IBhayibhili lithi umuntu ohlakaniphileyo uqala adinge ulwazi engakenzi isinqumo. (Bala iZaga 13:16.) Nxa ungazinika isikhathi sokuhlola umuntu ungakamtsheli ukuthi uyamthanda uyabe utshengisa ukuthi uhlakaniphile. Kanti njalo nxa ungahlola umuntu ungananzelela ukuthi alifanelani. U-Aschwin ohlala eNetherlands uthi: “Imizwa yothando ingabuya masinya kodwa iphinde iphangise ukunyamalala. Ngakho nxa ungazinika isikhathi sokuqala uhlole umuntu, awusoze ugijimele ukuthandana laye ulandela imizwa engavuka ingasekho.”

8. Umuntu ongatshadanga angamhlola njani umuntu afisa ukuthandana laye? (Khangela lomfanekiso.)

⁸ Ungamhlola njani umuntu ofuna ukuthandana laye? Emihlanganweni yebandla lakweminye nje imibuthano ungakhangela ukuthi umuntu ofisa ukuthandana laye umthanda kangakanani uJehova, uziphatha njani kanye lokuthi ungumuntu onjani. Dinga ukuthi ngobani abangane bakhe lokuthi kuyini athanda ukuxoxa ngakho. (Luk. 6:45) Afisa ukukwenza empilweni kuyahambelana yini lalokho wena ofuna ukukwenza? Okunye ongakwenza yikukhuluma labadala bebandla angena kulo kumbe lamanye amaKhristu aqinileyo ekukhonzeni amazi kuhle. (Zaga. 20:18) Ungabuza ukuthi ulobuntu obunjani lokuthi abanye bambona njani. (Ruthe. 2:11) Ngesikhathi umhlola qiniseka ukuthi awenzi loba yini engenza angahlaliseki. Lokhu kutsho ukuthi ungahlali usumlandelela njalo ungadingisisi yonke into emayelana laye.

9. Kuyini okumele uqale uqiniseke ngakho ungakalandi umuntu ongabe ufisa ukuthandana laye?

⁹ Kumele umhlole okwesikhathi esinganani umuntu ungakazibiki kuye? Nxa ungajaha ukukhuluma laye kungakhanya angathi ulamawala. (Zaga. 29:20) Kanti njalo nxa ungathatha isikhathi eside ungakamtsheli, kungakhanya angathi awuyazi into oyifunayo ikakhulu nxa esenanzelele ukuthi uyamfuna. (Umtshu. 11:4) Khumbula ukuthi akudingeki ukuthi uze uqiniseke ukuthi umuntu uzatshada laye ungakamlandi. Kodwa kumele ube usuqiniseka ukuthi usukulungele ukutshada lokuthi umuntu ofisa ukuthandana laye lingahlalisana kuhle nxa lingatshada.

10. Kumele wenzeni nxa ungananzelela ukuthi kulomuntu okufunayo kodwa wena ungelaso isifiso sokuthandana laye?

¹⁰ Kumele wenzeni nxa ungananzelela ukuthi kulomuntu okufunayo? Nxa kuyikuthi awufisi ukuthandana laye, kwenze kucace lokho ngezenzo zakho. Kubi ukwenza angani uzathandana lomuntu kodwa ukwazi ukuthi awumfuni.​—1 Khor. 10:24; Efe. 4:25.

11. Abahlala emazweni lapho okuncediswa khona umuntu ongatshadanga ukuthi athole umuntu angatshada laye kumele bacabange ngani?

¹¹ Kwamanye amazwe abazali kumbe abanye abantu abadala kukhangelelwe ukuthi bakhethele umuntu ongakatshadi lowo azatshada laye. Kwezinye indawo abemuli kumbe abangane bangadingela umuntu ongatshadanga umuntu ababona angani angamfanela, besebehlela ukuthi bahlangane ukuze babone ukuthi bangathandana yini. Nxa ungacelwa ukuthi udingele umuntu ongakatshadi umuntu wokutshada laye kumbe ukuthi uhlele umtshado, kuqakathekile ukuthi udinge ukuthi bobabili bafunani lokuthi baqakathekisani. Nxa ungamthola umuntu obona angani angathandana lalowo omdingelayo, zama ukubona ukuthi umuntu lowo ulobuntu obunjani lokuthi umthanda kangakanani uJehova. Ukuthanda uJehova kuqakatheke kakhulu ukwedlula imali lemfundo kanye lokuthi umuntu uvela emulini enjani. Hlala ukhumbula ukuthi umfowethu lodadewethu obancedisayo yibo okumele bazenzele isinqumo sokuthi bazatshada yini loba hatshi.—Gal. 6:5.

UNGAMTSHELA NJANI UKUTHI UYAMTHANDA?

12. Nxa kulomuntu ofisa ukuthandana laye ungamtshela njani?

¹² Nxa kulomuntu ofisa ukuthandana laye ungamtshela njani?d Ungahlela ukukhuluma laye lisendaweni elabantu kumbe ngefoni. Kwenze kucace ukuthi ufisa ukuthandana laye lokuthi ufisa ukumazi ngcono. (1 Khor. 14:9) Nxa efuna umnike isikhathi sokuthi acabange ngalokho omtshele khona, mnike isikhathi. (Zaga. 15:28) Nxa engathi kafuni ukuthandana lawe, hlonipha umbono wakhe.

13 Kumele wenzeni nxa omunye umuntu angakutshela ukuthi ufisa ukuthandana lawe? (UKholose 4:6)

¹³ Ungenzani nxa kungaba lomuntu okutshela ukuthi ufisa ukuthandana lawe? Kumele ukuthi bekungalula ukuthi umuntu lowo aze aqunge isibindi sokukutshela indlela azizwa ngayo, yikho woba lomusa kuye futhi umphathe kuhle. (Bala uKholose 4:6.) Nxa kuyikuthi ufuna isikhathi sokucabanga ngalokho akutshele khona, mtshele. Kodwa ungaphuzi ukumnika impendulo. (Zaga. 13:12) Nxa ungafuni ukuthandana laye, mtshele ngomusa langendlela ecacileyo. Ngokwesibonelo, omunye umfowethu okuthiwa nguHans ohlala e-Austria wake walandwa ngomunye udadewethu emcela ukuthi bathandane. Uthi: “Ngamcasisela engangikucabanga njalo lokho ngakwenza ngomusa. Ngahle ngamtshela masinyane ngoba ngangingafuni ukuthi acabange ukuthi mhlawumbe singathandana. Kanti njalo ngangiqiniseka ukuthi akulalutho engilwenzayo olwalungamenza acabange ukuthi kungabe sekuthembisa.” Nxa kuyikuthi lawe uyafuna ukuthandana lomuntu okulandileyo, mtshele indlela ozizwa ngayo kanye lalokho okukhangeleleyo ekuthandaneni kwenu. Lokho okukhangeleleyo kungabe kutshiyene lalokho yena akukhangeleleyo kusiya ngokuthi likhulele ngaphi kanye lezinye izinto.

ABANYE BANGAWASEKELA NJANI AMAKHRISTU ANGATSHADANGA?

14. Singawasekela njani amaKhristu angatshadanga?

¹⁴ Kuyini sonke esingakwenza ukuze sisekele amaKhristu angatshadanga angabe efisa ukutshada? Okunye esingakwenza yikunanzelela lokho esikukhulumayo. (Efe. 4:29) Singazibuza imibuzo le: ‘Ngiyabaphoxa yini labo abafisa ukutshada kumbe ngikhuluma izinto ezingenza kukhanye angathi sekumele batshade? Nxa ngingabona umfowethu lodadewethu abangatshadanga bexoxa ngiyahle ngizitshele ukuthi bayathandana yini?’ (1 Thim. 5:13) Kanti njalo akumelanga senze amaKhristu angatshadanga abone angathi ayasilela ngenxa yokuthi awatshadanga. UHans esike sakhuluma ngaye uthi: “Abanye abazalwane bayangibuza bathi, ‘Yindaba ungatshadi phela usukhulile?’ Amazwi anjalo enza abangatshadanga bazizwe bengaqakathekiswa futhi babone angathi sekumele batshade.” Kulokuthi senze njalo kungaba ngcono ukudinga amathuba okuthi sibancome.—1 Thes. 5:11.

15. (a) Kuyini okumele sikukhumbule singakancedisi omunye umuntu ukuthi athole umuntu wokutshada laye? (URoma 15:2) (Khangela lomfanekiso.) (b) Yiphi imicijo oyithandileyo kuvidiyo?

¹⁵ Ungenzani nxa ubona angathi omunye umfowethu lodadewethu bayafanelana? IBhayibhili lisitshela ukuthi sibe lendaba lendlela abanye abazizwa ngayo. (Bala uRoma 15:2.) Abanengi abangatshadanga abakufuni ukudingelwa umuntu wokutshada laye, yikho akumelanga sibadingele. (2 Thes. 3:11) Abanye bangabe bekufuna ukuncediswa kodwa akumelanga sibancedise bengacelanga.e (Zaga. 3:27) Abanye abangatshadanga abafuni ukudingelwa kodwa bafuna ukuvulelwa amathuba angenza babonane. Omunye udade ongatshadanga ohlala eGermany okuthiwa nguLydia uthi: “Nxa uhlela umbuthano unganxusa umzalwane lodadewethu abangatshadanga. Ungenza njalo uyabusubavulele ithuba lokuthi bahlangane kodwa okunye ukutshiyele kubo.”

16. Kuyini okumele amaKhristu angatshadanga akukhumbule?

¹⁶ Sonke nje singathokoza empilweni kungelani lokuthi sitshadile kumbe kasitshadanga. (Hubo. 128:1) Ngakho nxa ufisa ukutshada kodwa ungakamtholi umuntu wokutshada laye, qhubeka usenza okunengi emsebenzini weNkosi. Udadewethu okuthiwa nguSin Yi ohlala eMacao uthi: “Isikhathi umuntu angasihlala engatshadanga khathesi sincane kakhulu nxa siqathaniswa lesikhathi azasihlala esetshadile epharadayisi. Yikho sikholise kakhulu isikhathi lesi futhi usisebenzise kuhle.” Nxa usumtholile umuntu ofisa ukutshada laye futhi selithandana, kuyini okungalinceda lenze isinqumo esihle? Esihlokweni esilandelayo sizaxoxa ngempendulo yombuzo lo.