IMIBUZO EBUZWA NGABASAKHULAYO

Kuyingozi Yini Ukuba Ngodumileyo Kwezokuxhumana?

Osakhulayo okuthiwa ngu-Elaine uthi: “Abanye engangifunda labo esikolo babelabangane abanengi kakhulu kwezokuxhumana (social media). Lokho kwangenza ngabahawukela ngaze ngafisa ukuthi ngibe ngumuntu odumileyo njengabo.”

Lawe uyake uzizwe njalo yini? Nxa kunjalo, isihloko lesi sizakunceda ukuthi ubalekele izingozi ezehlela labo abadumileyo kwezokuxhumana.

Yiziphi izingozi ezikhona?

KuZaga 22:1, iBhayibhili lithi “ibizo elihle liyathandeka kulenotho enengi.” Yikho akukubi ukufisa ukwaziwa ngezinto ezinhle lokufuna ukuthandwa ngabanye.

Ngezinye izikhathi ukufuna ukuthandwa ngabantu kungenza ucine ufuna ukuba ngumuntu odumileyo, kodwa lokhu kungakuthela emanyaleni. U-Onya oleminyaka engu-16 uthi:

“Sengike ngabona abanye esikolo besenza izinto ezingelangqondo ukuze bathandwe ngabantu njengokweqa besuka esitezi sesibili.”

Abanye abasakhulayo bayazithatha amavidiyo besenza izinto eziyingozi besebewafaka ku-inthanethi ukuze babe ngabantu abadumileyo. Ngokwesibonelo, abanye bazithatha amavidiyo besidla amasepa okuwatsha ayingozi kakhulu emzimbeni.

IBhayibhili lithi: “Lingenzi loba yini . . . etshengisa ukuziphakamisa.”—KwabaseFiliphi 2:3, Good News Translation.

Ongacabanga ngakho:

Ukuqakathekisa kangakanani ukuba ngodumileyo kwezokuxhumana?
Ungafaka impilo yakho engozini yini ukuze abanye bakuthande?

Okutshiwo ngabentanga yakho

“Ukufuna ukuba ngodumileyo kuba yingozi nxa abantu sebezimisele ukwenza loba yini ukuze bakuthole. Bayabe becabanga ukuthi indlela abakhuluma ngayo labagqoka ngayo ingenza babe ngabadumileyo. Ungazisola nxa ungenza into okwaziyo ukuthi ayiqondanga ngenxa nje yokufuna ukuba ngodumileyo.”—ULeianna.

Okwenziwa ngabanye ukuze babe ngabadumileyo

Ayisibo bonke abenza izinto eziyingozi ukuze babe ngabadumileyo. U-Erica oleminyaka engu-22 uthi:

“Abanye bafaka amapikitsha amanengi ku-inthanethi besenzela ukuthi abanye abantu bacabange ukuthi balabangane abanengi kakhulu abatshona labo. Lokhu kwenza bakhanye angani badumile sibili.”

UCara oleminyaka engu-15 uthi abanye basebenzisa ubuqili ukuze kukhanye angani badumile:

“Ngiyake ngibone abantu befaka amapikitsha kwezokuxhumana angakwenza ucabange ukuthi bebesephathini kodwa bona bezihlalele ngakibo.”

UMatthew oleminyaka engu-22 uyavuma ukuthi wake wenza njalo. Uthi:

“Ngafaka ipikitsha ku-inthanethi ngasengibhala ukuthi ngayithatha ngise-Mount Everest, lanxa ngingakaze ngilugxobe e-Asia.”

IBhayibhili lithi: “Sifisa ukuthembeka kukho konke.”—KumaHebheru 13:18.

Ongacabanga ngakho:

Ufaka lezinto ezingamanga yini kwezokukhuxhumana ukuze ube ngumuntu odumileyo?
Amapikitsha owafakayo lalokho okutshoyo kutshengisa lokho oyikho yini lalokho okukholwayo?

Okutshiwo ngabentanga yakho

“Abanye abantu benza loba yini ukuze kube labanengi abathanda izinto abazifaka ku-inthanethi. Wena yikuphi ofuna ukwaziwa ngakho, yikukhuluma lokugqoka ngendlela engafanelanga yini kumbe ukuzigqaja ngezinto olazo? Akungcono yini ukwaziwa ngokuba lobuntu obuhle kanye lokuba lendaba labanye? Kuhle ukwaziwa ngabanye kodwa kumele bakwazi ngezinto ezinhle longaziqhenya ngazo.”—UHannah.

Kuqakatheke kakhulu yini ukuba labangane kwezokuxhumana?

Abantu abanengi bakholwa ukuthi okwenza umuntu abe ngodumileyo kwezokuxhumana yikuba labalandeli abanengi kakhulu. UMatthew esike sakhuluma ngaye uthi laye wayebona njalo. Uthi:

‘Ngangijayele ukubuza abantu ukuthi, “Bangaki abantu abalandelela izinto ozifaka ku-inthanethi?” Ngangilandela loba ngubani kwezokuxhumana ngizitshela ukuthi labo bazangilandela besengisiba labangane abanengi. Ngasengikomele sibili ukuba ngodumileyo futhi ezokuxhumana zasikhwezela isifiso lesi.’

Okusemfanekisweni: 1. Inkazana esakhulayo ikhangela inani labathande ekuthumezileyo ibisibobotheka. 2. Inkazana efananayo idla iziwiji njalo zigcwele emganwini. 3. Inkazana le ibambe isisu njalo ikhanya idanile. — Ukuba ngodumileyo kwezokuxhumana kufanana lokudla okungakhi umzimba. Kumnandi sibili kodwa akusuthisi

UMaria oleminyaka engu-25 uthi indlela abanye abantu abazibona ngayo iya ngokuthi balabalandeli abangaki lokuthi lokho abakufaka ku-inthanethi kuthandwa ngabantu abangaki. Uthi:

“Nxa inkazana ingafaka ipikitsha yayo ku-inthanethi kodwa abantu bangatsho lutho ngayo, unkazana lowo angacabanga ukuthi kamuhle. Lo ngumbono ongaqondanga kodwa yikho okujayele ukucatshangwa ngabanengi abakulesosimo. Bazithwalisa nzima sibili.”

IBhayibhili lithi: “Kasingaziphakamisi njalo kasingancintisani sisenzelana umona.”—KwabaseGalathiya 5:26.

Ongacabanga ngakho:

Ezokuxhumana zikwenza uhlale uziqathanisa labanye yini?
Uqakathekisa ukuba labalandeli abanengi yini ukwedlula ukuba labangane beqiniso futhi abalendaba lawe?

Okutshiwo ngabentanga yakho

“Ukuze ube ngodumileyo kumele uthandwe ngabantu futhi izikhathi ezinengi kuyabe sokumele ube njengabo. Uyabe usuzihlupha kakhulu ngokuthi bathini ngawe lokuthi ungenzani ukuze bahlale bekuthanda. Sonke siyakufuna ukuthandwa kodwa nxa singayekela ukunanzelela singacina sisenza loba yini ukuze sibe ngabadumileyo.”—UJoshua.

Balekela ukuzigqaja

Sewake wananzelela yini ukuthi abanye abantu benza angani bayakhalakhala kodwa bona bezigqaja ngalokho abalakho kumbe abakwenzileyo? Uzwa besithi:

“Selokhu ngaba lemota entsha, abantu bangithwalise nzima becela ukuthi ngibahambise endaweni zabo.”
“Sengidakekile bakithi ngabantu ababuka indlela umzimba wami osumuhle ngayo.”

Umuntu okhuluma amazwi la uyabe esenza angani uthobekile kodwa iqiniso yikuthi uyabe ezigqaja.

Isixwayiso: Ukuzithoba okunjalo akuncedi ngitsho ngoba abantu bahle babone ukuthi uyazigqaja. Abantu bajayele ukungamthandi umuntu onjalo ngoba bathi ungcono umuntu ongakufihliyo ukuzigqaja kwakhe kulozenza othobekileyo.

Ungafaki loba yini kwezokuxhumana ezakwenza ukhanye ungumuntu ozigqajayo. Lalela icebo elihle eliseBhayibhilini elithi: “Yekela omunye akudumise, hatshi owakho umlomo.”—IZaga 27:2.